Rozbiory Polski.pdf

(96 KB) Pobierz
Rozbiory Polski
Rozbiory Polski
Polska upadła na skutek spisku. Jako
katolicka wyspa w niekatolickim morzu
została Polska obiektem skoncentro-
wanej akcji tych mocarstw, które miały
wspólny interes w zniszczeniu obozu
katolickiego w Europie. One były gotowe
i na siłach aby się porozumieć przeciwko
wspólnemu wrogowi.
Polska była potęgą katolicką i przez długi
czas posiadała pozycję prawdziwego
mocarstwa, które stało na granicach
Europy (antemurale christianitatis) i
broniło świat łaciński przed naporem
Azji. W czasie 5-ciu wieków od XIII do
XVIII Polska musiała odeprzeć 93
(dziewięćdziesiąt trzy !) inwazje
mongolskie i tatarskie. Do tego doszedł
niesamowicie silny nacisk ze strony
imperium osmańskiego, który Polska
częściowo musiała sama zatrzymać i
wzrastający nacisk mocarstwa moskiew-
skiego (późniejszej Rosji).
Przez 70 lat od 1648 do 1717 Polska była
w stanie prawie nie ustającej wojny,
która była nie mniej wyniszczająca jak
wojna 30-to letnia i zniszczyła Polskę
doszczętnie. Wojna ta w swoich
zmieniających się formach była wojną
religijną. Gdy Polska w roku 1655 była
prawie w całości zajęta, Oliver Cromwell
(purytański dyktator w Anglii) napisał
jako pozdrowienie zwycięskiemu królowi
szwedzkiemu, Karolowi Gustawowi, że
przez swoje zwycięstwo nad Polską
wyłamał róg z głowy papieża.
Polska około 1650
Rok później 6 grudnia 1656 roku doszło
po raz pierwszy w Radnot na Węgrzech
do międzynarodowego spotkania, na
którym przyjęto plan całkowitego
zniszczenia Polski poprzez rozbiór. W
spotkaniu tym wzięły udział: Szwecja,
Brandenburgia, kalwinistyczny Siedmio-
gród, hetman kozacki Chmielnicki i polski
magnat protestancki, książę Radziwiłł.
Reformacja i wojna 30-to letnia
przyniosły ze sobą całkowite przewró-
cenie sytuacji geopolitycznej w obszarze
Europy Środkowej i Wschodniej.
Katolicka Polska znalazła się nagle w
strasznej samotności, zagrożona z kilku
stron. Po jednej stronie stała na
przeciwko potęgi protestanckiej, która
reprezentowana była z początku przez
Szwecję, a później zastąpiona została
przez Prusy, i która na leżącej po
przeciwnej stronie granicy miała mocny
przyczułek w kalwińskim Siedmiogrodzie.
Po drugiej stronie stała Polska oko w oko
na przeciw imperium osmańskiego
Turków, które w tym okresie osiągnęło
szczyt swojej potęgi i stanowiło ogromne
zagrożenie dla całej Europy. Z trzeciej
strony musiała Polska obronić się przed
narastającym naciskiem szybko
rosnącego w potęgę imperium
rosyjskiego, z którym również kozacy
ukraińscy się coraz bardziej sprzymie-
rzali.
Polsce udało się wtedy wyjść z tej
ciężkiej sytuacji i obronić swoją pozycję
mocarstwową. Jeszcze w roku 1673
potrafiła Polska pobić Turków w bitwie
pod Chocimiem i zablokowć na zawsze
drogę tureckiej eskapnsji na północ. I
jeszcze 10 lat później, w roku 1683
Polska zdołała wystawić silną armię aby
pobić Turków pod Wiedniem. Armia
polska była dowodzona bezpośrednio
przez króla Jana III Sobieskiego. To był
wielki wkład do ratowania Zachodu. Gdy
70-letni okres wojen kończył się, Polska
nie była już mocarstwem. Pierwsza
połowa XVIII wieku była okresem cofania
się, ale druga połowa stopniowego
powolnego wzrostu.
