środowisko a zdrowie.pdf

Zdrowie publiczne

Środowisko a zdrowie człowieka Gdańsk, 26 maja 2012

Marianna Rybicka

Pytania na egzamin:

1)środowisko w ujęciu antropocetrycznym

2) choroby powodowane występowaniem komara Aedes albopictus

3) "efekt założyciela" co to jest i jakie znasz przykłady

1. środowisko definicja

a) w ujęciu globalnym, biologiczym:

całokształt ożywionych i nieożywionych elementów przyrody, ściśle ze sobą

powiązaych. Zasadniczą właściwością środowiska jest równowaga energetyczna

(ilość energii wchodzącej do środowiska jest równa energii emitowanej przez

środowisko na zewnątrz).

b) w ujęciu antropocentrycznym:

• środowisko naturalne: środowisko nietkięte przez człowieka, lub przekształcone

przez niego w niewielkim stopniu, np. Sahara, puszcza amazońska

• środowisko gegraficzne: gdy ilość przekształconych przez człowieka elementów

nie przekracza 80%. Znajdują się tu elementy przekształcone przez człowieka

jak i elementy sztucznie przez niego wprowadzone, np. Sztucznie nasadzone

lasy, parki narodowe

• antropogeniczne: gdy ilość przekształconych elementów jest większa niż 80%.

Takim obszarem są miasta, wsie itp.

c) może także chodzić o rozróżnienie środowisk z punktu widzenia jednostki, wyróżniamy wtedy

środowisko wewnętrzne i zewnętrzne. Ważny jest przecież wpływ poziom witamin czy

mikroelemetnów wewnątrz człowieka na stan jego zdrowia.

2. Zagrożenia ekologiczne na zdrowie i życie człowieka wynikają ze składników środowiska

naturalnego jakimi są gleba (lawiny błotne, niurodzajność), woda (ulewne deszcze, wylewy

rzek, tsunami), powietrze (tornada), ogień, zwierzęta ( nietylko te wielkie, które mogą nas

pożreć, ale te małe, których nie widzimy- bakterie, sinice, grzyby), rośliny (pyłki).

Ale tak naprawdę największym zagrożeniem jest człowiek sam dla siebie.

Istnieją także zagrożenia ze strony wszechświata...

3. Programy ochrony środowiska:

ochrona gleby: płodozmian, ochrona przed zanieczyszczeniami, odpowiednia melioracja

ochrona wody: jest ważna bo zanieczyszczenie powstające w jednym miejscu może sie

łatwo przenieść na dlaszy obszar. Dostępność wody zdatnej do picia jest ważnym

elementem wpływającym na zdowie populacji

ochrona powietrza: tu również zanieczyszczeni, które powstaje w jednym miejscu może z

łatwością przemieścić się dalej. Przykładem są deszcze kwaśne, czy chmura radioaktywna z

Czarnobyla.

Ochrona krajobrazu: ochorna krajobrazu i siedlisk jest ważna bo zapewnia zdrowe

środowisko o zbilansowanej energii.

4. Klasyfikacja wód:

przed wejściem do UE w Polsce obowiązywała 3 stopniowa skala czystości, obecnie mamy

pięciostopniową. Dotyczny ona zarówno wód powierzchniowych i podzioemnych.

Najczystsza woda ma numer jeden i jest zdatna do picia po prostej obróbce termicznej.

Najgorsza jest woda z klasy piatej, jest niezdatna do picia nawet po zastosowaniu

chlorowania i ozonowania.

5. Uwarunkowania zdrowia wynikające ze środowiska: omówione we wcześniejszych

punktach oraz zagrożenia wynikające z bycia człowiekiem i członkiem społeczeństwa.

Istnieje ścisły związek pomiędzy warunkami socjalno-bytowymi a stanem zdrowia

populacji. Zaopatrzenie ludzi w wodę zdatną do picia, właściwe usuwanie i niszczenie

zanieczyszczeń, dostarczanie żywności, poprawa warunków mieszkaniowych i pracy dają

więcej korzyści aniżeli postęp nauk medycznych

CZŁOWIEK

Czynniki

demograficzne

Czynniki

biologiczne

Nabyte

Czynniki

Społeczne

Kulturowe

Migracje ludności

Gęstość

zaludnienie

Stan zdrowia

Czynniki

genetyczne

Wiek

Płeć

Struktura

zawodowa

Aktywność

Liczba małżeństw

Wykształcenie

Religia

Zarobki

Historia

Uznawane

wartości

Zwyczaje

Normy

6. Decydujący wpływ na zachowanie zdrowia ma dostępność i wydolność służby zdorowia. W

Europie i Ameryce Północnej gdzie dostępność do lekarza jest duża w porównaniu z Afryką

liczba przypadków gruźlicy jest zdecydowanie mniejsza.

7. Brak dostępności czystej wody, ułatwień sanitarnych jest przyczyną wysokiego wskaźnika

DALYs (disability adjusted life-years, współczynnik określający liczbę lat utraconych z

powodu niepełnosprawności lub przedwczesnej śmierci powodowanej badanym

czynnikiem. Każdego roku określa się przewidywalną długość życia danego człowieka w

danym społeczeństwie, głównie na podstawie czynników gospodarczych. DALYs mówi

nam ile z tych przewidywanych na starcie lat upływa w kalectwie.) w Afryce, na półwyspie

Indyjskim.

8. DALYs spowodowane zewnątrzdomowymi zanieczyszczeniami powietrza jest wysoki w

krajach uprzemysłowionych i stosunkowo niski w krajach biednych, z wyłączeniem tych

państw, które zajmują się ekspansywnym przemysłem wydobywczym. Jednak DALYs

spowodowane wewnątrzdomowymi zanieczyszczeniami jest praktycznie niezauważalny w

krajach rozwiniętych, a bardzo wysoki w krajach Afryki subsaharyjskiej.

9. Na występowanie chorób ma wpływ szerokość geograficzna i występująca z tym

zmienność flory i fauny. Z chorób przenoszonych przez komary Aedes albopictus

możemy wyróżnić: Chikunguanya, gorączkę denga, japońskie zapalenie mózgu, żółtą

febrę. Komar występuję w krajach podzwrotnikowych. Przyczyną braku

występowania tych chorób w niektórych państwach jest brak zwierząt

rezerwuarowych (małpy w Chikunguanya- brak we Włoszech) lub dostępność do

szczepionek (japońskie zapalenie mózu: brak w Japonii, ale dużo zachorowań w

Kambodży)

10. Choroby wywołane efektem założyciela: z efektem założyciela mamy do czynienia

wtedy gdy niewielka liczba osobników krzyżuje się tylko między sobą. Zwiększa to

ryzyko ujawniania się chorób genetycznych dziedziczonych przez allele recesywne.

Bardzo widoczne efekty założyciela są widoczne wtedy, gdy w izolowanej grupie

występuje rzadka choroba. Przykałdem jest porfiria występująca wśród Amiszy w

RPA (założyciel wspólnoty był nosicielem choroby i przekazał ją swoim potomkom),

klątwa kaszubska ( zaburzenie zdolności przejścia organizmu na wytwarzanie energii z

kwasów tłuszczowych, gdy skończy się glukoza we krwi). Potomstwo z niewielkiej

liczby osobników, kótre krzyżuje się między sobą jest bardzo zbliżone do siebie

gentycznie i dlatego gdy wystąpi jakiś niekorzystny czynnik dochodzi często do szybko

postępującej epidemii, tak było w 1979 w USA wśród Amiszy gdy wybuchła epidemiia

polio (wpływ miało także to, że są oni przeciwni szczepieniom i zdobyczom

cywilizacyjnym)

11. Występowanie niektórych chorób jest wywołane specyficzną dietą danego ludu. Przykładem

są Ewenkowie zamieszkujący Syberię. Przez lata ten myśliwski lud wytworzył metabolizm

białkowo- tłuszczowy (bo trudno w tundrze o owoce i zborza), podczas gdy Europejczycy

mają metabolizm białkowo- węglowodanowy. Ewenkowie nie są zdolni przekształcam i

neutralizować alkoholu we krwi, co powoduje bardzo duże szkody w ich organach

wewnętrznych i efekt tak zwanej białej gorączki.

Eskimosi są ludem, w którym ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca jest

najniższe na świecie. Ale wśród Eskimosów zamieszkujących Danię ryzyko wystapienia chns jest

takie samo jak przeciętnego Duńczyka. Jest to spowodowane tym, że Eskimosi na Grenlandii

spożywają więcej kwasów omega 3, podczas gdy Duńczycy omega 6.

12. Choroby, których występowanie jest zmniejszone przez specyficzne uwarunkowania

religijne: rak szyjki macicy i AIDS. Obie te choroby są wywołane przez wirusy. Żadko

występują wśród ludów, których mężczyźni poddawani są obrzezaniu. Obrzezanie ułatwia

zachowanie higieny w okolicach napletka, a dodatkowo zmienia się flora bakteryjna.

Wcześniej występują bakterie beztlenowe, których produkty przemiany materii powodują,

stymulację układu odporności, który w to miejsce wysyła więcej sowich elementów

morfotycznych i jeśli człowiek jest zarażony wirusem HIV to zwiększa się ryzyko

przeniesienia tego wirusa do ciała kobiety.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: