FAQ Gitarzysty - Najczęściej zadawane pytania związane z gitarą.
Gitara+komputer
1. Jak podłączyć gitarę do wieży/komputera?
Gitarę do wieży podłączamy poprzez wejści aux (zwykle wtyczki typu chinch). Należy uważać z głośnością, ponieważ głośniki audio nie są przystosowane do gitar i można je łatwo uszkodzić. Gitarę do komputera podłączamy poprzez wejści Line In lub ewentualnie mikrofonowe. Line In generuje mniejsze szumy, aczkolwiek podaje mniejszy sygnał (niższa głośność). Dla gitar posiadających własne przedwzmacniacze( np elektroakustyki) preferuje się podłączanie przez wejście Line In. Ponadto wejścia komputerowe są typu stereo, a gitara jest urządzeniem mono. Na to również należy zwrócić uwagę.
2. Podłączyłem gitarę do komputera, a teraz głośniki charczą. Co się stało?
Najprawdopodobniej uszkodziłeś membrany. Głośniki komputerowe oraz audio (takie jak przy wieżach) mają tzw. miękkie zawieszenie, które łatwo uszkodzić, gdy podłączymy do nich gitarę. Głośniki gitarowe muszą być na twardym zawieszeniu.
3. Czy lepiej podłączać gitarę do pieca czy komputera?
Zdecydowanie lepiej podłączyć gitare do prawdziwego wzmacniacza( pieca), ponieważ komputer nie jest przystosowany do obsługi tego typu sygnału. Karta muzyczna i głośniki komputerowe maja zupełnie inne przeznaczenie i chociaż przy niewielkich natężeniach poradzą sobie w jakimś stopniu z przetworzeniem sygnału, to i tak efekt końcowy będzie zdecydowanie gorszy niż w przypadku pieca. Poza tym łatwo o uszkodzenie karty muzycznej/głośniczków. Dopiero gitara + piec tworzą w całości instrument i tylko wtedy mamy pewność co do prawidłowego działania i porządanego efektu brzmienia.
4. Szukam programów do nagrywania i obróbki.
Najbardziej popularne i zarazem sprawdzone programy to: Cool Edit Pro (Adobe Audition), Audacity (dostępny również na platformy linuksowe), Cakewalk Pro Audio(lub Home Studio) czy n-Track Studio. Inne, znakomite, to Reaper, Fruity Loops, Magix Music Maker itp.
5. Czy są jakieś programy do emulowania efektów gitarowych?
W miare rozwoju technologii coraz więcej muzyków korzysta z cyfrowych efektów instrumentalnych. Choć mają one nieco gorszą jakoś od efektów analogowych, to dają sporo możliwości, zwłaszcza osobom, których nie stać na profesjonalne efekty. Do popularnych programów emulujących efekty gitarowe( a niektóre z nich nadają się także do pracy z syntezatorami i innymi instrumentami) należą m.in. FX Box, Revalver i Guitar Rig.
6. Opóźnienia dźwięku w programach typu FXBox i Revalver.
Niestety delikatne opóźnienia zawsze będą występować. Można je zmniejszyć poprzez użycie niestandardowych sterowników: kx dla kart z rodziny Sound Blaster oraz ASIO 4ALL dla kart Yamaha i pozostałych. Warto też poeksperymentować z ustawieniami output latency w programach. Można w ten sposób zmniejszyć opóźnienia do 0,3 sekundy, a przy takim czymś da się już normalnie grać.
7. Co to za rozszerzenia: *.gtp *.gp3 *.gp4 *.gp5?
Sa to pliki tabulatur należące do programu Guitar Pro 3/4/5.
8. Co to za rozszerzenie *.ptb?
To pliki należące do programu Power Tab Editor.
Sprzęt
1. Jak grubą kostkę wybrać?
Do gry akordami lepiej wybrać kostkę (piórko) cieńsze, np. 0.45 - 0.6 mm. Do gry solowej lepiej używać kostek grubszych, czyli od 0,7 do 1,2 mm. Te najgrubsze (1.3-2 mm) służą do gry na basie. Tak naprawdę jednak jest to kwestia gustu i wygody. Początkującym radzimy korzystać początkowo z miększych kostek i ewentualnie stopniowo zwiększać ich grubość, gdy opanujemy poprawną pracę nadgarstka. Ma to też uzasadnienie ekonomiczne - jeśli nauczysz się kostkować bardzo energicznie i mocno, to pozrywasz wiele kompletów strun. :-)
2. Jaką grubość strun wybrać?
Zależnie od upodobań. Zasada jest taka, że strunu cieńsze są bardziej miekkie w grze, ale gorzej wybrzmiewają. Jeśli gramy na obniżonych strojach (np. do D), to lepiej założyć grubsze struny. Zasada ta sprawdza się niezależnie od tego czy struny są metalowe czy nylonowe. Początkujący gitarzyści powinni grać na cienkich strunach, ponieważ łatwiej chwyta się akordy i uczy różnych technik gitarowych (np. bend). Z drugiej jednak strony łatwiej jest się przestawić na cieńszy, niż na grubszy komplet...
3. Brzęczą mi struny. Co mam zrobić?
Pierwsza czynność, to podniesienie ich na mostku. Jeśli to nie pomoże (a struny będą już 3 mm nad 12 progiem), to należy wyregulować krzywiznę gryfu za pomocą pręta umieszczonego w gitarze. Krzywizna powinna wynosić 0,5 mm. Istnieje również możliwość, że po prostu zbyt mocno uderzasz w struny i wtedy uderzają one o poprzednie progi. Zdarza się, że struny brzęczą również po wymianie na grubszy komplet, wtedy wymagana jest regulacja. Ewentualnie, jeśli progi są nierówne, to można udać się do lutnika, aby ten je trochę zeszlifował. Czasem zdarza się również, że powodem tego są zużyte kluczyki lub wytarte siodełko. W obu wypadkach konieczna jest wymiana.
4. Czy mogę założyć metalowe struny do gitary klasycznej?
Można, ale będzie się bardzo nieprzyjemnie grało, a poza tym zatracimy charakterystyczny dźwięk gitary klasycznej. Do takiej gitary należy stosować struny nylonowe. Poza tym silny naciąg metalowych strun może uszkodzić lub nadwyrężyć gryf gitary klasycznej, która nie jest przystosowana do takiej siły naciągu.
Skrzywionego gryfu gitary klasycznej nie da się naprawić. Wyrwaniu może ulec także mostek. Powszechne jest zakładanie metalowych strun do starych, polskich gitar firmy Defil - często jest to przysłowiowy "gwóźdź do trumny" tych gitar, wytrzymują to tylko niektóre modele.
5. Gitara mi nie stroi.
Prawdopodobnie gryf gitary jest skrzywiony lub występuje inna wada techniczna. Gryf w niektórych gitarach można regulować prętowem w srodku gryfu przy pomocy klucza imbusowego( 6 ścianek). Może to być również wina źle ustawionej menzury.
6. Jaka powinna być wysokość strun nad gryfem?
Wysokość sprawdzamy na 12 progu i nie powinna być ona większa niż 2,5 mm. Najlepiej, gdy mieści się w granicy 1,2 - 1,7 mm. Im niżej położone są struny tym łatwiej dociska sie akordy, używa dodatkowych technik itp. Warto zwrócić na ten czynnik uwagę.
7. Co jaki czas należy wymieniać struny?
Jest to uzależnione od intensywności ich eksploatacji. Jeśli gramy po 2 godziny dziennie, to powinniśmy je wymieniać przynajmniej raz na pół roku. Jeśli gramy bardzo często i w różnych warunkach, to nawet co 3 miesiące. Dodać należy, że regularne czyszczenie strun i mycie rąk przed graniem mocno wydłuża ich żywotność.
8. Jak konserwować gitarę, żeby dłużej mi służyła?
Przede wszystkim trzymać ją z daleko od źródeł ciepła, ani nie narażać na gwałtowne wahania temperatur. Gdy jest przez długi czas nieużywana, to należy spuścić naciąg strun. Po każdym dłuższym graniu powinno się przetrzeć suchą szmatką struny i podstrunicę. Można też używać specjalnych preparatów dostępnych w sklepach muzycznych. Warto myć ręce przed każdym graniem. Pozwala to wydłużyć żywotność strun.
9. Mam w progach delikatne rowki? Muszę je wymienić? Ile to kosztuje?
Koszt nowych progów wraz z założeniem to od 120 do 350 zł (zależnie od lutnika i jakości progów). Jeśli rowki nie są zbyt głębokie, to powinien pomóc szlif progów przez lutnika. Ponadto taka operacja pozwala obniżyć wysokość strun.
10. Chce zacząć grę na gitarze. Co mam kupić?
Trudno jednoznacznie dać odpowiedź na to pytanie, bo w zalezności od upodobań można podjąć inną decyzję. Jednak powszechnie poleca sie początkującym gitarę klasyczną, lub akustyczną. Gitara elektryczna może wykształcić nieprofesjonalne nawyki, które mogą stanowić przeszkodę w dalszej nauce, chociaż nie jest to regułą. Najlepiej kupić coś w miare taniego, bo zawsze istnieje szansa, że nasze nowe hobby szybko się nam znudzi. Warto pójśc do sklepu z kimś, kto zna się na tym lepiej od nas. Więcej na temat kupna gitary znajduje się w artykułach.
11. Na co zwrócić uwagę kupując gitarę?
Niezależnie od rodzaju gitary należy obowiązkowo sprawdzić czy:
- stroi w każdej pozycji
- trzyma strój po dłuższym czasie grania
- struny są odpowiednio nisko nad gryfem, a zarazem nie brzęczą
- struny są rozmieszczone równolegle do gryfu w równych od siebie odstępach
- gryf jest prosty
- nie ma skaz, obić itp uszkodzeń na gitarze zwlaszcza przy elementach, na które może to mieć bardziej istotny wpływ, jak mostek, progi czy klucze.
- dobrze nam leży, wygodnie sie na niej gra i ma satysfakcjonujące nas brzmienie. W zależności od rodzaju kupowanej gitary trzeba zwrócić uwage także na jej indywidualne cechy(np. gitara elektryczna - elektronika).
12. Jak założyć struny do gitary klasycznej/akustycznej/elektrycznej?
Gitara klasyczna - zawiązujemy strunę na pętelkę" na mostku.
Gitara akustyczna - wkładamy "metalowe kółeczko" w otwór i blokujemy plastikowym kołkiem.
Gitara elektryczna, mostek stały - przedziewamy "ostrą stroną" przez otwory w tylnej części mostka.
Gitara elektryczna, mostek tremolo - struny przekładamy "ostrą stroną" przez otwory z tyłu korpusu.
Gitara elektryczna, mostek tune o-matic - struny zaczepiamy na strunociągu "tylna" część dwuczęściowego mostka.
Gitara elektryczna, mostek Floyd Rose - ucinamy metalowe "kółeczka", wykręcamy długie śruby w tylnej części mostka, wsuwamy obciętą część strun i dokręcamy śrubki (metalowa kostka je dociśnie).
13. Klucze zwykłe, olejowe i blokowane.
- Kluczyki zwykłe montowane są w gitarach klasycznych i tanich modelach akustyków/elektryków. Szybko się wyrabiają i mają tzw. "martwe pole" (kręcimy, a nic się nie dzieje).
- Kluczyki olejowe chodzą płynniej, łatwiej się nimi stroi gitarę i dłużej trzymają strój.
- Klucze blokowane to najwyższa półka i naprawdę długo wytrzymują. Poza tym gitara z takim osprzętem bardzo trudno się rozstraja.
14. Podstrunica klonowa czy palisandrowa? Jaka różnica? Którą wybrać?
Według własnego gustu i uznania. Różnica jest tylko taka, że klonowa (jasna) podstrunica delikatnie rozjaśnia brzmienie.
15. Gryf wklejany czy dokręcany ? Co lepsze?
W zasadzie wedle uznania, choć zawodowcy zawsze obstają przy gryfach wklejanych, ponieważ w połączeniu ze stałym mostkiem dają one bardzo długi sustain (długość wybrzmiewania dźwięku). Z drugiej strony - trudniej jest naprawić taką gitarę w momencie np. złamania gryfu.
16. Co oznaczają zapisy typu SSS, HH, HSS czy HSH?
W ten sposób w skrócie zapisuje się układ przetworników. Zawsze patrzymy od mostka w kierunku gryfu i tak na przykład gitara z humbuckerem przy mostku, singlem w środku i humbuckerem przy gryfie to układ HSH.
17. Czym się różnią humbuckery od przetworników single coil?
Różnią się zarówno wyglądem jak i brzmieniem. Humbuckery składają się z dwóch cewek, zaś single z jednej. Jeśli chodzi o brzmienie, to humbuckery podają większy sygnał i generują o wiele mniej szumów. Nadają się do cięższych odmian muzyki. Single oferują nam typową "szklankę", czyli idealnie spisują się przy grze na czystym kanale.
18. Czy przetworniki mogą się uszkodzić?
Teoretycznie mogą, aczkolwiek jest to trudne w realizacji. Generalnie są trzy możliwości zniszczenia przetwornika:
a) Jego upadek z dużej wysokości na twardą powierzchnię (mechaniczne uszkodzenia magnesu)
b) Zwarcie w piecyku (musi pójść naprawdę duże napięcie zwrotne, które przepali uzwojenie)
c) Rozmagnesowanie przetwornika.
19. Wymiania potencjometrów.
Potencjometry można kupić w każdym sklepie elektronicznym. Są generalnie dwa rodzaje potencjometrów jeśli chodzi o ich rezystencję (opór):
- 250kOhm - stosowane w układach SxSxS; dają delikatnie ciemniejsze brzmienie.
- 470/500kOhm - klasyczne potencjometry do układów z humbuckerami.
Ponadto rozróżniamy modele A i B. Potencjometry o charakterystyce A montujemy do Volume, zaś B do Tone.
UWAGA !!! Czasem jest odwrotnie, ponieważ niektóre firmy na odwrót nabijają oznaczenia. Warto więc sprawdzić.
20. Gitara mi szumi. Co zrobić?
Przede wszystkim należy sprawdzić stan kabli. Następnie warto zajrzeć, czy sprawne jest gniazdo w gitarzy i czy wszystkie kabelki są mocno przylutowane. Jeśli wszystko jest ok, to może to być jeszcze wina złego ekranowania lub braku uziemienia w gniazdku, do którego podłączamy piecyk. Niestety niektóre przetworniki (zwłaszcza single w tanich gitarach) same z siebie generują dużą ilość szumów.
21. Piec mi szumi. Co zrobić?
Jeśli szum wydobywa się tylko przy włączonym przesterze i pokrętle Gain ustawionym ponad 3/4 oraz głośności na ponad połowę, to jest to w pewnym stopniu naturalne zjawisko. Jeśli jednak szumy są również na czystym kanele, to należy sprawdzić, czy piec jest prawidłowo uziemiony.
22. Jaką moc musi mieć piec na próby z perkusją?
Jeśli piec jest lampowy, to nawet 30W powinno wystarczyć przy w miarę rozsądnym perkusiście. Jeśli chodzi o piece tranzystorowe, to 50W jest absolutnym minimum. Zależy to jednak również od rodzaju granej muzyki - perkusista metalowy zwykle robi więcej "hałasu" niż jazzowy.
23. Czy mogę używać pieca gitarowego do gry na basie i odwrotnie?
Można jednak nie poleca się tego. Po pierwsze stracimy na brzmieniu, a po drugie sygnał gitary basowej charakteryzuje się bardzo dużym natężeniem niskich tonów, których zwykły piec gitarowy nie jest w stanie obslużyć prawidłowo. Głośniejsze granie prawdopodobnie uszkodzi piec. Z kolei
granie na gitarze na piecu basowym nie da nam tak dobrego brzmienia wyższych tonów, ale przynajmniej raczej nie ma możliwości uszkodzenia w ten sposób urządzeń.
24. Szukam dobrego polskiego lutnika.
Do dobrych polskich lutników na pewno należą m.in: Witkowski, Kamecki, Nexus, Lootnick, Jarosław Bąk, Krzysztof Kania.
25. Pętla ef
ektów - jakie efekty mogę tutaj podłączyć?
To taki układ efektów gitarowych, który łączy sie przy pomocy gniazd send(wysyłanie - początek pętli) i return(odbiór- koniec pętli) znajdujacych sie z tyłu niektórych piecy. Służą do
podłączania efektów modulacyjnych, typu chorus, delay czy flanger. Układ ten znajduję się pomiędzy preampem a końcówką mocy.
26. Podobno można wygotować struny. Po co się to robi?
Gotowanie, pozwala zregenerować struny. Taki zabieg odświeża jakość strun, czyści z tłuszczu, soli osadzającej się z potu itp, jednak nie sprawi, że będą jak nowe. Niestety im częściej powtarza się ten zabieg, tym szybciej struny się zużywają. Kiedyś, gdy nie było takiego dostępu do sprzętu, było to popularniejsze. Zwłaszcza wśród basistów, dla których kupno nowych strun jest sporym wydatkiem.
27. Klasyk a akustyk.
Wielu ludzi nie odróżnia gitary klasycznej od akustycznej. Rzeczywiście z wyglądu są do siebie bardzo podobne. Gitara klasyczna jest instrumentem koncertowym, na którym wytrawny muzyk potrafi zagrać jednocześnie melodię, akompaniament oraz pochody basowe. Dźwięki strun gitary klasycznej są pełne, soczyste, wybrzmiewające. Gitara akustyczna jest instrumentem popularnym, używanym najczęściej jako instrument akompaniujący akordami np. do śpiewu czy też melodii granej na innym instrumencie. Teoretycznie do gitar akustycznych stosujemy zestawy strun metalowych, a wiec powinny one biec bliżej progów (struny metalowe są bardziej podatne na fałszowanie przy dociskaniu ich do podstrunnicy). Mostek przy stosowaniu strun metalowych powinien być ustawiony lekko ukośnie.
Bardzo ważna sprawa - DO GITAR KLASYCZNYCH NIE ZAKŁADAMY METALOWYCH STRUN, bo możemy uszkodzić gitarę. Dlaczego? Wewnątrz gryfu akustyków i elektryków znajduje się specjalny metalowy pręt, a płyta wierzchnia jest wzmacniana, co pozwala na zrównoważenie większego naciągu, którego wymagają metalowe struny. W gitarach klasycznych nie ma tych zabezpieczeń, a montaż "metali" w skrajnych przypadkach może doprowadzić do wyrwania mostka, a prawie zawsze do skrzywienia gryfu.
Dźwięk (dobrych!) strun metalowych jest bardziej jasny i dźwięczny niż strun nylonowych. Różnice występują także w budowie główki - w gitarze klasycznej struny nawija się na specjalne rolki umieszczone w dwóch wyfrezowanych w drewnie otworach. W akustykach z kolei wkłada się je w otwory w kluczach, które są poza drewnem. Rozstaw strun gitary akustycznej jest mniejszy niż przy gitarach klasycznych, szczególnie widać to na siodełku. Ostatnią z różnic jest sposób mocowania strun na mostku - w klasykach są one przywiązywane, w akustykach używa się specjalnych kołków.
Gitary klasyczne stosowane są głównie w muzyce klasycznej, poezji śpiewanej i jazzie, a akustyczne w country, fingerstyle, pop i balladach rockowych.
Warsztat
1. Jak nastroić gitarę ?
Istnieją różne techniki strojenia (zasada piątego progu, flażolety na 5, 7 i 12 progu itd.), ale początkującym radzimy skorzystać ze stroików zamieszczonych na naszej stronie w dziale "Software". Ich użytkowanie jest bardzo intuicyjne. Wystarczy wybrać strój i kręcić kluczykiem aż do uzyskania danego dźwięku. Jeśli ktoś chce się nauczyć stroić gitarę ze słuchu, to odsyłamy do artykułów zawartych na naszej stronie. Na start damy tylko jedną radę - gdy dostrajasz dwie struny do tego samego dźwięku, to nie staraj się, by na ucho był identyczny. Skoncentruj się na tym, by po wydobyciu tegoż dźwięku z obu strun nie było słychać żadnych dudnień - występowanie charakterystycznego, niskiego, dudniącego przydźwięku przy szarpaniu strun nastrojonych do tego samego dźwięku jest najbardziej oczywistą oznaką nienastrojenia.
2. Jakie są częstotliwości pustych strun w gitarze?
E 330 Hz
H 247 Hz
G 196 Hz
D 147 Hz
A 110 Hz
E 82 Hz
3. Nie potrafię znaleźć bicia do danej piosenki.
Wraz z nabieranym w czasie nauki doświadczeniem nauczysz się lepiej wyczuwać rytm piosenki i nie będzie problemu ze znalezieniem do niej odpowiedniego bicia. Należy dużo sluchać danego utworu, wyczuwać kolejne takty i zmiany akordów i sukcesywnie poprawiać bicie. W dużej części piosenek można zastosować typowy schemat: dół, dół, góra, góra, dół, góra".
4. Nie potrafie śpiewać i grać na gitarze naraz.
Niektórym granie właśnie ułatwia śpiew, jednak inni mogą mieć z tym problem. Z czasem przychodzi to coraz łatwiej. Żeby przyśpieszyć ten proces należy nauczyć sie dobrze grać dany utwór, po jakimś czasie zacząć powtarzać w trakcie grania w myślach tekst, następnie powtarzać na głos urywki tekstu cały czas jednak bardziej skupiając się na graniu. Po jakimś czasie granie ze śpiewem danej piosenki nie będzie stanowić problemu.
5. Jak odczytać tabulatury?
Linie oznaczają struny (od góry kolejno E1, H(B)2, G3, D4, A5, E6), zaś cyferki na progach oznaczają pole podstrunicy, na którym należy docisnąć daną strunę. Pozostałe znaki oznaczają techniki (np. h - hammering, / - slide w kierunku od główki itd). Po pozostałe informacje odsyłamy do artykułu pt.: "Czytanie tabulatur" zamieszczonego na tej stronie.
6. Co to jest metrum, tempo, rytm?
Definicje tych i innych pojęć znaleźć można w słowniczku zamieszczonym na naszej stronie.
7. Nie potrafię grać w prawidłowym tempie - co zrobić?
Naucz sie grać danej piosenki troszkę wolniej ale dokładniej. Sukcesywnie zwiększaj tempo w jakim grasz, aż dojdziesz do szybkości jaka jest w oryginale. Warto tez grać z podkładem czy metronomem przynajmniej.
8. Jak improwizować na gitarze?
Jest to zagadnienie bardzo rozległe i wymagające najczęściej sporego zagłębienia się w teorię muzyki. Bardzo pomocne jest nauczenie się skal, opalcowania ich, zasad harmonii w muzyce itp. Tylko nieliczni geniusze, potrafią bez znajomości teorii radzić sobie z improwizacją. Zapraszamy do artykułów zamieszczonych na naszej stronie, które szerzej tłumaczą to zagadnienie.
9. Flażolety naturalne
Dźwięk flażoletu jest stosunkowo cichy, ale dość długo brzmiący przy charakterystycznej miękkiej barwie. Flażolety naturalne otrzymujemy delikatnym trąceniem struny dotkniętej bardzo lekko w określonym miejscu palcem lewej ręki. Po trąceniu struny, palec lewej ręki należy natychmiast podnieść aby nie tłumić flażoletu. Precyzyjne wydobywanie flażoletów jest techniką trudną.
10. Flażolety wymuszone
Niewątpliwie słuchając nieje...
szymon1047