Werter bohater Cierpien mlodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego.pdf

Bohater literacki

Ucz się z

Werter,

bohater Cierpień młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego

Werter jest głównym bohaterem powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Go-

ethego Cierpienia młodego Wertera . Pierwsza wersja utworu powstała w 1774 roku,

druga w 1787. Powieść powstała w okresie, który w niemieckiej literaturze nosi nazwę

„burzy i naporu” , jest dziełem prekursorskim dla epoki romantyzmu .

O utworze źródłowym

Cierpienia młodego Wertera , po-

wieść epistolarna (czyli powieść

w listach) Johanna Wolfganga

Goethego, jest zbiorem listów pi-

sanych przez tytułowego bohate-

ra, adresowanych do jego przyja-

ciela Wilhelma. Wyjątek stanowią

trzy ostatnie listy, z których dwa

przesłane są do Lotty i jeden do

Alberta. Cały ten zbiór zamknięty

jest w swoiste klamry – „uwagi

wydawcy”. Tak więc na początku

utworu mamy krótką notę rozpo-

czynająca się od słów: Czego tyl-

ko dowiedzieć się mogłem o dzie-

jach biednego Wertera, zebrałem

pilnie i podaję wam tutaj (…) , a na

końcu – obszerny komentarz na

temat ostatnich dni bohatera.

W ten sposób Goethe nadał swo-

jemu dziełu pozory autentyzmu.

Znaczenie postaci

W postaci Wertera udało się Goethemu pokazać wszystkie egzystencjalne bolączki lu-

dzi mu współczesnych. Dowodem, nieco makabrycznym, popularności Cierpień… jest

fala samobójstw, jaka przeszła przez Niemcy po ukazaniu się książki.

Współczesnego czytelnika również może postać Wertera zaintrygować. Jako typ

wrażliwego i osamotnionego człowieka, który szuka swego miejsca w świecie, próbuje

znaleźć miłość i sens istnienia jest Werter postacią uniwersalną.

CV – biografia

Losy Wertera:

• Tajemnicza przeszłość . Wyłuskujemy jej strzępy z kilku listownych wzmianek.

„Biedna Eleonora”, o której Werter wspomina, to zakochana w nim, ale przez niego

niekochana kobieta.

• Odpoczynek w wiejskiej okolicy . W miejscowości o nazwie Wahlheim, rozko-

szując się pięknem natury i rozmowami z prostym ludem Werter próbuje stanąć na

nogi po miejskich przeżyciach. Wiemy, że jednym z jego ulubionych zajęć jest czy-

tanie (epopeje Homera, Pieśni Osjana ) i rysowanie.

• Spotkanie Lotty . Na balu bohater poznaje Charlottę S., córkę lokalnego komisarza

i narzeczoną Alberta. Niebawem zakocha się w niej bez pamięci.

• Wyjazd z Wahlheim . Werter, świadomy tego, że jego uczucie jest niemożliwe do

spełnienia, ponaglany przez przyjaciela Wilhelma i matkę, wyjeżdża z Wahlheim

i rozpoczyna czynne życie.

• Afront towarzyski . Arystokracja nie życzyła sobie obecności Wertera na swojej

kolacji… dodatkowo pogłębiają się nieporozumienia z przełożonym – nieznanym

nam z nazwiska posłem. Werter żąda dymisji. Uznając, że zawodzi w ten sposób po-

kładane w nim przez matkę nadzieje, pisze o tym w liście do przyjaciela: Widzieć jak

wyścig, który syn jej zaczął, krojąc wprost na tajnego radcę lub posła, urywa się nagle

i oto wraca z konikiem do stajni!

• Depresja . Werter powraca do Wahlheim i zastaje swoją Lottę już jako żonę Alberta.

Nie przestaje jednak kochać swojej damy. Bez szansy na połączenie się z ukochaną,

poniósłszy klęskę w życiu zawodowym, Werter nie znajduje już nawet w przyrodzie

dawnego ukojenia.

• Samobójstwo . Pistolety pożyczył od Alberta. Ubrał się w żółtą kamizelkę i niebieski frak

– strój, który miał na sobie, gdy po raz pierwszy widział Lottę. Pozostawił po sobie długi list

do ukochanej, którego ostatnie słowa brzmią: Są nabite. – Bije dwunasta! – Niech się

stanie! Lotto! Lotto, bądź zdrowa! Żegnaj! Przestrzelił sobie głowę nad prawym okiem.

Umierał długo i w męczarniach. Skonał dopiero w południe następnego dnia.

• Pogrzeb. Nocą, koło jedenastej, [komisarz] kazał go pogrzebać w miejscu, które sam

sobie wybrał. Stary razem z synami szedł za trumną. Albert nie mógł. Obawiano się

o życie Lotty. Nieśli go rzemieślnicy. Nie towarzyszył mu żaden duchowny.

Znaczenie postaci

CV – biografia

Bohater literacki

Ucz się z

Bratnie dusze

Lotta i Werter kojarzyć się powinni przede wszystkim z innymi literackimi bohaterami

słynnych miłosnych tragedii, a więc

• Tristan i Izolda – para nieszczęśliwych kochanków z najsłynniejszego średniowiecz-

nego romansu.

• Romeo i Julia – główni bohaterowie tragedii Williama Szekspira.

Ważne słowa Wertera

Wilhelmie, czym jest dla naszego serca świat bez

miłości! Czym jest latarnia magiczna bez świa-

tła! Ledwo wstawisz w nią lampkę, ukazują się

najbogatsze obrazy na twej białej ścianie!

Nie znam już innej modlitwy, jak do niej. W wy-

obraźni mej nie zjawia się żadna inna postać

prócz niej i wszystko wkoło widzę tylko w związ-

ku z nią. (…) Nie widzę cierpieniu temu kresu

prócz grobu.

(…) zawołałem – człowiek jest człowiekiem,

a ta odrobina rozumu, którą może posiadać,

niewiele znaczy, lub nie wchodzi wcale w ra-

chubę, gdy szaleje namiętność, a granice czło-

wieczeństwa uciskają (…)

W drugiej kolejności losy Wertera powinny nam się kojarzyć ze sztandarowymi tekstami

polskiego romantyzmu. Przypomnijmy więc sobie ich głównych bohaterów:

• Gustaw-Konrad – główny bohater Dziadów Adama Mickiewicza. W III części dra-

matu zjawia się jako duch i opowiada o tragicznej miłości, która doprowadziła go do

samobójstwa.

• Kordian – bohater dramatu Juliusza Słowackiego. Rozczarowanie miłosne sprawiło,

że, tak jak Werter, strzelił sobie w głowę.

(…) Ceni też mój rozum bardziej niż to serce,

które jest przecież mą jedyną dumą, które jedy-

nie jest źródłem wszystkiego, wszelkiej siły,

wszelkiej szczęśliwości i wszelkiej niedoli. Ach,

to co ja wiem, może każdy wiedzieć. Moje serce

mam ja tylko.

Drogi Wilhelmie, jestem w stanie, w którym

musieli się znajdować nieszczęśliwi, o których

sądzono, że są opętani przez złego ducha. Cza-

sem chwyta mnie coś – nie jest to niepokój ani

żądza – jest to jakaś wewnętrzna, nieznana

burza, która grozi rozsadzeniem piersi, dławi

gardło! Biada! Biada! I potem błądzę wśród

strasznych, nocnych obrazów tej wrogiej lu-

dziom pory roku.

Podnieść zasłonę i wejść poza nią, oto wszyst-

ko! Czemuż wzdragać się, ociągać? Dlatego, że

nikt nie wie, jak tam wygląda, i że nikt stamtąd

nie wraca? A może dlatego, że właściwością

naszego ducha jest przeczuwać zamęt i ciem-

ność w tym, o czym nic pewnego nie wiemy?

Bratnie dusze

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: