Co to jest system HACCP.pdf

(34 KB) Pobierz
Rysunek1
Co to jest system HACCP?
Bezpieczeñstwo zdrowotne jest jednym z najwa¿niejszych atrybutów ¿ywnoœci. W dobie
narastaj¹cych zagro¿eñ ¿ywnoœæ musi byæ bezpieczna i zdrowa poniewa¿ takie s¹ oczekiwania
konsumentów. System ten ma zapobiegaæ wadom a nie polegaæ na kontrolowaniu produktu pod
k¹tem niezgodnoœci ze specyfikacjami (normami). Stosowanie HACCP sprzyja kreowaniu
prawid³owego wizerunku i zaufania do firmy ze strony œwiadomych problemów konsumentów.
System ten dzia³a tak¿e na korzyœæ producenta.
Zgodnie z definicj¹ podan¹ w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. HACCP jest systemowym
postêpowaniem maj¹cym na celu zapewnienie bezpieczeñstwa zdrowotnego ¿ywnoœci
poprzez identyfikacjê i oszacowanie skali zagro¿eñ bezpieczeñstwa ¿ywnoœci z punktu
widzenia jej jakoœci zdrowotnej oraz ryzyka wyst¹pienia tych zagro¿eñ podczas przebiegu
wszystkich etapów produkcji i dystrybucji ¿ywnoœci. Jest to równie¿ system maj¹cy na celu
okreœlenie metod ograniczania tych zagro¿eñ oraz ustalenie dzia³añ naprawczych.
System HACCP dzia³a w oparciu o siedem podstawowych zasad:
1.Analiza zagro¿eñ- ustalenie potencjalnego zagro¿enia, ocena jego ryzyka i okreœlenie œrodków
zapobiegawczych,
2.Ustaleni Krytycznych Punktów Kontroli- w celu wyeliminowania wystêpowania zagro¿eñ lub
ich zminimalizowania,
3.Ustalenie parametrów i tolerancji- dla ka¿dego krytycznego punktu kontroli nale¿y ustaliæ
wymagania jakie powinien spe³niaæ oraz granice tolerancji,
4.System monitorowania- wprowadzenie systemu kontroli krytycznych punktów,
5.Ustalenie dzia³añ koryguj¹cych- w przypadku gdy monitorowane parametry nie mieszcz¹ siê
w granicach ustalonych tolerancji,
6.Ustalenie procedur weryfikacji- procedury te s¹ pomocne w potwierdzeniu skutecznoœci i
zgodnoœci systemu z planem,
7.Opracowanie i prowadzenie dokumentacji systemu HACCP- dotyczy ona etapów wprowadzenia
oraz ustalenie sposobu rejestrowani i przechowywania danych oraz archiwizowania dokumentów
systemu.
W Polsce g³ównym aktem prawnym reguluj¹cym kwestie zapewnienia bezpieczeñstwa zdrowotnego
¿ywnoœci (wdra¿anie systemu HACCP przez przedsiêbiorstwa bran¿y spo¿ywczej) jest znowelizowana
ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych ¿ywnoœci i ¿ywienia (Dz.U. 01., 63, 634
z póŸniejszymi zmianami) oraz Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegó³owego zakresu i metod wewnêtrznej kontroli jakoœci zdrowotnej ¿ywnoœci i przestrzegania
zasad higieny w procesie produkcji w zak³adach produkuj¹cych lub wprowadzaj¹cych ¿ywnoœæ do
obrotu (Dz.U. 03, 6,77).
Wdro¿enie systemu HACCP sta³o siê obowi¹zkowe we wszystkich obszarach produkcji i
przetwórstwa ¿ywnoœci, a tak¿e obrotu ¿ywnoœci¹, bez wzglêdu na wielkoœæ przedsiêbiorstwa i
rodzaj prowadzonej dzia³alnoœci, od dnia cz³onkostwa Polski w Unii Europejskiej.
Nale¿y podkreœliæ, ¿e pe³n¹ odpowiedzialnoœæ za zapewnienie bezpieczeñstwa zdrowotnego
¿ywnoœci ponosi przedsiêbiorca produkuj¹cy lub wprowadzaj¹cy j¹ do obrotu. Dlatego
przedsiêbiorca powinien byæ zainteresowany wdro¿eniem systemu HACCP.
Korzyœci jakie niesie ze sob¹ wdro¿enie systemu HACCP:
- zapewnienie konsumentowi bezpiecznej ¿ywnoœci
- zmniejszenie zagro¿eñ przenoszonych na drodze pokarmowej
- zwiêkszenie zaufania do producentów ¿ywnoœci
- spe³nienie i dostosowanie siê do wymogów obowi¹zuj¹cego prawa
- poprawa wizerunku firmy
- zwiêkszenie konkurencyjnoœci firmy na rynku.
Wdra¿anie HACCP w zak³adach produkuj¹cych, przetwarzaj¹cych i serwuj¹cych ¿ywnoœæ powinno
byæ poprzedzone wprowadzeniem zasad zarówno Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) jak i Dobrej
Praktyki Higienicznej (GHP). Dokumentem porz¹dkuj¹cym i stanowi¹cym podstawê wszelkich dzia³añ
porz¹dkowych jest Podrêcznik (Plan) Dobrej Praktyki Higienicznej, zawieraj¹cy zbiór wszystkich
instrukcji utrzymania higieny pomieszczeñ, maszyn, personelu produkuj¹cego, planów szkoleñ i
badañ lekarskich oraz wzory zapisów potwierdzaj¹cych wykonywanie i kontrolê wykonania dzia³añ
porz¹dkowych i zapobiegawczych.
GMP DOBRA PRAKTYKA PRODUKCYJNA
GMP dotyczy podstawowych obszarów dzia³alnoœci przedsiêbiorstwa, których odpowiedni poziom jest
niezbêdny do wyprodukowania ¿ywnoœci o odpowiedniej jakoœci zdrowotnej, co równoznaczne jest z
bezpieczeñstwem konsumentów.
Wymagania GMP dotycz¹ nastêpuj¹cych obszarów:
1.Utrzymanie higienicznych warunków w zak³adzie
2.Zapobieganie ingerencji w produkcjê owadów, ptaków i innych zwierz¹t
3.W³aœciwych warunków magazynowania sprzêtu, substancji chemicznych oraz produktów
spo¿ywczych
4.Odpowiednie rozmieszczenie urz¹dzeñ produkcyjnych i magazynowych
5.W³aœciwej wentylacji zak³adu
6.Dbanie o dobry stan techniczny zak³adu
7.W³aœciwe oœwietlenie
8.Gospodarka wodno-œciekowa
9.Proces mycia i dezynfekcji
10.Kontrola pracowników w celu zapobiegniêcia zaka¿eniom ¿ywnoœci.
Stosowanie zasad GMP w produkcji i przetwórstwie ¿ywnoœci powinno siê opieraæ o
istniej¹ce akty prawne reguluj¹ce poszczególne obszary oraz o doœwiadczenie .
GHP DOBRA PRAKTYKA HIGIENICZNA
Dobra praktyka higieniczna s¹ to wszelkie dzia³ania i warunki higieniczne niezbêdne na wszystkich
etapach produkcji lub obrotu, zapewniaj¹ce bezpieczeñstwo ¿ywnoœci (ustawa z dnia 11 maja 2001 r.
o warunkach zdrowotnych ¿ywnoœci i ¿ywienia. Dz.U. 2001 r., Nr 63, poz.634 z pó¿niejszymi zmianami).
GHP obejmuje nastêpuj¹ce obszary:
1.Lokalizacja i otoczenie zak³adu- projekt zak³adu powinien sprzyjaæ realizowaniu zasad GHP.
Nale¿y wzi¹æ pod uwagê ewentualne ¿ród³a zanieczyszczenia od otaczaj¹cego œrodowiska oraz
sytuacjê odwrotn¹.
2.Budynki i uk³ad funkcjonalny pomieszczeñ- nale¿y w³aœciwie rozplanowaæ czêœæ produkcyjn¹
oraz ci¹gi komunikacyjne aby nie nastêpowa³o krzy¿owanie siê czynnoœci „czystych” i „brudnych”.
3.Maszyny i urz¹dzenia- zak³ad powinien byæ wyposa¿ony w odpowiednie urz¹dzenia produkcyjne
zapewniaj¹ce bezpieczeñstwo i higienê produkcji.
4.Proces mycia i dezynfekcji- proces ten powinien przebiegaæ przy u¿yciu odpowiedniego sprzêtu
oraz œrodków czyszcz¹cych i dezynfekuj¹cych a tak¿e winien byæ prowadzony przez w³aœciwie
przygotowanych pracowników oraz systematycznie kontrolowany w celu zachowania nale¿ytego
poziomu higieny.
5.Zaopatrzenie w wodê- jakoœæ wody stosowanej do produkcji powinna odpowiadaæ okreœlonym
przepisom oraz powinna byæ systematycznie kontrolowana a wyniki badañ rejestrowane.
6.Odpady ¿ywnoœciowe- funkcjonowanie odpowiedniego systemu usuwania odpadów gwarantuje
w³aœciwe zabezpieczenie ¿ywnoœci przed jej zanieczyszczeniem..
7.Zabezpieczenie przed szkodnikami- okreœlone dzia³ania z zakresu kontroli obecnoœci szkodników
oraz w³aœciwe zabezpieczenie zak³adu.
8.Szkolenie personelu- kierownictwo zak³adu powinno organizowaæ systematyczne szkolenie
personelu z zakresu higieny na odpowiednim poziomie
9.Higiena i stan zdrowia personelu- postêpowanie pracowników powinno byæ zgodne z wymogami
higieny i nie mo¿e stanowiæ ¿ród³a zanieczyszczenia ¿ywnoœci.
10.Dokumentacja i zapisy- nale¿y w³aœciwie dokumentowaæ wszystkie elementy obejmuj¹ce
zasady Dobrej Praktyki Higienicznej. , Dobrej Praktyki Produkcyjnej ..
Producent jest odpowiedzialny za bezpieczeñstwo ¿ywnoœci co jest równoznaczne z
wprowadzeniem i przestrzeganiem Dobrej Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki
Produkcyjnej .
Szczegó³owe wymagania dotycz¹ce wymienionych wy¿ej obszarów zawiera Dyrektywa 93/43/EEC, a
tak¿e projekt rozporz¹dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie higieny ¿ywnoœci.
W Polsce obowi¹zuj¹cym aktem prawnym jest rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z dnia
26 kwiecieñ 2004 r. w sprawie wymagañ higieniczno-sanitarnych zak³adów i wymagañ
dotycz¹cych higieny w procesie produkcji i w obrocie artyku³ami oraz materia³ami i wyrobami
przeznaczonymi do kontaktu z tymi artyku³ami (Dz.U.2004 r Nr.104 poz.1096 ).
Zgłoś jeśli naruszono regulamin