Cykl KOLEJARZ
Zbiórka 1 – Wizyta kolejarza
ZZZOIT - obrzędowe rozpoczęcie zbiórki.
Gawęda - na zbiórce pojawia się tajemniczy gość, który przedstawia się jako kolejarz. Informuje zuchy, że zupełnie stracił pamięć i nic nie wie o swoim zawodzie. Zuchy postanawiają mu pokazać, na czym polega praca na stacji. Same jednak muszą się tego dowiedzieć.
Majsterka - wykonanie listy obecności. Każdy zuch wycina i ozdabia swój wagonik i doczepia go do lokomotywy.
GiĆ - wyścigi pociągów. Zuchy ustawiają się w pozycji stojącej za linią startu, trzymają się za barki tworząc szóstkami pociąg. Na sygnał startera „pociąg" rusza, pokonując slalom z ustawionych przeszkód, omijając każdą z nich. Po ominięciu ostatniej chorągiewki, zuchy wracają na linię startu. Wygrywa ten zespół, który szybciej pokona trasę wyścigu.
„Pociąg krasnoludków"
Ze stacyjki siedmiu smutków Rusza pociąg krasnoludków Maszynista z kozią bródką Zagwizdał cichutko.
Wyruszają na wycieczkę Zaczynają w drodze sprzeczkę Czy ma pociąg jechać z planem Czy może w nieznane.
Jeden prosi do Warszawy Drugi woła Huta Nowa Trzeci chce wziąć kurs na Sopot To ci mieli kłopot.
Dwóch w pociągu łowi ryby Ten na niby zbiera grzyby Gdy się jeden z drugim kłócił Pociąg się wywrócił.
GIĆ - załadunek towarów. Zuchy ustawiają się szóstkami w rzędach. W pewnej odległości od nich narysowane są 3 kolorowe kółka. Każdy w ręce trzyma mazak lub kredkę w jednym z kolorów, w jakich są kółka. Zadaniem szóstek jest, na dany sygnał, kolejno dobiec do kółek i umieścić swój „towar" we właściwym polu a następnie powrócić.
KR - podejmujemy decyzję, że trzeba kolejarzowi pomóc pokazując mu, jak działa stacja kolejowa. W tym celu musimy się wybrać na prawdziwy dworzec i poobserwować pracę na kolei.
ZZZOIT - obrzędowe zakończenie zbiórki.
Zbiórka 2 – Stacja kolejowa
ZZZOIT - obrzędowe powitanie, sprawdzenie listy obecności przez doczepienie wagoników do lokomotywy.
Zwiad na stację kolejową - rozmowa z pracownikiem PKP, poznawanie wnętrza pociągu, sygnałów dawanych na stacji światłem i głosem, obserwowanie podłączania wagonów i lokomotyw. Omawiamy z zuchami konieczność zakupu biletu na przejazd, posiadania legitymacji uprawniającej do zniżki, punktualnego przybycia na dworzec, zachowania bezpieczeństwa podczas wsiadania, wysiadania i podróży. Wspólnie czytamy rozkład kolejowy - uczymy się korzystać z informacji: czas odjazdu, przyjazdu pociągu, numer peronu, toru i wagonu, miejsca numerowane w przedziale. Zapoznanie się z urządzeniami dworcowymi i kolejowymi: semafor, zwrotnica, przejazd kolejowy, szlaban, budka dróżnika, kasy, informacja itp. (wszystko znajdziesz na: http://sygnalizacja-e1 .republika.pl/p1 .html http://pl.wikipedia.org/wiki/Przegl%C4%85d zagadnie%C5%84 z zakresu kolejnictwa)
KR - Wymieniamy ludzi i czynności, które chcemy pokazać kolejarzowi. Zadaniem międzyzbiórkowym jest dowiedzieć się, jakie rodzaje pociągów jeżdżą w Polsce. Każda szóstka dostaje inny (podmiejski, osobowy, pospieszny, ekspres, Eurocity, Intercity) i dowiaduje się jak najwięcej na jego temat.
ZZZOIT - obrzędowe pożegnanie.
Zbiórka 3 – Kolej i pociągi
ZZZOIT - obrzędowe powitanie, sprawdzenie obecności.