Polska nie umarła śmiercią naturalną, nie
był to także historyczny przypadek, to
był protestancki plan, którego
inicjatorem i sprawcą była Szwecja, ale
który szybko podchwyciły Branden-
burgia-Prusy. W europejskiej historii nie
ma takiego przykładu, że duże państwo,
1
24770759.008.png 24770759.009.png
które istniało już 800 lat, które
odgrywało niezależną rolę zarówno w
życiu politycznym Europy jak i w kulturze
ludzkości, zostałoby unicestwione przez
fizyczną przewagę swoich sąsiadów.
Rozbiory Polski stanowią zwrot w
europejskiej historii. Oznaczają bowiem
ostateczne zerwanie z chrześcijańskimi
pojęciami sprawiedliwości, prawa i
wolności. Współczesny świat, w którym
siła idzie przed prawem, w którym nie
ma żadnej moralności w życiu
politycznym, miał swój początek przy
rozbiorach Polski.
93000 km2 i 1,3 mln mieszkańców,
Prusom ca. 36000 km2 i 340000
mieszkańców, Austrii ca. 82000 km2 i
2,6 mln mieszkańców. Polski Sejm
musiał, przy proteście niewielkiej
mniejszości wokół T. Rejtana,
ratyfikować ten traktat w roku 1773 w
obecności obcych żołnierzy.
Drugi rozbiór
Polska podjęła dalsze wysiłki aby uwolnić
się od zależności. Próbowano powiększyć
armię i przeprowadzić konieczne
reformy. Sejm Czteroletni (1787-1791)
przeprowadził te reformy uchwalając
Konstytucję 3-go Maja 1791. To nie
podobało się sąsiadom. Ponieważ Polska
nadal była w politycznej zależności
głównie od Rosji, sytuację tą
wykorzystały Prusy i wciągnęły Polskę
świadomie w pułapkę, aby doprowadzić
do nowego konfliktu polsko-rosyjskiego i
zdobyć Rosję dla idei ponownego
rozbioru Polski.
Pierwszy rozbiór
Pod koniec Wojny Północnej (1700-1721)
Polska popadła pod hegemonialną
kontrolę i sterowanie Prus, Rosji i Austrii.
Kontrola ta została rozbudowana przez
Rosję do roku 1768 do protektoratu.
1732 roku te trzy mocarstwa zawarły
„Przymierze trzech czarnych orłów”
zwane Traktatem Loewenwolda, od
nazwiska rosyjskiego posła w Warszawie.
Traktat ten stanowił, że po śmierci króla
Augusta II koronę polską ma otrzymać
portugalski infant Don Emanuel. W razie
konieczności umowa ta miała zostać
przeprowadzona przy pomocy siły.
Polska około 1793 drugi rozbiór
Polska około 1772 pierwszy rozbiór
Na propozycję Prus Polska zawarła w
roku 1790 przymierze z Prusami i przez
to na krótki czas uwolniła się od
rosyjskich nacisków. Doprowadziło to do
oziębienia stosunków polsko-rosyjskich i
po dwóch latach do wojny rosyjsko-
polskiej. Pretekstem do wojny była
rosyjska interwencja na rzecz
Konfederacji Targowickiej skierowanej
przeciwko reformom i Konstytucji 3-go
Maja.
Po tym jak polska szlachta zawarła w
roku 1768 Konfederację Barską i chciała
uwolnić kraj od Rosjan, poslużyło to jako
pretekst do interwencji rosyjskiej. Prusy i
Austria wykorzystały tę sytuację do
wysunięcia swoich roszczeń terytorial-
nych. Prusy rozpoczęły rokowania z
Rosją o rozbiorze Polski. 05.08.1772
doszło do formalnego układu
rozbiorowego, który przyznał Rosji ca.
Konfederacja Targowicka została
zawiązana faktycznie 27 kwietnia 1792
2
24770759.010.png 24770759.011.png 24770759.001.png
roku w Petersburgu pod patronatem
carycy Katarzyny II, a oficjalnie dopiero
14 maja 1792 w Targowicy (Ukraina).
Wojna rosyjsko-polska rozpoczęła się
przez przywołanie armii rosyjskiej przez
Konfederację. W wojnie tej Prusy miały
wziąć udział jako sprzymierzeniec po
stronie polskiej. Ale Prusy dopuściły się
zdrady, przeszły na stronę rosyjską i
zaproponowały Rosji przeprowadzenie
drugiego rozbioru Polski.
Francją. Nadzieje koncentrowały się na
Napoleonie Bonaparte, który 1799
przejął władzę. Zostały utworzone 3
legiony polskie jako części składowe
wojska francuskiego.
Przymierze z Prusami okazało się
nieszczęściem dla Polski. Rozbór, który
był wynikiem tej polityki (tzw. drugi
rozbiór z roku 1793) był decydującym
ciosem, który zniszczył egzystencję
Polski. Traktat prusko-rosyjski z
23.01.1793 przypieczętował drugi
rozbiór. Rosja zaanektowała 250000 km2
i 3 mln mieszkańców, Prusy ca. 58000
km2 z 1,14 mln mieszkańców. Polski
Sejm musiał również ten traktat
ratyfikować we wrześniu 1793. Państwo
polskie z ca. 215000 km2 i 3,4 mln
mieszkańców było gospodarczo niezdolne
do życia i było całkowicie
podporządkowane rosyjskiemu
protektoratowi. Dalsza kontynuacja
rozbiorów była do przewidzenia.
Polska około 1807 Księstwo Warszawskie
1806 Napoleon zaatakował Prusy i w
układzie pokojowym z Tylsytu w lipcu
1807 Prusy musiały oddać swoją zdobycz
z drugiego i trzeciego rozbioru Polski, jak
również dystrykt Notecki. Napoleon
stworzym z nich dwa państwa wasalne:
Księstwo Warszawskie (2,6 mln
mieszkańców) i Wolne Miasto Gdańsk. Po
tym jak 1809 również Austria została
pokonana przez Napoleona, musiała ona
oddać Księstwu Warszawskiemu
zaanektowaną Galicję Zachodnią.
Nieudany marsz Napoleona na Moskwę w
roku 1812 był dla Polaków równie
katasrofalny jak dla Francuzów. Rosjanie
zajęli po tym ponownie Księstwo
Warszawskie.
Trzeci rozbiór
Powstanie Kościuszkowskie w 1794
pociągnęło za sobą ponowną interwencję
Rosji w Polsce, w której żądali udziału
również Prusy i Austria. Traktaty
pomiędzy tymi trzema mocarstwami z
24.10.1795 uzgodniały całkowity rozbiór
Polski. Rosja otrzymała 120000 km2 z
1,3 mln mieszkańców, Prusy ca. 48000
km2 z 1 mln mieszkaćców, Austria ca.
47000 km2 z 1,1 mln mieszkańców.
Polski król Stanisław August Poniatowski
musiał 25.11.1795 zrzec się tronu. Po
małych nieporozumieniach przy
dyslokacji wojsk interwencyjnych i
demarkacji nowej granicy doszło
26.01.1796 do zawarcia umowy, która
zakończyła trzeci rozbiór. W tajnym
dodatku do umowy ustalono „wymazanie
na zawsze” nazwy państwa: „Królewstwo
Polskie”.
Powołany następnie Kongres Wiedeński
(1814-1815) uchwalił czwarty rozbiór
Polski. W akcie końcowym z dnia
09.06.1815 ustalił granice, które w
zasadzie przetrwały do 1914 roku. Rosja
otrzymała główną część Księstwa
Warszawskiego, który został nazwany
Królewstwem Polskim (Kongresówką).
Miało ono pozostać na wieczność w
posiadaniu cara. Prusy otrzymały część
zachodnią, Księstwo Poznańskie (z
Poznaniem, Gnieznem i Toruniem).
Kraków pozostał wolnym miastem pod
wspólną „opieką” Rosji, Austrii i Prus.
Czwarty rozbiór
Polacy łączyli nadzieję na wyzwolenie i
niepodległość Polski z rewolucyjną
3
24770759.002.png 24770759.003.png
ziemskiej, osiedlanie niemieckich
chłopów itd. „Germanizacja obywateli”
została zastąpiona „germanizacją ziemi”.
Z drugiej strony masywnie werbowano
polską siłę roboczą do szybko rosnącego
przemysłu w Rzeszy Niemieckiej.
Masowy napływ Polaków również z Rosji i
Austrii w Zagłębiu Ruhry doprowadziło w
pruskim rządzie do obawy, że niemiecko-
polski konflikt zostanie przeniesiony ze
wschodu na zachód. Urzędy państwowe
zareagowały na to utworzeniem
pierwszej nowoczesnej obserwacji
obcokrajowców.
Polska okolo 1815 - czwarty rozbior
Piąty rozbiór
Księstwo Kongresowe pod zarządami
księcia Adama Czartoryskiego, było z
początku najliberalniejszą częścią
rosyjskiego imperium ze średnim
dobrobytem. Zatrzymało ono swój
własny parlament, system zarządzania i
szkolnictwo. Nacisk z Moskwy wzrastał
jednak sukcesywnie. W listopadzie 1830
roku doszło do powstania przeciwko
Rosjanom. Polacy przegrali jednak po
czym nastąpiła pierwsza duża fala
emigracyjna. Ostatnie duże powstanie
przeciwko Rosjanom rozpoczęło się w
styczniu 1863 i zakończyło klęską. Po tej
porażce Kongresówka została rozwiązana
i dołączona do Rosji jako „Kraj
Nadwiślany”. Rozpoczła się polityka
terroru przeciwko Polakom, konfiskata
ziemi, przesiedlenia, wypędzenia itp.
Na krótko przed końcem I Wojny
Światowej 08 stycznia 1918 amerykański
prezydent Woodrow Wilson ogłosił w
swoim 14 punktowym planie m.in.
zasadę prawa samostanowienia. W
punkcie 13 oświadczył on jednoznacznie,
że powinno powstać państwo polskie z
dostępem do morza, niezależne
politycznie i gospodarczo. W ten sposób
zostały stworzone podstawy nowego
porządku w Europie jak i odrodzenia się
polsiego państwa. To nastąpiło w dniu 11
listopada 1918 z chwilą nominacji Józefa
Piłsudskiego na głównodowodzącego
polską armią.
Państwowa niezależność w prawie
międzynarodowym Polski została
zapisana w Traktacie Wersalskim z dnia
28.06.1919. Polskiej delegacji przewod-
niczył Roman Dmowski. Dmowski był
najlepszym polskim politykiem w XX
wieku. Wyznaczanie granic oparło się na
propozycjach francuskiego i brytyjskiego
ministerstwa spraw zagranicznych i
przewidywało plebiscyty o przynależności
państwowej dla terenów, których
etniczny skład był sporny. Przebieg i
wyniki tych plebiscytów zawierały
wystarczająco dużo problemów
spornych. Ponadto wygrana wojna z
Rosją Sowiecką 1919-1920 i Powstania
Śląskie, na skutek których dodatkowe
tereny zostały przyłączone do Polski,
przyczyniły się do powstania
dodatkowych konfliktów z Niemcami i
Rosją.
Podobnie nie udało się powstanie
przeciwko Austrii w roku 1846. To
oznaczało również koniec niezależności
Krakowa. 1846 Kraków został
przyłączony do Galicji i przez to częścią
Austrii. Austriacka Galicja rozwinęła się
powoli do półautonomicznego polskiego
organizmu państwowego z polskimi
urzędnikami i polskim systemem
oświaty.
W części Polski pod pruskim zarządem
nie było powstań, lecz rozpoczęła się
polityka germanizacji tych terenów Otto
von Bismarcka. Na przeciwko siebie stały
protestancko-niemieckie wyższe warstwy
społeczne i administarcja contra
katolicko-polscy chłopi i drobnomiesz-
czanie. Z jednej strony następowały
polityczne represje, jak zakaz używania
języka, wykupywanie polskich dóbr,
wywłaszczanie polskiej własności
Zaraz po przejęciu władzy w Niemczech
Hitler zawarł 26.01.1934 ograniczony na
dziesięć lat Układ o nieagresji z Polską, w
4
24770759.004.png 24770759.005.png
którym obie strony wyrzekły się
przemocy wobec siebie i uzgodniły
niezwłoczne dążenie do porozumienia we
wszystkich sprawach spornych. Układ
ten został podpisany w Berlinie przez
ministra spraw zagraniczynch Rzeszy,
Konstantina von Neuratha i polskiego
ambasadora Józefa Lipskiego. Po
Układzie Monachijskim (29.09.1938), po
tym jak Polska zajęła sporny pomiędzy
Polską i Czechami, Śląsk Cieszyński,
Niemcy zaostrzyły żądania rozwiązania
„problemu korytarza”, połączenia
pomiędzy Gdańskiem i Prusami
Zachodnimi.
(Roosevelt), Wielką Brytanią (Churchill) i
ZSRR (Stalin) dopiero na Konferencji w
Jałcie 07-11 luty 1945. Granice Polski
zostały ustalone na nowo. Na wschodzie
straciła Polska na rzecz ZSRR tereny,
które zgodnie z niemiecko-sowieckim
Traktatem z 1939 roku były zajęte i
anektowane przez Związek Radziecki.
23 sierpnia 1939 roku Niemcy i ZSRR
zawarły skierowany przeciwko Polsce
Pakt o nieagresji (tzw. Pakt-Ribbentrop-
Mołotow lub „Hitler-Stalin-Pakt”). Tajna
klauzula tego paktu przewidywała
całkowity rozbiór Polski wzdłuż rzek
Narwi, Wisły i Sanu. Pakt ten umożliwił
Niemcom prowadzenie dawno
zaplanowanej wojny z Polską i dokonanie
piątego rozbioru Polski. Druga Wojna
Światowa rozpoczęła się 1 września 1939
niemieckim napadem na Polskę, a 17
września 1939 Związek Radziecki napadł
na Polskę od wschodu. W niemiecko-
rosyjskim Traktacie o granicach i
przyjaźni z dnia 28 września 1939 w
tajnym załączniku Stalin przyznał
Hitlerowi tereny pomiędzy Wisłą i
Bugiem i zgłosił roszczenia do Litwy.
Stalin cofnął się w ten sposób na Linię
Curzona (propozycję zgłoszoną przez
brytyjskiego dyplomatę Lorda Curzona
na konferencji w Wersalu w 1919 roku).
Inny załącznik Traktatu skierowany był
przeciwko polskiemu ruchowi oporu i
politykom na emigracji.
Polska po 1945
Jako „odszkodowanie” za to otrzymała
Polska na północy i zachodzie tereny na
wschód od Odry i Nysy, które 1939
należały do Niemiec. Ustanowiony przez
Sowietów i opanowany przez
komunistów „Rząd Lubelski” został
uznany przez mocarstwa zachodnie. W
ten sposób została Polska krajem
satelickim Moskwy.
Konferencja w Poczdamie
(17.07.-02.08.1945) była następną
konferencją wielkiej Trójki (Trumana,
Churchilla i Stalina). Została on zwołana
do wprowadzenia w życie postanowień
zawartych w Jałcie. Do administrowania
Niemcami została powołana do życia
Rada Kontrolna Aliantów, która składała
się z czterech głównodowodzących
strefami okupacyjnymi. Powołana do
życia 8 sierpnia 1945 Rada Kontrolna
została ogłoszona za najwyższą instancję
nad Niemcami. W ramach przesuwania
granic postanowiono przesiedlić
niemiecką ludność z prowincji
wschodnich. Zwolnione przez Niemców
tereny zostały zasiedlone przez Polaków
wypędzonych z terenów zajętych przez
Sowjetów. W ten sposób zakończył się
szósty rozbiór Polski.
(TAS)
Szósty rozbiór
Porządek geopolityczny w Europie po II
Wojnie Światowej był już omawiany na
Konferencji w Teheranie
(28.11.-01.12.1943).
Stwierdzono tam, że „w zasadzie
terytorium państwa polskiego i polskiego
narodu powinno znajdować się pomiędzy
Linią Curzona i Odrą, włącznie z Prusami
wschodnimi i Prowincją Opolską”.
Oficjalnie jednak nowy porządek w
Europie został ustalony pomiędzy USA
5
24770759.006.png 24770759.007.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin