Adam Mickiewicz WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE Adam MICKIEWICZ Dr Boles�aw Oleksowic Urodzi� si� 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu niedaleko Nowogr�dka lub w Nowogr�dku. Na chrzcie (12 II 1799) otrzyma� imiona: Adam Bernard. Pochodzi� z rodziny drobnoszlacheckiej. Jego ojciec, Miko�aj, by� nowogr�dzkim adwokatem, matka, Barbara z domu Majewska, c�rk� ekonoma z Czombrowa. W 1807 r. rozpocz�� nauk� w prowadzonej przez dominikan�w powiatowej szkole w Nowogr�dku. Z tego okresu pochodz� pierwsze pr�by poetyckie. 16 maja 1812 r. umiera ojciec poety; jego �mier� spowoduje pogorszenie warunk�w materialnych rodziny. Latem tego� roku na Litw� wkraczaj� wojska Napoleona, maszeruj�ce na Moskw�. Nowogr�dek go�ci kr�la westfalskiego Hieronima. Mieszka�cy uroczy�cie �wi�tuj� rocznic� urodzin cesarza. W kilka miesi�cy p�niej Mickiewicz obserwuje odwr�t resztek Wielkiej Armii. W szkole dominikan�w, w kt�rej si� uczy�, urz�dzono lazaret. W 1815 r. wyje�d�a do Wilna, gdzie wst�puje na tamtejszy uniwersytet, kt�ry w�wczas stanowi� wa�ny o�rodek kultury o�wieceniowej na Litwie. Studiuje na Wydziale Nauk Fizycznych i Matematycznych. Ucz�szcza te� na wyk�ady na Wydzia�ach: Nauk Moralnych i Politycznych oraz Literatury i Sztuk Wyzwolonych. R�wnocze�nie stara si� o przyj�cie do dzia�aj�cego przy uniwersytecie Seminarium Nauczycielskiego. Ze wzgl�du na swoj� sytuacj� materialn� ubiega si� te� o stypendium rz�dowe, przyznawane kandydatom sposobi�cym si� do stanu nauczycielskiego. Po sko�czeniu studi�w b�dzie je musia� odpracowa� w szkole wskazanej przez w�adze uczelni. By� jednym z za�o�ycieli tajnego Towarzystwa Filomat�w (1817), kt�rego celem by�a praca samokszta�ceniowa i naukowa, p�niej te� dzia�alno�� wychowawcza i patriotyczna w�r�d m�odzie�y uniwersyteckiej. "Tygodnik Wile�ski" (1818, VI, s. 254 - 256) zamieszcza na swoich �amach Zim� miejsk�, pierwszy drukowany wiersz Mickiewicza. W 1819 r. ko�czy nauk�, uzyskuj�c stopie� magistra. Ze studi�w wyniesie dobre przygotowanie humanistyczne w zakresie filologii klasycznej, historii, teorii poezji i wymowy. Zostaje skierowany do pracy w powiatowej szkole w Kownie ( 1819 - 1823). W 1822 w Wilnie ukazuje si�, dedykowany przyjacio�om, pierwszy tom Poezyj (tu m.in. Ballady i romanse ).Nowatorstwo zbioru spowoduje, �e rok 1822 zostanie uznany za dat� prze�omu romantycznego w Polsce. W rok p�niej Mickiewicz wydaje drugi tom Poezyj, w jego sk�ad wesz�y: Gra�yna, II i IV cz. Dziad�w. W lipcu 1823 r., w Wilnie, rozpoczyna si� �ledztwo w sprawie tajnych zwi�zk�w m�odzie�y na Litwie. W nocy z 4 na 5 listopada tego� roku zostaje aresztowany Mickiewicz. Przebywa w wi�zieniu, w klasztorze bazylian�w, do maja 1824. Skazany za "szerzenie nierozs�dnego polskiego nacjonalizmu przy pomocy nauczania" na prac� nauczyciela w "oddalonych od Polski guberniach" jesieni� 1824 opuszcza Litw�. Pi�cioletni pobyt w Rosji odegra� wa�n� rol� w �yciu Mickiewicza. Najpierw przebywa� kr�tko w Petersburgu, potem w Odessie ( sk�d odby� w r. 1825 wycieczk� na Krym, jej owocem b�d� Sonety krymskie ). Okres od grudnia 1825 do kwietnia 1828 sp�dzi� w Moskwie, zatrudniony formalnie w kancelarii genera�a - gubernatora. W Moskwie i Petersburgu wszed� w �rodowisko elity intelektualnej i towarzyskiej. Zyska� s�aw� poety romantycznego, jego improwizacje wzbudza�y w salonach powszechny zachwyt. Pozna� poet�w rosyjskich, m.in. Puszkina, zaprzyja�ni� si� z niekt�rymi dekabrystami (K. Rylejew, A. Biestu�ew). Wiedz�, jak� zdob�dzie na temat imperium rosyjskiego, despotyzmu carskiego, wykorzysta w p�niejszej tw�rczo�ci. W 1826 r. w Moskwie publikuje Sonety, w 1828 r. w Petersburgu Konrada Wallenroda. Ostatni rok pobytu w Rosji sp�dzi� w Petersburgu. Dzi�ki pomocy zaprzyja�nionych Rosjan uzyska� paszport i w maju 1829, na angielskim parowcu p�yn�cym do Hamburga, opu�ci� Rosj�. Podr�owa� po Europie: Niemcy (w Berlinie s�ucha� wyk�ad�w Hegla, w Weimarze pozna� Goethego, w Bonn A. W. Schlegla), Czechy (pozna� V. Hank�), Szwajcaria, W�ochy. W Rzymie dosz�a go wie�� o wybuchu powstania w Warszawie. Nie wzi�� w nim udzia�u, cho� z fa�szywym paszportem wyruszy� do kraju (dotar� do Wielkopolski). W marcu 1832 r. jedzie do Drezna. Tu powstaj�: III cz. Dziad�w (wyd. Pary� 1832), fragmenty t�umaczenia Giaura Byrona. W lipcu tego roku wyje�d�a do Pary�a, w kt�rym z niewielkimi przerwami sp�dzi reszt� �ycia. Pocz�tkowo w��czy� si� w prace emigracji. Zosta� cz�onkiem Towarzystwa Literackiego, Towarzystwa Litwy i Ziem Ruskich, w 1833 by� redaktorem i g��wnym publicyst� "Pielgrzyma Polskiego". Swoje przemy�lenia na temat misji Polski i zada� emigracji zawar� w Ksi�gach narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1832). W 1834 wydaje Pana Tadeusza. Zawiedziony w nadziejach na bliski przewr�t polityczny w Europie, zniech�cony "pot�pie�czymi swarami" emigracji, odsuwa si� od �ycia publicznego. Prze�ywa w�wczas okres pog��bienia �ycia religijnego, czyta mistyk�w: Boehmego, Saint-Martina. W 1834 o�eni� si� z Celin� Szymanowsk�. Mickiewicz nie mia� sta�ych dochod�w, za�o�enie rodziny pog��bi�o i tak trudn� sytuacj� materialn� (w l. 1835 - 1850 urodzi�o si� 6 dzieci). Od listopada 1839 wyk�ada� literatur� �aci�sk� w Akademii w Lozannie, lecz jesieni� 1840 r. przerywa dzia�alno�� wyk�adow� , by obj�� katedr� literatury s�owia�skiej w Coll�ge de France. Wyk�ady paryskie cieszy�y si� �ywym zainteresowaniem nie tylko emigracji polskiej. W�r�d s�uchaczy byli te� m.in. Rosjanie, W�osi, Czesi, Francuzi (J. Michelet, E. Quinet, George Sand ). W lipcu 1841 r. Mickiewicz poznaje Andrzeja Towia�skiego. Po rozmowie z nim uwierzy w jego pos�annictwo i przyjmie g�oszone przeze� nauki. Niebawem stanie si� g��wnym ich g�osicielem i przyw�dc�, za�o�onego przez Towia�skiego, Ko�a Sprawy Bo�ej. Pogl�dy polityczne Mickiewicza, kt�rym daje wyraz w swoich wyk�adach oraz propaganda towianizmu spowoduj�, �e w maju 1844 w�adze zawiesz� Mickiewicza w czynno�ciach profesora. W marcu 1848 zorganizowa� Legion, walcz�cy we W�oszech do lipca 1849. Cele ideowe walki przedstawi� w Sk�adzie zasad. Wraz z grup� emigrant�w r�nych narodowo�ci zak�ada w Pary�u dziennik "La Tribune des Peuples", g�osz�cy radykalny program spo�eczny. Wkr�tce pismo zosta�o zawieszone a Mickiewicz wraz z innymi Polakami, wskutek interwencji ambasady rosyjskiej, porzuca redakcj�. W 1852 otrzyma� posad� w Bibliotece Arsena�u. W 1855, podczas wojny krymskiej, uda� si� do Turcji, by wesprze� akcj� organizowania legionu polskiego do walki z Rosj�. Zmar� w Stambule, prawdopodobnie na choler�, 26 listopada 1855 r. Zw�oki przewieziono do Francji i pochowano na cmentarzu w Montmorency. W 1890 trumna zosta�a przeniesiona do katedry wawelskiej w Krakowie.Born on 24 December 1709 in Zaosie near Nowogr�dek or in Nowogr�dek itself. He was baptised on 12 February 1799 and given the names Adam Bernard. He came from a family of minor gentry. His father, Miko�aj, was an attorney in Nowogr�dek, and his mother, Barbara (n�e Majewska) was the daughter of a steward from Czombr�w. In 1807 he commenced his education in the district school in Nowogr�dek, which was run by the Dominicans. His first poetic attempts came from this period. On 16 May 1812 the poet’s father died, which brought about a deterioration in the family’s material conditions. In the summer of the same year Napoleon’s troops, heading for Moscow, marched into Lithuania. Nowogr�dek hosted Hieronim, the Westphalian king. The citizens celebrated the emperor’s birthday with due ceremony. A few months later Mickiewicz observed the retreat of the remnants of the Grand Army. A field hospital was organised in the Dominican school which he used to attend. In 1815 he left for Vilnius where he entered the university which at that time was an important centre of Enlightenment culture in Lithuania. He studied at the Physics and Mathematics Faculty. He also attended lectures at the Faculties of Moral and Political Studies and Literature and Liberal Arts. He simultaneously applied for admission to the Teachers’ Seminary which was also at the university. Because of his material situation he also applied for a state scholarship which was awarded to candidates preparing for the profession of teacher. After graduation he would have to work off the scholarship by teaching in a school appointed by the university. He was one of the founders of the secret society, Towarzystwo Filomat�w (Philomats’ Society) (1817). Its aim was self-educational and scientific work, but also the patriotic upbringing and education of university youth. "Tygodnik Wile�ski" (1818, VI, pp. 254-256) published Mickiewicz’s first printed poem: Zima Miejska. In 1819 he graduated from university with an MA degree. He received a good humanistic education in the fields of classical philology, history, the theory of poetry and pronunciation. He wa...
Hangar