test gimnazjalny pol 1.PDF

WPISUJE UCZE¡

KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA

dysleksja

dzieƒ miesiàc rok

PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY

Z OPERONEM

Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdê, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny

brak stron lub inne usterki zg∏oÊ nauczycielowi.

STYCZE¡ 2009

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat´ urodzenia.

Czas pracy:

120 minut

3. Czytaj uwa˝nie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwiàzania zapisuj d∏ugopisem lub piórem z czarnym tuszem/atra-

mentem. Nie u˝ywaj korektora.

Liczba punktów

do uzyskania: 50

5. W zadaniach zamkni´tych sà podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.

Odpowiada im nast´pujàcy uk∏ad na karcie odpowiedzi:

Wybierz tylko jednà odpowiedê i zamaluj kratk´ z odpowiadajàcà jej

literà, np. gdy wybra∏eÊ odpowiedê A:

6. Staraj si´ nie pope∏niaç b∏´dów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale je-

Êli si´ pomylisz, b∏´dne zaznaczenie otocz kó∏kiem i zamaluj innà od-

powiedê.

7. Rozwiàzania zadaƒ otwartych zapisz czytelnie i starannie w wyzna-

czonych miejscach. Pomy∏ki przekreÊlaj.

8. Redagujàc odpowiedzi do zadaƒ, mo˝esz wykorzystaç miejsce opa-

trzone napisem Brudnopis . Zapisy w brudnopisie nie b´dà sprawdza-

ne i oceniane.

Powodzenia!

Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON.

Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadaƒ przez

dyrektorów szkó∏ bioràcych udzia∏ w programie Próbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM.

Przedmioty humanistyczne

Próbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

Ksià˝ka jest ˝yciem naszych czasów

Tekst I

Biblioteka jest instytucjà, która samym swym istnieniem Êwiadczy o rozwoju kultury. Jest ona bo-

wiem skarbnicà piÊmiennictwa, przez które cz∏owiek wyra˝a swój zamys∏ twórczy, inteligencj´, zna-

jomoÊç Êwiata i ludzi, a tak˝e umiej´tnoÊç panowania nad sobà, osobistego poÊwi´cenia, solidarnoÊci

i pracy dla rozwoju dobra wspólnego [...]. W systematycznie prowadzonym ksi´gozbiorze do starych

r´kopisów i inkunabu∏ów dodawane sà nowe ksià˝ki i pisma. Wszystko to zaÊ razem jest wymownym

znakiem jednoÊci kolejnych pokoleƒ, które z ró˝norodnoÊci czasów i kwestii tworzà wspólne patry-

monium kultury i nauki. Biblioteka jest wi´c szczególnà Êwiàtynià twórczego ducha ludzkiego, któ-

ry odzwierciedla owo Bo˝e Tchnienie, jakie towarzyszy∏o dzie∏u stworzenia Êwiata i cz∏owieka.

Fragment przemówienia Jana Paw∏a II podczas poÊwi´cenia nowego gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej, Warszawa,

11.06.1999, [w:] Wystàpienia i homilie. Pielgrzymka Papie˝a do Polski 1999 , www.gazeta.pl.

Gdyby mnie zapytano o najwi´ksze osiàgni´cie ludzkiego geniuszu w ciàgu paru tysi´cy lat hi-

storii naszej cywilizacji i kultury, odpowiedzia∏bym bez zastanowienia, ˝e jest nim ksià˝ka. Po zasta-

nowieniu odpowiedzia∏bym po raz wtóry to samo.

To prawda, ˝e ksià˝ka jest tylko przekazem i pytaç nale˝a∏oby w∏aÊciwie o treÊç. Lecz w∏aÊnie

ksià˝ka i tylko ksià˝ka przekaza∏a wszystko, co stanowi twórczy wp∏yw cz∏owieka na otoczenie

inainnych ludzi. Ksià˝ka przekazywa∏a elementarne wskazania màdroÊci, które uczy∏y cz∏owieka

myÊleç. Dawne twierdzenia musia∏y staç si´ w∏asnoÊcià ludzkoÊci, ˝eby mog∏y powstaç twierdzenia

nowe i by dzi´ki nim gromadzi∏ si´ ekwipunek techniczny i cywilizacyjny, b´dàcy miarà najpo-

wszechniejszej definicji post´pu. Post´pem jest przecie˝ wszystko to, co czyni prac´ l˝ejszà, pomna-

˝a jej owoce, zwi´ksza mo˝noÊç uczynienia ˝ycia bogatszym i przyjemniejszym.

Franciszek Ryszka, Zamiast wst´pu, [w:] tego˝, Lektury i przemyÊlenia , Poznaƒ 1988, s. 6.

Zadanie 1. (0–1)

Zdaniem Jana Paw∏a II biblioteka jest Êwiadectwem

A. post´pu technicznego.

B. kultury.

C. wytworu wyobraêni.

D. rozwoju gospodarczego.

Zadanie 2. (0–1)

Biblioteka symbolizuje jednoÊç kolejnych pokoleƒ poprzez

A. gromadzenie piÊmiennych dóbr przesz∏oÊci i teraêniejszoÊci.

B. udost´pnianie r´kopisów i inkunabu∏ów.

C. poÊredniczenie w spo∏ecznym obiegu ksià˝ki.

D. pozyskiwanie zbiorów.

Przedmioty humanistyczne

Próbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

Zadanie 3. (0–1)

W ostatnim zdaniu cytowanego przemówienia papie˝ zastosowa∏

A. aliteracj´.

B. pytanie retoryczne.

C. hiperbol´.

D. metafor´.

Zadanie 4. (0–1)

Wed∏ug autora drugiego cytatu, ksià˝ka jest najwi´kszym osiàgni´ciem ludzkiej cywilizacji, po-

niewa˝

A. stanowi zapis ludzkich marzeƒ.

B. pozwala poznaç przesz∏oÊç.

C. jest wytworem kultury kszta∏tujàcym cz∏owieka.

D. umo˝liwia korzystanie z utrwalonych dóbr przesz∏oÊci.

Zadanie 5. (0–1)

Ksià˝ka, dzi´ki przekazywanym treÊciom, przyczyni∏a si´ do post´pu. TreÊci te dotyczy∏y

A. wskazaƒ, majàcych na celu udoskonalenie ˝ycia.

B. funkcjonowania obywateli w spo∏eczeƒstwie.

C. zastosowania odkryç i wynalazków.

D. twórczoÊci literackiej i artystycznej.

Zadanie 6. (0–1)

U progu polskiego oÊwiecenia utworzona zosta∏a biblioteka biskupów braci Andrzeja i Józefa

Za∏uskich, która jako pierwsza w Polsce udost´pniona zosta∏a do u˝ytku publicznego. Wska˝

epok´, która poprzedzi∏a oÊwiecenie.

A. Renesans.

B. Romantyzm.

C. Âredniowiecze.

D. Barok.

Zadanie 7. (0–1)

Wybierz stwierdzenie b´dàce poprawnym zakoƒczeniem wypowiedzi:

Po III rozbiorze Rzeczypospolitej rzàdy zaborcze t∏umi∏y ogniska wiedzy i oÊwiaty, jakimi by∏y

biblioteki, konfiskowa∏y i wywozi∏y cenne zbiory. Trzeci rozbiór Polski mia∏ miejsce w roku

A. 1773.

B. 1785.

C. 1793.

D. 1795.

Przedmioty humanistyczne

Próbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

Zadanie 8. (0–2)

Rozwiƒ poni˝sze skróty.

BN – ............................................................................................................................

KEN – ..........................................................................................................................

Zadanie 9. (0–1)

Napisz tekst, który zosta∏by zamieszczony w encyklopedii jako objaÊnienie has∏a biblioteka .

.....................................................................................................................................

Tekst II

W dziejach kultury ksià˝ka odegra∏a niezmiernie donios∏à rol´, zmieniajàc swà postaç i zasi´g

oddzia∏ywania zale˝nie od aktualnych mo˝liwoÊci technicznych i stosownie do potrzeb cz∏owieka ja-

ko istoty spo∏ecznej. [...]

Ksià˝ka zrodzi∏a si´ w odleg∏ej staro˝ytnoÊci, a jej rozwój wiàza∏ si´ z powstaniem pisma. Kszta∏t

tej pierwotnej ksià˝ki znacznie odbiega∏ od dzisiejszego. [...] W cywilizacjach Bliskiego Wschodu

od III do I tysiàclecia przed naszà erà upowszechni∏a si´ tabliczka gliniana. Z kolei w staro˝ytnym

Egipcie u˝ywano zwoju papirusowego, a w Pergamonie w II w. przed naszà erà na szerszà skal´ za-

cz´to stosowaç jako materia∏ pisarski pergamin.

Z wprowadzeniem pergaminu zwiàzana jest stopniowa zmiana formy ksià˝ki: zamiast zwoju pa-

pirusowego, a póêniej pergaminowego powsta∏ kodeks pergaminowy [...], który upowszechni∏ si´

od IV i V w. naszej ery.

