CD poprzedniego wykładu.
Działanie mechaniczne:
- podłużne fale ultradźwiękowe wywołują w tkankach rytmiczne, odpowiadające jej częstotliwości drgania cząsteczek o charakterze naprzemiennego zagęszczania i rozrzedzania w kierunku rozprzestrzeniania się fal
- - te wahadłowe drgania (wychylenia) są niewielkie, ich zakres wynosi ok. 1% średnicy komórki
Działają one na błony komórkowe i prawdopodobnie wpływają na wzrost ich przepuszczalności. Ciśnienie fali ultradźwiękowej w normalnie stosowanych dawkach leczniczych jest bardzo małe – jeśli nawet występuje w tkankach mikromasaż, to na skutek jego działania powstaje ciepło.
Działanie fizykochemiczne:
- działają katalitycznie w niektórych reakcjach chemicznych
- powodują procesy utleniania lub redukcji
- powodują wzrost szybkości dyfuzji przez błony biologiczne
- wpływają na pH zasadowo
Działanie biologiczne:
- jest wypadkową działania cieplnego, mechanicznego i fizykochemicznego
- składa się z miejscowego pierwotnego działania ultradźwięków i wtórnego, ogólnego działania, które jest następstwem działania mechanizmów nerwowo-humoralnych ośrodkowych mechanizmów wyrównawczych
Powstające ciepło rozszerza naczynia krwionośne w tkankach, polepszając utlenowanie i dostawy substratów energetycznych i substancji czynnościowych oraz usuwanie produktów przemiany materii, przyspiesza miejscowe procesy przemiany materii.
- ultradźwięki powodują zmiany stanu koloidalnego białek
- zwiększają rozciągliwość włókien kolagenowych
- przyspieszają gojenie ran
- działają przeciwbólowo
Mimo, iż działanie ultradźwięków jest bardzo złożone, są uważane za najwazniejsze zabiegi głębokim działaniu cieplnym.
Metody wykonywania zabiegu:
- technika dynamiczna
- technika półstatyczna
Dynamiczna:
Powolne przesuwanie głowicy ruchami okrężnymi, ślizgającymi, bez nacisku, tam i z powrotem, podczas całego zabiegu.
Pole zabiegu powinno być mniej więcej dwa razy większe od stosowanej głowicy.
Gdy obszar chorobowy jest większy, dzieli się go na odpowiednio mniejsze pola i każde z nich nadźwiękowuje się oddzielnie taka samą dawką. W czasie jednego zabiegu nadźwiękuwuje się nie więcej niż 2, 3 takie pola.
Technika półstatyczna:
Technika tak jak przy dynamicznym lecz wolniejsze przesuwanie głowicy bezpośrednio nad ograniczonym polem zabiegu.
Dawkowanie
Należy wziąć pod uwagę:
- wielkość powierzchni czynnej głowicy
- czas trwania zabiegów, liczbę serii (zalecana 1 seria max 12 zabiegów), przerwy (2-3 m - ce).
Na pojedynczą dawkę składa się natężenie i czas trwania przy uwzględnieniu częstotliwości.
„...by dawka była tak duża jak konieczne, i równocześnie tak mała, jak to jest możliwe...”
Zgodnie z zasadą fizykoterapii, im bardziej ostry jest proces chorobowy, tym dawka większa.
Dawki:
- mała – 0,3 W/cm3
- średnia – 0,6 W/cm3
- duża – 0,9 W/cm3
Czas trwania zabiegu 1-30 min., jednak zaleca się zabieg nie krótszy niż 10 min.
Obecnie wykorzystuje się 4 rodzaje zabiegów:
- ciągła fala ultradźwiękowa,
- przerywanie w odpowiednim czasie fali UD,
- ultrafonoforeza (sonoforeza) – wprowadzanie substancji leczniczej z maści, żelu,
- równoczesne stosowanie ultradźwięków i prądu impulsowego
Ultrafonoforeza – działanie podwójne, lek i ultradźwięki, jednak jonoforeza jest wprowadza więcej leku.
Zastosowanie w medycynie
- zespoły bólowe kręgosłupa
- schorzenia reumatyczne
- urazy
Przeciwskazania
Miejsca, w obrębie których nie stosuje się ultradźwięków:
- okolice serca, płuc
- jama brzuszna, jądra, guzy łagodne i złośliwe, brzuch ciężarnej, oczy, kości, nasady kości u dzieci i młodzieży
- okolica rdzenia przedłużonego
- okolica przylegające do obszaru, w którym wykonano laminektomię.
Przeciwwskazaniem do stosowania ultradźwięków są wszystkie choroby, w których nie wolno stosować ciepła.
- nie wolno nadźwiękawiać odcinka C3
- przy zaburzeniach obwodowego krążenia tętniczego, zakrzepowe zapalenie żył
- przy rozruszniku serca nie wolno tułowia, ale można kończyny dolne
- 8 m – cy po RTG
- nie wolno w bliskim sąsiedztwie wszczepionych elementów metalowych.
Ultradźwięki w kosmetologii
- problemy z rozszerzonymi naczynkami, rumień – należy stosować bardzo małe dawki, stosując również preparat kosmetyczny, rumień (rumień cofa się już po trzecim zabiegu, po piątym znika w 70-80 %)
- usuwanie przebarwień, zmian potrądzikowych
- usuwanie nieprawidłowej pigmentacji, nie dotyczy zmian onkologicznych!
- terapia przeciwzmarszczkowa, z kremami, zwiększają ich wchłanialność, poprawia elastyczność kolagenu
- redukcja opuchlizny i podkrążonych oczu (bardzo małe dawki, zaleca się ostrożność ze względu na gałkę oczną)
- zapobieganie przerostom blizn – w połączeniu ze środkami gojącymi i zmniejszającymi blizny
- na cebulki włosów, poprawia stan skóry, stosuje się w leczeniu cellulitu – małe dawki, długi czas działania
PRĄD STAŁY – nie zmienia w czasie kierunku i natężenia
Rodzaje zabiegów;
- galwanizacja
- jonoforeza
- kąpiel elektryczno – wodna
- epilacja
Tkanki i płyny ustrojowe różnią się przewodnością elektryczną w zalezności oduwodnienia i stężenia w nich elektrolitów.
Rodzaje zjawisk:
- elektrochemiczne
- elektrokinetyczne
- elektrotermiczne
- reakcj. nerwów i mięśni
- reakcj. naczyń krwionośnych
Elektroforeza (kataforeza i anaforeza) – faza rozproszona przesuwa się względem fazy rozpraszajacej.
Kataforeza – ruch dodatnio naładowanych cząsteczek w stronę katody
Anaforeza – ruch ujemnie naładowanych cząsteczek w stronę anody
Elektrody maja ładunki odwrotnie naładowane niż elektrony.
Elektroosmoza
Działanie elektrotermiczne – pod wpływem prądu w tkankach powstaje niewielka ilość ciepła, jest ono wytwarzane głównie w kierunku naczyń krwionośnych.
Prawo Du Bois Reymonda
Przyczyna powstawania bodźca nie jest sam prąd lecz dostatecznie szybka zmianajego natężenia.
Elektrotonus – wzrost pobudliwości nerwu i mięśnia
Anelektrotonus – spadek pobudliwości nerwu i mięśnia
Reakcje naczyń krwionośnych – Prąd wywołuje przekrwienie związane z rozszerzeniem naczyń krwionośnych w wyniku działania ciał histaminopodobnych w skórze. Rumień jest najwyraźniejszy pod elektrodami, słabiej jest zaznaczony w ich otoczeniu.
Rozszerzenie naczyń jest silniejsze pod katodą niż pod anodą.
Rumień galwaniczny:
I okres – rozszerzenie powierzchownych naczyń krwionośnych, objawia się zaczerwienieniem
II okres – po 30 minutach rumień słabnie lub znika
III okres – głęboki – utrzymuje się nawet kilka godzin
Anoda – działanie przeciwbólowe
Katoda – działanie pobudzające ( zaburzenia czucia)
Poprawa krążenia → odżywienie tkanek
Działanie przeciwzakrzepowe ( przy istniejących zakrzepach nie zaleca się terapii, ponieważ może dojść do oderwania skrzepu i powstania zatoru).
Galwanizacja
- elektrody płaskie
- specjalne: dyskowa, wałeczkowa, Bergoniego
Podział:
- ze względu na ułożenie elektrod
♦ podłużne
♦poprzeczne
- ze względu na sposób wykonywania zabiegu
♦ stabilne
♦ labilne
- ze względu na elektrodę czynną
♦ katodowe
♦ anodowe
Przepływ prądu pomiędzy elektrodami zależy od:
- rozmiaru elektrod – decyduje o gęstości przepływającego prądu
- ich ułożenia ( podłużne, poprzeczne)
- przewodzenia tkanek
- odległości między elektrodami
Działanie brzegowe – zjawisko niepożądane, elektrody są zbyt blisko siebie, lub/i ich powierzchnie nie są równe, lub/i podkład nie przylega. Może to uszkodzić tkanki lub zwiększyć odczyn naczyniowy.
Dawka zależy od:
- powierzchni elektrody czynnej,
- czasu trwania zabiegu
- było jeszcze trzecia ale nie zdążyłam zapisać
Czas zabiegu:
- 10-30 minut (dawka zalecana 15 minut)
- cykl 10 – 20 zabiegów
- codziennie lub co drugi dzień
Dawka słaba: 0,01 – 0,1 mA/cm3 – stosowana w przypadku małych elektrod
Dawka średnia: 0,3 mA/cm3
Dawka mocna: 0,5 mA/cm3 – stosowana w przypadku dużych elektrod w przewlekłych schorzeniach
Anoda:
Nerwobóle
Przewlekłe zapalenie nerwów, korzeni, splotów
Zespoły bólowe w chorobie zwyrodnieniowej
Katoda:
Porażenia wiotkie
Zaburzenia krążenia obwodowego
Zrosty kości
W kosmetologii:
Nerwice naczyniowe skóry
Po oczyszczaniu
Rozszerzone naczynka
Rosacea I stadium
Odmrożenia i omroziny
Skóra ziarnista, źle ukrwiona, niedotleniona, źle odżywiona
Przed nałożeniem maski
Przeciwwskazania:
- ropne zapalenie skóry, wypryski, stany zapalne ropne skóry i tkanek miękkich
- wypryski
- stany gorączkowe
- zaburzenia czucia
- choroby tarczycy
- ciąża
- nowotwory
- czynna gruźlica
Ostrożność:
- rozrusznik serca – nie zaleca się
- zmiany chorobowe w okolicy głowy i serca
- elementy metalowe, zespolenia – nie
- wkładki wewnątrzmaciczne L/S (odc. kręgosłupa) i brzuch – nie
- biegu + wpływa niekorzystnie na uszkodzone włókna nerwowe
...
grazka190862