Gawęda - podsumowanie zadania międzyzbiórkowego. Szóstki przygotowują plakaty reklamujące ich rodzaj pociągów. Plakaty wieszane są w harcówce.
GIC - Wsiadać, drzwi zamykać. Przypominamy zuchom zaobserwowane na stacji ruchy konduktorów. Sygnał „Wsiadać":
Dzienny i nocny: jeden długi ton gwizdawką ustną
Sygnał „Gotów do odjazdu":
Dzienny: podniesienie chorągiewki sygnałowej. Nocny: podniesienie latarki z białym światłem.
Sygnał „Odjazd pociągów pasażerskich"
Dzienny: ręka podniesiona do góry przez kierownika pociągu lub konduktora znajdującego się najbliżej lokomotywy, zwróconego w kierunku maszynisty oraz wypowiedzenie głośno słowo „Odjazd".
Nocny: podniesienie do góry latarki z białym światłem zwróconym w kierunku maszynisty przez kierownika pociągu znajdującego się najbliżej lokomotywy oraz wypowiedzenie głośno słowa „Odjazd". Na sygnał „wsiadać" zuchy siadają w rzędzie, na „gotów do odjazdu" ustawiają się w szeregu, na „odjazd" dobierają się w ósemki.
PIP - „Dziesięciu kolejarzy" (na podstawie „Dziesięciu Murzynków")
GIC - każdy zuch buduje swoją lokomotywę z pudełka po zapałkach. Lokomotywy ustawiają się na linii
startu. Na dany znak wyjeżdżają w podróż napędzane podmuchami swoich maszynistów.
Teatr - szóstki budują z siebie: silnik do lokomotywy, parę, zapchany przedział.
KR - podsumowanie dotychczasowej wiedzy o PKP. Okazuje się, że nie wiemy, jak kupić bilet na stacji,
jak nadać bagaż. Postanawiamy jeszcze raz udać się na dworzec
Zbiórka 4 – Pracownik koleji
ZZZOIT - obrzędowe rozpoczęcie zbiórki, sprawdzenie obecności
Gawęda - pracownik dworca wyjaśnia nam zasady nadawania przesyłek konduktorskich. Rozpracowujemy rozkład jazdy pociągów.
Majsterka - mamy już całą wiedzę niezbędną do tego, aby dobrze przedstawić pracę dworca - trzeba teraz wyposażyć harcówkę i zuchy w niezbędne rekwizyty. Szóstki robią czapki kolejarzy, semafory, chorągiewki sygnałowe, oznaczenia peronów i torów, rozkład jazdy, bilety. Szykowana jest kasa i przechowalnia bagażu. Można też urządzić wagon Warsu.
Teatr - czytamy fragmenty „Lokomotywy" Juliana Tuwima. Zuchy zamieniają się w pociąg i naśladują jego jazdę.
Lokomotywa Julian Tuwim
Stoi na stacji lokomotywa, Ciężka, ogromna i pot z niej spływa- Tłusta oliwa.
Stoi i sapie, dyszy i dmucha, Żar z rozgrzanego jej brzucha bucha: Buch - jak gorąco!
Uch - jak gorąco! Puff - jak gorąco! Uff - jak gorąco! Już ledwo sapie, już ledwo zipie,
A jeszcze palacz węgiel w nią sypie.
Wagony do niej podoczepiali Wielkie i ciężkie, z żelaza, stali, I pełno ludzi w każdym wagonie, A w jednym krowy, a w drugim konie, A w trzecim siedzą same grubasy, Siedzą i jedzą tłuste kiełbasy. A czwarty wagon pełen bananów, A w piątym stoi sześć fortepianów, W szóstym armata, o! jaka wielka!
Pod każdym kołem żelazna belka! W siódmym dębowe stoły i szafy, W ósmym słoń, niedźwiedź i dwie żyrafy, W dziewiątym - same tuczone świnie, W dziesiątym - kufry, paki i skrzynie, A tych wagonów jest ze czterdzieści, Sam nie wiem, co się w nich jeszcze mieści.
Lecz choćby przyszło tysiąc atletów I każdy zjadłby tysiąc kotletów, I każdy nie wiem jak się natężał, To nie udźwigną - taki to ciężar!
Nagle - gwizd! Nagle - świst! Para - buch! Koła - w ruch!
Najpierw powoli jak żółw ociężale Ruszyła maszyna po szynach ospale.
Szarpnęła wagony i ciągnie z mozołem, I kręci się, kręci się koło za kołem, I biegu przyspiesza, i gna coraz prędzej, I dudni, i stuka, łomoce i pędzi.
A dokąd? A dokąd? A dokąd? Na wprost! Po torze, po torze, po torze, przez most, Przez góry, przez tunel, przez pola, przez las I spieszy się, spieszy, by zdążyć na czas, Do taktu turkoce i puka, i stuka to: Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to, Gładko tak, lekko tak toczy się w dal, Jak gdyby to była piłeczka, nie stal, Nie ciężka maszyna zziajana, zdyszana, Lecz raszka, igraszka, zabawka blaszana.
A skądże to, jakże to, czemu tak gna? A co to to, co to to, kto to tak pcha? Że pędzi, że wali, że bucha, buch-buch? To para gorąca wprawiła to w ruch, To para, co z kotła rurami do tłoków, A tłoki kołami ruszają z dwóch boków I gnają, i pchają, i pociąg się toczy, Bo para te tłoki wciąż tłoczy i tłoczy,, I koła turkocą, i puka, i stuka to: Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to!...
KR - decydujemy, że na następną zbiórkę zapraszamy kolejarza, aby pokazać mu, na czym polega
jego praca. Dzielimy role.
ZZZOIT- obrzędowe zakończenie zbiórki.
Zbiórka 5 – Dworzec kolejowy
Gawęda - przedstawiamy kolejarzowi przygotowane przez zuchy części dworca i zapraszamy do zabawy.
Zabawa tematyczna w dworzec kolejowy.
KR - zachwycony swoim zawodem kolejarz postanawia okazać zuchom swoją wdzięczność i zaprasza ich na wycieczkę pociągiem. ZZZOIT - obrzędowe zakończenie zbiórki.
Zbiórka 6 – Historia kolei
ZZZOIT - obrzędowe rozpoczęcie zbiórki, sprawdzenie obecności.
Gawęda - drużynowy opowiada o tym, jak zmieniała się kolej w historii, jak zmienia się nadal, aby bezpiecznie przewozić ludzi i towary. W opowieści można wykorzystać wiersz:
„Parowóz" Władysław Broniewski Stoi na szynach ciężka maszyna, dymem i parą bucha z komina, Gwiżdże i syczy, stęka i sapie, tłusta oliwa z boków jej kapie. To jest parowóz. Po to zrobiony, żeby po szynach ciągnął wagony. Węgla mu sypią, wody mu leją, żebyśmy mogli jeździć koleją, Zwiedzać dalekie, obce krainy wszędzie dojechać tam, gdzie są szyny.
Wraz z kolejarzem wyruszamy na wycieczkę pociągiem (warto, aby zuchy miały szansę przejechać
chociaż jedną stację). Podczas podróży następuje wręczenie sprawności przez kolejarza.
KR - podsumowanie cyklu
Krótka historia kolei
Bardzo dawno, blisko 200 lat temu, człowiek wymyślił kolej.
Była ona jednym z pierwszych pojazdów, który poruszał się samodzielnie (dzięki parze wodnej), po specjalnie zbudowanych torach. Dotychczas karety, wozy czy sanie ciągnięte były przez zwierzęta. Pierwsze pociągi powstały w Anglii. Tory prowadziły do kopalni i jeździł po nich pociąg wiozący górników do pracy. Parowóz i wagoniki nie były osłonięte dachami.
Niedługo potem, w Niemczech, powstały drogi żelazne dla pociągów pasażerskich. Wagoniki, które tam jeździły były już zakryte dachami, a parowóz, na dachu, miał wysoki czarny komin.
Kolej, którą zbudowano w Ameryce, by przemierzać wielkie odległości, miała wagony i lokomotywę dobrze zabezpieczone przed deszczem, słońcem i śniegiem, a także przed napadami Indian i bandytów. Żeby skrócić drogę kolei, nad dolinami wznoszono wysokie drewniane mosty, a w zboczach gór drążono tunele.
Orient to nazwa kierunku świata - Wschodu, a expresem nazywa się bardzo szybki pociąg. Jest to najsłynniejszy pociąg świata. Mknie on szybko na Wschód, przez całą Europę. Rozpoczyna swój bieg we Francji - w Paryżu, potem jedzie przez Alpy w Szwajcarii. We Włoszech ma przystanek w Wenecji, i dalej pędzi przez Serbię, Hercegowinę, Bułgarię aż dociera do Stambułu - stolicy Turcji. I tu właśnie, na granicy dwóch kontynentów - Europy i Azji - Orient-Express kończy swój bieg.
Orient-Express wozi sławnych i bogatych ludzi. Jest bardzo elegancki i wygodny. Pasażerowie mają własne sypialnie, jedzą w szykownej restauracji i bawią się świetnie. Orient-Expresem podróżują przeważnie ci, którym się nie spieszy. Luksusowo więc podróżują, podziwiają najpiękniejsze zakątki Europy i wypoczywają.
Dzisiaj kolej wygląda zupełnie inaczej. Tory łączą ze sobą odległe zakątki ziemi, a pociągi osobowe i towarowe mkną po nich z zawrotną szybkością.
W Japonii inżynierowie zbudowali kolej jeszcze nowocześniejszą. Błyskawicznie porusza się ona po jednym torze, a zamiast kół zaprojektowano specjalne poduszki powietrzne.
Warto również wybrać się na wycieczkę na dowolną stację kolejową a nawet do muzeum kolejnictwa.
Wymagania sprawności:
KOLEJARZ
1. Byliśmy na stacji lub dworcu kolejowym, gdzie obserwowaliśmy pracę kolejarzy, rozmawialiśmy z nimi o ich pracy.
2. Bawiliśmy się w dworzec kolejowy. Byliśmy maszynistami, dróżnikami, dyżurnymi ruchu, konduktorami, pracowaliśmy w kasie, informacji i w "Warsie".
3. Zorganizowaliśmy fabrykę budowy wagonów i lokomotyw.
4. Wyruszyliśmy w wielka podróż koleją.
5. Podróżowaliśmy po Polsce.
6. Uczestniczyliśmy w zajęciach w szkole kolejarzy.
7. Wyruszyliśmy na wyprawę w Orient Ekspresie.
8. Pojechaliśmy na wycieczkę pociągiem.
9. Bawiliśmy się w podróż pierwszym pociągiem.
10. Bawiliśmy się w podróż pociągiem w XXI wieku.
11. Bawiliśmy się modelem kolejki. Zbudowaliśmy do niej makietę.
UWAGI
• Przy realizowaniu sprawności "kolejarza" należy zwrócić zuchom uwagę, jak istotną rolę odgrywa współdziałanie ludzi w czasie pracy i precyzyjne zgranie najróżniejszych czynności. Należy też zaznaczyć, że w pracy kolejarza konieczna jest punktualność, dokładność i obowiązkowość.
• Praca w kolejnictwie to nie tylko sprawne obsługiwanie wszystkich urządzeń, umiejętność prowadzenia lokomotywy, sprawne utrzymanie łączności z innymi stacjami, fachowa konserwacja sprzętu itp. Podróżni oczekują od kolejarza zapewnienie im bezpieczeństwa podróży. Wierzą także, że kolejarz zawsze chętnie udzieli potrzebnych informacji i w razie potrzeby pomoże. Zuchy-kolejarze powinny starać się nie zawieść ludzkich wyobrażeń o uprzejmych i uczynnych kolejarzach.
• Podczas zdobywania sprawności "kolejarza" zuchy koniecznie powinny zobaczyć stację lub dworzec kolejowy, popatrzeć na pracę kolejarzy, porozmawiać z nimi, zajrzeć do pomieszczeń, które zwykle są niedostępne dla pasażerów, posłuchać zapowiedzi o najeżdżających pociągach. Warto szczególnie uważnie obejrzeć urządzenia, które mogą się w przydać w zuchowych zabawach w kolej.
...
sias