Przez ca∏e Êredniowiecze kodeks pergaminowy stanowi∏ panujàcà postaç ksià˝ki. Powstajàce

w skryptoriach klasztornych r´kopiÊmienne ksi´gi by∏y pi´knie oprawione i iluminowane, czyli ozda-

biane barwnymi ilustracjami i ornamentami. Ogromne znaczenie dla upowszechnienia ksià˝ki mia∏o

wprowadzenie papieru, materia∏u znacznie wygodniejszego i taƒszego ni˝ pergamin. [...] W ten spo-

sób powsta∏a ostatnia forma ksià˝ki pisanej r´cznie – r´kopiÊmienny kodeks papierowy. Niemo˝liwe

by∏o jednak rozpowszechnianie na szerszà skal´ ksià˝ki w jej dotychczasowej postaci, tj. w postaci

dzie∏a przepisywanego ˝mudnie i d∏ugo. [...] Dopiero wynalezienie ruchomej czcionki przez Jana

Gutenberga (ok. 1440) sta∏o si´ prawdziwà rewolucjà w rozwoju drukarstwa. Poczàtkowo ksià˝ka

drukowana stara∏a si´ naÊladowaç swà poprzedniczk´: czcionka by∏a wzorowana na piÊmie r´cznym,

a ilustracje i ornamenty wykonywano r´cznie. Dzie∏a wydane w tym poczàtkowym okresie drukar-

stwa (tzn. do r. 1500) nazywa si´ inkunabu∏ami. Odtàd datuje si´ sta∏y rozwój ksià˝ki drukowanej.

[...] W koƒcu XIX w. wprowadzone zosta∏y maszyny do sk∏adu i drukowania, co pozwoli∏o znacznie

zwi´kszyç produkcj´ ksià˝ek, gazet i czasopism. OgólnoÊwiatowa rewolucja naukowo-techniczna

nie omin´∏a te˝ poligrafii. Drukarnie drugiej po∏owy XX w. wprowadza∏y coraz to doskonalsze urzà-

dzenia, które pozwoli∏y jeszcze szybciej, lepiej i obficiej zaspokajaç potrzeby u˝ytkownika ksià˝ki.

Szybki rozwój elektroniki spowodowa∏ kolejnà zmian´ kszta∏tu i formy ksià˝ki. Zapis informacji

na noÊnikach magnetycznych i optycznych pozwala upowszechniaç ksià˝ki na CD-ROM-ach, w in-

ternecie oraz przez e-booki.

O ksià˝ce. Ma∏a encyklopedia dla nastolatków , praca zbiorowa, Wroc∏aw 1987, s. 186–189.

Przedmioty humanistyczne

Próbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

Zadanie 10. (0–1)

Zmieniajàca si´ przez wieki forma ksià˝ki uwarunkowana by∏a

A. Êwiatopoglàdem cz∏owieka.

B. poczuciem pi´kna.

C. potrzebami cz∏owieka i mo˝liwoÊciami technicznymi.

D. ÊwiadomoÊcià politycznà rzàdzàcych.

Zadanie 11. (0–1)

Zaznacz szereg, w którym etapy rozwoju ksià˝ki zapisano chronologicznie.

A. tabliczka gliniana

→

inkunabu∏

→

kodeks pergaminowy

→

ksià˝ka obecnie

B. tabliczka gliniana

→

zwój papirusowy

→

kodeks pergaminowy

→

r´kopiÊmienny kodeks papierowy

C. inkunabu∏

→

kodeks pergaminowy

→

ksià˝ka obecnie

→

ksià˝ka na CD-ROM-ie

D. kodeks pergaminowy

→

r´kopiÊmienny kodeks papierowy

→

ksià˝ka obecnie

→

inkunabu∏

Zadanie 12. (0–1)

Zwiàzek frazeologiczny „praca benedyktyƒska” oznacza

A. prac´, która nie przynosi rezultatów.

B. prac´ ci´˝kà i ˝mudnà.

C. prac´ êle p∏atnà.

D. prac´ niesatysfakcjonujàcà.

Zadanie 13. (0–1)

Mianem rewolucji w rozwoju ksià˝ki okreÊla si´

A. wynalezienie ruchomej czcionki.

B. wprowadzenie papieru.

C. wprowadzenie maszyn do sk∏adu i drukowania.

D. zapis informacji na noÊnikach magnetycznych.

Zadanie 14. (0–1)

Wynalazek Gutenberga jest jednym z wydarzeƒ historycznych rozpoczynajàcych epok´

A. Êredniowiecza.

B. renesansu.

C. baroku.

D. oÊwiecenia.

Zadanie 15. (0–1)

Nawiasy z wielokropkiem [...] zosta∏y zastosowane w tekÊcie II w celu

A. sk∏onienia czytelnika do przemyÊleƒ.

B. przedstawienia stanowisk ró˝nych osób.

C. urozmaicenia interpunkcji.

D. zasygnalizowania opuszczenia fragmentu tekstu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: