Województwo śląskie - przewodnik pozytywny.pdf

(35831 KB) Pobierz
670463551 UNPDF
Królestwo
żubra i piwa
7
Tychy, Pszczyna i okolice
Zawady
Wr czyca
Wielka
D browa
Zielona
Cz stochowa
Olsztyn
Janów
Lubliniec
Kosz cin
Pradła
Koziegłowy
Myszków
Tworóg
Tarnowskie Góry
Pyskowice
Pławniowice
Gliwice
Zawiercie
Siewierz
Piekary l.
Zabrze
Bytom
D browa
Górnicza
Katowice
Sosnowiec
Ruda
l ska
Jaworzno
Mysłowice
Ku nia
Raciborska
Mikołów
Racibórz
Rybnik
Orzesze
Tychy
ory
Wodzisław
l ski
Jastrz bie
Zdrój
Pszczyna
Bielsko-Biała
Skoczów
Górki
Wielkie
Szczyrk
Cieszyn
Ustro
ywiec
Wisła
Istebna
Korbielów
Milówka
www.gosilesia.pl
171
670463551.090.png 670463551.101.png 670463551.112.png 670463551.123.png 670463551.001.png 670463551.012.png 670463551.023.png 670463551.034.png 670463551.044.png 670463551.045.png 670463551.046.png 670463551.047.png 670463551.048.png 670463551.049.png 670463551.050.png 670463551.051.png 670463551.052.png 670463551.053.png 670463551.054.png 670463551.055.png 670463551.056.png 670463551.057.png 670463551.058.png 670463551.059.png 670463551.060.png 670463551.061.png 670463551.062.png 670463551.063.png 670463551.064.png 670463551.065.png 670463551.066.png 670463551.067.png 670463551.068.png 670463551.069.png 670463551.070.png 670463551.071.png 670463551.072.png 670463551.073.png 670463551.074.png 670463551.075.png 670463551.076.png 670463551.077.png 670463551.078.png 670463551.079.png 670463551.080.png 670463551.081.png 670463551.082.png 670463551.083.png 670463551.084.png 670463551.085.png 670463551.086.png 670463551.087.png 670463551.088.png 670463551.089.png 670463551.091.png
7
Królestwo żubra i piwa
Królestwo żubra i piwa
N a j w a ż N i e j s z e a t r a k c j e
W okolicy Pszczyny: liczne kościółki drewniane (Ćwiklice, Grzawa, Góra, Miedźna,
Łąka, Wisła Mała, Pielgrzymowice)
Tychy: Muzeum Miejskie, Święto Czekolady (lipiec); Pszczyna: zespół pałacowo-
parkowy książąt pszczyńskich, dwór Ludwikówka, Skansen Zagroda Wsi Pszczyń-
skiej; Jankowice: kolekcja zabytkowych narzędzi rolniczych oraz broni histo-
rycznej pana Tadeusza Żyły; Poręba: pałac Bażantarnia; Promnice: zameczek
myśliwski; Rudołtowice: pałac; Suszec: prywatne zbiory etnograiczne państwa
Szenderów
Tychy: Tyskie Browary Książęce i Muzeum Piwowarstwa, Muzeum Maszyn Biuro-
wych; Pszczyna: Muzeum Prasy Śląskiej
Pszczyna: Pokazowa Zagroda Żubrów w Zabytkowym Parku Pszczyńskim; Janko-
wice: rezerwat żubrów
Tyc hy
k o m u N i k a c j a
Pociągi. Dworzec kolejowy, ul. Asnyka 1, tel.: 032 7106162; informacja kolejowa, tel.:
9436; rozkład jazdy pociągów: www.rozklad.pkp.pl.
Komunikacja miejska. Miejski Zarząd Komunikacji, al. Piłsudskiego 12, tel.: 032
2193820–22, 2193679–80, www.mzk.pl; informacja PKM Tychy, tel.: 032 2170108.
Tychy początkowo były osadą rolniczą,
powstałą w pobliżu szlaku handlowego
na trasie Oświęcim – Mikołów. Od 1629 r.
działał tu Browar Książęcy, uprawiano
Jadę do Tych czy do Tychów?
Uprzedzając dylematy językowe, za Janem Miodkiem
warto przytoczyć wyjaśnienie, że poprawna forma do-
pełniacza liczby pojedynczej w przypadku rzeczownika
„Tychy” brzmi „Tychów”. Zatem turyści jadą do Tychów,
a nie do Tych.
Zdyszani paraianie,
czyli pochodzenie nazwy miasta
Ludowa etymologia wywodzi nazwę „Tychy” z dawnych
czasów, kiedy nie było kościoła parafialnego w osadzie
i mieszkańcy musieli chodzić na msze do kościoła w Mi-
kołowie. Droga wiodła przez las, pełen wyjących wilków
(stąd pobliskie Wilkowyje), a uciekając przed niebezpie-
czeństwem ludzie dopadali do swoich domów zdyszani,
stąd Dychy, przerobione ostatecznie na Tychy. Naprawdę
nazwa miasta pochodzi od Tycha, właściciela ziem (idę
do Tychów, czyli do miejsca, w którym osiedlił się Tych
ze swoją rodziną).
jęczmień i chmiel, a także hodowano ryby.
W 1870 r. zbudowano pierwszą w Tychach
linię kolejową, która łączyła miejscowość
z Katowicami i Szopienicami. Tutaj roz-
poczęło się trzecie powstanie śląskie;
podczas głosowania plebiscytowego
większość tyszan opowiedziała się za pań-
stwem polskim. W 1951 r. Tychy otrzymały
prawa miejskie i ciągle dynamicznie się
172
670463551.092.png 670463551.093.png
Tychy
925
925
44
44
81
81
925
925
Muzeum Maszyn
Biurowych Typewriter
S 1
S 1
Tyskie Muzeum Piwowarstwa
926
926
Muzeum Miejskie
Zamek My liwski
928
Zamek My liwski
Tychy
81
81
44
zameczek my liwski
w Promnicach
1
E75
E75
E462
E462
928
928
Suszec
931
931
935
Zagroda
Edukacyjna ubrów
Muzeum
Szenderów
dwór
Ludwikówka
Jankowice
ko ciół
w. Klemensa
Brze ce
Pokazowa
Zagroda
ubrów
Pszczyna
Brze ce
Pokazowa
Zagroda
ubrów
skansen
skansen
wiklice
wiklice
ko ciół
MB Szkaplerznej
ko ciół
MB Szkaplerznej
933
933
Góra
Mied na
ko ciół
w. Marcina
ko ciół
w. Marcina
Zbiornik Ł cki
Muzeum
Zamkowe
933
933
Ba antarnia
Grzawa
ko ciół
w. Barbary
949
949
Ł ka
Rudołtowice
ko ciół w. Jakuba Mł.
i MB Dobrej Rady
Ł ka
Rudołtowice
ko ciół
w. Mikołaja
ko ciół ci cia
w. Jana Chrzciciela
939
939
Wisła Wlk.
ko ciół ci cia
w. Jana Chrzciciela
J. Goczałkowickie
Goczałkowice-
-Zdrój
Króles t wo u b ra i piwa
1
N
E75
E75
E462
E462
0
5 km
rozwijały. W herbie miasta widnieje róg
myśliwski jako symbol licznych polowań,
które w okolicznych lasach organizowali
pszczyńscy książęta.
Do sławnych tyszan należą m.in. gen.
Roman Polko, Mariusz Czerkawski (hoke-
ista), Ryszard Riedel (założyciel i wokalista
zespołu Dżem).
z w i e d z a N i e
Ponieważ wszystkim turystom płci męskiej
Tychy słusznie kojarzą się głównie ze zna-
nym na całym świecie i nagrodzonym presti-
żowymi nagrodami piwem Tyskim, zwiedza-
nie zaczniemy od Browaru Książęcego ,
który powstał w 1629 r. przy ulicy Mikołow-
skiej 5 i stanowił własność rodu Promnitzów.
173
Tyskie Muzeum Piwowarstwa
Muzeum Miejskie
Tychy
928
44
zameczek my liwski
w Promnicach
Suszec
Zagroda
Edukacyjna ubrów
935
ko ciół
w. Klemensa
Jankowice
Pszczyna
Góra
Mied na
ko ciół
w. Barbary
Ba antarnia
Grzawa
ko ciół w. Jakuba Mł.
i MB Dobrej Rady
ko ciół
w. Mikołaja
670463551.094.png 670463551.095.png 670463551.096.png 670463551.097.png 670463551.098.png 670463551.099.png 670463551.100.png 670463551.102.png 670463551.103.png 670463551.104.png 670463551.105.png 670463551.106.png 670463551.107.png 670463551.108.png 670463551.109.png 670463551.110.png 670463551.111.png 670463551.113.png 670463551.114.png 670463551.115.png 670463551.116.png 670463551.117.png 670463551.118.png 670463551.119.png 670463551.120.png 670463551.121.png 670463551.122.png 670463551.124.png 670463551.125.png 670463551.126.png 670463551.127.png 670463551.128.png 670463551.129.png 670463551.130.png 670463551.131.png 670463551.132.png 670463551.133.png 670463551.002.png 670463551.003.png 670463551.004.png 670463551.005.png 670463551.006.png 670463551.007.png 670463551.008.png 670463551.009.png 670463551.010.png 670463551.011.png 670463551.013.png 670463551.014.png 670463551.015.png 670463551.016.png 670463551.017.png 670463551.018.png 670463551.019.png 670463551.020.png 670463551.021.png 670463551.022.png 670463551.024.png 670463551.025.png 670463551.026.png 670463551.027.png 670463551.028.png 670463551.029.png 670463551.030.png 670463551.031.png 670463551.032.png 670463551.033.png 670463551.035.png 670463551.036.png 670463551.037.png
7
Królestwo żubra i piwa
Z kolei w 1897 r. powstał i rozpoczął pro-
dukcję Browar Obywatelski. Miał on być
konkurencją dla Browaru Książęcego, został
jednak przez niego wykupiony już w 1918 r.
Oba browary w XX w. rozdzielały się i łączyły
kilkakrotnie, w końcu Browar Obywatelski
został zlikwidowany (budynek obecnie jest
w rękach prywatnych).
W dawnej kaplicy ewangelickiej mieści
się Tyskie Muzeum Piwowarstwa
(ul. Mikołowska 5, tel.: 032 3278430, infolinia:
0801133133, www.tyskiemuzeumpiwowar-
stwa.pl; czynne: pn. 14.00–19.00, wt. 10.00–
14.00, śr. 12.00–18.00, czw. 10.00–18.00,
pt. 10.00–20.00, sb. 10.00–17.00; wstęp jest
bezpłatny; wycieczki po uprzedniej rezer-
wacji), w którym można zobaczyć trójwy-
miarowy ilm, zakupić pamiątki lub wysłać
kartkę e-mailową z własnym portretem.
Kariera tyskiego piwa
Z gorzelni mieszczącej się na terenie Browaru Książęcego
pochodziło piwo, którym raczyli się uczestnicy przyjęcia
z okazji otwarcia wieży Eila.
Muzeum Piwowarstwa w Tychach, fot. arch. POT
Tyskie „narodziło się” w Tychach, fot. D. Zaręba
Sam browar także przygotował dla zwiedza-
jących mnóstwo atrakcji – trasa zapoznaje
turystów z kolejnymi etapami powstawa-
nia piwa: przechodzi się od warzelni aż po
linie rozlewnicze, a kończy się oczywiście
degustacją trunku w pubie. Zwiedzający
muszą mieć ukończone 18 lat. (Uwaga! Nie
wolno parkować przy Centrum Dystrybucji,
samochód lub autokar należy zostawić na
jednym z trzech pobliskich parkingów: na
terenie Śląskiej Giełdy Kwiatowej – po oka-
zaniu kuponu z muzeum parking bezpłatny,
na terenie placu targowego – płatny w środy
i soboty, lub naprzeciwko muzeum – płatny.
Na przystanku obok browaru zatrzymują się
autobusy linii: 2, 4, 36, 131, 254 i 400).
Przy ulicy Katowickiej 2, niedaleko zabu-
dowań Browaru Książęcego, znajduje się
najstarszy murowany budynek w Tychach
zamek myśliwski panów na Pszczy-
nie . Powstał on w 1685 r. i przez krótki
174
670463551.038.png
Tychy
czas pełnił funkcje reprezentacyjne, jednak
po wybudowaniu zameczku w Promnicach
książęta pszczyńscy preferowali swą nową
siedzibę, a w tyskim pałacu mieścił się urząd
leśny. W parku – który obecnie ma status
pomnika przyrody – zbudowano muszlę
koncertową, kręgielnię i pijalnię piwa.
Nieopodal znajduje się Muzeum Miej-
skie (ul. Katowicka 9, tel.: 032 3271820–
23, www.muzeummiejskie.tychy.pl; czynne:
wt. 9.00–16.00, śr., czw.–pt. 10.00–18.00, sb.
10.00–17.00; wstęp bezpłatny, zwiedzanie
z przewodnikiem: 1 zł/os.), które prezentu-
je wystawę stałą dotyczącą historii miasta
i jego mieszkańców (zobaczyć można daw-
ne stroje, zdjęcia i dokumentację historycz-
ną), a także liczne wystawy czasowe.
Na niemalże drugim końcu ulicy Kato-
wickiej, w dzielnicy Czułów, znajduje się Fa-
bryka Celulozy i Papieru (ul. Katowicka
182) – nie jest ona dostępna dla zwiedzają-
cych, ale warto wiedzieć, że w tym właśnie
zakładzie, jako jedynym w Polsce przedwo-
jennej, produkowano ligninę, a podczas
II wojny światowej Niemcy wytwarzali
w nim wkłady do iltrów masek gazowych.
Każdy zainteresowany choć w niewielkim
stopniu maszynami liczącymi i piszącymi,
przodkami dzisiejszych komputerów, a tak-
że każde dziecko, będzie zachwycony wizy-
tą w Muzeum Maszyn Biurowych Type-
writer (ul. Wojska Polskiego 18, róg ulic
Budowlanych i Wojska Polskiego, os. A, tel.:
032 2273994, 604808990, biuro@muzeum-
typewriter.pl, www.muzeum-typewriter.pl;
czynne: pn.–sb. 10.00–16.00; bilety: 4 zł).
Kolekcja Jana Kałuży, który zgromadził
ponad 300 eksponatów, zawiera maszyny
do pisania, maszyny liczące, a także inne
sprzęty biurowe, nieraz niezwykle rzadkie.
Zobaczyć można m.in. maszynę do pisania
bez klawiatury lub też maszynę zrobioną
Pocztarze
Dawniej nazywani pocztarzami, listonosze tyscy zatrud-
nieni byli w Mikołowie aż do 1866 r., kiedy to powstał
w Tychach samodzielny urząd pocztowy (choć pierwszą
skrzynkę pocztową w mieście zamontowano dwa lata
wcześniej). W okazałym budynku poczty z 1899 r. przy ulicy
Kościuszki 24 obecnie mieści się hotel i restauracja, warto
jednak go zobaczyć przynajmniej z zewnątrz.
częściowo z drewna. Dla dzieci przygoto-
wano mnóstwo atrakcji, m.in. krótki kurs
obsługi chińskiego liczydła, a następnie
zawody w liczeniu na czas. Właściciel ko-
lekcji organizuje także wystawy objazdowe
w szkołach, instytucjach (koszt takiej wy-
stawy 500 zł).
Pierwsza paraia powstała w Tychach na
przełomie XV i XVI w. Historycy nie są pew-
ni miejsca, w którym wzniesiono drewniany
kościół, wiadomo jednak, że w XVI–XVII w.
kościół św. Magdaleny (ul. Damrota 62)
należał do protestantów. Świątynia pod
tym samym wezwaniem, ale już murowa-
na, powstała w 1782 r. i była kilkakrotnie
przebudowywana i poszerzana, w celu po-
mieszczenia większej liczby wiernych.
Kościół św. Magdaleny w Tychach, fot. arch. ŚOT
175
670463551.039.png 670463551.040.png 670463551.041.png 670463551.042.png 670463551.043.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin