Specjalna z 18.12.12
Ciąg dalszy z poprzedniego wykładu:
Biblioterapia:
zamierzone działania przy wykorzystaniu książek lub materiałów niedrukowanych (opartych na literaturze), prowadzące do realizacji celów rewalidacyjnych, profilaktycznych i ogólnorozwojowych. Warunkiem celu jest bliska relacja prowadzącego i osoby podlegającej biblioterapii oraz wrażliwość literacka tej pierwszej osoby.
2 kierunki:
· oddziaływanie reorientujące-w przypadku powikłań życiowych
· oddziaływanie rozwojowe- pomoc w znalezieniu sensu życia, łagodzenie cierpień
3 rodzaje biblioterapii:
· instytucjonalna- celem jest poinformowanie pacjenta o chorobie i problemach, które niesie, indywidualna
· kliniczna- stosowanie literatury w grupach pacjentów o podobnych problemach emocjonalnych/behawioralnych, celem jest uzyskanie wzglądu w siebie
· rozwojowa- celem jest pobudzenie i wspieranie rozwoju emocjonalnego i społecznego przez dostarczanie zastępczych doświadczeń, prowadzi to do oceniania samego siebie
Proces biblioterapii przebiega w 4 etapach:
· identyfikacja- ident. z bohaterem utworu literackiego, założenie, że jest się pełnowartościowym człowiekiem
· projekcja- można mówić o swoich emocjach pod pretekstem mówienia o bohaterze
· odreagowanie napięcia psychicznego (katharsis)- pacjent odczuwa ulgę, że podobnie jak bohater jest w stanie poradzić sobie z problemami
· wgląd w siebie (insight)- zastanowienie się nad sobą, samopoznanie, modyfikacja celów i nabieranie nowych wartości.
W biblioterapii pacjent sam dochodzi do wniosków, nie można narzucać swoich przemyśleń.
Literatura wykorzystywana w biblioterapii:
· beletrystyka
· literatura faktu
· poradniki popularno-naukowe
Planowanie procesu biblioterapii:
· ocena potrzeb
· określenie zadań etapowych
· określenie celów etapów realizacji programu
· określenie zasobów programu
· określenie procedury ewaluacyjnej
· ostateczny plan działania
+Temat następny: Twórczość osób niepełnosprawnych
Hierarchia potrzeb wg Abrahama Maslowa:
1. fizjologiczne
2. bezpieczeństwa
3. przynależności
4. samooceny
5. poznawcze
6. estetyczne
7. samorealizacji
Od 1 do 4- potrzeby wynikające z niedoboru, do zaspokojenia potrzebni są inni ludzie
Od 5 od 7- potrzeby wyższego rzędu, wzrostu; zależą od jednostki
Modele twórczości wg Józefa Kozieleckiego:
· model konfliktowy- źródłem twórczości są konflikty motywów, wewnętrzne sprzeczności. Zastępczą formą rozwiązywania ich jest twórczość naukowa lub artystyczna
· model spełnienia- podstawową potrzebą człowieka jest samorealizacja, a twórczość i ekspresja są najlepszą drogą zaspokojenia tej potrzeby.
Znaczenie uczestnictwa w kulturze:
· nadaje egzystencji osoby niepełnosprawnej kształt możliwie zbliżony do życia osoby pełnosprawnej
· sprzyja rozwijaniu motywacji do udziału w kulturze w ujęciu globalnym, jako całokształt dorobku ludzkości, co przyczynia się do uświadomienia własnej autonomii i kontroli nad własnym życiem
· kultura stwarza szansę wyrównania braków i niedostatków życia realnego, redukuje przykre napięcia emocjonalne, sprzyja zaspokajaniu potrzeb psychicznych
· rozprasza monotonię i trud życia codziennego.
wyrocznia100