UMORZENIE AKCJI.pdf

Umorzenieakcji

1. Informacje oglne

Przepisyart.359360KSH,poruszająceproblematykęumorzeniaakcji,

stanowiąznacznierozbudowaneodpowiednikiart.363364KH.Kodeksspółek

handlowychrozwiązujekilkaproblemów,którebyłyprzedmiotemsporóww

doktrynieijudykaturzenagruncieuregulowańKHorazuwzględniasurowe

wymogiUniiEuropejskiejwyraŜonewDrugiejDyrektywie.

UmorzenieakcjimoŜesłuŜyćtakimcelom,jakdostosowaniewartościkapitału

zakładowegodozmniejszonejwartościmajątkuspółkispowodowanejstratą

bilansową,naktórąniemapokryciawkapitałachrezerwowych,zapobieŜenie

przejściaakcjiwręceniepoŜądanychosóblubdlawykluczeniaakcjonariusza,

którynaruszainteresspółkialboznajdujesięwsytuacjiuznawanejza

niekorzystnądlainteresówspółkibądźjejakcjonariuszy(np.wrazieupadłości

akcjonariusza).

Umorzeniewywołujepodobneskutkiekonomiczneiprawne,jaknabycieakcji

własnychprzezspółkę.JednakŜenabycie„własnych”akcjiprzezspółkęakcyjną

nieunicestwiaprawudziałowych,któremogąbyćnastępniealboumorzonealbo

przeniesionenainnąosobę.Ponadtodywidenda,któraprzypadałabyakcjom

własnymspółkipozostajewdyspozycjispółki,cosłuŜyinteresompozostałych

akcjonariuszy.

Stosowniezart.304§2pkt3orazart.359KSH,akcjamoŜebyćumorzona

jedyniewtedy,gdystatutprzewidujetakąmoŜliwość.Jeślistatutzawierajedynie

postanowieniadopuszczająceumorzenie,spółkamoŜeprzeprowadzićtylko

umorzeniedobrowolne.Zalecasięjednakzamieszczeniewstatucieszerszej

regulacjiokreślającejwarunkiisposóbumorzeniaakcji.

Wprzypadkuumorzeniaprzymusowegoiautomatycznego,statutpowinien

określaćprzesłankiitrybunicestwieniaprawudziałowych.Przesłankioznaczają

okoliczności,odktórychstwierdzeniauzaleŜnionejestpodjęcieuchwałyo

umorzeniuakcji.PrzeztrybumorzenianaleŜyrozumiećprocedurępostępowania

wsprawieunicestwieniaprawudziałowych,którymoŜeobejmowaćnp.porządek

składaniadokumentów,sposóbustaleniawynagrodzenialubwytypowaniaakcji

podlegającychumorzeniuitp.StatutniemoŜepozostawićuznaniuwalnego

zgromadzenia,atymbardziejzarządu,określenieprzesłanekumorzenia.

Zgodniezart.359§2zd.1umorzenieakcjiwymagauchwaływalnego

zgromadzeniawyjąwszyprzypadektzw.umorzeniaautomatycznego.

Kodeksspółekhandlowychwprowadzawymóg,abyumorzenieakcjizawsze

połączonebyłozobniŜeniemkapitałuzakładowego.Niejestobecniedopuszczalne

umorzenieakcjibezobniŜeniakapitałuzakładowego,nawetgdyźródłem

wynagrodzeniaakcjonariuszajestzyskspółki.UchwałaoobniŜeniukapitału

zakładowegozapadanazgromadzeniu,naktórympowziętouchwałęoumorzeniu

akcji.Niemajednakwymogu,abytedecyzjepodjętebyływramachjednej

uchwały.RedukcjakapitałuniemoŜeprowadzićdonaruszeniaprzepisówo

najniŜszejwysokościkapitałuzakładowegoorazakcji.

UmorzenieakcjinastępujezchwiląobniŜeniakapitałuzakładowego.W

szczególnychsytuacjachokreślonychwart.360§2iart.457§1KSH,gdynie

zachodzipotrzebakonwokacjiwierzycieli,umorzenieakcjinastępujeprzed

obniŜeniemkapitałuzakładowego.UstawodawcatakŜewówczaswymagaredukcji

kapitałuzakładowego,ztymŜeobowiązektenjestrealizowanypoumorzeniu

akcji.

Poumorzeniuakcji,dokumentakcjistanowijedynielegitymacjędouzyskania

wynagrodzenia.

2. Sposoby umorzenia akcji.

KodeksspółekhandlowychwyróŜniaczterysposobyumorzeniaakcji:

1) dobrowolne,

2) przymusowe,

3) automatyczne,

4) ustawowe.

Umorzenieprzymusowepodleganatym,Ŝeniejestwymaganazgoda

akcjonariuszawprocesiepodejmowaniauchwałyounicestwieniuakcji.

UmorzeniedobrowolnewymaganatomiastdoswejwaŜnościzłoŜenia

odpowiedniegooświadczeniawoliprzezakcjonariusza,któregoprawamająulec

umorzeniu.UmorzeniedobrowolneróŜnisięodumorzeniaprzymusowegorównieŜ

tym,ŜemoŜenastąpićbezwynagrodzenia.Umorzenieprzymusowenastępuje

zawszezawynagrodzeniem.Niewykluczatojednakzrzeczeniasięwynagrodzenia

przezuprawnionego.Umorzenieautomatycznestanowipodtypumorzenia

przymusowego.JesttorównieŜumorzenieprzymusowe,jednakŜezuwagina

odrębnytrybunicestwieniaprawudziałowychpodlegaonoswoistejregulacji

prawnej.Kodeksspółekhandlowychprzewidujeponadtojeszczejedenpodtyp

umorzeniaprzymusowegowart.363§5,zwanegoumorzeniemustawowym.

StatutmoŜeprzewidywaćmoŜliwośćumorzeniaakcjiwwięcejniŜjeden

sposób.Kodeksspółekhandlowychniezakazuje,abystatutdopuszczał

umorzenieakcjiwsposóbdobrowolnyiprzymusowyalbonp.zezwalałna

unicestwienieprawudziałowychwramachobuformumorzeniaprzymusowego.W

takimprzypadku,zalecasięodrębneuregulowaniekaŜdegozdwóch

trybówiprzesłanekumorzenia.

KodeksspółekhandlowychdopuszczatakŜeumorzeniepolegającena

zmniejszeniuwartościnominalnejakcji.Tensposóbumorzeniajestczęsto

najlepszymsposobemzapewnieniarównegotraktowaniaakcjonariuszy,wrazie

gdynp.środkiprzeznaczonenaumorzenieniepozwalająuwzględnićwniosków

wszystkichzainteresowanychakcjonariuszy.

3. Przebieg umorzenia akcji.

A. Umorzeniedobrowolne

Pierwszączynnościąwramachtegotrybuumorzeniapowinnabyćuchwała

walnegozgromadzenia(art.359§2zd.1KSH).Uchwałępowinienzreguły

poprzedzaćwniosekakcjonariusza,abyuniknąćjejzaskarŜenialubniedojściado

skutkuczynnościprawnejnabyciaakcjiodudziałowca,którymusiwyrazićzgodę

natensposóbumorzenia.Uchwaławalnegozgromadzeniastanowiniezbędną

podstawędladalszychdziałańzarządu.Przedpodjęciemuchwałyprzezwalne

zgromadzeniezarządmoŜezawrzećzakcjonariuszamiumowynabyciaakcji

przeznaczonychdoumorzenia,podwarunkiempodjęciastosownejuchwałyprzez

walnezgromadzenie.ZarządmoŜenabyćakcjeprzedpodjęciemuchwałyprzez

walnezgromadzenierównieŜwówczas,jeślidopuszczatostatutowytryb

umorzenia.WtymprzypadkustatutpowinienprecyzowaćbliŜejpojakiejcenie

zarządmoŜenabyćakcjelubjakąkwotęmoŜeprzeznaczyćnatencel,określając

jednocześnieźródłafinansowaniaisposóbwyboruakcji,któremająpodlegać

umorzeniu,wraziegdyliczbajednostkowychprawudziałowychzgłoszonychdo

umorzeniajestwiększaniŜśrodkiprzeznaczonenatencel.

ZarządniemoŜedysponowaćśrodkamifinansowymispółkinaumorzeniepraw

udziałowychbezumocowaniazestronyakcjonariuszy,wyraŜonegowstatucie

bądźuchwalewalnegozgromadzenia..Nabycieakcjiwłasnychbezumocowania

ustawowego,statutowegolubbezstosownejuchwaływalnegozgromadzenia

naraŜaczłonkówzarządunaodpowiedzialnośćkarną(art.588KSH).

Wsytuacji,gdystatutzawieraminimalnąlubniewystarczającąregulację

umorzeniadobrowolnego,awszczególnościnieokreślaprzebiegutegoprocesu,

walnezgromadzeniemoŜenajpierwpodjąćuchwałęokreślającąwarunkiitryb

umorzenia,następniespółkanabywaakcjeprzeznaczonedoumorzenia,poczym

walnezgromadzeniepodejmujeuchwałyoumorzeniuakcjiiobniŜeniukapitału

zakładowego.PopowzięciuuchwałyoobniŜeniukapitałuzakładowego,zarząd

powinienogłosićtreśćuchwałyoumorzeniuakcjiiprzystąpićdoczynności

związanychzobniŜeniemkapitałuzakładowego.

Dobrowolneumorzeniewymagazgodyakcjonariusza.ZgodatawyraŜanajest

podczaszawieraniaumowy,namocyktórejakcjonariuszprzenosiswojeprawa

udziałowenaspółkę.

UchwaławalnegozgromadzeniapowinnaokreślaćtakŜewysokośćoraztermin

wypłatywynagrodzeniazaumorzoneakcje.

Wszystkiepozostałesprawyzwiązanezumorzeniemakcji,którychnie

regulujeuchwaławalnegozgromadzenia,rozstrzygaiwykonujezarząd.

B. Umorzenieprzymusowe

Umorzenieprzymusoweniewymagazgodyakcjonariusza.Zgodatajest

wyraŜonaniejakoinblancoprzezobjęcielubnabycieakcjispółki,którejstatut

przewidujetakisposóbumorzeniaakcji.Przymusoweumorzenieobejmuje

zarównounicestwienieprawudziałowychwskutekpopełnieniaczynów,które

stanowiąnagannezachowaniaakcjonariusza(np.prowadzeniedziałalności

konkurencyjnejwobecspółkilubskazaniezaokreśloneprzestępstwa),jaki

wskutekzajściazdarzeńniestanowiącychczynów(np.upływterminu,osiągnięcia

jednegozcelówzałoŜeniaspółki,któryuzasadniastopniowe„zwijanie”

przedsiębiorstwa).

Kodeksspółekhandlowychpozostawiaotwartykatalogprzesłanek

uzasadniającychumorzenieprzymusowe.Jednakpostanowieniastatutuniemogą

byćsprzeczneznaturąspółkiakcyjnej,zasadamiwspółŜyciaspołecznegoi

bezwzględnieobowiązującymiprzepisamiprawa..StatutniemoŜepozostawić

walnemuzgromadzeniuzbytszerokiegomarginesuswobodnegouznania,

zwłaszczaprzysankcyjnymumorzeniuakcji.Nieostrosformułowaneprzesłanki

sankcyjneumorzenialubpozostawieniezbytszerokiegomarginesuswobodnego

uznaniawalnemuzgromadzeniusąnaraŜonenazarzutniezgodnościznaturą

spółkiakcyjnej,zasadamiwspółŜyciaspołecznegolubdobrymiobyczajami.

TrybprzymusowegoumorzeniaakcjijestmniejskomplikowanyniŜumorzenia

dobrowolnego.Wobecbrakukoniecznościuzyskaniazgodyakcjonariuszyna

unicestwienieichakcji,spółkaniejestzobowiązanazawieraćznimiumówo

przeniesienieprawudziałowych.Spółkawypłacaakcjonariuszowiwynagrodzenie

uchwaloneprzezwalnezgromadzenie.UchwałyoumorzeniuakcjiiobniŜeniu

kapitałuzapadająnatymsamymwalnymzgromadzeniu.Statutoweminimum

treściuchwałyoumorzeniuprzymusowymjestidentycznejakwprzypadku

umorzeniadobrowolnego.

UmorzeniaprzymusowegoniestosujesiędoakcjiSkarbuPaństwawspółkach

zjegoudziałem.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: