Impostacja głosu – wykład 16.12.12
1) I ETAP FONACJI – mruczenie
2) II ETAP FONACJI – przedłużona artykulacja głoski r
ĆWICZENIA – REHABILITACJA mogą nastąpić po uprzedniej konsultacji z foniatrą i laryngologiem.
1) TEKST BRZECHWY – wers na jednym wdechu, zaczyna się od dwóch słów a kończy na dziewięciu słowach wymawianych na jednym wdechu.
2) WYMAWIANIE GŁOSEK WYBUCHOWYCH – ta-ta, bo-bo, ba-ba itd.
3) LUŹNE RUCHY GŁOWY i WYMAWIANIE SAMOGŁOSEK.
4) WYMAWIANIE SYLAB i LOGOTOMÓW z użyciem głosek nosowych.
ZABURZENIA GŁOSOWE spowodowane są niewłaściwą FONACJĄ. Jest to częsta przypadłość nauczycieli. W całej karierze nauczycielowi przysługują 3 lata urlopu, a do pierwszego nabywa prawo po 5 latach pracy. Nauczyciel dużo mówi, przez co oddycha ustami, a to jest niewłaściwy tor oddechowy. Wpływ na zaburzenia głosu u nauczycieli mają również:
Ø Kurz (na kwiatach, firanach, podłogach)
Ø Wilgotność powietrza.
Wskazówki dla nauczyciela:
Ø Nie przekrzykiwać uczniów;
Ø Wyprostowana postawa;
Ø Nawilżanie – woda do picia;
Ø Odpoczynek (po 3 godz. Lekcyjnych 1 godzina);
Ø Drożność nosa.
SCHORZENIA FONIATRYCZNE:
1) CHRYPKA – ostre zapalenie krtani, zaczerwienione fałdy głosowe, przewlekła postać prowadzi do poważnych zmian. Może też występować obrzęk Reinkiego (np. od papierosów) i to są zmiany przewlekłe. Chrypka może mieć też postać:
Ø CHRYPKI PORAŻENNEJ – po operacjach tarczycy. Przy porażeniu obustronnym nie można mówić głośniej.
2) DYSFONIA – zmiana jakości głosu:
a) DYSFONIA HIPERFUNKCJONALNA – czynnościowe zaburzenie głosu.
b) DYSFONIA HIPOFUNKCJONALNA – czynnościowe zaburzenie głosu, ważna porada psychiatry.
3) GUZKI ŚPIEWACZE – najpierw miękkie, nieleczone twardnieją (leczenie – milczenie + farmakologia). Twarde mogą być już tylko usunięte chirurgicznie, występują parami.
4) POLIPY KRTANI – zmiany jednostronne, leczenie chirurgiczne.
5) NIEDOWŁAD FAŁDÓW GŁOSOWYCH.
6) ZMIANY PRZEROSTOWE.
Istotne przy zaburzeniach głosu jest to, że zmiana głosu następuje z wiekiem. Żeby zaburzenie zostało uznane za chorobę musi być 10 lat pracy na pełny etat. Dotyczy to schorzeń wynikających z nadmiernego używania głosu i zmian, jakie zaszły w krtani. Uznane zostaje decyzją administracyjną Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Po stwierdzeniu choroby zawodowej nauczyciel nie może już pracować jako nauczyciel tylko np. pedagog.
EMISJE – sposoby prowadzenia głosu
1. EMISJA KOZIA (memmiczna) – emisja becząca, płaska, w której głos wydobywa się z wysiłkiem, osadzona w gardle. Dźwięki przepływają najkrótszą drogą na wargi, co sprawia, że REZONANS znajduje się w gardle. Brak jest REZONANSU PIERSIOWEGO, pojawia się on tylko na głowie. Oddech szczytowy. JEST TO ZŁE PROWADZENIE GŁOSU.
2. EMISJA KROWIA (mummiczna) - emisja mucząca, którą cechuje nośne i bogate brzmienie dźwięków, są one odczuwalne na masce. REZONATORY są maksymalnie wykorzystane, a fala dźwiękowa skierowana zostaje na przednią część podniebienia miękkiego i wargi. Wszystkie częstotliwości dźwięków są wzmacniane, dzięki czemu głos jest pełny. Jest to PRAWIDŁOWA I POŻĄDANA EMISJA GŁOSU.
GŁOSY
GŁOS EUFONICZNY - to glos prawidłowy, jest odbierany jako głos czysty, dźwięczny, niemęczliwy. Nawet po wysiłku głosowym jego jakość nie zmienia się.
ĆWICZENIA ODDECHOWE – ZASADY
1) W toku mówienia należy skracać fazy wdechów i wydłużać fazy wydechów;
2) Zarówno wdechy, jak i wydechy nie mogą być ani widoczne ani słyszalne;
3) Płuca należy utrzymywać w stałym pogotowiu do pełnienia funkcji sprzyjających wyrazistemu artykułowaniu;
4) W toku mówienia obowiązuje zasada ekonomii oddechu, świadomego i oszczędnego gospodarowania powietrzem.
5) Wydechy należy tak regulować by sprzyjały utrzymaniu równości i trwałości torów oddechowych;
6) Rytm wdechów w toku mówienia jest podporządkowany składni i logice tekstu mówionego oraz indywidualnym możliwościom anatomiczno-fizjologicznym instrumentu głosowego osoby mówiącej;
7) Jednym ze składników przygotowania się do wygłoszenia tekstu zapisanego powinno być uprzednie zaznaczenie w nim miejsc i długości pauz oddechowych:
I – ćwierć; II – pół, III – cała (im trudniejszy tekst), części tekstu można zaznaczyć różnymi kolorami, czcionką (strach przed wystąpieniem jest porównywalny do strachu przed śmiercią – nie wiemy co się wydarzy).
Nastawienie głosu 1) TWARDY – krzyk, 2) MIĘKKI 3) PRZYDECHOWY – emocje.
NASTAWIENIE GŁOSU – ATAK, sposób zapoczątkowania dźwięku, jest jednym z czynników decydujących o wysiłku głosowym, zmęczeniu i problemach głosowych.
RODZAJE ATAKOWANIA DŹWIĘKU:
1) MIĘKKIE NASTAWIENIE GŁOSOWE – zwarcie fałdów – fałdy zbliżają się do siebie ale nie zwierają się mocno, tworzą wąską eliptyczną szczelinę, co umożliwia im swobodne drganie i regulację ciśnienia powietrza. W tym przypadku następuje synchronizacja zwarcia z przepływem powietrza – zbliżenie fałdów i początek wydechu następują jednocześnie.
REZULTAT: delikatne zapoczątkowanie tonu jest możliwe nawet przy minimalnej ilości powietrza, a brzmienie głosu pozbawione jest napięć i wysiłku.
2) TWARDE NASTAWIENIE GŁOSOWE – zwarcie fałdów oraz silne zwarcie strun głosowych, fałdy napierają na siebie tak mocno, że utrudnione są ich swobodne drgania. Występuje tu synchronizacja zwarcia z przepływającym powietrzem. Najpierw następuje zwarcie fałdów później wydech. Prąd powietrza musi z siłą przedzierać się przez zwarte fałdy.
REZULTAT: głos tworzony jest siłowo, do fonacji zużywana jest duża ilość powietrza. Dźwięk jest twardy, krzykliwy, wybuchowy a głos szybko się męczy. Stale mówienie lub śpiewanie na tym ataku powoduje stany patologiczne.
3) PRZYDECHOWE NASTAWIENIE GŁOSOWE (chuchające) – zwarcie fałdów niepełne między fałdami ze względu na niewłaściwą pracę mięśni głosowych. Pozostaje szeroka przestrzeń, synchronizacja związana z przepływem powietrza – wydech wyprzedza zwarcie się strun.
REZULTAT: głos jest tworzony ze szmerami, poszumem, powietrze szybko ucieka, a część powietrza nie zostaje przetworzona na dźwięk. To nastawienie męczy nie tylko mówiącego ale i słuchającego.
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Zaliczenie 26/27 stycznia przemówienie (sobota) i etiuda (niedziela)
PRZEMÓWIENIE
1) WSTĘP
2) PRZEDSTAWIENIE TEMATU
3) PODZIAŁ
4) ARGUMENTACJA – potwierdzenie lub obalenie
5) ZAKOŃCZENIE
1) WSTĘP dotyczy zawsze słuchających, ważne tu jest zwrócenie się do nich, istotne jest jak się poruszamy, jak zaczynamy mówić, gesty. Warto wiedzieć, że:
Ø Mównica daje poczucie bezpieczeństwa;
Ø Krótkie gesty wspomagają artykulacje;
Ø Powinien być nawiązany kontakt wzrokowy ze wszystkimi, z oparciem na jednej osobie;
Ø Zaznaczenie, że ludzie-słuchacze są ważni;
Ø Wstęp nie powinien bezpośrednio dotyczyć omawianego tematu lecz słuchaczy.
Ø Mówca musi zadbać o słuchaczy, wtedy będzie słuchany, uważny i otwarty.
2) PRZEDSTAWIENIE PROBLEMU
Ø jasno należy przedstawić to, o czym będziemy mówili;
Ø należy krótko streścić drogę myślową, którą zamierzamy pójść, dopiero wtedy słuchacz jest przygotowany do słuchania;
Ø powinno zawierać skrót faktów i opis dowodów, którymi będziemy się posługiwać;
Ø można zastosować dygresję.
3) PODZIAŁ – zaliczany jest do końca narracji, tutaj powinno być przejrzyste wyliczenie punktów charakteryzujących nasze stanowisko (nie za dużo).
4) ARGUMENTACJA – najważniejsza część mowy:
Ø obrona własnego stanowiska lub zbijanie stanowiska przeciwnego;
Ø orężem są argumenty naturalne, które nie są efektem sztuki mówcy tj. świadectwa, dokumenty, uchwały, wyroki itd.
Ø orężem są też argumenty pochodzące ze sztuki mówienia przykłady, autorytety stanowiące rdzeń merytoryczny przemówienia. To argumentacja, w której szukamy dowodów na obalenie poglądów i na odparcie, poparcie argumentów i swoich poglądów albo odrzucenie argumentów przeciwnika.
5) ZAKOŃCZENIE – na nowo wracamy do słuchaczy, znowu ich zauważamy:
Ø Przychylne nastawienie do słuchaczy „drodzy państwo”, „liczę na to, że po wysłuchaniu moich argumentów” „Myślę, że podzielicie państwo moje stanowisko” albo zrazić do przeciwnika;
Ø Pomniejszyć lub powiększyć znaczenie faktów (przedst.. te fakty w odpowiedniej fali;
Ø Wywołać wzruszenie, litość lub gniew
Ø Przypomnieć argumenty poprzez kilkukrotne powtórzenie twierdzenia.
pedagogika.logopedia