Zad.1
a)UKŁAD POKARMOWY
służy do pobierania pokarmu,jego trawienia
wchłanianie skladników odżywczych i usuwanie niestrawionych resztek
b)UKŁAD ODDECHOWY
praca układu oddechowego warunQje odpowiednie zaopatrzenie organizmu w tlen niezbędny do wydajnego utleniania wewnatrzkomórkowego
c)UKŁAD KRĄŻENIA KRWI
transport tlenu,substancji odżywczych i mocznika
d)UKŁAD ROZRODCZY
umozliwia rozród czyli utrzymywanie ciągłosci ratunkowej oraz ma wpływ na wazne cechy płuciowe
e)UKŁAD WYDALNICZY
słuzy do usuwania zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii z krwi oraz do utrzymywania równowagi wodno-mineralnej płynów ciała
Zad.2
Homeostaza – zdolność utrzymywania stałości parametrów wewnętrznych w systemie (zamkniętym lub otwartym). Pojęcie to zwykle odnosi się do samoregulacji procesów biologicznych. Zasadniczo sprowadza się to do utrzymania stanu stacjonarnego płynów wewnątrz- izewnątrzkomórkowych. Pojęcie homeostazy wprowadził Walter Cannon w 1939 roku na podstawie założeń Claude Bernarda z 1857 r. dotyczących stabilności środowiska wewnętrznego. Homeostaza jest podstawowym pojęciem w fizjologii. Pojęcie to jest także stosowane w psychologii zdrowia dla określenia mechanizmu
Zad.3
Podstawowe funkcje skóry to:
-izolacja środowiska wewnętrznego od zewnętrznego (czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych) – mechaniczna osłona i obrona organizmu głównie przed drobnoustrojami chorobotwórczymi
-udział w wymianie gazowej (tylko kręgowce niższe),
-termoregulacja ustroju,
-udział w gospodarce wodno-elektrolitowej (gruczoły potowe),
-percepcja (odbiór) bodźców ze środowiska zewnętrznego (dotyk, ból, ciepło, zimno) poprzez receptory w skórze i naskórku,
-melanogeneza (melanina chroni organizm przed mutagennym promieniowaniem ultrafioletowym),
-wchłanianie niektórych substancji,
-gospodarka tłuszczowa,
-gospodarka witaminowa (synteza witaminy D3 z 7-dehydrocholesterolu),
-wydzielanie dokrewne i reakcje odpornościowe (skóra zawiera komórki Langerhansa należące do APC).
Zad.4
Skóra składa się z trzech warstw (licząc od zewnątrz):
-naskórek – warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną i rozrodczą, która posiada barwnik – melaninę, nadającą włosom i skórze barwę; naskórek dzieli się na 4 lub 5 warstw w zależności od grubości. Są to (od zewnątrz):
-warstwa rogowa która dzieli się na warstwę zbitą (łac. stratum compactum) i warstwę rogowaciejącą (łac. stratum disjunctum)
-warstwa jasna – tylko w miejscach gdzie skóra jest gruba – na podeszwach stóp, zwłaszcza na piętach i wewnętrznej stronie dłoni
-warstwa ziarnista
-warstwa kolczysta
-warstwa podstawna
-skóra właściwa – warstwa środkowa, zawiera receptory, naczynia krwionośne, nerwy oraz gruczoły, np. potowe, a także korzenie włosów, jest to warstwa --odżywcza i wspierająca (ma od 1 do 3 mm grubości)
-tkanka podskórna – warstwa najgłębsza, zbudowana z tkanki łącznej właściwej luźnej; zawiera komórki tłuszczowe, izoluje przed nagłymi zmianami temperatury
Zad.5
• Pokrzywka
• Świerzbiączka
• Wyprysk
• Łojotok
• Łupież
• Wyprysk łojotokowy
• Przyustne zapalenie skóry
• Trądzik
• Świerzb
• Wszawice
• Pęcherzyce
• Liszajec
• Wyprzenie bakteryjne
• Niesztowica
• Róża
• Ropne zapalenie mieszków włosowych
• Czyrak
• Zapalenie gruczołów potowych
• Opryszczka
• Półpasiec
• Mięczak zakaźny
• Brodawki (kurzajki)
- Grzybica
Zad.6
wyróżnia 4 stopnie oparzeń:
-Stopień I-cechuje zaczerwienienie skóry z lekkim obrzękiem i bolesnym pieczeniem (występuje np.na skutek zbyt intensywnego opalania się)
-stopień II- oprócz obrzęku i zaczerwienienia pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym
-stopień II i IV-zniszczenie tkanek leżąchych głębiej aż do kości towarzyszy temu bardzo sinly bul/Tego typu oparzenie powoduje zaburzenia w całym ustroju w postaci tzw. wstrząsu
Wyróżnia się 3 rodzaje odmrożeń
-odmrożenie I stopnia- charakteryzuje zaczerwienienie skóry z lekko sinawym odcieniem obrzęk pieczenie uczucie zdrętwienia
-odmrożenie II stopnia- towarzyszy większy obrzęk i zasinienie.tworzenie pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym
-dmrożenie III stopnia-to takie,w którym występuje martwica skóry,a czasem również tkanek położonych głębiej
Zad.7
Budowa i funkcje szkieletu.
Aparat ruchu człowieka składa się z:
a) Szkieletu – bierna część
b) Mięśnie – czynna część
Funkcje szkieletu:
· Stanowi rusztowanie ciała
· Stanowi rusztowanie aparatu ruchu – umożliwia poruszanie
· Chroni narządy wewnętrzne
· Wytwarza krwinki – jest krwiotwórczy
Podział kości:
· Długie (kość udowa, ramieniowa, obojczyk)
· Płaskie (kości biodrowe, mózgoczaszki, łopatki)
· Krótkie (nadgarstka, stępu)
· Różnokształtne (żuchwa, rzepka, kręgi, kość piętowa, gnykowa)
Połączenia kości:
· Ścisłe – połączenia nieruchome (np. szwy w czaszce, spojenie łonowe, żebra z mostkiem przy pomocy chrząstek)
· Stawy: – połączenia ruchome
o Kulowy (staw biodrowy, barkowy)
o Zawiasowy (staw łokciowy, kolanowy)
o Obrotowy (połączenie I kręgu z II kręgiem)
o Siodełkowy umożliwia ruch w dwóch płaszczyznach (staw śródręczny kciuka)
Powierzchnie stawowe kości pokryte są chrząstkami szklistymi. Staw otoczony jest torebką stawową zbudowaną z wiązadeł. Do wnętrza stawu wydzielana jest maż stawowa.
Szkielet:
Osiowy:
· Czaszka
· Kręgosłup
· Klatka piersiowa
Kończyn:
· Szkielet obręczy kończyny
· Szkielet kończyny wolnej
Kości czaszki:
1. Mózgoczaszka – kość potyliczna – zawiera otwór wielki czaszki i dwa kłykcie potyliczne, dwie kości ciemieniowe, dwie kości skroniowe, kość czołową i kość klinową.
2. Trzewioczaszka – zawiera dwie kości nosowe, dwie kości łzowe, dwie kości jarzmowe, dwie kości podniebienne, szczękę, żuchwę, kość sitową – tworzy ona wewnętrzną ścianę nosa i przegrodę nosową.
Zad.8
Czaszka – Jest zbudowana z płaskich spójnych kości, które chronią mózg przed uszkodzeniami.
Kręgosłup – Jest zbudowany z kręgów, podpiera ciało. Wewnątrz kręgów przebiega kanał, przez który do mózgu biegną wstążki nerwów tworzące rdzeń kręgowy.
Żebra – Są przytwierdzone do kręgów, wraz z mostkiem. Razem tworzą klatkę piersiową. Osłaniają narządy wewnętrzne : Serce i płuca.
Szkielet kończynowy stanowią:
- Kości kończyn dolnych i górnych,
-kości obręczy barkowej (obojczyk, łopatka)
-miednica
Zad.9
AD.1
1)stawy- ruchome połączenie kości np. noga z tułowiem
2)chrząstkozrost- półruchome połączenie kości np. kręgi kręgosłupa
3)szwy- nieruchome połączenie kości np. kości czaszki
AD.2
AD.3
-Staw zawiasowy – Zgina się tylko w jednym kierunku. (np. staw kolanowy, łokciowy)
-Staw obrotowy – Łączy dwa płaskie końce kości, które nachodzą na siebie. (kości kręgosłupa)
-Staw panewkowy – Umożliwia nodze poruszanie się w różnych kierunkach (staw biodrowy)
Zad.10
AD.1 BUDOWA FIZYCZNA KOŚCI
a) Tkanka chrzęstna (chrząstka):
- tkanka podporowa,
- w okresie zarodkowym jest z niej zbudowany szkielet zarodka;
- w czasie rozwoju płodowego i po urodzeniu przekształca się w tkankę kostną;
- u dorosłego człowieka występuje w: uchu, nosie, krtani, w zakończeniach żeber, na powierzchniach stawowych;
- jest zbudowana z komórek chrzęstnych i substancji międzykomórkowej;
- jest wytrzymała, mocna i elastyczna dzięki włóknom białkowym zawartym w komórkach chrzęstnych.
b)Tkanka kostna:
- jest 6-7 razy bardziej wytrzymała od tkanki chrzęstnej;
- jest zbudowana z substancji międzykomórkowej, kanału oraz komórek kostnych w jamkach;
- subst. międzykomórkowa składa się z włókien białkowych, na powierzchni których okładają się kryształy związków wapnia i fosforu;
- w kanale przebiegają nerwy i naczynia krwionośne rozprowadzające pokarm i tlen.
8. BUDOWA CHEMICZNA KOŚC
a) Kość zbudowana jest z dwóch podstawowych składników|:
- Organicznego - osseina (nadaje kościom sprężystości)
- nieorganicznego (mineralnego) – soli wapnia i fosforu (nadają kościom twardości i wytrzymałości)
b) Proces kostnienia trwa do 25 roku życia.
c) Osteoporoza (rzeszotowienie kości)- choroba spowodowana przez wymywanie soli wapnia z kości (odwapnienie), co zmniejsza jej wytrzymałość. Atakuje ona częściej kobiety niż mężczyzn, powoduje bardzo częste złamania szyjki kości udowej i trzonów kręgowych u ludzi starszych.
-szpik kostny czerwony jest miejscem powstawania elementów morfotycznych krwi, takich jak erytrocyty,leukocyty (głównie granulocyty), trombocyty.
-szpik kostny żółty składa się głównie z komórek tłuszczowych (stąd barwa), którego zawartość wraz z wiekiem każdego osobnika wzrasta. Ten rodzaj szpiku jest hematologicznie* nieczynny.
Zad.11
Funkcje mięśni szkieletowych:
^ głowy - poruszanie oczami, językiem, żuchwą,
^ szyi - obracanie, pochylanie głowy,
^ grzbietu - obracanie ramion, ruchy łopatek, żeber, pionowa postawa ciała,
^ klatki piersiowej - ruchy oddechowe, poruszanie rękami,
^ brzucha - pionowa postawa ciała, ruchy oddechowe,
^ kończyny górnej - zginanie i prostowanie kończyny, obracanie przedramienia, ruchy nadgarstka i ręki,
^ kończyny dolnej - zginanie i prostowanie kończyny, ruchy stopy.
Zad.12
KSZTAŁT WŁÓKIEN:
-gładka: wrzecionowate, zwężają się na obu końcach
-poprzecznie prążkowana szkieletu: wydłużone, tepo zakończone
-poprzecznie prążkowana serca: cylindryczne, rozgałęzione
PRĄŻKOWANIE:
-gładka: brak
-poprzecznie prążkowana szkieletu: występuje
-poprzecznie prążkowana serca: występuje
LICZBA JĄDER W KOMÓRCE:
-gładka: jedno
-poprzecznie prążkowana szkieletu: liczne
-poprzecznie prążkowana serca: jedno lub dwa
POŁOŻENIE JĄDER W KOMÓRCE:
-gładka: w środkowej części komórki
-poprzecznie prążkowana szkieletu: przy powierzchni komórki
-poprzecznie prążkowana serca: w środkowej części komórki
SZYBKOŚĆ SKURCZU:
-gładka: kurczy się powoli
-poprzecznie prążkowana szkieletu: kurczy się szybko
-poprzecznie prążkowana serca: kurczy się szybko
SZYBKOŚĆ MĘCZENIA SIĘ:
-gładka: męczy się powoli
-poprzecznie prążkowana szkieletu: męczy się szybko
-poprzecznie prążkowana serca: odporna na zmęczenie
ZALEŻNOŚĆ SKURCZÓW OD WOLI ORGANIZMU:
-gładka: nie zależą od woli organizmu
-poprzecznie prążkowana szkieletu: zależą od woli organizmu
-poprzecznie prążkowana serca: nie zależą od woli organizmu.
Zad.13
Wady postawy:
-kiedy kręgosłup jest nierównomiernie obciążany powstaje skolioza, jedno ramię jest wtedy wyżej od drugiego
-gdy siedząc pochylamy nasze ciało do przodu powstaje nadmierna lordoza, kręgosłup z trudem utrzymuje wtedy ciężar górnej części ciała
-stałe garbienie się powoduje nadmierną kifozę, podczas której głowa i ramiona pochylone są do przodu, mocno obciążając kręgosłup
Osteoporoza: powstaje na wskutek nie otrzymywania odpowiedniej ilości wapnia. Kości chorego są bardzo kruche i są bardziej narażone na złamania niż u osoby chorej.
Krzywica: Choroba najczęściej występująca u dzieci. Powoduje ją niedobór witaminy D₃ i soli mineralnych. Chorzy mają bardzo osłabione kości, a kończyny i żebra mają nieprawidłowy kształt, co powoduje problemy z oddychaniem.
Urazy mechaniczne:
-Gdy torebka stawowa lub wiązadła zostają naciągnięte lub rozerwane, występuje skręcenie.
-Zwichnięcie polega na nieprawidłowym ułożeniu się główki względem panewki.
- Złamanie powstaje na wskutek silnego uderzenia lub dużego nacisku. Jest ono najniebezpieczniejszym urazem mechanicznym
Zad.14
-budulcowa - wchodzą w skład wszystkich plazmatycznych struktur komórkowych
-katalityczne - wszystkie enzymy w komórkach są białkami katalizującymi przebieg reakcji biochemicznych
-transportowa - białka błonowe umożliwiają transport substancji do komórki i z komórki, hemoglobina umożliwia przenoszenie tlenu na duże odległości
-regulatorowa - koordynacja funckcji życiowych
-odpornościowa - rozpoznawanie i zwalczanie antygenów
-lokomotoryczna - kurczliwość białek w mięśniach
Zad.15
Węglowodany spełniają w organizmach następujące funkcje:
-zapasowe – podczas wieloetapowego spalania 1 g glukozy w komórkach wyzwala się 17,2 kJ energii. U roślin magazynem energii jest głównie skrobia i inulina, a u zwierząt oraz ludzi glikogen
-transportowa – u roślin transportową formą cukru jest sacharoza, a u zwierząt oraz ludzi glukoza
-budulcowa (celuloza, hemiceluloza, chityna (pochodna węglowodanów))
-wchodzą w skład DNA i RNA, stanowią modyfikację niektórych białek.
-hamują krzepnięcie krwi – heparyna
-są materiałem energetycznym (fruktoza) i odżywczym (maltoza, laktoza, rafinoza).
Funkcje tłuszczów:
ü są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii;
ü są głównym źródłem materiału zapasowego organizmu;
ü nagromadzone w tkance tłuszczowej chronią przed nadmiernym wydzieleniem ciepła;
ü obfitują w witaminy A, D, E, K i Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (wit. F);
ü stanowią elementy budulcowe m.in. błon komórkowych oraz wielu hormonów;
ü magazynują wodę.
Zad.16
-WITAMINA A: występuje w tranie, wątrobie, tłustym mleku, śmietanie, maśle, żółtku. Natomiast beta- karoten jest w ciemnozielonych liściach warzyw, w dyni, marchwi, porzeczkach, owocach jarzębiny i dzikiej róży.
-WITAMINA B1: jest w ziemniakach, drożdżach, ciemnym pieczywie, miesie, mleku, kiełkach i otrębach pszennych, a także w żółtku.
-WITAMINA B2: znajduje się w drożdżach, ziemniakach, serach, jajkach, zielonych warzywach, wątróbce, kiełkach żyta.
-WITAMINA B6: jest w mięsie, rybach, jabłkach, fasoli, pietruszce, ziemniakach, kukurydzy, drożdżach, kiełkach pszenicy.
- WITAMINA B12:jest w mięsie, wątróbce, mleku i jego przetworach, jajkach, chlebie razowym.
-WITAMINA C: występuje w owocach cytrusowych, czarnych porzeczkach, truskawkach, zielonej papryce, surowej kapuście, w warzywach zielonych, natce pietruszki, pomidorach, ziemniakach, rybach i podrobach.
-WITAMINA D: jest w wętróbce, masle, tłustych rybach morskich, tranie i kapuście.
- WITAMINA E: jest w orzechach, warzywach strączkowych, warzywach zielonolistnych np. w szczawiu, szpinaku, brokułach, jest też w kukurydzy, soi, tranie, mleku, jajkach, serze.
-WITAMINA F: znajduje sie w olejach roślinnych, kiełkach zbóż, w awokado i tranie.
-WITAMINA H: znajduje się w drożdżach, kiełkach pszenicy, wątrobie, grochu i jajkach.
-WITAMINA K:występuje w warzywach, koperku, produktach zbożowych i mlecznych, oleju sojowym, mięsie, wątróbce, owocach.
-KWAS FOLIOWY: jest w wątróbce, warzywach zielonolistnych, drożdżach.
-WITAMINA PP: jest w mleku, orzechach, drożdżach, ziemniakach, wątróbce.
Zad.17
MAKROSKŁADNIKI ZNACZENIE
-AZOT występuje w białkach i kwasach nukleinowych, jego brak u roślin powoduje zatrzymanie wzrostu, kwitnienia oraz blednięcie liści
-WAPŃ zwierzęta bezkręgowe wykorzystują go do budowy szkieletu, jego niedobór powoduje kruchość kości, ptaki „gubią” jajka (brak skorupki), brak u roślin (korzenie, młode pąki i listki zniekształcone)
-FOSFOR wchodzi w skład kości, jest składnikiem kwasu nukleinowego, jego brak powoduje martwice u roślin
-SÓD i POTAS odgrywa ważną rolę w transporcie substancji przez błonę komórkową
-MAGNEZ składnik chlorofilu, jego brak ujawnia się w postaci chlorozy (odbarwienia liści), powoduje to zahamowanie fotosyntezy, jest składnikiem kości
-SIARKA wpływa na rozwój naskórka, jego brak powoduje kruchość i łamliwość paznokci, brak połysku włosów
-CHLOR w postaci kwasu solnego wchodzi w skład soku żołądkowego, umożliwia on działanie pepsyny, tworzy niekorzystne środowisko dla przebywających w organizmie organizmów chorobotwórczych
1) Ciało istot żywych zbudowane jest głównie z:
- węgla,
- wodoru,
- tlenu,
- azotu.
2) Makroskładniki – są niezbędne do rozwoju organizmów, są potrzebne w dużych ilościach, stanowią 99,9% składu istot żywych.
3) Węgiel, wodór i tlen to podstawowe składniki związków organicznych ( tłuszczy, cukrów, białka i kwasów nukleinowych).
4) Makroskładniki ( azot, wapń, fosfor, potas, sód, magnez, siarka i chlor):
MIKROSKŁADNIKI
1) Mikroskładniki – pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, występują w bardzo małych ilościach.
MIKROSKŁADNIKI ZNACZENIE
-ŻELAZO składnik hemoglobiny, niedobór powoduje anemię, potrzebny do produkcji chlorofilu
-MIEDŻ jest składnikiem enzymów niezbędnych do oddychania
-MANGAN niezbędny do rozmnażania się u ptaków, u innych kręgowców jego brak powoduje zatrzymanie wzrostu kości
-JOD odpowiedzialny jest za prawidłowe działanie tętnicy, jego niedobór spowalnia tępo metabolizmu, u płazów powoduje neotenię aksolotla
-CYNK regeneracja naskórka
-FLUOR niezbędny w two...
faker123