Fizjo.doc

1.Wymień przynajmniej 5 organelli komórkowych i wskaż ich funkcje.

a)      Mitochondriom:

-wytwarzanie ATP poprzez oddychanie komórkowe

-regulacja metabolizmu komórki. Główny szereg reakcji biochemicznych związany z produkcją ATP, u eukariotów zachodzący wyłącznie w mitochondriach, nazywany jest cyklem kwasu cytrynowego lub cyklem Krebsa

-Magazynowanie jonów wapnia

-Cykl mocznikowy – w mitochondriach wątroby.

-Synteza sterydów i hemu

-Regulowanie potencjału błonowego

              b) Lizosomy:

              -trawienne – rozkład substancji,

              -magazynujące – magazynowanie substancji,

              -„grabarze” – rozkład obumarłych składników cytoplazmy

W lizosomach rozkładane są na ogół białka długowieczne w odróżnieniu od proteosomów.

c)      Rybosomy:

-rybosomy wolne - swobodnie pływające w cytoplazmie (służą one do syntezy białek nieeksportowanych poza komórkę, takich jak enzymy wewnątrzkomórkowe, białkowe elementy błon komórkowych, białka wędrujące do jądra, białka cytoplazmy czy białka cytoszkieletu. Do tej klasy można zaliczyć także rybosomy w organellach: mitochondrium lub chloroplaście

-rybosomy związane z błoną - lub przyczepione do retikulum endoplazmatycznego (szorstkiej siateczki śródplazmatycznej), w których następuje synteza białek eksportowanych transportowanych przez siateczkę śródplazmatyczną także poza błony komórki - hormony białkowe, kolagen, białka wydzielnicze, enzymy lizosomalne, białka wchodzące w skład błon, nici elastynowe dla tkanki łącznej).

O tym, czy rybosom będzie wolny, czy też związany z błoną, decyduje sekwencja sygnałowa w syntetyzowanym przez niego białku.

d)     Aparat Golgiego:

              -sortowanie i dojrzewanie białek i lipidów

              -modyfikacje reszt cukrowych glikoprotein i glikolipidów

-synteza polisacharydów oraz mukopolisacharydów: glikozoaminoglikanów, hemicelulozy,pektyny

e)      Peroksysomy:

- Uczestniczą one między innymi w detoksykacji etanolu oraz syntezie niektórych lipidów.

2. Omów krótko budowę błony komórkowej i wymień jej funkcje.

półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).

F-cje błon:

-chronią komórki przed działaniem czynników fizycznych i chemicznych, a także przed wnikaniem obcych organizmów, w szczególności chorobotwórczych,

-regulują transport wybranych substancji z i do komórki,

-reagują na bodźce chemiczne, termiczne i mechaniczne,

-pełnią także funkcje enzymatyczne, katalizując różne reakcje metaboliczne,

-utrzymują równowagą między ciśnieniem osmotycznym wewnątrz i na zewnątrz komórki.

3. Omów rodzaje transportu przez błonę komórkową.

1.Dyfuzja - woda i drobne cząsteczki rozpuszczalne w tłuszczach dyfundują (przenikają) swobodnie przez błonę komórkową z roztworu o stężeniu większym do roztworu o stężeniu mniejszym, czyli zgodnie z gradientem stęzeń. Dyfuzja ustaje w momencie gdy po obu stronach błony stężenia te sie wyrównają.

2.Dyfuzja wspomagana - proces dyfuzji wspomagany jest przez białka transportowe. Odbywa się się zgodnie z gradientem stężeń danej sustancji. 

3.Transport aktywny - jest to przemieszczanie się cząsteczek wbrew gradientowi stężeń, czyli z roztworu o stężeniu mniejszym do roztworu bardziej stężonego. Transport ten odbywa się przy użyciu energii (ATP) i wymaga białek transportowych.

4. Przedstaw podział strukturalny (i czynnościowy): nabłonków, tkanki łącznej i mięśniowej.

Nabłonki:

Strukturalny:

a)jednowarstwowy

              -płaski

              -sześcienny

              -walcowaty

              -wielorzędowy

b)wielowarstwowy

-płaski

*rogowaciejący

*nierogowaciejący

-walcowaty

-przejściowy

Czynnościowy:

                            a)okrywające

                            b)wyścielające

                            c)gruczołowe
                            d)zmysłowe

Tkanka łączna

Strukturalny:
              a)właściwa

                                          -galaretowata

                                          -siateczkowata

                                          -włóknista:
                                                        *nieupostaciowiona

                                                        *upostaciowiona

                                          -tłuszczowa:

                                                        *żółta

                                                        *brunatna

                                          -barwnikowa

              b)chrzęstna

                                          -szklista

                                          -sprężysta

                                          -włóknista

              c)kostna

                                          -grubowłóknista

                                          -drobnowłóknista:

                                                        *gąbczasta

                                                        *tk. Zbita

d)limfa

A)Krwinki czerwone

B)białe

              1. frakcja płynna

                            -osocze

              2. frakcja stała

                            -granulocyty:

                                          *obojętnochłonne

                                          *kwasochłonne

                                          *zasadochłonne

                            -limfocyty

                                          * B

                                          *T

                            -monocyty

C)Płytki krwi

                            -trombocyty

Mięśnie

Ze względu na budowę i spełniane funkcje w organizmie wyróżniamy trzy główne typy mięśni:

§         mięsień gładki

§         mięsień szkieletowy (poprzecznie prążkowany)

§         mięsień sercowy (poprzecznie prążkowany serce).

U kręgowców można wyróżnić mięśnie szkieletowe:

§         mięśnie długie (np. w kończynach),

§         mięśnie płaskie (np. wyścielające ściany klatki piersiowej i brzucha),

§         mięśnie krótkie (np. wokół kręgosłupa),

§         mięśnie okrężne (np. oczu, ust, odbytu).

Rodzaje mięśni poprzecznie prążkowanych:

§         wrzecionowaty

§         dwubrzuścowy

§         półpierzasty

§         pierzasty

§         płaski

§         ze smugami ścięgnistymi

§         dwugłowy

§         okrężny

Podział czynnościowy mięśni gładkich

- wielojednostkowe mięśnie gładkie- poszczególne komórki kurczą się niezależnie i pobudzenie nie przechodzi z jednej komórki na drugą. Występują w ścianach naczyń krwionośnych i tęczówce.
- trzewne mięśnie gładkie- stanowią warstwy lub pierścienie ułożonych komórek, w których pobudzenie przenosi się z jednej komórki na drugą dzięki połączeniom szczelinowym. Tworzą tym samym czynnościowe syncytia. Występują w ścianach przewodu pokarmowego, w moczowodach, pęcherzu moczowym i macicy.

5. Omów cechy charakterystyczne tych tkanek oraz wymień komórki poszczególnych typów

tkanek i wskaż ich funkcje.

Właściwa:

              -wydzielnicze

              -filtr powietrza

              -zmysłowa

              -trawienie (mikrokosmki)

              -produkcja enz. Trawiennych

              -immunologiczna

Łączna:

              -zabliźnianie ran

              -materiał zapasowy termoizolacyjny ochronny

              -…?

6. Omów budowę tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej szkieletowej.

- komórki wielojądrzaste, nazwane włóknami mięśniowymi

Włókno mięśniowe powstało w wyniku zespolenia wielu komórek Dlatego też w każdym włóknie występuje od kilkudziesięciu do kilkuset jąder, które są położone na obwodzie komórki, pod błoną sarkoplazmatyczną. Włókna mięśniowe mają kształt walcowaty, długość ich sięga od 1 do 5 cm, niekiedy zaś nawet do kilkunastu centymetrów.

Wnętrze włókna wypełniają prawie całkowicie włókienka kurczliwe (miofibryle). Biegną one równolegle do siebie, wzdłuż długiej osi włókna, najczęściej zebrane w pęczki

Włókna mięśniowe dzieli się pod względem morfologicznym i czynnościowym na dwa podstawowe typy:

§         włókna typu I - wolnokurczące się

§         włókna typu II - szybkokurczące się

Mięśnie człowieka zawierają oba rodzaje włókien, a ich wzajemny stosunek jest różny u różnych ludzi. U sportowców uprawiających dyscypliny siłowe przeważają włókna typu białego. Trening wytrzymałościowy powoduje zwiększenie potencjału tlenowego mięśni przez zwiększenie liczby naczyń kapilarnych w mięśniach.

7. Wskaż różnice między poszczególnymi typami tkanek mięśniowych.

…?

8. Omów budowę neuronu i przedstaw podział włókien nerwowych.

Ze względu na liczbę wypustek (aksonów i dendrytów), neurony dzieli się na:

§         jednobiegunowe (np. w podwzgórzu)

§         pseudojednobiegunowe (zwoje czuciowe...