Lekcja 8.pdf

Lekcja 8 - Obsługa DOS-a część 1

Ź ródła programów zamieszczonych w tej lekcji

Na tej lekcji dowiesz się jak utworzyć własną funkcję, jak sprawdzić

długość zmiennej string, ale przede wszystkim zajmiemy się tym, co

najczęściej robi się w DOS-ie i co moŜna równieŜ wykonać za pomocą

Pascal'owych procedur tzn. tworzenie/usuwanie katalogów, zmiana

aktualnego dysku/katalogu, sprawdzanie w jakim katalogu akurat się

znajdujemy i wyświetlanie aktualnej godziny/daty. Ta lekcja i następne

będzie prowadzić do zrobienia czegoś w stylu "własnego

Nortona" (BTW: mam źródła do Dos Navigatora 1.51 i jakby ktoś

chciał to mogę podesłać).

Tworzenie Funkcji

Funkcje są podobne w tworzeniu do procedur z tym, Ŝe funkcja zazwyczaj zwraca pewną wartość.

Przykładowymi funkcjami są np. pierwiastkowanie, sinus, cosinus ( funkcja nie musi koniecznie zwracać

liczby, moŜe to być kaŜdy z typów zmiennych , np. char z ReadKey ).

Zrobimy sobie teraz prostą funkcję, która będzie nam zwracała kod wciśniętego klawisza z tym, Ŝe jeŜeli to

będzie klawisz rozszerzony to kod ten zostanie pomnoŜony przez 256. Dzięki temu klawisze zwykłe będą

miały zawsze kody poniŜej 255 a rozszerzone powyŜej.

Uses CRT;

Var

kl:word;

FUNCTION GetKey:word; {1}

Var

a1,a2:Char;

Begin

Repeat Until Keypressed; {2}

a1:=ReadKey; {3}

If a1=Chr(0) Then a2:=ReadKey; {4}

If a1<>Chr(0) Then GetKey:=Ord(a1) Else GetKey:=256*Ord(a2); {5}

End;

Begin

Repeat

kl:=GetKey; {6}

WriteLn(kl); {7}

Until kl=27; {8}

End.

{1} zdefiniuj funkcję GetKey

{2} czekaj na wciśnięcie klawisza

{3} podstaw pod zmienną a1 wciśnięty klawisz

{4} jeŜeli to był klawisz rozszerzony to podstaw go pod zmienną a2

{5} jeŜeli to nie był klawisz rozszerzony to zwróć w funkcji kod ASCII znaku, w przeciwnym wypadku

zwróć w funkcji kod klawisza rozszerzonego pomnoŜonego przez 256.

{6} pobierz kod klawisza

{7} wyświetl go

{8} powtórz aŜ zostanie wciśnięty klawisz ESCAPE

Zobacz teraz, na jakiej zasadzie jest zwracana wartość funkcji, a dzieje się to w linii {5}. Do nazwy funkcji

jest podstawiana liczba, która mieści się w zakresie typu word. A musi się w nim mieścić gdyŜ

zadeklarowaliśmy w linii {1}, Ŝe właśnie taki typ zwróci nam funkcja. Ot i cała filozofia :)

DORZUĆ TERAZ TĄ FUNKCJĘ DO NASZEJ BIBLIOTEKI

Funkcja Length

Składnia: Length(S:string):integer;

Funkcja zwraca długość zmiennej S np.

Var

s:string;

Begin

s:='Turbo Pascal';

WriteLn('tekst: "',s,'" zawiera ',Length(s),' znakow');

End.

Procedura MkDir

Składnia: MkDir(nazwa:string); biblioteka: DOS

Procedura tworzy w bieŜącym katalogu podkatalog "nazwa". JeŜeli juŜ istnieje plik lub katalog "nazwa" to

funkcja IOResult zwraca błąd 5 ( zabroniony dostęp do pliku ). JeŜeli katalog został utworzony bez

problemu IOResult=0.

Oto przykładowy program bez sprawdzania poprawności utworzenia katalogu:

Uses DOS;

Begin

MkDir('pascal');

End.

W tym wypadku, kiedy spróbujemy ponownie uruchomić program wyrzuci nam błąd "runtime error 5"

poniewaŜ taki katalog juŜ istnieje, a my nie obsługujemy błędów, które mogą powstać w czasie operacji

dyskowych. Aby temu zaradzić naleŜy wyłączyć kontrolę błędów przeprowadzaną przez system za pomocą

dyrektywy {$i}:

Uses DOS;

Begin

{$i-} {1}

MkDir('pascal'); {2}

If IOResult<>0 Then WriteLn('Wystapil blad'); {3}

{$i+} {4}

End.

{1} Wyłączam obsługę błędów operacji dyskowych za pomocą dyrektywy kompilatora.

{2} Utwórz katalog 'pascal'

{3} JeŜeli wystąpił jakiś błąd (np. katalog juŜ istniał to wyświetl komunikat)

{4} Włącz spowrotem obsługę błędów

Oczywiście linię {3} moŜna pominąć albo przerobić ją tak, aby np. zapisywała wszystkie błędy, które

wystąpią do pliku errors.log

Procedura GetDir

Składnia: GetDir(D:byte; var S:string); biblioteka: DOS

Procedura pobiera do zmiennej S, nazwę bieŜącego katalogu na dysku określonym zmienną D. Zmienna D

przyjmuje wartości:

0 - dysk bieŜący

1 - dysk A:

2 - dysk B:

3 - dysk C:

4 - dysk D:

itd.

Uwaga ! JeŜeli nie istnieje dysk określony zmienną D to procedura zwraca wartość jakby to był katalog

główny tego dysku.

np.

Uses DOS;

Var

katalog:string;

Begin

GetDir(0,katalog);

WriteLn('Aktualny dysk i katalog : ',katalog);

GetDir(1,katalog);

WriteLn('Aktualny katalog na dysku A : ',katalog);

GetDir(3,katalog);

WriteLn('Aktualny katalog na dysku C : ',katalog);

GetDir(4,katalog);

WriteLn('Aktualny katalog na dysku D : ',katalog);

GetDir(15,katalog);

WriteLn('Aktualny katalog na dysku O : ',katalog);

End.

Procedura ChDir

Składnia: ChDir(S:string); biblioteka: DOS

Procedura zmienia aktualny katalog i/lub dysk na ten, który był podany w parametrze S.

Uwaga ! JeŜeli procedura nie zostanie wykonana prawidłowo (np. brak podanego dysku lub katalogu ) to

program zakończy się wyświetlając błąd "runtime error". Aby temu zaradzić ( podobnie jak w przypadku

MkDir ) naleŜy wyłączyć obsługę błędów dyskowych. JeŜeli jednak to zrobimy to nie będziemy pewni, Ŝe

procedura wykonała się prawidłowo póki nie sprawdzimy zawartości funkcji IOResult np.

Uses DOS;

Begin

{$i-}

ChDir('pascal'); {1}

If IOResult<>0 Then WriteLn('Wystapil blad przy przejsciu do katalogu pascal');

ChDir('c:\dos'); {2}

If IOResult<>0 Then WriteLn('Wystapil blad przy przejsciu do katalogu c:\dos');

ChDir('c:\windows\pulpit'); {3}

If IOResult<>0 Then WriteLn('Wystapil blad przy przejsciu do katalogu c:\windows\pulpit');

ChDir('a:\'); {4}

If IOResult<>0 Then WriteLn('Wystapil blad przy przejsciu do katalogu a:\');

ChDir('d:'); {5}

If IOResult<>0 Then WriteLn('Wystapil blad przy przejsciu na dysk d:');

{$i+}

End.

{1} przechodzi do katalogu 'pascal' znajdującego się w bieŜącym katalogu

{2} zmienia dysk na C ( jeŜeli byliśmy na innym dysku ) i przechodzi do katalogu '\dos'

{3} zmienia dysk na C ( jeŜeli byliśmy na innym dysku ) i przechodzi do katalogu '\windows\pulpit '

{4} zmienia dysk na A ( jeŜeli byliśmy na innym dysku ) i przechodzi do katalogu głównego

{5} zmienia dysk na D ( ale nie zmienia w nim katalogu ! tzn. jeŜeli przeniosłeś się najpierw na 'd:\dos'

potem na 'c:\windows' a potem spowrotem na 'd:' to wracasz do katalogu, który był bieŜącym w momencie

opuszczania tego dysku, czyli 'd:\dos')

Dzięki tej procedurze moŜemy sprawdzić np. jakie dyski mamy aktualnie dostępne w systemie np.

Uses DOS;

Var

t:byte;

s,stary:string;

Begin

GetDir(0,stary); {1}

{$i-} {2}

For t:=Ord('C') To Ord('Z') Do {3}

Begin

s:=Chr(t); {4}

ChDir(s+':'); {5}

If IOResult=0 Then Write(s,' + ') Else Write(s,' - '); {6}

End;

{$i+} {7}

Chdir(stary); {8}

End.

{1} zapisz w zmiennej "stary" aktualny katalog, aby wrócić do niego po skończeniu sprawdzania dysków

{2} wyłącz sprawdzanie błędów

{3} sprawdzaj wszystkie dyski od C do Z

{4} zamień liczbę na tekst, który będzie nazwą dysku

{5} dodaj do litery dysku znaczek ":" czyli np. 'C'+':'='C:' i przejdź na ten dysk

{6} jeŜeli nie wystąpił błąd to wypisz nazwę dysku ze znaczkiem "+" a jeŜeli wystąpił wyświetl nazwę dysku

ze znaczkiem "-"

{7} włącz obsługę błędów

{8} powróć do katalogu, który był bieŜącym w momencie uruchamiania programu

Procedura RmDir

Składnia: RmDir(S:string); biblioteka: DOS

Procedura usuwa katalog o nazwie "S". UWAGA !!! KATALOG KONIECZNIE MUSI BYĆ PUSTY !

JeŜeli procedura nie zostanie wykonana prawidłowo (np. brak podanego katalogu lub nie był on pusty ) to

program zakończy się wyświetlając błąd "runtime error". Aby temu zaradzić ( podobnie jak w przypadku

MkDir i ChDir) naleŜy wyłączyć obsługę błędów dyskowych. JeŜeli jednak to zrobimy to nie będziemy

pewni, Ŝe procedura wykonała się prawidłowo póki nie sprawdzimy zawartości funkcji IOResult np.

Uses DOS;

Var

blad:integer;

Begin

{$i-} {1}

RmDir('pascal'); {2}

blad:=IOResult; {3}

If blad=0 Then WriteLn('Katalog usuniĘty') Else {4}

If blad=3 Then WriteLn('Brak katalogu') Else {5}

If blad=5 Then WriteLn('Katalog nie jest pusty') Else {6}

WriteLn('Nieznany blad'); {7}

{$i+} {8}

End.

Zwróć teraz uwagę, Ŝe nie pobierałem tutaj za kaŜdym razem informacji z funkcji IOResult tylko

wstawiłem ją w zmienną "blad". Zrobiłem to dlatego gdyŜ po odczytaniu kodu błędu z funkcji IOResult jest

on kasowany i przy powtórnym odczycie uzyskalibyśmy wartość 0.

{1} wyłącz sprawdzanie błędów

{2} skasuj katalog 'pascal'

{3} wstaw do zmiennej "blad" kod błędu

{4} jeŜeli nie było błędu to wyświetl tekst 'Katalog usunięty', w przeciwnym wypadku...

{5} jeŜeli wystąpił błąd 3 to wyświetl tekst 'Brak katalogu', w przeciwnym wypadku...

{6} jeŜeli wystąpił błąd 5 to wyświetl tekst 'Katalog nie jest pusty', w przeciwnym wypadku...

{7} jeŜeli wystąpił inny kod błędu ( czyli róŜny od 0,3 i 5 ) to wyświetl tekst 'Nieznany blad'

{8} włącz sprawdzanie błędów

Procedura GetDate

Składnia: GetDate(var Rok, Miesiac, Dzien, DzienTygodnia:word); biblioteka: DOS

Procedura pobierająca aktualną datę systemową. Poszczególne zmienne mogą zawierać wartości:

Rok : 1980 - 2099

Miesiac : 1 - 12

Dzien : 1 - 31

DzienTygodnia - 0 - 6 ( 0 = niedziela, 1 = poniedziałek, ... , 6 = sobota )

Tak więc z tego widać, Ŝe Pascal jest odporny na problem roku 2000 :)

Przykładowy program:

Uses DOS;

Const

dni:array[0..6] of string=('Niedz','Pon','Wto','Sro','Czw','Pia','Sob'); {1}

Var

rok,mies,dzien,dztyg:word;

Begin

GetDate(rok,mies,dzien,dztyg);

WriteLn('Dzisiejsza Data : ',dni[dztyg],' ',dzien,'-',mies,'-',rok);

End.

Wynik tego programu to np.

Dzisiejsza Data : Sob 9-10-1999

{1} Zastosowałem tu jeszcze jedną rzecz, której nie było do tej pory mianowicie tablicę ale STAŁYCH !

Zadeklarowałem po prostu 7 elementów typu string, którym nadałem z góry wiadome niezmienialne

wartości.

Reszty chyba tłumaczyć nie trzeba :)

Procedura GetTime

Składnia: GetTime(var Godzina, Minuta, Sekunda, SetnaSekundy:word); biblioteka: DOS

Procedura pobierająca aktualny czas systemowy. np.

Uses DOS;

Var

godz,min,sek,sek100:word;

Begin

GetTime(godz,min,sek,sek100);

WriteLn('Aktualna Godzina : ',godz,':',min,':',sek,':',sek100);

End.

przykładowy wynik tego programu:

Aktualna Godzina : 14:6:1:81

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: