Edukacja – jest procesem uczenia się, zdobywania wiedzy, wychowania, kształtowania umiejętności
Edukacja ma wymiar praktyczny, nadrzędny jest rozwój.
Edukacja instytucjonalna jest zawsze programem zewnętrznym.
Edukacja ma 3 cele:
- nauczanie (wiążą się wszystkie procesy, które sprzyjają pobieraniu, transportowaniu wiedzy)
- kształcenie
- wychowanie – kształcenie osobowości człowieka poprzez kształtowanie postaw
Postawa jest to związek z wartościami, postawa jest czymś stałym
Postawa wartość (pozytywna, negatywna) Postawa jest w miarę stała.
Mamy kształtować postawy pozytywne wobec pozytywnych wartości oraz postawy negatywne wobec wartości negatywnych.
Teoretyczną podstawą edukacji jest pedagogika.
Nadrzędnym celem edukacji i pedagogiki jest rozwój człowieka.
Pedagogika – jest nauką, która daje nam teoretyczne podstawy
Rozwój – jest to proces o określonym kierunku zmian. Jest to dynamika zmian jakościowych i ilościowych.
0 i 3 j 5 i 10/11 j 13/14 i 16/17
ROZWÓJ DZIECKA:
0-3 przeważają zmiany ilościowe
3-5 wiek pytań, dziecko uczyc się w tym okresie najwięcej w całym swoim życiu, dominuja zmiany jakościowe (zmiany komórek mózgowych)
5-10/11 przwaga zmian ilośicowych
10-11 rowój emocjonalny, dziecko powinno uwolnić się od narzucanych wartości i powinno przyjąć swoje wartości, zweryfikowac te, które poznał wcześniej od rodziców, kolegów. Rodzic powinien prowadzić dziecko na długiej smyczy.
10/11 – 13/14 przeważają zmiany jakościowe
13/14 – 16/17 przeważają zmiany ilośicowe
Czteroczynnikowa teoria rozwoju wg Marii Przetacznikowej:
4 grupy czynników wpływających na rozwój człowieka
1. Biologiczne: zadatki i predyspozycje
a. genetyczne (dziedziczenie)
b. wrodzone
c. psychiczne
2. Środowiskowe
Rodzina: pełna, niepełna zrekonstruowana, wielodzietna, jednodzietna, wielopokoleniowa, status ekonomiczny, status kulturowy, wykształcenie rodziców.
Zamieszkanie, warunki życia, uczestnictwo w kulturze, kraina geograficzna, klimat, socjalno-bytowe.
3. Instytucjonalne
Wszystkie organizacje, rząd, sejm, kościół, szkolnictwo, uwikłanie człowieka w określone funkcje
Sądownictwo
Mass media, prasa, TV, radio, jakość tych treści które są tam zawarte, Internet
4. Aktywność własna – jest motywowana wewnętrznie, w miarę rozwoju rozwija się aktywność wewnętrzna psychiczna. Aktywność własna różni się na poszczególnych etapach, jednostka ma wpływ na kształtowanie się środowiska.
Strefy aktywności ludzkiej:
1. Aktywność praktyczna – zawiadywana jest całym organizmem. Uczymy wszystkich aktywności praktycznej na tyle na ile się da. Możemy monitować ilość i jakość. Poprawianie kondycji środowiska.
2. Aktywność umysłowa = aktywność intelektualna – wiedza o środowisku.
Proces uczenia polega na łączeniu w pary bodziec-reakcja; przyczyna-skutek
3. Aktywność emocjonalna – gdy coś przeżywamy to w jakiś sposób to okazujemy. Nie jesteśmy w stanie zapanować nad impulsami, które przepływają przez nasze ciało. Możemy oddziaływać z zewnątrz na emocje.
Miłość
I. Z potrzebą bycia kochanym II z potrzebą dawania; bezgranicznie
Bezgranicznie, bezwarunkowo
4. Aktywność duchowa (w tej sferze kształtujemy poczucie odpowiedzialności) funkcja myślenia abstrakcyjnego w mózgu. Nakaz rozwijania się bez końca jest to imperatyw każdej religii, w wieku 7-11 lat kształtuje się wyobraźnia, pole wyobrażeniowe oddziela się od pola wizualnego. (tu mamy Boga; wartości nadrzędne: dobro, miłość, wiara, nadzieja, mądrość) wyobraźnia, nie można na tą sferę wpływać z zewnątrz.
Kierunek rozwoju
IV Aktywność duchowa wyobraźnia
III Aktywność intelektualna i.j.
II Aktywność praktyczna i.j.
Motywacja
I Aktywność emocjonalna i.j.
Z punktu widzenia ekologicznego traktujemy człowieka holistycznie.
Środowisko
Środowisko to:
- przyroda ożywiona: królestwo roślin, królestwo zwierząt
- przyroda nieożywiona:
I. czynniki chemiczne:
* woda – hydrosfera
* gleba – litosfera
* powietrze – atmosfera
* dziura ozonowa
* kwaśne deszcze
* efekt cieplarniany
II . czynniki fizyczne
· Temperatura
· Światło
· Ciśnienie
Aspekt społeczny
- zachowania ludzkie (zapisane w scenariuszach ról społecznych)
· ambiwalencja w roli (np. nauczyciel empatyczny ale wymagający)
· ambiwalencja między rolami (np. wojskowy-dom)
- kwestia wartości:
· etyka (wynika z filozofii, religii), hierarchia wartości, moralność (jest praktyką związaną z wartościami) wybory natury ekologicznej i ekonomicznej
Aspekt cywilizacyjno-kulturowy (wytwory ludzkie)
· dobra materialne (wszystko to co człowiek wytworzył w produkcji rzemieślniczej)
· dobra niematerialne (prawa, religia, baśnie, legendy, tradycje)
1.Era agrarna czyli rolnicza
2.Era industrialna
3. Era
informacyjna
0 1650 1950 2007
1. Era agrarna czyli rolnicza – główna aktywność człowieka; człowiek prawie w 100% zajmował się rolnictwem, przez 1000 lat powtarzali sobie wiedzę i cały czas działo się tak samo. W erze agrarnej nadrzędną wartością była ziemia.
2. Dostęp do informacji jest ważny USA lata 1970; nie jest ważna ziemia ale informacja
3. Edukacja zinstytucjonalizowana – trzeba było rolników przekształcić w pracowników
Homo sapiens – 40 000 lat p.n.e.
8 – 10 tys lat zaczął być człowiek działający, wytwórczy
10-12 tys lat era agrarna – rolnicza. ( ludzie prawie w 100 % zajmowali się rolnictwem.
1650 – era industrialna ( przemysłowa)
1950 era informacyjna (mikroprocesor) wartością jest informacja, w latach poźniejszych edukacja)
Harmonijne współdziałanie z 4 aspektami: przyp. A) ożywiona, b) nieozywiona, c) czynnikami kulturalno – cywilizacyjnymi, c) czynnikami społecznymi.
Etapy filozoficzno- religijnego podejścia do relacji człowieka ze środowiskiem:
1. pełna symbioza człowieka z przyrodą występująca w kulturze antycznej jak również w regionach gdzie występują religie animistyczne (czczono zwierzęta) i totemizm (symbole i znaki)
2. idea uświęcania i ubóstwiania przyrody obecna w religiach i filozofiach dalekiego wschodu czyli w hinduizmie, taoizmie i buddyzmie. Pojawiła się idea poszanowania życia innego: kult krowy np.
3. oddzielenie się człowieka od świata przyrody i przypisanie sobie nadrzędnej roli, jest to obecne w tradycji judeochrześcijańskiej, protestanckiej.
4. zanegowanie idei postępu ( w kontekście ery industrialnej – tej rabunkowej) oraz zwrócenie się ku naturze współczesnego człowieka, próba zrozumienia jej znaczenia i dążenie do jednorodności z nią ( Capra 1984, „Punkt zwrotny” – otworzył erę powrotu człowieka do natury, harmonii z nia. )
W 1869 E. Haeckel – zaczęła się historia ekologii
1969 u. Thank ( japończyk)
E. Haeckel użył, wprowadził ekologię jako samodzielna dyscyplinę naukową.
Ekologia w znaczeniu etymologicznym. Logos – nauka, greckie iokos – dom, rodzinny, miejsce życia. nauka o organizmach, ich domu w ich rodzinnym środowisku.
1968 U. Thant – raport o stanie ziemi z klubie rzymskim
W 2002 zorganizowana konferencja – obrady skończyły się pozornie niczym ( tygodniowa konferencja średnio roczny budżet państwa afrykańskiego) było to w Johanenburgu
Futurolodzy – Futujana, Futu, prof. Brzeziński zbadali;
- dla 20% ludzi będzie dostęp do jedzenia i pracy
- 80% uznano za śmieci cywilizacyjne
W Polsce jest 70% niewykształconych
Dysproporcja między państwami w XIX wieku – 100 lat temu 10x a po 100 latach państwa bogatsze są bogatsze od biedniejszych 60 razy ( jest to degradacja społeczeństw, także ekologii).
W joahanenburgu – opracowano strategię tych 80% ludzi ( oglądanie seriali, przejmuje cudze wartości), fikcja nie buduje świata realnego
- świadoma polityka .... państw – by nie wychodzić i nie uczestniczyć w życiu, być byle czym, jeść byle co, nie rozumieć treści z gazet, książek
- ludzie się izoluja od siebie np. osiedla, dzieci dowozi się do szkoły itp.
Współcześnie ekologia stanowi naukę o gospodarce( gospodarz – człowiek) przyrodą, zachodzących w niej zjawiskach wspólnych wszystkim organizmom
Pierwsza ekologia.
Druga dyscyplina – sozologia: upatruje przyczyn skutków degradacji środowiska
Podziały w ekologii: jest ich dużo.
2 podziały przydatne:
1. elementy biotyczne i abiotyczne
biotyczne – ożywione , 5 grup:
- bakterie
- pierwotniaki i glony
- grzyby
- rośliny
- zwierzęta
abiotyczne – przyroda nieożywiona
2. autekologia – (organizmy) obejmuje badania nad poszczególnymi organizmami, nad ich relacja ze środowiskiem (otoczeniem), a przede wszystkim nad wpływem warunków środowiska na ich rozwój - głównie na cykl życiowy jako sposób przystosowania się do środowiska.
Moja definicja autekologii ( ekologiczne podstawy hodowli lasu) : nauka o przystosowaniu organizmów żywych do ich środowiska, bardzo silnie związana z klimatologia, gleboznawstwem, fizjologią i fenologią.
Synekologia – (teren) zajmuje się badaniem grup organizmów współwystępujących razem i tworzących określone środowisko.
Moja def: zajmuje się zbiorowiskiem współwystępujących ze sobą organizmów jako okresloną jednostką socjalną i jej stosunkiem do środowiska. Ten dział opiera się na fitosocjologii, zoosocjologii, fitogeografii, zoogeografii.
Obszar zainteresowań
Wartość
Efekt – cel
Rola edukacji
Ochrona przyrody
Świat roślin i zwierząt
Ukształtowanie postawy wobec przyrody ożywionej
WiatremCzesana