SOCJOLOGIA OGÓLNA(1).doc

SOCJOLOGIA OGÓLNA – NOTATKI Z WYKŁADÓW

Z góry przepraszam za błędy – czasami nie mogłam się doczytać!!!!!!!!!! Miłej nauki!!!!! Notatki zrobione głównie przez Kamila Mazurka! Miłej nauki

Paulina M.

1.       UWARUNKOWANIA ŻYCIA SPOŁECZNEGO

-          życie społeczne uwarunkowane jest przez czynniki zewnętrzne. Życie to nie jest autonomiczne.

-          Inna teoria mówi, że życie społeczne jest autonomiczne, a czynniki zewnętrzne nie mają na nie wpływu (indeterminizm)

I          Woluntaryzm – wola ludzi jest najważniejsza w życiu społecznym „chcieć to móc”

I          Polityka realna – przeciwieństwo polityki woluntarystycznej.

MYŚLENIE DETERMINISTYCZNE:

-          jest wiele odmian myślenia deterministycznego:

·         liczba czynników determinizujących (skrajna forma mówi, że jeden czynnik decyduje o wszystkim – determinizm monokazualny) -> rasizm                                                                                  przykładem myślenia monokazualnego jest geopolityka. Są również nimi ekonomia, historia, kultura.

·         Determinizm humanistyczny – nasze działania determinują nasze życie (człowiek ma wolną wolę)

·         Determinizm multikazualny – jest wiele czynników decydujących. Opisuje on lepiej rzeczywistość.

-          zakres determinacji – jakie sfery życia są determinowane:

·         całe życie

·         pewne aspekty życia

-          stopień determinacji:

·         w pełnym stopniu – jeżeli działa przyczyna „a”, to jest jeden skutek,

·         w pewnym stopniu – jeżeli działa przyczyna „a”, to może być wiele skutków,

2.       BIOLOGICZNE PODSTAWY ŻYCIA SPOŁECZNEGO

-          socjobiologia – zakłada jednoczesne badanie człowieka jako istoty biologicznej i społecznej.

-          Perspektywa antropogenetyczna –patrzy na rodowód człowieka.

·         Socjobiologia mówi, że podlegamy na raz dwóm nurtom ewolucji. Bada ona też jak ewolucja socjologiczna wpływa na ewolucję biologiczną i odwrotnie. Głosi też, że każdej sferze biologicznej odpowiada sfera społeczna.

·         Dorosłość społeczną człowiek uzyskuje w dwóch etapach:

1.                   uzyskanie niezależności finansowej,

2.                   założenie rodziny

·         Wyposażenie biologiczne człowieka dające możliwość ewolucji społecznej:

1.                   wyprostowana postawa (inne postrzeganie przestrzeni, manualność kończyn górnych),

2.                   możliwość myślenia abstrakcyjnego,

3.                   narządy mowy (wokalizacja, werbalizacja, artykulacja myśli),

4.                   długa droga niesamodzielności biologicznej noworodka,

·         Cechy wrodzone i nabyte:

-          wszystko co pojawia się w środowisku postnatalnym (po urodzeniu) są to cechy nabyte.

·         Behawioralizm – nauka zajmująca się zachowaniami ludzi

·         socjologia humanistyczna – stara się zrozumieć zachowania ludzkie tzn. socjologia rozumiejąca

·         behawioryści uważają, że są cechy potencjalne i realne

środowisko prekoncepcyjne     środowisko prenatalne                     środowisko postnatalne

                                          poczęcie                                                        narodziny

·         drugie podejście odnosi się do etnologii odnośnie cech wrodzonych i nabytych,

·         autyzm kulturowy – związany jest z kwestią stosunku do ludzkiej kultury. Jest to skrajna obojętność wobec ludzkiej kultury wywołana skrajną izolacją.

·         Natynizm – stanowisko mówiące, że dominują cechy wrodzone,

·         Środowiskowcy – środowisko mówiące, że dominują cechy nabyte, środowiskowe. Przedstawiciel John Locke

Fenatyp = genotyp + środowisko

3.       ANTROPOLOGIA KULTURY

·         Kultura polityczna to cechy działań podmiotów politycznych,

·         Kultura to pojęcie polisemiczne tj. wieloznaczne,

·         Kultura sama siebie definiuje

·         Istnieje desymulacja kultury, czyli wykrywanie czynności kultury,

·         Wartościowanie kultury (rodzaje):

-          Potoczne – wyrazy:               kulturalny,

niekulturalny,

(etnocentryzm kulturowy)

                            Ma ono podłoże emocjonalne (lubię, nie lubię)

-          naukowe             

·         wartościowanie gradacyjne – kultura wysoka, niska,

·         naukowe – ma ono podłoże niesubiektywne, a obiektywne,

-          jedno z kryteriów to kryterium PRAWDY,

-          drugie to również gradacyjne: wysoka, średnia, niska itd.

-          Kryterium estetyczne

·         Stefan Czarnecki uważa, że brak kultury też jest kulturą.

·         Selektywne rozumienie kultury – dzielenie jej na różne segmenty.

·         F.T. Taylor – wprowadził na przełomie XIX wieku pojęcie kultury globalnej. Według niego wszystko co nie jest naturą jest kulturą. A zatem kultura to sztuczne środowisko człowieka.

·         Słowo „kultura” wywodzi się ze starożytnego Rzymu i odnosi się do uprawy roli cultur agri

·         Cyceron wprowadza pojęcie „cultur animi”, czyli uprawa ducha

·         Kulturę dzieli się na:

-          materialną

-          duchową

·         Taylor uważa, że cywilizacja to najwyższy rozwój kultury

PODSTAWOWE TYPY DEFINICJI KULTURY: (skończ na podstawie własnych notatek)

a)     



deskryptywno – enumeratywne

opisowe              wyliczenie elementów składowych

Opisują kulturę przez wyliczanie jej elementów składowych. Definicje te są najprostsze.

·         desygnat – przedmiot określany przez dane pojęcie,

-          definicje egzemplifikacyjne – definicje przez wskazanie desygnatu przez wskazanie przykładu

b)      historyczno – genetyczne – kultura jest produktem ludzkości, jest produktem zmiennym

-          jedne to genetyczne – koncentrują się na źródłach i początkach kultury,

-          drugie to ewolucjonalistyczne – kładą akcent na historyczną zmienność kultury, odrzucają ideę niezmienności, zakładają zmienność.

·         kultura to historyczny dorobek ludzkości, który ludzie przejmują, wykorzystują, modyfikują i przekazują następnym generacjom

c)       subiektywno – psychologiczna – mówi, że jednostka ludzka jest podmiotem kultury

·         kulturą jest to, co może być przedmiotem uzewnętrznienia, czyli internalizacja lub interioryzacja.

·         Socjalizacja – uspołecznienie – proces wrastania jednostki w społeczeństwo i jego kulturę,

·         Socjalizacja polityczna –

·         Akulturyzacja – proces przejmowania kultury przez jednostkę. Przejmowanie wtórne kultury innej kultury.

·         Socjalizacja pierwotna – w kręgu rodzinnym.

·         Socjalizacja wtórna – poza kręgiem rodzinnym.

d)      obiektywistyczno – socjologiczna – wiąże podmiotowość kulturowość z grupami społecznymi. Kultura jest kulturą, bo wiąże się z wieloma grupami.

Kultura kształtuje się w procesie obiektywizacji, czyli w procesie upowszechniania.

·         powszechniki kulturowe – elementy występujące wszędzie

e)      kultura w sensie normatywnym – kultura to zespół norm, czyli nakazów, zakazów i zaleceń regulujących zachowanie ludzi w sposób powszechny.

Wyróżnia się cztery systemy normatywne:

-          system prawny – reguluje normy i wprowadza sankcje

-          normy moralne – oceniają na skali dobra i zła,

-          normy pochodzenia religijnego,

-          normy zwyczajowe i obyczajowe

·         podkultura = subkultura jest to odmiana środowiska kultury dominującej

·         kontrkultura = antykultura – są w niej kontr normy

Subkultury mają zabarwienie antykulturowe.  

·         semiotyka – nauka o symbolach, o znakach symbolicznych

·         semiotyczne pojęcie kultury ma charakter praksemorficzny – ukształtowany w wyniku praktyki

·         cybernetyczna wizja kultury umożliwia gromadzenie ogromnych danych i zasobów informacji – cyberkultura

-          zakres kultury, czyli to przez co rozumie się zasoby informatyczne.  

·         strukturalistyczne pojęcie kultury

...