Choroby naczyniowe mózgu(1).doc

CHOROBY NACZYNIOWE MÓZGU.

·        100 – 300 zachorowań 100 000 w roku,

·        3 przyczyny zgonu,

·        25 % udarów mózgu – pacjenci < 55 r.ż.,

·        połowa pacjentów po udarze jest niepełnosprawna,

Udar mózgu (insultus cerebri):

·        Nagłe wystąpienie objawów ogniskowych uszkodzenia mózgu w wyniku zaburzeń krążenia mózgowego,

·        Z utratą lub bez utraty świadomości,

·        Krwotok lub zakrzep, zator tętnic mózgowych,

·        Podział tradycyjny:

o       Krwotoczny 15 – 20 %,

o       Niedokrwienny (zawał mózgu) w wyniku zakrzepu lub zatoru 80 – 85 %,

·        Przyczyny:

o       Nadciśnienie tętnicze,

o       Miażdżyca,

o       Sercopochodne zatory mózgu,

·        Rzadziej:

o       Choroba naczyń – zapalenie tętnic (ch. Zakaźna AIDS, kolagenozy, sarkoidoza), uraz tętnicy mózgowych, powikłania po angiografii,

o       Migrena,

o       Choroby krwi (policytemia, nadpłytkowość),

o       Leki (antykoncepcyjne, p/zakrzepowe),

·        Czynniki ryzyka: styl życia i środowisko,

·        Pewne:

o       Nikotynizm, alkoholizm,

o       Uzależnienie lekowe,

o       Wiek,

o       Płeć męska,

o       Czynnik rodzinne,

·        Prawdopodobne: antykoncepcja, dieta bogatotłuszczowa, otyłość, zaburzenia metaboliczne, mała aktywność fizyczna,

·        Choroby, pewne:

o       Nadciśnienie tętnicze,

o       Choroby serca,

o       Przebyty incydent TIA lub udar,

o       >Ht, > fibrynogen,

o       Cukrzyca,

o       Prawdopodobne: dna moczanowa, niedoczynność tarczycy, bezobjawowe zmiany w tętnicach przed i wewnątrzmózgowych,

Przejściowe napady niedokrwienne TIA:

·        Przelotne, krótkotrwałe niedokrwienie mózgu, z przemijającymi objawami ogniskowymi, w dorzeczu t. szyjnej i układu tętniczego kręgowo – podstawnego,

·        Obraz kliniczny: t. szyjna – niedowłady połowiczne afazja, zaburzenia czucia,

·        t. podstawna – zawroty głowy, zaburzenia widzenia, dyzartria, objawy móżdżkowe, niedowłady połowicze i obustronne, utrata przytomność,

·        Etiopatogeneza: małe zatory sercowe, mikrozatory,

·        Rozpoznanie,

·        Postępowanie: Hospitalizacja, reżim łóżkowy, leczenie chorób podstawowych, leki p/agregacyjne,

·        Rokowanie: u 33 % w ciągu 5 lat pojawia się pełny udar mózgowy, z tego u 20 % w ciągu m – ca, a u 50 % w ciągu roku!

Niedokrwienny udar mózgu:

·        Zwężenie lub zamknięcie światła naczyń wskutek zmian miażdżycowych, zakrzepów,

·        Ogniskowa niewydolność krążenia mózgowych,

·        Podział patologiczny:

o       Zakrzepowy,

o       Zakrzepowo – miażdżycowy,

o       Zatorowy,

o       Zatokowy,

Podział względy na dynamikę:

o       Przejściowy,

o       Odwracalny (objawy mijają do 3 tyg),

o       Postępujący,

o       Dokonany,

Udar mózgu – miażdżycowo – zakrzepowy:

·        Obraz kliniczny: objawy częściej występują nagle, niedowład lub porażenie, objawy ogniskowe, duże zawały – zgon,

·        Powikłania:

o       Obrzęk mózgu: wklinowanie, ukrwotocznienie zawału, zaburzenie elektrolitowe, wzrost lub spadek RR. Powikłania poinfekcyjne, zapalenie zakrzepowe żył, zator płucny, powikłania kardiologiczne, apatia, depresja,

o       Obrzęk mózgu: u 7 – 20 %przypadków udarowych,, 2 – 5 dni po udarze, śmiertelność do 60 %,

o       Obraz kliniczny: asymetria żrecie, oddech periodyczny, ból głowy, Babiński „+”, tarcza zastoinowa,

·        Rozpoznanie: obraz kliniczny, CT, angiografia, nakłucie lędźwiowe niewskazane,

·        Postępowanie: prewencja pierwotna – zmniejszenie czynników ryzyka,

·        Prewencja wtórna – eliminacja czynników ryzyka i rehabilitacja,

·        Metody postępowania:

o       Hemodilucja – dextran niskocząsteczkowy, leki wazoaktywne,

o       Leki p/zakrzepowe – heparyna (ryzyko powikłań!!!),

·        Schemat postępowania:

o       CT,

o       Tlenoterapia,

o       Zwalczanie hipo i hiperglikemi,

o       Obniżenie RR,

o       Heparyna,

o       Monitorowania RR śródczaszkowego,

o       Zwalczanie powikłań,

o       Wczesna rehabilitacja i uruchamianie,

o       Prewencja wtórna,

·        Patogeneza: wady serca, wypadanie płatka, kardiomiopatia, zaburzenie rytmu serca, zapalenie wsierdzia, zawał mięśnia sercowego, zmiany zakrzepowo – zatorowe kk., dolnych,

·        Obraz kliniczny: występuje nagłe, często z utratą przytomności,

·        Postępowanie: leki p/zakrzepowe,

Udar zatokowy (lakularny):

·        W wyniku niedrożności drobnych tętnic mózgu niewielkie ogniska zawałowe, ich zejście to drobne jamki zatok,

·        Głównie mężczyzn,

·        Obraz kliniczny: objaw utrzymujący się krótko, czysty niedowład połowiczy, zaburzenia czuci etc.,

·        Rozpoznanie: CT, RMI,

·        Postępowanie: jak wyżej,

Krwotok mózgowy:

·        Definicja – nagły wylew krwi z pękniętego naczynia – główna przyczyna to nadciśnienie tętnicze,

·        Obraz kliniczny: objawy prodromalne, przemijające objawy ogniskowe, utrata przytomności, wymioty, drgawki, śpiączki, porażenia, objawy patologiczne,

·        4 zespoły małych płatowych udarów krwotocznych:

1.      Potyliczny – ból oka i niedowidzenie połowicze,

2.      Skroniowy – ból ucha i niedowidzenie kwadratowe,

3.      Czołowy – ból czoła, niedowidzenie górnej kończyny,

4.      Ciemieniowy – ból ok., ciemieniowo – skroniowej i zaburzenia czucia,

·        Krwotok mózgowy: bóle w tyłogłowiu, wymioty, zanurzenia równowagi, stan śpiączkowy,

·        Rozpoznanie: CT,

·        Postępowanie: normalizacja RR, leki p/obrzękowe, leczenie chirurgiczne,

Udar mózgu u młodych:

·         Przyczyna:

o       Miażdżyca,

o       Choroby serca – kardiomiopatia, wypadanie płatka,

o       Choroby naczyń – zapalenie,

o       Migrena,

o       Środki antykoncepcyjne,

Tętniaki i zniekształcenia tętniczo – żylne naczyń mózgowych:

Rozpoznanie: angio – MRI,

Krwotok podpajęczynówkowy:

·         Krwawienie do przestrzeni między oponą pajęczynówkową a oponą miękką,

·         Obraz kliniczny: nagły silny ból głowy, wymioty, drgawki, zaburzenia przytomności, objawy ogniskowe, oponowe, 5 stopniowa skala Botterella – od lekkich bólów głowy i bez objawów ogniskowych do śpiączki i sztywności odmóżdżeniowej,

·         Etiopatogeneza: tętniaki mózgu, skazy krwotoczne, zakażenia, nadciśnienie tętnicze,

·         Rozpoznanie: CT, nakłucie lędźwiowe,

·         Postępowanie: leczenie operacyjne tętniaka, leczenie zachowawcze,

·         Rokowanie: 25 % umiera wśród nie leczonych operacyjnie w ciągu pierwszych dni, w ciągu m –ca kolejne 25 %,

Encefalopatia nadciśnieniowa:

·         Zespół ostrych lub podostrych zanurzeń mózgowych towarzyszących nadciśnieniu – w wyniku przekrwienia i obrzęku mózgu,

Choroba niedokrwienna mózgu:

·         Miażdżyca:

o       Encefalopatia miażdżycowa – 50 – 60 r.ż., spadek sprawności fizycznej i psychicznej, drażliwość, trudność w zapamiętaniu, szum i zawroty głowy, objawy depresji,

o       Przewlekła niewydolność kręgowo – podstawna – 50 – 60 r.ż., zaburzenia równowagi, parestezje, bezsenność, upośledzenie pamięci,

o       Otępienie miażdżycowe,

o       Porażenie rzekomoopuszkowe – dyzartria i dysfagia, niedowład objawy piramidowe,

·         Rozpoznanie i postępowanie:

Choroba Alzheimera:

·         Choroba zwyrodnieniowa mózgu – z postępującym otępieniem z objawami afatycznymi, agnostycznymi i apatycznymi,

·         Obraz kliniczny: lęk, depresja, dziwactwo, zaburzenie pamięci, upośledzenie zdolności do pracy, zaburzenie orientacji, napady padaczki etc.,

·         Rozpoznanie: obraz kliniczny, badanie neurologiczne i psychiatryczne, CT, eeg,

·         Postępowanie: Leczenie objawowe, neuroleptyki, inhibitory esterazy acetylocholinowej,

Otępienie starcze, choroba Picka:

·         Rzadka choroba – zanik mózgu, głównie zanik płatów czołowych i skroniowych,

·         Rokowanie niepomyślne,

·         Zespoły zaburzania pamięci,

...