Zemsta.doc

Zemsta

AKT I

W jednym z pokoi w zamku Cześnika Raptusiewicza za stołem siedzi pan domu i przegląda jakieś dokumenty. Naprzeciw niego stoi Dyndalski. Raptusiewicz zastanawia się, z którą z pań powinien się ożenić: z Podstoliną, czy z Klarą. W końcu decyduje się na tę pierwszą – z powodu jej większego majątku. Na scenie pojawia się Papkin. Zaczyna opowiadać zmyślone historie o swoich rzekomych bohaterskich wyczynach. W czasie śniadania Cześnik mówi Papkinowi, że wyznacza go na posłańca z wiadomością do Rejenta. Milczka. Papkin chociaż jest przerażony musi wypełnić powierzoną mu misję. Cześnik nakazuje mu również przy okazji porozmawiać w jego imieniu z Podstoliną na temat planowanego małżeństwa. Papkin rozmawia z kobietą i ta zgadza się wyjść za Cześnika.

Cześnik jest oburzony naprawą granicznego muru przez robotników Rejenta. Rozkazuje Papkinowi, by wspólnie ze służbą rozpędzili murarzy.

Klara i Wacław spotykają się w altanie. Para wyznaje sobie miłość. Niestety oboje zdają sobie sprawę, że ciągłe kłótnie Rejenta ( ojca Wacława ) i Cześnika ( stryja Klary ) mogą pokrzyżować ich małżeńskie plany.

W tym samym czasie murarze zostają przepędzeni przy pomocy kijów. Ze swoich okien to zdarzenie obserwują Rejent i Cześnik. Znowu słychać wzajemne groźby. Cześnik zamierza zastrzelić Rejenta. Ten słysząc to zamyka okno, a Cześnik uznaje takie zachowanie za potwierdzenie jego tchórzostwa. Papkin zaczyna głośno wygrażać przeciwnikom, chociaż na placu już nikogo nie ma. Przychodzi do niego Wacław i udając strach oddaje się w jego ręce. Papkin jest bardzo szczęśliwy.
AKT II

Papkin przyprowadza Wacława przed oblicze Cześnika. Chwali się swoją odwagę. Jednak Cześnik rozkazuje mu wyrzucić chłopaka. Wacław próbuje namówić Cześnika do zawarcia pokoju z Rejentem, ale bezskutecznie.

Wacław nie zamierza wyjść. Zwierza się Papkinowi, że zakochał się ze wzajemnością w Klarze. Obiecuje mu woreczek złota, jeśli zachowa milczenie. Tę rozmowę słyszy Klara. Doradza Wacławowi, by spróbował wpłynąć na Cześnika przez pozyskanie przyjaźni Podstoliny. Kobieta rozpoznaje we Wacławie swojego byłego adoratora – nieistniejącego księcia Radosława. Chłopak wyznaje, kim naprawdę jest. Podstolina znowu zapewnia go o swojej miłości, wybacza młodzieńcowi wszystkie winy i decyduje się ukryć go u siebie. Niespodziewane przybycie Klary powoduje zakłopotanie byłych kochanków.

Następnie Klara rozmawia z Papkinem, który w bardzo komiczny sposób próbuje przekonać ją o swojej miłości. Klara żartuje sobie z niego i domaga się spełnienia rycerskich ślubów. Cześnik, podczas rozmowy z Papkinem, nadal nie daje się przekonać do uwięzienia Wacława. Decyduje się wyzwać Rejenta na pojedynek. Papkin po raz drugi ma zostać posłańcem i dostarczyć wyzwanie rywalowi.
AKT III

Milczek sporządza fałszywe zeznanie przeciw Cześnikowi i namawia murarzy do podpisania się pod nim. Powiadamia również syna, że zamierza ożenić go z Podstoliną, a niedotrzymanie tej umowy kosztować będzie duże pieniądze. Nie wyraża zgody na ślub Wacława i Klary.

Papkin przynosi Rejentowi wezwanie na pojedynek. Zachęcony udawaną pokorą pana domu popisuje się swoją pozorną odwagą i obraża go. Kiedy Rejent ma już tego dosyć, straszy Papkina wyrzuceniem przez okno. Przestraszony posłaniec wyjaśnia w końcu cel swojego przybycia. Nagle pojawia Podstolina. Zwraca się do Milczka jak do przyszłego teścia, mówi, że poślubi Wacława. Papkinowi nie udaje się namówić jej, aby jednak wybrała Cześnika. Rejent rozkazuje wyrzucić go z domu.
AKT IV

Trwają przygotowania do ślubu i wesela. Śmigalski, na polecenie Cześnika, ma dostarczyć wszystkim zaproszenia na ślub. Papkin powraca od Rejenta i przekazuje Raptusiewiczowi otrzymaną odpowiedź. Cześnik postanawia nie dopuścić do małżeństwa Postoliny i Wacława. Zaczyna dyktować Śmigalskiemu list adresowany do Wacława, a pisany rzekomo przez Klarę. Mężczyznom nie udaje się stworzyć zadowalającego dokumentu, zdenerwowany Cześnik drze list na kawałki.

W tej samej chwili Papkinowi wydaje się, że Rejent otruł go winem. Przestraszony pisze testament, chce pożegnać się ze światem oraz wyjaśnia Cześnikowi, kim naprawdę był uwięziony „komisarz”. Cześnik rozkazuje przyprowadzić do siebie Wacława i zamierza zatrzymać go w swoim domu. Stawia młodzieńca przed wyborem: pobyt w więzieniu albo ślub z jego bratanicą. Wacław bez chwili wahania wybiera oczywiście Klarę. Do Rejenta dochodzą wieści na temat ślubu w kaplicy.

W końcowej scenie komedii biorą udział wszystkie postaci. Na jaw wychodzi, ze cały majątek, którym zarządzała Podstolina w rzeczywistości był własnością Klary. Cześnik i Rejent godzą się. Papkin zdaje sobie sprawę, że jednak nie umrze i z ulga niszczy własny testament. Rejent błogosławi Wacława i Klarę.