Ćwiczenia z tradycyjnego rachunku nazw.doc

LOGIKA

Ćwiczenia z tradycyjnego rachunku nazw

·        Jaki poprawny wniosek można wyprowadzić z dwóch następujących przesłanek:

Wszystkie piękne rzeczy są drogie.

Niektóre piękne rzeczy są zrobione z niedrogich materiałów.

Schemat tego sylogizmu będzie następujący:

M i P              (Niektóre piękne rzeczy są zrobione z niedrogich materiałów)

M a S              (Wszystkie piękne rzeczy są drogie)

S ... P

Z ułożenia terminu średniego w przesłankach widać, że nasz sylogizm jest sylogizmem typu trzeciego. Typ trzeci reprezentują następujące formuły: Darapti, Disamis, Datisi, Felapton, Bocardo, Ferison. W naszym sylogizmie pierwsze jest „i”, drugie „a”. Jedyną możliwą opcją jest tryb Disamis. Uzupełniony schemat musi wyglądać następująco:

M i P             

M a S             

S i P

Odczytać można konkluzję: „Niektóre drogie rzeczy są zrobione z niedrogich materiałów”.

·        Jaki poprawny wniosek można wyprowadzić z dwóch następujących przesłanek:

Wszystko, co powiem, zostanie źle zrozumiane.

Słowa źle zrozumiane bywają obraźliwe.

Z tych przesłanek nie da się wyprowadzić żadnego wniosku, gdyż sylogizm taki łamałby jedną ze średniowiecznych zasad: „aut semel aut iterum medius generaliter” – w którejś z przesłanek termin średni musi być rozłożony (musi być podmiotem zdania ogólnego lub orzecznikiem zdania przeczącego).

·        Jaka jest wartość logiczna zdań a) – f), jeżeli zdanie: „niektóre orzechy nie mają korzenia palowego” jest prawdziwe?

Niektóre orzechy nie mają korzenia palowego.              S o P              1

a)     Wszystkie orzechy mają korzeń palowy.              S a P              0

Na mocy kwadratu logicznego, między SoP i SaP musi zachodzić sprzeczność.
 

b)     Niektóre orzechy mają korzeń palowy.              S i P              ?
 

c)     Żaden orzech nie ma korzenia palowego.              S e P              ?
 

d)     Niektóre rośliny bez korzenia palowego są orzechami.              P’ i S              1

P’iS jest na mocy kontrapozycji równoważne z SoP.
 

e)     Niektóre rośliny z korzeniem palowym są orzechami.              P i S              ?
 

f)       Żadna roślina z korzeniem palowym nie jest orzechem.              P e S              ?

·        Jaka jest wartość logiczna zdań a) – f), jeżeli zdanie: „niektóre orzechy nie mają korzenia palowego” jest fałszywe?

Niektóre orzechy nie mają korzenia palowego.              S o P              0

a)     Wszystkie orzechy mają korzeń palowy.              S a P              1

Na mocy kwadratu logicznego, między SoP i SaP musi zachodzić sprzeczność.
 

b)     Niektóre orzechy mają korzeń palowy.              S i P              1

Na mocy kwadratu logicznego, między SiP i SoP musi zachodzić dopełnianie.
 

c)     Żaden orzech nie ma korzenia palowego.              S e P              0

Na mocy kwadratu logicznego, między SiP i SoP musi zachodzić wynikanie.
 

d)     Niektóre rośliny bez korzenia palowego są orzechami.              P’ i S              0

e)     Niektóre rośliny z korzeniem palowym są orzechami.              P i S              1
 

f)       Żadna roślina z korzeniem palowym nie jest orzechem.              P e S              0