Rola banków w gospodarce narodowej.
* udział w kreacji pieniądza
- pieniądz gotówkowy
- pieniądz bezgotówkowy (bankowy, depozytowy, wkładowy, żyrowy)
* udział w społecznym podziale pracy
* dokonywanie alokacji i transformacji środków
* udział w dokonywaniu płatności
Funkcje banków jako pośredników finansowych.
*POŚREDNICTWO – w zawieraniu transakcji finansowych między pierwotnymi a pośrednimi biorcami i dawcami środków pieniężnych
*INFORMOWANIE – potencjalnych dawców środków o istnieniu biorców środków lub form inwestycji
*PRZEJMOWANIE RYZYKA – przejmowanie określonych rodzajów ryzyka, które jest związane z roszczeniami wynikającymi z różnych form inwestowania pieniądza
*KOSZTY TRANSAKCYJNE, KOSZTY INFORMACJI – redukcja kosztów
Bank jako instytucja zaufania publicznego.
*dysponowania środkami przyjętymi od klientów
*znaczenie banków w sprawnym finansowaniu gospodarki
*jednostka świadcząca usługi publiczne
*ryzyko bankowe – ryzykiem całego społeczeństwa
Istota systemu bankowego i czynniki wpływające na jego ukształtowanie.
Obejmuje ogół jednostek zajmujących się działalnością bankową w kraju, a także cele, reguły i procedury, według których jest ona wykonywana oraz wzajemne więzi występujące między nimi. O systemie bankowym można zatem mówić dopiero wówczas, gdy istnieje wielopoziomowy układ złożony z banku centralnego i banków komercyjnych. Dwupoziomowość systemu bankowego jest rezultatem długotrwałej ewolucji.
Współcześnie występujące systemy bankowe są wynikiem procesu ewolucji historycznej, a na ich ukształtowanie, jak i przyszłe zmiany mają wpływ następujące czynniki:
*porządek społeczny i ekonomiczny;
*struktura i wielkość popytu na usługi bankowe;
*regulacje prawne działań bankowych;
*skłonność banków do innowacji.
Dwupoziomowość systemu bankowego.
W procesie historycznego rozwoju, a w szczególności we współczesnej gospodarce pieniężno-rynkowej, nastąpiło ukształtowanie dwupoziomowego systemu bankowego. W systemie tym pierwszy poziom stanowi bank centralny, natomiast drugi poziom- ogół banków komercyjnych. Dwupoziomowość systemu bankowego jest rezultatem długotrwałej ewolucji. Na kształtowanie systemów bankowych wpłynęło również oddzielenie banków depozytowo-kredytowych od działalności na rynkach kapitałowych, czyli w dziedzinie emisji i obrotu papierami wartościowymi, a więc bankowości inwestycyjnej.
Regulacje prawne zapewniające bezpieczeństwo banków.
*licencjonowanie działalności bankowej
*prawne określenie czynności bankowych
*adekwatne wyposażenie banków w kapitały własne
*wymagania płatności
*warunki prowadzenia działalności kredytowej
*restrykcyjny system nadzoru bankowego
*obowiązkowy system gwarantowania depozytów
*system pomocy bankom zagrażającym upadłością
Konkurencja na rynku usług bankowych.
Teoria konkurencji doskonałej – stoi na stanowisku, że im więcej jest banków oraz im rozproszeni są ich klienci, tym bardziej rynek zbliża się do ideału wolnej konkurencji. Cena powstająca na rynku jest do zaakceptowania zarówno przez kredytobiorców, jak i deponentów. Teoria ta okazała Si e nie w pełni zgodna z realiami gospodarki krajów rozwiniętych.
Teoria konkurencji zdolnej do działania – zgodnie z tą teorią decydenci nie poszukują najlepszych rozwiązań, ale jedynie rozwiązań ich satysfakcjonujących. Nie ilość, a jakość banków decyduje o tym czy istnieją warunki do konkurencyjności jakością, innowacjami, ceną i innymi elementami usług finansowych. Konkurencja cenowa nie jest, więc najważniejszym aspektem konkurencji w bankowości.
Rodzaje banków w gospodarce rynkowej.
*bank centralny
*banki komercyjne
*banki uniwersalne
*banki specjalne
*banki hipoteczne
*banki spółdzielcze
*holding bankowy
*parabanki
Rodzaje i podstawowe zadania banków funkcjonujących w Polsce.
Rodzaje banków funkcjonujących w Polsce:
*bank komercyjny
*bank clearingowy
*bank apeksowy
*bank inwestycyjny
*bank hipoteczny
*bank refinansujący
*bank specjalistyczny
*bank rozwoju
*bank korespondenta
*bank depozytowy
*bank spółdzielczy
Zadania:
- udział w kreacji pieniądza
- udział w społecznym podziale pracy
- dokonywanie alokacji i transformacji środków
Modele systemu finansowego i ich główne wady i zalety.
Model anglosaskiego systemu finansowego;
Zalety: * kluczowa rola akcji i obligacji przedsiębiorstw
* sprzyjanie działaniu inwestorów instytucjonalnych
* pobudzenie innowacji finansowych
Wady: * oparcie finansowania podmiotów gospodarczych na anonimowym rynku
papierów wartościowych
* nastawienie na częste zmiany partnerów, co wymusza krótkoterminową
perspektywę w procesach decyzyjnych
* znaczna formalizacja transakcji ekonomicznych
Model niemiecko-japońskiego systemu finansowego;
Zalety: * finansowanie podmiotów gospodarczych na podstawie umów kredytowych
* długoterminowe finansowanie między bankiem a korporacją finansową
* pobudzenie rozwoju silnych banków uniwersalnych
Wady: * niedorozwój wachlarza instrumentów finansowych
* opóźnienie we wprowadzeniu innowacji finansowych
* słaba odporność na konkurencję ze strony instytucji poza bankowych
Zasady (swobody) funkcjonowania rynku finansowego UE.
* swoboda osiedlania się co oznacza co oznacza prawo do podejmowania i prowadzenia działalności na obszarze innych krajów członkowskich;
* swoboda świadczenia usług oznacza prawa świadczenia usług przez podmiot mający swą siedzibę w jednym z krajów UE na rzecz podmiotów z pozostałych krajów bez potrzeby posiadania tam swoich jednostek
- swoboda przepływu kapitałów oznacza brak stosowania jakichkolwiek ograniczeń dewizowych zarówno w rozliczeniach wzajemnych jaki i w stosunku do krajów trzecich
Banki inwestycyjne i ich podstawowe usługi.
Związane są z bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. Podstawowym ich zadaniem jest organizacja przepływu kapitałów od podmiotów posiadających jego nadwyżki do tych, którzy zgłaszają zapotrzebowanie w celu inwestycyjnego ich wykorzystania. Umiejętność znalezienia jak najlepszej relacji ryzyko – dochód, zarówno dla posiadaczy, jak i potrzebujących kapitału, uważa się za „wartość dodaną” wnoszoną przez banki inwestycyjne w procesie przepływu kapitału.
Podstawowe zadania banków hipotecznych.
Podstawowymi zadaniami banków hipotecznych są:
*udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką;
* udzielanie kredytów nie zabezpieczonych hipoteką jeżeli kredytobiorcą gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu wraz z odsetkami są Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, NBP, Europejski Bank Centralny, rządy lub banki państw członkowskich URE, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;
*nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu kredytów udzielonych podmiotom bądź przez nie zabezpieczonych;
*emitowanie hipotecznych listów zastawnych i publicznych listów zastawnych.
* Poza tymi czynnościami banki hipoteczne mogą wykonywać inne czynności wymienione w ustawie.
Bank centralny i jego funkcje.
Bank centralny – instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa bądź podporządkowana państwu. W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski.
Funkcje banku centralnego:
*funkcja emisyjna – przywilej emisji pieniądza gotówkowego
*funkcja banku banków
*funkcja banku państwa
Stopy procentowe banku centralnego i refinansowanie banków komercyjnych.
Stopy procentowe banku centralnego:
- redyskontowa
- depozytowa
- lombardowa
- referencyjna
Refinansowanie banków komercyjnych:
* kredyt lombardowe
* kredyt redyskontowy
Rezerwy obowiązkowe jako instrument banku centralnego.
Rezerwa obowiązkowa to pieniądze, które banki komercyjne muszą utrzymywać na rachunkach banku centralnego. Rezerwa ma przede wszystkim za zadanie stabilizację systemu bankowego. Bank centralny nakazuje bankom komercyjnym utrzymywanie tak zwanej rezerwy obowiązkowej. Są to pieniądze, które bank komercyjny musi utrzymywać na rachunku banku centralnego – wysokość rezerwy zależy od ilości środków, jakimi dysponuje dany bank.
Rezerwa obowiązkowa ma na celu stabilizację systemu bankowego, jej głównym zadaniem jest łagodzenie skutków ewentualnych wahań płynności w sektorze.
Za pomocą zmiany wysokości rezerwy obowiązkowej bank centralny może oddziaływać na rynek finansowy. Podniesienie stopy wymaganych rezerw oznacza ściągnięcie z rynku dodatkowych pieniędzy.
Operacje otwartego rynku jako instrument banku centralnego.
*warunkowo
*bezwarunkowo
Podstawowe zadania Europejskiego Systemu Banków Centralnych.
- określenie i realizowanie polityki pieniężnej aby zapewnić stabilność cen
- prowadzenie polityki emisyjnej w odniesieniu do euro
- przeprowadzenie operacji walutowych zgodnie z zasadami wspólnej polityki
pieniężnej
- przechowywanie i zarządzanie rezerwami dewizowymi krajów członkowskich
- sprawna organizacja i funkcjonowanie rozliczeń pieniężnych
- przyczynianie się do sprawnego prowadzenia nadzoru nad działalnością
instytucji kredytowych
- gromadzenie informacji statystycznych i prowadzenie analiz sektora
finansowego i całej gospodarki
Podstawowe cele i organizacja nadzoru bankowego.
Cele:
*zapewnienie bezpieczeństwa systemu bankowego
*przestrzeganie przez banki obowiązkowych przepisów i zasad dobrej polityki bankowej
*przestrzegania warunków równej konkurencji
Funkcje:
*funkcja licencyjna
*funkcja regulacyjna
*funkcja kontrolno-administracyjna
Przesłanki utworzenia:
*pieniężnych charakter operacji bankowych
*rozwój nowoczesnych instrumentów finansowych
*podejmowanie przez banki czynności wykonywanych przez instytucje nie bankowe
Funkcje nadzoru bankowego.
FUNKCJE:
1) licencyjna- polega na umożliwieniu prowadzenia działalności bankowej w sposób bezpieczny, tak by bank można było traktować jako instytucję zaufania publicznego;
2) regulacyjna- polega na określaniu minimalnych standardów bezpieczeństwa w działalności banków;
3) kontrolno- administracyjna- dotyczy badania przestrzegania przez banki obowiązujących przepisów prawa i norm ostrożnościowych oraz stosowania sankcji wobec banków w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości.
Zadania NBP.
1.Organizowanie rozliczeń pieniężnych.
2.Prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
3.Prowadzenie działalności dewizowej w granicach ustalonych ustawami
4.Prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
5.Regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie.
6.Kształtowanie warunków niezbędnych do rozwoju systemu bankowego.
7.Opracowanie bilansu płatniczego oraz niezależności i zobowiązań zagranicznych państwa
8.Wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
Podstawowe cele systemu gwarantowania depozytów.
*konieczność stabilizacji systemu bankowego
*potrzeba „ochrony konsumenta”
Zadania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
*gwarantowanie wkładów pieniężnych w przypadku niewypłacalności banku
*udzielanie zwrotnej pomocy finansowej bankom na usunięcie stanu zagrożenia wypłacalności
Organy NBP i ich zadania.
* Prezes NBP- przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP, Komisji Nadzoru Bankowego oraz reprezentuje NBP na zewnątrz, ponadto jest przełożonym wszystkich pracowników NBP.
* Rada Polityki Pieniężnej- to organ ustalający corocznie założenia polityki pieniężnej i jednocześnie posiadający szeroki zakres uprawnień. Rada składa się z 9 członków, powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta RP, Sejm, Senat. Prezes NBP jest z urzędu członkiem rady i jej przewodniczy
* Zarząd NBP-kieruje działalnością oraz realizuje uchwały Rady i podejmuje uchwały w sprawach nie zastrzeżonych do kompetencji innych organów.
Organizacja i zadania nadzoru bankowego w Polsce.
W Polsce nadzór bankowy jest sprawowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. Natomiast organem wykonawczym KNB jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, który zajmuje się m.in. bieżącą kontrolą banków. GINB jest jedynie organem wykonawczym KNB. Komisję tworzy 7 osób.
Do zadań KNB należy w szczególności:
-określenie zasad działania banków, zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach;
-nadzorowanie banków w zakresie przestrzeganie ustaw, statutu i innych przepisów prawa oraz obowiązujących je norm prawnych;
-dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków oraz wpływu polityki pieniężnej, podatkowej, nadzorczej na ich rozwój;
-opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i trybu jego wykonywania.
SKOK – cele i podstawowe usługi.
Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe prowadza swą działalność na podstawie specjalnej ustaw oraz prawa spółdzielczego.
Celem ich działania jest realizacja idei samopomocy finansowej, polegającej na wzajemnym kredytowaniu się członków ze zgromadzonych przez siebie środków.
Do ustawowych czynności SKOK należą:
*gromadzenie środków pieniężnych od swoich członków,
*udzielanie im pożyczek i kredytów,
*przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych,
*pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej.
Bankowość uniwersalna – wymienić podstawowe usługi.
Są to usługi związane ze sprzedażą, zakupem i zarządzaniem papierami wartościowymi. Do usług bankowości inwestycyjnej zalicza się:
*usługi brokerskie;
*usługi doradztwa inwestycyjnego;
*zarządzanie aktywami i funduszami;
*usługi organizacji finansowania na rynku krótkoterminowych papierów dłużnych oraz finansowania średnio- i długoterminowego;
*inżynieria finansowa;
*usługi na rynku fuzji i przejęć;
*doradztwo finansowe.
Wymienić elektroniczne kanały dostępu do usług bankowych i omówić 1 z nich.
1) bankomaty
2) system home banking
3) bankowość elektroniczna
4) bankowość internetowa – korzystanie z usług bankowych za pośrednictwem Internetu
Bankowość detaliczna – klienci i usługi.
Usługi bankowości detalicznej to przede wszystkim pełen zakres usług związanych z obsługą gospodarstw domowych i małych firm, obejmujący głównie przyjmowanie oszczędności, prowadzenie rozliczeń za pomocą czeków i kart płatniczych, udzielanie kredytów i pożyczek. Klienci korzystający z bankowości detalicznej są mocno zróżnicowani, a największy wpływ na korzystanie przez nich z usług bankowych ma poziom zamożności. W tej grupie klientów nastąpiła popularyzacja, czyli upowszechnianie praktyki szerokiego korzystania z usług bankowych oraz zmiana postaw zachowań i wymagań klientów.
Klienci bankowości detalicznej korzystają z wielokanałowego sposobu kontaktu z bankiem, czyli zarówno z placówek bankowych oraz z różnych kanałów dystrybucji, w tym elektronicznych i wirtualnych.
Bankowość korporacyjna – klienci i usługi....
kopytkotn