korporacje transnarodowe.docx

Wykład 1               4.10.2011

Podstawowe funkcje zarządzania

1.       Planowanie – wytyczanie celów organizacji, określanie sposobów ich najlepszej realizacji. Podejmowanie decyzji – część procesów planowania, która obejmuje wybór trybu działania spośród następujących możliwości.

2.       Organizowanie – logiczne grupowanie działań i zasobów. (Projektowanie stanowisk pracy, podział na wydziały, określenie stosunków władczych i kontroli)

3.       Przewodzenie – zespół procesów wykorzystywanych w celu sprawienia by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w interesie tej organizacji.

4.       Kontrolowanie – obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celów.

Środowiskowe wyzwania dla zarządzania międzynarodowego:

·         Otoczenie ekonomiczne – składa się na nie różny system ekonomiczny, dostępność zasobów, infrastruktura występująca w danym kraju

·         Otoczenie polityczno-prawne – stabilność rządu, zachęty dla działalności inwestorów zagranicznych, firm zagranicznych bądź dyskryminacja ich, wpływ ugrupowań integracyjnych

·         Otoczenie kulturowe – wszelkie wartości, symbole, wierzenia, język

Postępujący proces globalizacji ekonomicznej jest istotny dla funkcjonowania korporacji transnarodowej.

Wykład 2               11.10.2011

Korporacja transnarodowa – firma, która sprzedaje swoje produkty i usługi na całym świecie, ma międzynarodową sieć sprzedaży oraz wyposażenie produkcyjne umożliwiające uzyskanie przewagi konkurencyjnej w wyniku wykorzystania skali operacji oraz w wyniku wykorzystania technologii w przekroju światowym. Obszarem gospodarczej aktywności korporacji jest rynek światowy i zarządzanie jest globalne.

Korporacja transnarodowa – organizacja, która koordynuje działalność produkcyjno-handlową różnych jednostek w różnych krajach z jednego ośrodka podejmującego strategiczne decyzje.

Wg ONZ – korporacja transnarodowa jest przedsiębiorstwem posiadającym i kontrolującym aktywa fabryk, kopalń, biur sprzedaży i innych jednostek w dwóch lub też większej liczbie krajów

Wg Portera konkurencyjności się nie posiada, tylko się ją zdobywa. Konkurencyjność cały czas się zmienia i trzeba prowadzić ciągłe działania, aby korporacja była konkurencyjna.

Wykład 3               18.10.2011

Geneza korporacji

·         Powstały pod koniec 19 wieku

·         Pierwsze korporacje powstały już w cesarstwie rzymskim (firmy konglomeraty – realizowały prawie każde zlecenie, np. produkcji zbroi, broni itp.)

·         Druga połowa 20 wieku/początek obecnego wieku – koncentracja korporacji transnarodowych – silne procesy koncentracji, szybki rozwój i powiększanie się w ramach prawa w poszczególnych krajach czy ugrupowaniach integracyjnych. Następuje proces globalizacji.

Korporacja transnarodowa (globalna, wielonarodowa, międzynarodowa)

Nazwa wywodzi się z tego, że korporacja działa poza poszczególnymi krajami. Nazwa związana jest z dominująca strategią ponadgraniczną. Nazwa podmiotów zmieniała się w zależności od stosowanej strategii.

Rozwój korporacji nastąpił dzięki:

·         Poszukiwanie rynków zbytu

·         Rozwój technologii

·         Stworzenie warunków wymiany (odpowiednie prawo)

·         Proces globalizacji

·         Ulgi podatkowe

Wzrost znaczenia korporacji wynika z:

·         Cech korporacji

·         Polityki podatkowej

·         Z dokonujących się procesów koncentracji i kooperacji

·         Z realizowanych strategii: wchodzenia na rynki zagraniczne i działania na rynkach zagranicznych, czyli wobec konkurencji oraz ze strategii ponadgranicznych

·         Ze struktur organizacyjnych korporacji

Cechy korporacji transnarodowych:

·         Suwerenność ekonomiczna – działanie państw, niezależnie od innych. Te państwa bardziej zyskują, w których znajdują się centrale korporacji, a trochę mniej gdzie się znajdują filie korporacji

·         Złożoność organizacyjna – polega na tym, iż korporacje prowadzą swoją działalność produkcyjną-handlowa nie tylko we własnym posiadanym majątku, ale także w niezależnych przedsiębiorstwach poprzez zawieranie z tymi firmami umów. (Zazwyczaj kooperanci, poddostawcy, pomaga to obniżyć koszty produkcji)

·         Rozproszenie geograficzne – korporacje starają się otwierać swoje filie w jak największej liczbie krajów (aby móc prowadzić ekspansję)

·         Specjalizacja – polega na otrzymywaniu przez niektóre filie korporacji „globalnego mandatu” na prowadzenie pewnej działalności(np. filie w kraju gdzie są niskie koszty pracy będą prowadziły zakłady produkcyjne)

·         Zdolność arbitrażowania – dokonywanie różnych transakcji w ramach własnych struktur organizacyjnych. Transakcje dokonuje się między centralą, a firmami lub też pomiędzy filiami (handel wewnątrz korporacyjny stanowi ok. 40% handlu światowego)

·         Zdolność integrowania – wynika z innej cechy, jaką jest rozproszenie, następuje poprzez system komunikacji; integracja na poziomie kadr(pracowników z firmą, z centralą firmy). Czyli jest to zintegrowany system. Jest integracja na poziomie pracowników, informacji, finansowym

·         Elastyczność organizowania – stosunkowo szybko dostosowują się do zmieniających się procesów rynkowych. Mogą wchodzić w różnego rodzaju związki koncentracyjne. Mogą dokonywać różnego rodzaju procesów koncentracji.

·         Sieciowość – czyli współczesna korporacja wyglądają jak jedna wielka sieć połączeń, pomiędzy poszczególnymi filiami lub między centralą, a firmami. Czy też kooperanci, poddostawcy.

·         Oparcie na wiedzy – są duże nakłady na badania na rozwój, na wprowadzenie nowych technologii w korporacjach. Dzięki temu wprowadza się coraz to nowsze produkty, coraz to nowsze technologie.

·         Globalna efektywność – polega na tym, iż obniża się koszty a maksymalizuje przychody w całym systemie korporacyjnym, ale nie we wszystkich jednostkach organizacyjnych, czyli filiach w tym samym czasie. Związane to jest realizowaniem przez korporację tej polityki podatkowej transferu zysków. (tam gdzie są wysokie podatki wykazują wysokie koszty)

Dlaczego Korporacja współpracuje z Kooperantami, poddostawcami?

Zalety: obniżenie kosztów – ci kooperanci mogą wytwarzać tylko pewnie części, czyli specjalizacja pionowa. Ale kooperanci mogą też oferować gotowe produkty.
Wady: kooperantów jest wielu, wystarczy, że jest jedno słabe ogniwo i może bardzo stracić na tym marka.

Transakcje rynkowe wiążą się z pewnymi kosztami transakcyjnymi:

·         Negocjacji

·         Znalezienia partnera

·         Konfliktów

Aby nie ponosić kosztów niektóre podmioty przenoszą transakcję i zawierają je poza rynkiem.

Wykład 4               25.10.2011

Polityka podatkowa – wiąże się z ze zdolnością arbitrażowania i globalną efektywnością. Polityka podatkowa polega na transferze zysków.

Elementy polityki podatkowej prowadzone przez korporacje transnarodowe:

Narzędzia wykorzystywane przez organizacje transnarodowe do unikania podatków:

·         Ceny transferowe – są to ceny produktów lub usług w transakcjach zawieranych między wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi tego samego podmiotu gospodarczego(centrala i filie) lub między podmiotami powiązanymi. Celem wykorzystywania ich jest przede wszystkim ograniczenie wysokości obciążenia podatkowego należnego od powiązanych ze sobą stron transakcji.

·         Raje OAZY bądź, azyle podatkowe – jest to potoczna nazwa używana w odniesieniu do krajów lub terytoriów (często wysp, wysepek), które stwarzają szczególnie korzystne warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej, przede wszystkim pod względem opodatkowania (nie ma podatków lub są b. niskie) Typowe raje podatkowe – Kajmany, Antyle, Wyspa Jersey, Kraje: Luksemburg, lichtenstein, Malta, Cypr

Cechy:

- brak opodatkowania dochodów albo dochody są bardzo nisko opodatkowane
- przedsiębiorca i tak musi ponosić opłatę rejestracyjną w momencie zakładania firmy i stałe opłaty roczne za funkcjonowanie danej firmy.
- minimum formalności podczas zakładania i prowadzenia danej firmy,
- brak wymogów odnośnie kontroli dewizowej,
- sprawozdań podatkowych, księgowych.
- istnieje możliwość zastrzeżenia anonimowości udziałowca,
- szczególna tajemnica bankowa (na tyle duża, że często jakieś ulokowane środki z przestępstw gospodarczych też nie SA ujawnione),
- elastyczne prawo,

- stabilna sytuacja polityczna,

- stabilna sytuacja gospodarcza (po to, aby przedsiębiorstwa nie bały się otwierać swoich oddziałów).
Raje podatkowe są „pralnią brudnych pieniędzy”

·         Strefy off-shore – (poza lądem) pierwotnie oznaczał on wyspy położone u brzegów Europy i Ameryki, ale obecnie ten zwrot odnosi się do idei wolności podatkowej, wolności działania. Jest to prawie to samo, co raj podatkowy, różni się tylko tym, że za raj podatkowy uważa się konkretne miejsce, a strefę off-shore, jako ideę wolności podatkowej i wolności działania.

·         Otwieranie Filii typu off-shore zlokalizowanych w rajach podatkowych – filie zarejestrowane w obcym dla osoby zakładającej ją osoby systemie prawnym, te filie korzystają ze specjalnych udogodnień np. administracyjnych oferowanych przez ten system, a przede wszystkim korzystają z preferencji podatkowych.

Przedsiębiorstwa (filie) typu off-shore:

·         Przedsiębiorstwa (filie) handlowe – tego typu filie wykorzystywane są do akumulacji zysku powstałego z transakcji handlowych

·         Filie usługowe – świadczą różnego rodzaju usługi: usługi marketingowe, księgowe, szkoleniowe

·         Spółki inwestycyjne – Korzyści: założenie tej spółki gwarantuje anonimowość inwestora, jak również ułatwia dostęp do międzynarodowych rynków finansowych, a środki będące w dyspozycji firmy typu off-shore są zabezpieczone bezpośrednią egzekucją w stosunku do jej właścicieli

·         Firmy zajmujące handlem nieruchomościami – a dzięki posiadaniu nieruchomości za pośrednictwem takiej firmy korporacja unika płacenia podatków od sprzedaży nieruchomości, od darowizny, czy też od spadku.

·         Filie z licencją bankową lub ubezpieczeniową – np. Kajmany stały się szóstym centrum finansowym świat

·         Spółki patentowe – przejmują prawa wynikające z patentów, praw autorskich, czy też znaków towarowych.

Jak wykorzystuje się ww elementy?

a)      Do zaniżania bądź zawyżania wartości transferowanych towarów (surowców, półproduktów lub wyrobów gotowych) - filia z terenu off-shore sprzedaje po wysokich cenach towary do filii, która znajduję się w kraju o wysokich podatkach. Jedna filia generuje wówczas nisko opodatkowany zysk, a druga generuje koszty, tam gdzie są wysokie podatki (które odlicza się od wysokiego podatku). Jest to transfer zysków gdzie są wysokie podatki do filii w raju podatkowym. Nie jest to zbyt efektywne gdyż często te transakcje mogą się nie udać, gdyż władze podatkowe kraju o wysokich podatkach mogą skontrolować taką transakcję i mogą porównać ceny transferowe z cenami rynkowymi. Jeżeli te ceny będą znacznie się różniły, władze mogą podważyć taką transakcję. Zatem państwa starają się temu przeciwdziałać.

b)      Transfer zysków poprzez transakcje usługowe – świadczone usługi poprzez firmę typu off-shore- np. przyjeżdża specjalista od szkoleń i prowadzi jakieś szkolenie, które będzie bardzo drogie. Ustalanie cen transferowych usług lub materiałów.

c)       Transfer wartości niematerialnych (patentów, licencji) – ponieważ tego typu transakcje są nie do podważenia, dlatego iż nie występują ceny rynkowe. To jest coś nowego, czyli jeszcze ceny rynkowej nie ma. Z punktu widzenia korporacji to jest najlepszy sposób.

d)      Ustalanie stóp procentowych odbiegających od stóp rynkowych, w przypadku kredytów, pożyczek udzielanych przez filię i w ten sposób można transferować zyski. (jedna filia udziela drugiej).

e)      Rozliczanie kosztów ogólno-administracyjnych ponoszonych przez centralę na różne filie, w ten sposób, aby największe „porcje kosztów” trafiały do filii, które są tam gdzie są wysokie podatki.

Korporacje nie ujawniają cen transferowych. Ale są prowadzone badania wśród menedżerów i te badania wskazują, że jest to powszechny proceder. 95 % Menagerów korporacji amerykańskich przyznało się do korporacji poprzez ceny transferowe. 79 % UK, 73 w Japonii

Najbardziej podatne na manipulowanie tymi cenami jest sprzedaż usług administracyjnych, sprzedaż wyrobów gotowych i wartości niematerialne i prawne.

Czy w Polsce są elementy rajów podatkowych?
Specjalne strefy ekonomiczne – warunki do prowadzenia działalności gospodarczej są lepsze niż w innych miejscach. Tworzy się je tam gdzie jest bezrobocie.

Istnieją pewne regulacje stosowane przez państwa, aby przeciwdziałać tym niekorzystnym sytuacjom:

·         Zasada wyciągniętej ręki (najmniej korzystna) – wymaga by ceny, po jakich przedsiębiorstwa powiązane wymieniają między sobą dobra i usługi (ceny transferowe) odpowiadały cenom analogicznych (cenom rynkowym) transakcji zawieranych przez podmioty niezależne. Jeżeli ceny transferowe odbiegałyby od cen rynkowych wówczas władze podatkowe danego kraju mogą dokonać odpowiedniej korekty dochodów i naliczyć wyższe podatki(od cen rynkowych, a nie transferowych). Władze korporacji do końca nie wiedzą, jakie podatki zapłacą.

·       ...