Pedagogika specjalna 30.10.2012
Tyflopedagogika
· Znaczenie wzroku
· Budowa narządu wzroku
· Co składa się na proces widzenia
· Co to znaczy dobrze widzieć
· Alfabet Braille'a
· Sfery zaburzonego rozwoju
Udział zmysłów w poznawianiu świata
· Wzrok 80% - 85%
· Słuch 12% - 10%
· Dotyk 3% - 2%
· Smak + węch 5% - 3%
Znaczenie wzroku w życiu człowieka
– Poznawanie rzeczywistości 80% - 85% informacji z otaczającego nas świata dociera poprzez wzrok
– Działania praktyczne, koordynacja wzrokowo-ruchowa
– Orientowanie się w przestrzeni, lokomocja
– Komunikowanie się z otoczeniem – mowa ciała, przekaz pisany
– Uczenie się przez naśladowanie
Narząd wzroku:
– Gałki oczne
– Mięśnie umożliwiające ruchy gałki ocznej
– Nerwy wzrokowe
–
(od lewej do prawej)
– twardówka
– ciało rzęskowe
– tęczówka
– komora oka
– rogówka
– soczewka
– naczyniówka
– nerw wzrokowy
– plamka ślepa
– plamka żółta
– siatkówka
– ciało szkliste
Fizjologia widzenia
Na proces widzenia składają się:
– czynności motoryczne gałek ocznych
– czynności optyczne- skupianie i kierowanie wpadających do gałki ocznej promieni świetlnych na tzw. plamkę żółtą
– czynności wzrokowe- reagowanie receptorów wzrokowych na bodźce świetlne oraz przekazywanie pobudzeń nerwowych do ośrodka wzrokowego w korze mózgowej
Czynności wzrokowe:
– Widzenie centralne (widzenie małych przedmiotów z pewnej odległości określane jako ostrość wzroku albo zdolność rozdzielcza)
– Widzenie obwodowe (zmniejszenie pola widzenia)
– Widzenie stereoskopowe (widzenie trójwymiarowe)
– Widzenie nocne
– Widzenie barw
Dobrze widzieć to widzieć wyraźnie, ostro, widzieć barwy, widzieć w dobrym oświetleniu.
Osoba, u której wada nie może być skorygowana jest zaliczana do słabowidzacych lub niewidomych.
Osoby niewidome to te, które urodziły się niewidome lub straciły wzrok do 5 roku życia
Osoby ociemniałe to osoby, które utraciły wzrok po 5 roku życia.
Widzenie centralne - określane jako ostrość wzroku
(tabela)
Widzenie obwodowe
– Uszkodzenia równomierne (koncentryczne)
– Widzenie połowiczne
– Uszkodzenia wysepkowe (mroczki)
monochromatyzm (widzenie barwy czarnej/szarej)
bichromatyzm (zaburzenie w widzeniu obwodu widma)
Przyczyny obniżonej sprawności wzroku:
– Wady refrakcji
– Wady budowy oka
– Zez i niedowidzenie
– Jaskra i inne choroby narządu wzroku
– Zmiany chorobowe na dnie oka
– Zaćma
– Mechaniczne uszkodzenie oka
– Zaburzenia o charakterze neurologicznym
Pierwsza szkoła dla niewidomych
Paryż 1784 Walenty HAUY
Warszawa 1842
W Instytucie Głuchoniemych powołano oddział dla niewidomych
Sześciopunkt to układ 6 punktów ułożony w 3 wierszach i 2 kolumnach
Róża Czacka (1876-1961)
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi (1910)
Zakład dla Niewidomych w Laskach (1921)
1918-Siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża
Róża Czacka przyjmuje imię Elżbieta.
Wyobrażenia surogatowe
Słowa wyrażające treści wzrokowe niewidomi rozumieją w sobie znany sposób.
– Barwa, jasność
– Stosunki wielkościowe, przestrzenne
– Coś czego nie można poznać dotykiem np. twarz ludzka
wyrocznia100