4_szlachetne_prawdy.pdf

Je»eli człowiek dostrzega niepewno±¢ i ból w ±wiecie, i nie zapomina tego co zaobser-

wował, nie mo»e unikn¡¢ pytania o ±wiat i o swój stosunek do ±wiata. Budda wskazuje mu

gdzie szuka¢ i co robi¢ by si¦ odnale¹¢. Dawanie jest przyjemne samo w sobie i zach¦ca

do wyrzeczenia. Etyka zapewnia bezpiecze«stwo braku wyrzutów sumienia. Szcz¦±cie nie-

bia«skie lub te czysto ±wiatowe osi¡gane jest przez dobre czyny płyn¡ce z nie-chciwo±ci,

nie-nienawi±ci i rozwagi.

Zmysłowe przyjemno±ci trwaj¡ krótko i s¡ kosztowne, inaczej ni» przyjemno±ci wyrze-

czenia. Oto jak przygotowany zostaje grunt pod fundamenty Nauki Buddy. Umysł tak

postrzegaj¡cy, zdolny jest do wgl¡du w to o czym wła±ciwie s¡ Cztery Prawdy. Nieubła-

gana przemijalno±¢ do±wiadczenia jest ju» odczuwana. Na pytanie co jest fundacj¡ Nauki

Buddy odpowied¹ brzmi: Cztery Szlachetne Prawdy. Stanowi¡ one temat jego pierwszego

kazania wygłoszonego w Benares. Oto one:

Oto ta Szlachetna Prawda o Cierpieniu: narodziny s¡ cierpieniem, staro±¢ jest cierpie-

niem, choroba jest cierpieniem, ±mier¢ jest cierpieniem, »al, płacz i rozpacz s¡ cierpieniem.

Stowarzyszenie si¦ z tym co nie lubiane jest cierpieniem, rozł¡ka z tym co ukochane jest

cierpieniem, nie uzyskanie tego co si¦ pragnie jest cierpieniem, w skrócie, pi¦¢ agrega-

tów (do±wiadczenia) jako obiekty chwytania s¡ cierpieniem. Oto ta Szlachetna Prawda

o Powstaniu Cierpienia: to pragnienie, generuj¡ce przyszłe istnienie, z towarzysz¡cymi

mu rozkosz¡ i chciwo±ci¡, rozmiłowaniem to w tym to w tamtym, to jest, pragnienie zmy-

słowych przyjemno±ci pragnienie istnienia, i pragnienie nie-istnienia. Oto ta Szlachetna

Prawda o Wstrzymaniu Cierpienia: to jest, odsuniecie, opuszczenie i wstrzymanie tego

samego pragnienia, zaprzeczenie mu, rezygnacja z niego, pozostawienie go w tyle, od-

rzucenie pragnienia. Oto ta Szlachetna Prawda o Drodze Prowadz¡cej do Wstrzymania

Pragnienia, to jest O±mioraka Szlachetna cie»ka, mianowicie, wła±ciwy pogl¡d, wła±ci-

we my±lenie, wła±ciwa mowa, wła±ciwe działanie, wła±ciwe ±rodki utrzymania, wła±ciwy

wysiłek, wła±ciwa uwa»no±¢, wła±ciwa koncentracja.

Ta fundacja jest niepodwa»alna, poniewa» nie spoczywa na metaﬁzycznej teorii, czy

spekulacji czy dogmacie, ale na aktualnym do±wiadczeniu, odartym z nie daj¡cych si¦ zwe-

ryﬁkowa¢ hipotez. To na tej pewnej fundacji oparta jest cała struktura buddyjskiej etyki.

To perfekcyjna wizja Buddy, ukazuj¡ca jak człowiek i ±wiat w którym »yje, wzajemnie

na siebie oddziaływaj¡. Trafno±¢ tej wizji jest bezpo±rednio dostrzegana przez my±l¡cego

człowieka, i wymusza na nim prowadzenie moralnego »ycia, je»eli chce unikn¡¢ cierpie-

nia, tak jak wiedza uzyskana przez dziecko o tym jak parzy ogie«, powstrzymuje je od

wło»enia r¦ki w płomienie. Jest te» on pobudzany i przynaglany do duchowego rozwoju

i osi¡gni¦cia celu ostatecznej błogo±ci — przez ±wiadectwo tych, którzy to zrealizowali.

Teistyczne religie ciesz¡ si¦ prowadzeniem moralnego »ycia dzi¦ki przykazaniom, z pod-

stawowym argumentem wysuwanym za ich przestrzeganiem, »e człowiek winien jest po-

słusze«stwo z wdzi¦czno±ci dla swego stwórcy. Z tego te» cz¦sto dowodzi si¦, »e dobre

i moralne »ycie jest nieuniknione zwi¡zane z Kreatorem — Bogiem. Budda pokazuje jak

złudne jest to zało»enie. I znów, próby zbudowania systemu etyki na bazie współczesnej

nauki, niezale»nie od koncepcji Boga stworzyciela ±wiata, s¡ wi¡»¡ce, gdy» prawdziwe

naukowe dane nie s¡ ani moralne ani niemoralne; i zobowi¡zuj¡ do wprowadzenia jakiej±

obcej doktryny, takiej jak Imperatyw Kategoryczny — postulowanej subiektywnej zdolno-

±ci zakładaj¡cej bezpo±rednie postrzeganie obiektywnego obowi¡zku do wykonania, bez

konieczno±ci usprawiedliwienia tego. Tu nie daj¡ce si¦ przezwyci¦»y¢ kłopoty, nie roz-

ł¡cznie zwi¡zane z takimi nie podlegaj¡cymi weryﬁkacji tezami s¡ przez Budd¦ omijane,

który w swej czystej i jasnej wizji pokazuje, »e nie ma potrzeby hipotetycznych zdolno±ci

percepcyjnych by rekomendowa¢ Dobre »ycie. Cztery Szlachetne Prawdy, jak powiedzie-

li±my, s¡ fundacj¡ buddyjskiej struktury etycznej. Bazuje ona nie na boskim objawieniu,

nie na dogmacie, nie na hipotezach, ale na daj¡cych si¦ zweryﬁkowa¢ faktach do±wiad-

czenia, obiektywnych i subiektywnych. wiat do±wiadczenia (niezale»nie czy niebia«ski

czy ten ziemski) Budda znajduje niesatysfakcjonuj¡cym, poniewa» nie da si¦ w nim od-

szuka¢ niczego co byłoby rzeczywi±cie trwałym schronieniem, przed uniwersalnym nurtem

zmian i powstawania. To pierwsza prawda. Subiektywny akt pragnienia, chwytaj¡cego

i odrzucaj¡cego liczne aspekty pi¦ciu agregatów do±wiadczenia tworzy prawd¦ o Cierpie-

niu (pragnienie samo wchodzi w obr¦b agregatu determinacji). To manifestuje si¦ w formie

po»¡dania i nienawi±ci, chciwo±ci i mdło±ci, działaj¡c jako kamma, która utrzymuje pi¦¢

agregatów do±wiadczenia w dynamicznym procesie zmiany i kontynuacji zwanym „»y-

ciem”. To druga prawda. Obiektywne do±wiadczenie, Prawda o Cierpieniu jest jak klatki

na ta±mie ﬁlmowej: pragnienie animuje je jak obroty ta±my przez projektor na ekran, i cały

proces pi¦ciu agregatów determinuj¡cych do±wiadczenie jest jak ruchomy ﬁlm, widziany

przez ±wiadom¡ publiczno±¢. Wstrzymanie tego pragnienia z konsekwentnym wstrzyma-

niem procesu pi¦ciu agregatów, to nie-zdeterminowana Nibbana. To wstrzymanie całego

cierpienia, najwy»sza z mo»liwych błogo±¢ w porównaniu do której błogosławie«stwo ja-

kiegokolwiek nieba (nawet niematerialnego — arupa ) jawi si¦ jako bezwarto±ciowe, gdy»

nie trwa wiecznie. Nibbana mo»e by¢ poznana tylko przez osobist¡ realizacj¦, na drodze

rozwoju cie»ki do niej prowadz¡cej. Realizacja nieodwołalnie transformuje i oczyszcza

charakter. To trzecia prawda. Droga na której przeci¦tny człowiek mo»e interpretowa¢

swoje do±wiadczenie, organizowa¢ swoje »ycie i uspokaja¢ sw¡ mentaln¡ postaw¦, w ce-

lu realizacji wstrzymania i osi¡gni¦cia niezachwianej błogo±ci, czyni¡c je faktycznymi, to

O±mioraka Szlachetna cie»ka. To czwarta prawda. Czasami pada pytanie, czy osi¡gniecie

poziomu arahata nie jest celem egoistycznym. Gdyby oznaczało to jaki± rodzaj nadrz¦d-

nego nieba, gdzie człowiek kontynuuje swe osobiste »ycie i cieszy si¦ przyjemno±ciami

jakkolwiek wysublimowanymi, odpowied¹ byłaby tak. Ale ﬁnałowe osi¡gniecie Nibbany,

stanie si¦ arahatem nie oznacza nic z tych rzeczy. To eliminacja koncepcji, koniec egoizmu,

samo-powstawania i zniesienie wyobra»enia „Ja jestem”.

Upasiva spytał: „Kiedy arahat odszedł, czy ju» dłu»ej nie istnieje? Lub czy trwa po

wsze czasy?”. Budda odpowiedział: „Upasivo, nie ma miary na tego kto tak odszedł. Nie

ma w nim nic przez co mógłby by¢ opisany. Kiedy wszelkie idee zostały zniesione, wszelkie

drogi opisu zostały zniesione”.

O±mioraka Szlachetna cie»ka jest buddyjskim kodem moralnym i etycznym. Je»eli

człowiek wybrał t¡ ±cie»k¦, to jego obowi¡zkiem, o ile mo»emy tu u»y¢ tego terminu, jest

ustawi¢ j¡ na pierwszym miejscu, co przybiera form¦ nieugi¦tego d¡»enia do celu. Jego

sukces w osi¡gni¦ciu celu jest prawdziw¡ zach¦t¡, jedyn¡ i prawdziw¡ nadziej¡ dla innych

w ±wiecie, ci¡gle uchwyconych w kolisku istnienia, powtarzaj¡cego si¦ cyklu narodzin

staro±ci i ±mierci. Człowiek który zrealizował poziom arahata, trzyma wrota otwarte dla

innych. Jest on najmniej egoistycznym ze wszystkich ludzi.

Oto krótkie obja±nienie ±cie»ki: WŁACIWY POGLD (zrozumienie czterech szla-

chetnych prawd). WŁACIWE MYLENIE (my±li wyrzeczenia-nie złej woli, nie-

krzywdzenia obejmuj¡ Wiedz¦) WŁACIWA MOWA (powstrzymanie si¦ od kłamstwa,

oszczerstw, obrazy i obmowy). WŁACIWE RODKI UTRZYMANIA (pi¦¢ rodzajów

handlu, w które człowiek ±wiecki nie powinien si¦ anga»owa¢: handel broni¡, »ywymi

istotami, mi¦sem alkoholami i truciznami) obejmuj¡ etyk¦. WŁACIWY WYSIŁEK (nie

wywoływanie niepowstałego zła, zaniechanie powstałego zła, wywołanie niepowstałego

dobra i rozwój, utrzymanie i doskonalenie powstałego dobra. WŁACIWA UWANO

(kontemplacja do±wiadczenia takim jakim jest, mianowicie kontemplacja ciała jako cia-

ła, uczu¢ jako uczu¢, umysłu jako umysłu, mentalnych obiektów (idei) jako mentalnych

obiektów, i WŁACIWA KONCENTRACJA (cztery rodzaje absorpcji) lub jednoczenie

umysłu obejmuj¡ koncentracj¦. Jak tetrapod zawsze stoi na gruncie, jakkolwiek upad-

nie, tak i cztery prawdy s¡ zawsze do zastosowania jako przewodnik pomocny do os¡du,

w ka»dym do±wiadczeniu. To standard dzi¦ki któremu człowiek mo»e, id¡c przez »ycie

w jakichkolwiek okoliczno±ciach, odnale¹¢ lepsz¡ drog¦ i dokona¢ swego wyboru. Nawet

je»eli okoliczno±ci s¡ poza jego kontrol¡, ci¡gle jest wolny by wybra¢ postaw¦ co do nich,

¢wicz¡c odpowiedzialno±¢ i zmniejszaj¡c cierpienie własne jak równie» cierpienie innych.

Tekstdobezpłatnegorozpowszechniania.Mo»eszwydrukowa¢kopi¦tegotekstunawłasnyu»y-

tek.Mo»eszprzeformatowa¢tendokumentiwtakzmienionejformierozprowadza¢nakompute-

rachlubwsieciachkomputerowych,podwarunkiem,»edost¦porazdalszadystrybucjapozostan¡

bezpłatne.Wka»dyminnymwypadkuzastrzegasi¦wszelkieprawa.

Oryginałmo»naznale¹¢natejstronie:

http://nanavira.110mb.com

ródło:PathPressc 1997-2007

http://metta.lk/polish/Cztery-szlachetne-prawdy.html

Redakcjaportalutłumacze«buddyjskich: http://SASANA.PL/

Tłumaczenie:Sławomir

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: