Model wzrostu gospodarczego
Wzrost gospodarczy wpływa na poziom dobrobytu danego kraju, wszelkie działania regulacyjne państwa wpływające na obniżone tempo wzrostu gospodarczego, będą świadczyły o niższym poziomie dobrobytu!
Polska wg PKB nominalnego znalazła się na 20 miejscu w 2011 roku
Modele:
a) Egzogeniczny – zakłada że państwo może wpływać na wielkość produktu i kapitału, ale nie może wpływać na długookresowe tempo wzrostu gospodarczego. Dla prostej funkcji produkcji, która zależy od wielkość kapitału oraz nakładu pracy, państwo może dzięki odpowiednim działaniom gospodarczym wpływać na oszczędności i inwestycje w danej gospodarcze (zwiększając tym samym zasoby kapitału, technicznego uzbrojenia kraju), może doprowadzić jedynie do przejściowego, krótkotrwałego przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego, nie wpływa natomiast na długookresowe czynniki demograficzne. Tempo wzrostu gospodarczego zależy również od postępu technologicznego, na które państwo nie ma wpływu. PAŃSTWO NIE MA TRWAŁEGO WPŁYWY NA TEMPO WZROSTU GOSP.
b) Endogeniczny – model ten odrzuca homogeniczność kapitału. Zakłada że polityka gospodarcza prowadząca do zwiększenia stopy oszczędności i inwestycji może przyczynić się do trwałego przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego. Warunkiem osiągnięcia tego rezultatu będzie polityka państwa sprzyjająca inwestycjom, które wywołują silne efekty zewnętrzne. Do takich inwestycji zalicza się inwestycje w kapitał ludzki, czyli rozwój szkolnictwa czy w badania naukowe i rozwój nowych technologii. Takie działania państwo mogą przyczynić się pozytywnie lub negatywnie na tempo wzrostu gospodarczego. Pozytywnie gdy państwo będzie wspierało wyżej wymienione dziedziny. Negatywnie jeśli państwo nie jest w stanie przewidzieć jakie inwestycje w przyszłości będą dawać pozytywne efekty zewnętrzne.
Miara wzrostu gospodarczego
PKB, PNB, PNN,
PKB per capita w ujęciu nominalnym pozwala na wyeliminowanie czynników demograficznych na miernik, w realnym jest skorygowano o wielkość inflacji.
PKB per capita Polski w 2011 roku wynosił 20,334 USD, znalazła się na 44 miejscu.
Wady miernika:
1) PKB per capita nie uwzględnia rozkładu dochodu całej populacji, oznacza to że wzrost miernika o daną wartość nie świadczy o wzroście dochodów społeczeństwa o tą wartość. Ogólnie przyjmuje się że wzrost dochodów osób zamożnych jest szybszy, niż osób uboższych
2) Nie uwzględnia tzw. Szarej działalności gospodarczej oraz produkcji na własne potrzeby
3) Sam PKB nie uwzględnia występowanie tak zwanych efektów zewnętrznych związanych z procesami gospodarczymi.
4) Również sam PKB nie uwzględnia wpływu na dobrobyt społeczny preferencji dotyczących wartości czasu wolnego.
NADAL STOSOWANY JEST MIERNIK PKB PER CAPITA W UJĘCIU REALNYM
Rozwój gospodarczy a wzrost gospodarczy
Rozwój gospodarczy jest pojęciem szerszym, gdyż towarzyszą mu zmiany jakościowe, strukturalne i społeczne.
a) Teza Marksa zakłada że społeczeństwo musi przejść przez następujące fazy: niewolnictwo, feudalizm, kapitalizm, aż do komunizmy po którego upadku następuje liberalna demokracja.
b) Koncepcja Rostowa wymienia fazy: społeczeństwo tradycyjne, tworzenie warunków startu(zmiany strukturalne, otwarcie na wymianę międzynarodową i inwestować nadwyżki) , start (szybki, samonapędzający się wzrost) , dochodzenie do dojrzałości, okresu wysokiej konsumpcji i okresu pokonsumpcyjnego
c) Bell zaproponował trzy stadia społeczeństwa :
Preindustrialnego – rewolucja agrarna
Industrialnego – społeczeństwo przemysłowe z masową produkcją, konsumpcją i rozwiniętą biurokracją.
Postindustrialnego zwiększona rola wiedzy, usług i tempo zmian.
d) Koncepcja Schumpetera motorem rozwoju są innowacje, a więc nastawienia na nowe technologie, produkty. Przedsiębiorca-innowator.
KONCEPCJA ROZOWJU ZRÓWNOWAŻONEGO która obejmuje wzrost gospodarczy, ochronę środowiska, postęp społeczny.
Pomiary rozwoju gospodarczego
Rozwój gospodarczy w wąskim znaczeniu to zdolność gospodarki narodowej do generowania i utrzymania wysokiego tempa dochodu narodowego.
Wskaźnik rozwoju społecznego HDI składa się z trzech elementów:
- przeciętna oczekiwana długość życia noworodka
- indeks edukacyjny
- dochód narodowy brutto per capita
Opisuje trzy wymiary rozwoju człowieka : długie i zdrowe życie, wiedzę oraz przyzwoity standard życia. Dzieli kraje bardzo wysokorozwinięte, wysoko rozwinięte, średnio rozwinięte i słabo rozwinięte.
W 2011 Polska znalazła się na 39 miejscu- należąc do krajów bardzo wysoko rozwiniętych
Jednak jest krytykowany za : pomijanie kwestii ochrony środowiska, praw człowieka
CZYNNIKI I BARIERY WZROSTU GOSPODARCZEGO
Pojęcie przewagi komparatywna – polega na tym, że każdy powinien się specjalizować w wytwarzaniu tych dóbr, w produkcji których ma jak najniższe koszty alternatywne.
Metody na wzrost gospodarczy i za nimi idące bariery
- pierwszą jest zwiększyć zasób kapitału prze INWESTYCJE, a za tym idąca bariera krajów najuboższych – brak środków finansowych na inwestycje.
- drugie źródło to wzrost podaży pracy oraz zwiększenie stopnia aktywności zawodowej – ważne jest inwestować w siebie przez podnoszenie swoich kwalifikacji. Co ważne na wiedzę nie działa prawo malejących przychodów, co oznacza że efektywność tego czynnika nie maleje!
- po trzecie ważne jest inwestowanie w technologie oraz w badania i rozwój B+R.
Ogólna recepta to położenie geograficzne, otwarta gospodarka, wykształcone społeczeństwo, przemyślane inwestycje, rozwój nowoczesnych technologii i umiejętna polityka państwa.
michal19860