Grypa.pdf

Materiały informacyjne dla

pacjentów

Grypa

Rozdziały tego tematu:

Wprowadzenie

Objawy

Przyczyny

Rozpoznanie

Leczenie

Powikłania

Zapobieganie

Piśmiennictwo

Wybrane linki

Krótkie nagrania dźwiękowe

Wprowadzenie

Grypa jest to choroba płuc oraz górnych dróg oddechowych wywoływana przez wirusa

grypy. Wirus rozprzestrzenia się w płucach i drogach oddechowych. Istnieją trzy typy wirusa

grypy, znane jako wirus A, B i C.

Głównymi objawami są wysoka gorączka, która pojawia się szybko, z towarzyszącymi

uogólnionymi bólami. Często występuje utrata apetytu, nudności oraz ostry suchy kaszel. U

większości osób największe nasilenie objawów następuje po 2-3 dniach, a poprawa

zaczyna się w ciągu 5-8 dni, chociaż kaszel i uogólnione zmęczenie mogą trwać przez 2-3

tygodnie.

Wirus grypy rozprzestrzenia się zazwyczaj w małych kropelkach śliny uwalnianych podczas

kaszlu lub kichania przez zakażoną osobę. Bezpośredni kontakt z rękami

zanieczyszczonymi wirusem może również powodować rozprzestrzeniane się zakażenia.

Zazwyczaj upływa od 1 do 4 dni (średnio 2 dni) od chwili zakażenia do wystąpienia pełnych

objawów. Ludzie chorzy na grypę zazwyczaj stanowią źródło zakażenia od jednego dnia

przed pojawieniem się objawów do około 5 dni po wystąpieniu pierwszych objawów grypy.

Dzieci i osoby z obniżoną odpornością mogą stanowić źródło zakażenia przez dłuższy okres

czasu. Rozsądne jest więc unikanie wszelkich niepotrzebnych kontaktów z innymi osobami

w okresie infekcyjnym.

W Wielkiej Brytanii grypa występuje zazwyczaj w miesiącach zimowych, od października do

kwietnia.

U niewielkiej liczby starszych osób lub osób z innymi chorobami może wystąpić zakażenie

klatki piersiowej, które może prowadzić do poważnej choroby i stanowić zagrożenie życia.

Liczba pacjentów, jaka zgłasza się do lekarzy rodzinnych z chorobą grypo-podobną w

okresie zimowym jest różna w poszczególnych latach (zazwyczaj wynosi od 50 do 200 osób

Flu | Polish | Translated March 05

Page 1 of 9

Objawy

Grypa jest chorobą zakaźną górnych dróg oddechowych.

Jej objawy są następujące:

• Pojawiająca się szybko gorączka (38 – 40 C)

• Pocenie i uczucie gorąca, uogólnione bóle mięśni

• Uczucie zmęczenia

• Suchy kaszel pochodzący z klatki piersiowej

• Kichanie

• Katar lub uczucie zapchania nosa

• Trudności w spaniu.

U niemowląt i małych dzieci chorujących na grypę mogą również występować poniższe

objawy:

• Letarg (senność, brak odpowiedzi na bodźce, wiotkość)

• Trudności z karmieniem.

Objawy mogą również obejmować nudności, wymioty i biegunkę, zwłaszcza u dzieci.

Wiele objawów grypy jest podobnych do objawów przeziębienia (zobacz Przeziębienie) i

wiele osób nieprawidłowo określa ciężkie przeziębienie jako „grypę”. Obie te choroby

wywoływane są przez wirusy, ale grypa częściej niż przeziębienie obejmuje płuca. Grypa

nie powoduje również zazwyczaj uczucia „ciężkości głowy”, jakie daje przeziębienie.

Flu | Polish | Translated March 05

Page 2 of 9

Przyczyny

Rodzina wirusów grypy obejmuje trzy główne typy, A, B i C. Wiadomo, że wirusy grypy

mutują (zmieniają się) na przestrzeni czasu. Ponadto szczepy wirusa grypy klasyfikowane

są również w zależności od tego, gdzie i kiedy zostały po raz pierwszy zidentyfikowane i

nadawany jest im numer seryjny.

Wirus grypy A występuje częściej (co dwa – trzy lata) i jest groźniejszy. Często ulega

mutacji i regularnie wytwarza odmiany, na które brakuje odporności w danej populacji. Z

tego powodu może powodować szeroko rozprzestrzenione epidemie, które mogą

obejmować całe kontynenty (pandemie). Są one wywoływane przez nowe szczepy wirusa

typu A.

Zazwyczaj wirus grypy typu B powoduje mniej poważną chorobę, chociaż odpowiedzialny

jest za mniejsze wybuchy epidemii.

Typ C wywołuje zazwyczaj łagodną chorobę podobną do przeziębienia.

W ostatnich latach krążyły dwa podtypy wirusa grypy typu A, Podtyp H1N1 i podtyp H3N2 –

szczepy Panama lub Moskwa.

Badania laboratoryjne przeprowadzone dotychczas w tym roku (2003/2004) wykazują, że

głównym krążącym szczepem jest szczep wirusa grypy typu A (H3N2), szczep Fujian. Różni

się on nieco od szczepu wirusa typu A (H3N2) Panama, który krążył w Wielkiej Brytanii w

ostatnich latach.

Rozpoznanie

Rozpoznanie jest zazwyczaj stawiane przez osobę chorującą na grypę lub przez lekarza

rodzinnego, na podstawie charakterystycznych objawów. Najczęściej nie jest konieczne

wykonywanie żadnych innych badań diagnostycznych, chyba że występują powikłania.

Lekarz rodzinny nie może dokładnie powiedzieć, który wirus powoduje objawy grypo-

podobne. Głównym zadaniem diagnostyki laboratoryjnej jest identyfikacja głównych

krążących rodzajów i szczepów wirusa grypy. W tym celu konieczne jest wykonanie hodowli

wirusa. Próbka pobierana jest z nosa lub gardła za pomocą tamponu.

Jeżeli podejrzewa się inną chorobę (np. malarię, u osoby, która niedawno podróżowała do

obszarów, w których występuje malaria), konieczne może być wykonanie innych testów lub

skierowanie do specjalisty.

Flu | Polish | Translated March 05

Page 3 of 9

Leczenie

Większość zdrowych, sprawnych ludzi może leczyć objawy grypy w domu, stosując leki

powszechnie dostępne w aptekach (zobacz Przeziębienie). Osobom chorym na grypę nie

przepisuje się antybiotyków, ponieważ nie wpływają one na wirusy. W rzadkich przypadkach

mogą być one potrzebne, aby kontrolować powikłania, zwłaszcza ciężkie zakażenia klatki

piersiowej lub zapalenia płuc.

Zaleca się zazwyczaj, aby zdrowi ludzie zostali w domu, w łóżku do czasu ustąpienia

ostrych objawów, czyli przez dwa lub trzy dni po wystąpieniu największego nasilenia

objawów. Ważne jest, aby pić duże ilości płynów i leczyć w miarę potrzeby występujące

objawy. Jeżeli pojawi się gorączka, nacierać się gąbką nasączoną letnia wodą. Leczenie

poszczególnych objawów znaleźć można pod hasłami dotyczącymi przeziębienia, bólu

gardła i kaszlu.

Jeżeli u danej osoby istnieje szczególne ryzyko wystąpienia powikłań i wiadomo, że w

społeczności krąży wirus grypy typu A lub B, lekarz rodzinny może przepisać leki

wymienione poniżej.

Istnieją dobre wytyczne sugerujące lekarzom sposób leczenia grypy. The National Institute

for Clinical Excellence (NICE) (Narodowy Instytut do spraw Doskonałości Leczenia

Klinicznego) wydał również wytyczne dotyczące stosowania specyficznego leczenia u osób,

u których występuje ryzyko powikłań (Patrz pozycja (1) piśmiennictwa).

Leczenie grypy nie eliminuje choroby, ale może zmniejszyć ciężkość i czas trwania

zakażenia oraz występowania objawów.

Zanamiwir i oseltamiwir są to leki przeciwwirusowe, które wykazują aktywność przeciwko

wirusowi grypy A i B. Działają one w ten sposób, że hamują namnażanie wirusa w

organizmie. Aby były skuteczne, powinny być przyjęte w ciągu 48 godzin od chwili

wystąpienia objawów.

Zanamiwir przyjmuje się wziewnie w postaci proszku przez urządzenie diskhaler. Dawka

wynosi dwie inhalacje dwa razy dziennie przez 5 dni. Większość ludzi może bezpiecznie

przyjmować zanamiwir. Jeżeli u danej osoby występuje astma lub inna choroba płuc,

zastosowanie leku może spowodować duszność i konieczne jest wówczas podanie leku

wziewnego zmniejszającego ten objaw.

Oseltamiwir przyjmuje się doustnie w dawce jedna tabletka dwa razy dziennie przez 5 dni.

Większość ludzi może bezpiecznie przyjmować Oseltamiwir. Jeżeli występuje choroba

nerek, przepisana będzie mniejsza dawka. Oseltamiwir może powodować nudności,

wymioty, ból brzucha i biegunkę. Te działania niepożądane nie powinny być zbyt duże, ale

jeżeli są nasilone, należy zgłosić się do lekarza.

Obecnie nie jest zalecane zapobieganie grypie przez przyjmowanie któregokolwiek z tych

leków, chyba że doszło do rozwoju epidemii grypy. W okresie zachorowań na grypę NHS

dokładnie monitoruje liczbę zachorowań i powiadomi lekarzy, jeżeli konieczne będzie

zastosowanie dodatkowych środków w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby.

Flu | Polish | Translated March 05

Page 4 of 9

Amantadyna jest to inny lek doustny, który działa wyłącznie przeciwko wirusowi grypy typu

A. W chwili obecnej nie zaleca się stosowania tego leku w leczeniu grypy, ale może on być

podawany w wyjątkowych okolicznościach, jeżeli inne leki nie są odpowiednie.

na każde 100 000). Zdrowe osoby, u których wystąpi grypa, nie muszą jednak zgłaszać się

do lekarza.

Epidemię grypy stwierdza się, jeżeli ponad 400 osób na 100 000 zgłasza się w ciągu

tygodnia do lekarza z objawami grypy lub grypo-podobnymi. Określenie choroba grypo-

podobna opisuje wiele różnych chorób, które dają podobne objawy.

Powikłania

Najczęstszym powikłaniem jest „wtórne” bakteryjne zakażenie klatki piersiowej, które rozwija

się oprócz zakażenia wirusem. Sporadycznie może to być ciężkie zakażenie i może

prowadzić do zapalenia płuc. Zastosowanie antybiotyków leczy zazwyczaj ten stan, ale

zakażenie stanowi czasami zagrożenie dla życia, zwłaszcza u osób delikatnych i starszych.

Inne ciężkie powikłania występują rzadko.

W rzadkich przypadkach grypa może przejść w wysoką gorączkę, ostre zapalenie oskrzeli,

zapalenie mózgu i zapalenie płuc.

Ryzyko powikłań i wystąpienia ciężkiej choroby jest wyższe w następujących grupach osób:

• U osób w wieku powyżej 65 lat

• U niemowląt i małych dzieci

• U osób, u których występują inne choroby (np. przewlekła choroba serca, płuc lub

nerek, cukrzyca oraz u osób, u których występuje upośledzenie układu

odpornościowego w wyniku leczenia lub choroby)

• U osób żyjących w domach starców lub domach opieki lub innych miejscach stałego

pobytu, gdzie bardziej prawdopodobne jest rozprzestrzenianie się wirusa.

Flu | Polish | Translated March 05

Page 5 of 9

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: