dragonia_nr19.pdf

Numer 19 – 2008

Wywiad z Jono Baconem

z Canonical

Jono Bacon to brytyjski pisarz, dzien-

nikarz, twórca oprogramowania, ﬁlan-

trop i adwokat ruchu wolnego opro-

gramowania. [. . . ] Człowiek o wielu

pasjach, obecnie tak»e specjalista do

spraw społeczno±ci w Canonical. Za-

praszamy do lektury wywiadu, które-

go udzielił nam dosłownie par¦ dni te-

mu.

Cało±¢ na stronie 48

GIMP – retusz zdj¦¢

Tekst ten rozpoczyna seri¦ artyku-

łów o tworzeniu graﬁki w programie

GIMP, która przede wszystkim b¦dzie

po±wi¦cona obróbce zdj¦¢.

Cało±¢ na stronie 36

Poznajemy Dosbox

Wielu sporo słyszało o emulatorze sys-

temu MS DOS, jakim jest Dosbox. Wie-

lu miało okazj¦ z niego ju» korzysta¢,

jednak bardzo wielu u»ytkowników

odstrasza jego z pozoru trudna kon-

ﬁguracja. [. . . ]

Cało±¢ na stronie 9

Wst¦pniak

Drodzy Czytelnicy

Spis tre±ci

System

GNU/co±tam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

ERP5 zgodny z SUSE Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Mandriva Xtreme dla u»ytkowników Windows – Xtreme Studio dla pocz¡tkuj¡cych . . . . . . . . . . . 8

Poznajemy Dosbox – cz¦±¢ pierwsza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Software

L A T E X - piszemy prac¦ magistersk¡, ci¡g dalszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Torrentﬂux. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Baza pod kontrol¡ konsoli – cz¦±¢ 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Zaawansowana konﬁguracja serwera WWW – cz¦±¢ 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

LightZone – kombajn dla fotografa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

GIMP – retusz zdj¦¢ – cz¦±¢ 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Tegoroczna zima nie rozpieszcza amato-

rów białego szale«stwa. Mam nadziej¦, »e

lektura bie»¡cego numeru u±mierzy »al za

o±nie»onymi stokami, a jest co czyta¢!

Polecam artykuł GNU/co±tam , którego lek-

tura pozwala na inne spojrzenie na systemy

operacyjne. Mo»na rzec, »e ko«czy wojny po-

mi¦dzy dystrybucjami, ale kto wie, czy nie

b¦dzie zarzewiem wojny o jedynie słuszne

±rodowisko. . .

Pocz¡tkuj¡cy czytelnicy równie» znajd¡

co± dla siebie, szczegóły w numerze.

Gdy wrócicie z ferii i urlopów artykuły

o obróbce zdj¦¢ b¦d¡ jak znalazł. W bie»¡-

cym numerze mamy a» dwa. Jeden to po-

cz¡tek serii o GIMPie, drugi . . . sami poczy-

tajcie.

Za oknem zacz¡ł pada¢ ±nieg! Miłej lektu-

ry, a ja lec¦ po sanki!

Programowanie

Bash – cze±¢ 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Konsola – dlaczego warto j¡ pozna¢? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Wywiad

Wywiad z Jono Baconem z Canonical . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Rozrywka

Czy pingwin mo»e by¢ torbaczem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Tomasz Łuczak – p. o. redaktora naczelnego

Literatura

Ksi¡»ki wydawnictwa Helion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Ksi¡»ki wydawnictwa PWN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Piotr Krakowiak – redaktor naczelny, zało»yciel, koordynacja, skład,

Tomasz Łuczak – p.o. redaktora naczelnego, skład,

Rafał Domeracki – sekretarz redakcji, opieka nad hostingiem,

Paulina Budzo« – korekta, skład,

Michał Rzepka – korekta,

Karol Kozioł – organizacja konkursów, opieka nad forum,

Katarzyna Myrek – opieka nad serwisem www,

Piotr Szewczuk – opieka nad hostingiem,

Krzysztof Biskup, Łukasz Ciesielski, Keyto, Rafał Topolnicki.

Współpracuj¡cy: Aleksandra Brzezi«ska, Gabriela Grusza,

Radek Krakowiak, Małgorzata Łuczak, Krzysztof Orłowski

www: http://www.dragonia.pl

forum: http://forum.dragonia.pl

e-mail: redakcja@dragonia.pl

Wszystkie publikowane materiały s¡ obj¦te pra-

wem autorskim na zasadach licencji Creative

Commons CC-BY. Nie ponosimy odpowiedzial-

no±ci za tre±¢ ogłosze«. Nazwy ﬁrm, nazwy han-

dlowe i znaki towarowe, u»yte w publikacji jedy-

nie w celach informacyjnych i s¡ własno±ci¡ po-

szczególnych podmiotów.

Skład za pomoc¡ systemu L A T E X fontami LatinModern i TeXGyre

Pierwowzór layoutu Dragonia Magazine przygotował m4c

numer 19 – 2008

System

GNU/co±tam

Keyto

Niniejszy artykuł mo»e wyda¢ si¦ nie-

którym niepowa»ny, obrazoburczy, a na-

wet heretycki. Trudno. Napisz¦ to, co uwa-

»am za stosowne napisa¢ i to, co według

mnie odpowiada prawdzie. Czy odpowia-

da jej według Ciebie – Czytelniku – zo-

baczymy. Na pocz¡tku postawmy pytanie:

jakiego systemu u»ywasz? Mo»liwe odpo-

wiedzi? Oczywi±cie: Windows, Linux, So-

laris, MacOS X. Zastanówmy si¦ jednak,

czy odpowied¹ nie mogłaby brzmie¢ zu-

pełnie inaczej. Na przykład: KDE?

Wprost i po imieniu – takie stawianie sprawy

na pierwszy rzut oka wydaje si¦ po prostu niepo-

wa»ne. Wiadomo, »e KDE to ±rodowisko graﬁczne,

podobnie jak GNOME, Aqua czy Aero. Cz¦±¢ sys-

temu. Tyle tylko, »e na tej cz¦±ci zaczyna si¦ i ko«-

czy zainteresowanie 99,9 procenta u»ytkowników

komputerów. By¢ mo»e wi¦kszo±¢ z Was uzna t¦

tez¦ za tanie szukanie dziury w całym, ale napi-

sz¦ to i tak: dla przeci¦tnego u»ytkownika, system

operacyjny nie ma znaczenia – liczy si¦ ±rodowisko

pracy. Graﬁczne ±rodowisko pracy.

Ogólnie pomysł jest prosty. System komputerowy

jest organizmem zło»onym. Za poszczególne zada-

nia odpowiadaj¡ poszczególne moduły. Moduły te

mo»na wymienia¢, o ile oczywi±cie zamienniki za-

pewniaj¡ odpowiedni¡ funkcjonalno±¢. Je±li KDE

nie spełnia wymaga« u»ytkownika, mo»e by¢ za-

st¡pione przez ±rodowisko GNOME. Edytor vim

– edytorem emacs. Interpreter bash interpreterem

tcsh. Nigdzie nie jest napisane, »e kernel nie mo»e

by¢ zast¡piony innym kernelem (cho¢ nikt równie»

nie twierdzi, »e jest to proste). Nexenta to system

bazuj¡cy na Ubuntu (dlatego te» i wygl¡da tro-

ch¦ jak Ubuntu), w którym program Linux został

zast¡piony programem OpenSolaris. I co? Patrz¡c

z perspektywy przeci¦tnego u»ytkownika: „I nic”.

Przegl¡darka Firefox nadal wy±wietla strony inter-

netowe, edytor GIMP jest nadal starym, dobrym

edytorem GIMP, a czarne okienko terminala na-

dal reaguje na znane powszechnie polecenia inter-

pretera bash. Pomijaj¡c fakt, »e Nexenta to system

znajduj¡cy si¦ w fazie rozwoju alfa, czyli niesta-

bilny oraz fakt, »e ikonki troch¦ jednak si¦ ró»ni¡

wygl¡dem, przeci¦tny zjadacz chleba posługuj¡cy

si¦ systemem GNU/Linux nie zauwa»y wi¦kszej

ró»nicy pomi¦dzy ±wie»o zainstalowanym Ubun-

tu a ±wie»o zainstalowanym systemem Nexenta

GNU/OpenSolaris.

Kernel OpenSolaris zawdzi¦czamy ﬁrmie Sun

Microsystems. Od marca 1998 roku, kiedy to

otwarcie kodu ¹ródłowego przez Netscape okazało

si¦ traﬁonym pomysłem, ﬁrmy decyduj¡ si¦ niekie-

dy na przekształcenie komercyjnych licencji swoich

produktów w licencje otwarte. W 2005 roku Sun

miał ju» za sob¡ przynajmniej jeden spektakularny

sukces zwi¡zany z otwarciem kodu ¹ródłowego –

pakiet StarOce, którego otwartej wersji – Ope-

nOce.org – u»ywam pisz¡c te słowa. W tym»e

2005 roku, dokładnie 25 stycznia, Sun rozpocz¡ł

otwieranie kodów ¹ródłowych swojego najwa»niej-

szego dzieła, jakim jest system Solaris. 14 czerwca

kod systemu operacyjnego został ostatecznie opu-

blikowany, przy czym stworzono w tym celu spe-

cjaln¡ licencj¦: Common Development and Distri-

bution License (podobn¡ w konstrukcji do licencji

Mozilli).

Opis systemu Solaris to temat na wiele osob-

nych artykułów i s¡dz¦, »e system ten jest Czytel-

nikowi znany, cho¢by ze słyszenia. Dla tych, którzy

sztandarowy produkt Suna znaj¡ jedynie z nazwy,

kilka słów wyja±nienia. Solaris, podobnie jak Li-

nux, nale»y do rodziny systemów Unix. Wła±ciwie

nale»ałoby to uj¡¢ odwrotnie – Linux nale»y do ro-

dziny UNIX, podobnie jak Solaris. Solaris jest bo-

wiem systemem o wiele starszym. Nale»y do naj-

stabilniejszych i najsolidniejszych produktów my-

±li informatycznej. Do±¢ wspomnie¢, »e wykorzy-

GNU/OpenSolaris

Prosz¦ popatrzy¢ na obrazek zamieszczony na

tej stronie. Przedstawia on znany powszechnie pul-

pit ±rodowiska graﬁcznego GNOME. Co wi¦cej,

dla obeznanego w temacie hobbysty system ten

wyda si¦ znajomy – wygl¡da jak Ubuntu. Cie-

pło, ciepło, ale jest jeden szkopuł. System, które-

go pulpit uwieczniono na ilustracji, to nie Ubun-

tu GNU/Linux. Zwłaszcza nie Linux. To Nexenta

GNU/OpenSolaris.

numer 19 – 2008

System

stywany jest przez NASA – jako system dla wa-

hadłowców i Mi¦dzynarodowej Stacji Kosmicznej

ISS. Je±li chodzi o konstrukcj¦, to nie wdaj¡c si¦

w szczegóły: kernele Linux i Solarisowy SunOS s¡

nieco podobne. Przede wszystkim oba nale»¡ do

tak zwanych kerneli monolitycznych. Có» to takie-

go?

Kernel

Kernel, czyli z technicznego punktu widzenia

system operacyjny we własnej osobie, to program

działaj¡cy nieustannie podczas pracy komputera.

Tworzy ±rodowisko, w którym funkcjonuj¡ inne

programy. Zarz¡dza zasobami umo»liwiaj¡c prac¦

innych aplikacji. Abraham Silberschatz uj¡ł to do±¢

ciekawie, pisz¡c: System operacyjny jest podobny do

rz¡du. Dostarcza ±rodków do wła±ciwego u»ycia zaso-

bów komputera. I podobnie jak rz¡d, nie wykonuje sam

»adnej u»ytecznej funkcji. Po prostu tworzy ±rodowisko,

w którym inne programy mog¡ wykonywa¢ u»yteczne

funkcje . Problem w tym, »e dokładnie nie wiado-

mo na czym tak konkretnie to polega. W dowol-

nie wybranej literaturze mo»na wyczyta¢, »e sys-

tem operacyjny jest poło»ony pomi¦dzy sprz¦tem

a aplikacjami, zarz¡dzaj¡c tak jednymi, jak i dru-

gimi. Tylko co to wła±ciwie znaczy? Czy ma on

działa¢ na zasadzie semafora – po prostu wł¡cza-

j¡c i wył¡czaj¡c dost¦p do konkretnych zasobów

dla aplikacji, czy te» mo»e ma zawiera¢ programy

obsługi tych zasobów. Problem zilustrowa¢ mo»na

nast¦puj¡cym, nieco spersoniﬁkowanym przykła-

dem. Program GIMP chce zapisa¢ graﬁk¦ na dys-

ku twardym komputera. Mamy dwie mo»liwo±ci.

Pierwsz¡ z nich jest sytuacja, w której GIMP zgłosił

zapotrzebowanie na zasoby dysku do kernela, ker-

nel za± po udzieleniu tej zgody, nakazał dokonanie

zapisu jakiemu± hipotetycznemu programowi ob-

sługi dysku. W drugim przypadku sam kernel za-

wiera program obsługi dysku i wtedy GIMP zwra-

ca si¦ do kernela z pro±ba o zapis pliku, a dalej

kernel robi ju» wszystko sam zapisuj¡c plik. Dru-

gi przykład ilustruje wła±nie kernel monolitycz-

ny. Tak Linux, jak i SunOS, s¡ takimi kernelami,

st¡d te» zast¡pienie Linuksa przez OpenSolaris by-

ło wprawdzie trudne, ale nie karkołomne. Zwłasz-

cza, »e SunOS jest w stanie uruchamia¢ natywne

aplikacje Linuksa.

Reasumuj¡c: autorzy Nexenty zast¡pili jeden

kernel systemu innym. Reszta systemu, jak ju» pi-

sałem, bazuje na systemie GNU/Linux (konkretnie

Debian/Ubuntu), wi¦c jest szansa, »e u»ytkownik

pracuj¡cy przy komputerze z zainstalowanym sys-

temem Nexenta odniesie wra»enie, »e w rzeczywi-

sto±ci ma do czynienia z Ubuntu. O ile oczywi±cie

nie przyjdzie mu ochota na zainstalowanie nowej

aplikacji. Ale o tym nieco dalej.

tymi o opublikowany kod systemu OpenSolaris.

Do najwa»niejszych nale»¡ SchilliX i BeleniX.

SchilliX to najstarsza dystrybucja, oparta o ker-

nel pochodz¡cy z ﬁrmy Sun Microsystems. Jest to

dystrybucja Live CD zawieraj¡ca wył¡cznie wolne

oprogramowanie. Ciekawostk¡ jest, »e jej pierw-

sze wydanie (oznaczone numerem 0.1) miało swoj¡

premier¦ zaledwie trzy dni po opublikowaniu ko-

du ¹ródłowego przez Suna.

Pochodz¡cy z indyjskiego oddziału Suna – Be-

leniX – równie» jest dystrybucj¡ typu Live, cho-

cia» ma te» zaimplementowan¡ mo»liwo±¢ instala-

cji. O ile jednak główny produkt projektu OpenSo-

laris – Indiana oparty jest o ±rodowisko GNOME,

o tyle BeleniX zawiera ±rodowiska KDE i XFCE.

Tak na marginesie: nazwa BeleniX pochodzi od na-

zwy celtyckiego boga Belenosa – boga sło«ca, a Sol

to oczywi±cie – Sło«ce. Chwilowo jednak zostaw-

my Solaris w spokoju. . .

Indiana OpenSolaris i nie tylko. . .

No dobrze, ale czy Nexenta jest jedynym te-

go typu przedsi¦wzi¦ciem? Oczywi±cie – nie, cho¢

w tej chwili wydaje si¦ by¢ tym najbardziej za-

awansowanym. Przede wszystkim jednak istnieje

rodzime rozwi¡zanie projektu OpenSolaris. Prace

trwaj¡ i w chwili obecnej ich efekt obejrze¢ mo»na

pobieraj¡c z sieci obraz iso systemu, o nazwie ko-

dowej Indiana . Pobieramy, uruchamiamy. . . i znów

widzimy znajome ±rodowisko GNOME. No dobrze

– to, co teraz napisz¦, to mo»e du»e uproszczenie,

ale: gdyby tak zmieni¢ tapety, ikonki i inne kom-

ponenty „wizualne”, u»ytkownik dalej nie zobaczy

wi¦kszej ró»nicy mi¦dzy opisywan¡ przed chwil¡

Nexent¡, dystrybucj¡ Indiana i systemem Ubun-

tu. Dlaczego? W ka»dym przypadku u»ywane jest

±rodowisko graﬁczne GNOME, w ka»dym – narz¦-

dzia coreutils produkcji Free Software Foundation,

w przypadku Indiany i Nexenty mamy nawet ten

sam kernel.

Warto wspomnie¢, »e ju» od jakiego± czasu

trwaj¡ prac¦ nad kilkoma innymi projektami opar-

GNU/po prostu GNU

System GNU od pocz¡tku swojego istnienia

miał by¢ tworem autonomicznym. Oprogramowa-

nie u»ytkowe, które wszyscy znamy i które jest

u»ywane tak we wspominanych dystrybucjach sys-

numer 19 – 2008

System

temu OpenSolaris, jak i dystrybucjach rodziny Li-

nux, miało w pierwotnym zamierzeniu działa¢

dzi¦ki kernelowi Hurd. Do dzi± dnia jednak nie

działa, chocia». . . Projekt Debian zawiera port te-

go systemu z implementacj¡ owego kernela. I o ile

ró»nice pomi¦dzy dzieckiem Suna a systemem

herbu pingwina nie s¡ a» takie ogromne, o tyle

w przypadku Hurda ró»nica jest naprawd¦ wielka.

Przede wszystkim zaznaczy¢ nale»y, »e o ile

OpenSolaris i Linux nale»¡ do rodziny kerneli mo-

nolitycznych, Hurd jest to z technicznego punktu

widzenia tak zwany mikrokernel. Mikrokernel, jak

nale»y si¦ spodziewa¢, to rozwi¡zanie minimali-

styczne. Zaimplementowane s¡ w nim naprawd¦

niezb¦dne funkcje. Zazwyczaj jest to zarz¡dzanie

procesami i w¡tkami, komunikacja mi¦dzyproce-

sowa i obsługa przerwa«. Posługuj¡c si¦ poprzed-

nim przykładem, działanie kernela Hurd sprowa-

dza si¦ zazwyczaj do wydania zgody lub odmo-

wy dost¦pu do okre±lonego zasobu. Reszt¦ funk-

cji zapewniaj¡ odpowiednie serwery. Przypomi-

nam tutaj, »e dla programisty serwer to nie „ta-

ki du»y komputer z wieloma procesorami i dys-

kami”, a program umo»liwiaj¡cy dzielenie zaso-

bów. Mamy wi¦c serwer graﬁki, serwer procesów,

serwer obsługi sieci, serwer obsługi urz¡dze« ma-

sowych, serwer uwierzytelniania i tak dalej. Do±¢

dobrze oddaje to logo kernela Hurd. Zespół blocz-

ków poł¡czonych wzajemnie i ±wiadcz¡cych kon-

kretne usługi. Hurd bywa zreszt¡ nazywany „ze-

społem serwerów”. Ciekaw¡ cech¡ Hurda jest to,

»e u»ytkownik mo»e dodawa¢ własne, pełnopraw-

ne serwery, wpływaj¡c na funkcjonalno±¢ systemu

operacyjnego.

Je±li ju» jeste±my przy Debianie. Oprócz wspo-

mnianego projektu GNU/Hurd istniej¡ jeszcze De-

bian GNU/FreeBSD i Debian GNU/NetBSD. Tak,

tak – system GNU i kernele z rodziny BSD.

Gdzie jest haczyk?

Jak wida¢, systemów z kernelem innym ni» Li-

nux nie brakuje. I niby s¡ takie podobne, »e teore-

tycznie mo»na by – w razie czego – niezauwa»alnie

wymieni¢ sobie u»ywanego w tej chwili „Linuksa”

na Nexent¦ czy Indian¦. Pytanie wi¦c: gdzie jest

haczyk? A jak»e – haczyk jest i to całkiem spory.

Nie ma si¦ co rozpisywa¢, wystarczy jedno je-

dyne słowo: sterowniki. U»ytkownicy Linuksa zna-

j¡ ten problem do±¢ dobrze. Jest to, jak by nie pa-

trzy¢, główna bol¡czka systemu spod znaku pin-

gwina. Brak sterowników do nietypowych druka-

rek i skanerów. Brak sterowników do kart graﬁcz-

nych, telewizyjnych, sieciowych i tak dalej. O ile ze

sterownikami do Linuksa bywaj¡, mówi¡c eufemi-

stycznie – problemy, o tyle ze sterownikami współ-

pracuj¡cymi z kernelem OpenSolaris jest znacznie

gorzej. Ka»dy z opisywanych w artykule systemów

udało mi si¦ uruchomi¢. Jednak o ile z Nexent¡ był

stosunkowo najmniejszy problem – na kilku kom-

puterach zainstalowała si¦ bez wi¦kszych proble-

mów i co wi¦cej nie odmawiała dalszej współpracy

po instalacji, o tyle z innymi dystrybucjami było

o wiele gorzej. BeleniX uruchomiłem tylko na jed-

nym z czterech testowych komputerów, jednak nie

działała na nim ani karta sieciowa, ani modem. Do

tej pory nie mam te» poj¦cia, jak zmusi¢ do współ-

pracy pami¦¢ USB, a stacji dyskietek w owym kom-

puterze nie ma. St¡d te», mimo »e udało mi si¦ zro-

bi¢ zrzut ekranu – nie mogłem umie±ci¢ go w arty-

kule. Zgin¡ł bezpowrotnie w momencie wył¡cze-

nia zasilania. Indiana te» jest do±¢ kapry±n¡ dystry-

bucj¡. Mo»e nie tak, jak BeleniX, ale sieci nie uda-

ło mi si¦ uruchomi¢ na »adnej z u»ywanych ma-

szyn. Z kolei ShilliX uruchamiał si¦ wprawdzie bez

problemów, ale po kilku chwilach komputery od-

mawiały współpracy. Chc¦ tu podkre±li¢: zapewne

ka»dy z tych systemów da si¦ obłaskawi¢, ale z ca-

ł¡ pewno±ci¡ trzeba by¢ informatykiem i to u±ci-

±lijmy: informatykiem specjalizuj¡cym si¦ w sys-

temach operacyjnych. Aby mógł z nich korzysta¢

przeci¦tny u»ytkownik, musi jeszcze wiele czasu

upłyn¡¢.

O ile jednak systemy parte o OpenSolaris ro-

bi¡ – nazwijmy to – trudno±ci we współpracy,

o tyle instalacja dystrybucji Debian GNU/Hurd

to ju» prawdziwa informatyczna przygoda. Nam¦-

czyłem si¦ z nim co niemiara i tak na margine-

sie: Drogi Czytelniku, je±li masz ochot¦ na zmie-

rzenie si¦ z tym systemem – nie powielaj mojego

bł¦du i przed instalacj¡ dokładnie przeczytaj cał¡

dokumentacj¦. Mnie si¦ nie chciało, co przyznaj¦

ze wstydem i ju» po kilku nieudanych próbach zo-

stałem zmuszony do jej przestudiowania, aby prze-

kona¢ si¦, »e ju» pewne czynno±ci instalacyjne wy-

konuje si¦ „troch¦ inaczej ni» zwykle”. Trywialny

przykład: na samym pocz¡tku dałem si¦ „złapa¢”

na to, »e instalator Debiana GNU/Hurd nie zawie-

ra domy±lnego boot-managera i pomimo prawidło-

wej instalacji system si¦ nie uruchomił. W dodatku

na moim sprz¦cie działa on wybitnie niestabilnie,

a w poprawienie tego stanu rzeczy, trzeba wło»y¢

naprawd¦ wiele pracy.

numer 19 – 2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: