Przy omawianiu metod, często sugerowano, aby pracować z uwzględnieniem podziału klasy na grupy. Teraz — krótki komentarz i kilka technicznych wskazówek. Praca w grupach jest konwencją bardzo cenną:
· uczy kooperacji, respektowania przyjętych zasad i dyscypliny, umożliwia doświadczenie współzależności i współodpowiedzialności
· pozwala na doskonalenie kompetencji komunikacyjnych (zabierania głosu, wypowiadania swoich myśli, respektu dla zdania innych, rozwiązywania problemów, słuchania innych)
· ułatwia aktywizację wszystkich uczniów (co jest szczególnie ważne dla dzieci nieśmiałych lub pracujących wolniej)
· działa wzajemnie inspirująco (co ma miejsce podczas dzielenia się swoimi pomysłami, doświadczeniami).
Najlepiej pracują grupy kilkuosobowe (4, 5-osobowe), mieszane po względem płci — choć zależy to od zadania (np. w niektórych metodach może być inaczej). Grupy powinny być dobierane według zasady zmienności, np.: poprzez losowanie (kolorowych kartek z numerami grupy, cukierków itp.), podział automatyczny (uczniowie w kole odliczają do 4 lub 5 i formują grupę jedynek, dwójek itd.). W ramach grupy uczniowie mogą mieć do wykonania: takie same zadania dla wszystkich grup, zadania odmienne lub zadania względem siebie etapowe. W ramach grupy zaś:
1. uczniowie mogą mieć nieokreślone role (wszyscy pracują na równych prawach)
2. wszyscy pracują na równych prawach plus jedna osoba jest wyznaczona do kontaktu z nauczycielem (tzw. “contact person”)
3. każda osoba w grupie pełni jakąś funkcję, np.:
Przykładowy opis zadań dla odpowiedniej roli:Jedynka — osoba, która pilnuje czasu ustalonego dla wykonywanej pracy (time-keeper)Dwójka — osoba, która otrzymuje i przekazuje grupie przygotowane przez nauczyciela materiały potrzebne do pracy (resource-manager)Trójka — osoba, która zachęca do pracy i ponagla (coach)Czwórka — osoba, która zapisuje pomysły grupy (writer)Piątka — osoba, która relacjonuje rozwiązania ustalone w grupie na ogólnym forum i ewentualnie ustala z innymi “piątkami” rozwiązanie wspólne dla całej grupy (communicator).
Ten sposób podziału na grupy umożliwia pracę z bardzo dużą grupą (nawet kilkudziesięciooosobową, ponieważ w efekcie — nauczyciel bezpośrednio pracuje z 1/5 uczniów).
Technika “kuli śnieżnej” polega na przechodzeniu od pracy indywidualnej do pracy w całej grupie — umożliwia nabywania doświadczeń poszukiwania wspólnych znaczeń i uzgadniania wspólnego stanowiska.etap 1: uczeń indywidualnie opracowuje listę odpowiedzi na zadany tematetap 2: rozwiązania porównywana są w parach, wybierane są elementy wspólneetap 3: praca jak wyżej w grupach czteroosobowychetap 4 i dalsze: ośmioosobowych, szesnasto- i na forum całej klasy.
Technika “stolików zadaniowych” polega na podziale klasy na grupy 6, 9-osobowe. Jedna osoba (np. w wyniku losowania) otrzymuje rolę lidera grupy, którego zadaniem jest prezentacja ustalonych w czasie pracy rozwiązań.
Technika grup zadaniowych, wykorzystywana przy realizacji zadań bardziej skomplikowanych, wymagających zaplanowania, rozłożonych w czasie — kiedy zakończenie jednego etapu, decyduje o rozpoczeciu etapu następnego. Dzieje się tak np. w przypadku realizacji PROJEKTU. Po ustaleniu składu grup zadaniowych-tematycznych, dla sprawnej organizacji pracy, przygotowuje się terminarz: rozkład zadań w czasie i osobę odpowiedzialną za daną fazę przygotowawczą. Przykładowy terminarz czynności:
zadanie
terminy
start 1 marca
osoba odpowiedzialna
wywiad z X
5
Zosia
wywiad z Y
Marek
zdjęcia
Michał
inne teksty
Zuzia
kolegium redakcyjne
6
wszyscy
przepisywanie, skład
7-10
japonka393