poradnik doboru i kompozycji stroju historycznego 1350-1492 cz 2.pdf

Poradnik doboru i kompozycji stroju historycznego 1350-1492

KLASYCZNA HOUPPELANDE

Obszerna, fałdowana suknia reprezentacyjna. Droga i elegancka. Często z rozbudowanym kołnierzem lub

rękawami.

MATERIAŁ: tkaniny wełniane, aksamit, jedwabie. Podszewka – futro, bawełna, jedwab,

tkaniny wełniane

KOLOR: szeroka gama kolorystyczna

Rys.20

Rys.22

Rys.23

Kobieca „opelanda” miała krótkie rozcięcie pod szyją i była wkładana przez głowę, zapinana na niewidoczne

haftki lub guziki. Przepasywano ją wysoko ponad talią, szerokim pasem zakończonym ozdobną klamrą

i okuciem. Charakterystyczną cechą tej szaty jest wysoki, sztywny, sięgający uszu kołnierz, często lamowany

futrem. „Opelandy” najprawdopodobniej krojono z ćwiartek koła – dwóch lub trzech. (W przypadku trzech

ćwiartek, dwie z nich układano z przodu ze szwem po środku, a trzecia stanowiła tył stroju.) Rękawy

fantazyjne, najczęściej otwarte, sięgające ziemi, również wykrawano z ćwiartek koła. Aby rękaw dobrze leżał,

ważne było, aby pełny ukos pokrywał się z linią biegnącą na zewnątrz ręki, wzdłuż łokcia. W początkach XV

wieku obok rękawów otwartych zaczęły się pojawiać również tzw. rękawy workowe – szerokie, lecz zamknięte

z wąskim otworem na dłoń.

W latach ’20 XV wieku rozpowszechniła się moda na płaskie układanie wysokich kołnierzy i wykładanie

na wierzch kołnierzy koszuli (rys.23).

PASUJĄCE NAKRYCIE GŁOWY: czepiec siodłowy lub wianek

(wałek) nałożony na lekką chustkę-welonik.

PASUJĄCA SUKNIA SPODNIA: obcisła górą suknia z długimi, wąskimi rękawami zachodzącymi na dłoń lub

bombardes.

RODZAJ SUKNI: dworska, modna od drugiej połowy XIV wieku i w początkach wieku XV. W późniejszym

okresie istniała w nieco zmienionej formie.

ODMIANY SUKIEN HOUPPELANDE

Opisane poniżej dwie formy sukien, poza swą klasyczną formą występowały nieco zmienione, w różnych

wariacjach.

Edycja dla grupy Entente Cordiale, na cele statutowe.

NIE DO SPRZEDAŻY. Powielanie tylko za zgodą autorów.

Poradnik doboru i kompozycji stroju historycznego 1350-1492

A - ODMIANY SUKNI HOUPPELANDE

Rys.28

Rys.30

Przedstawiony tutaj model stroju stanowi swego

rodzaju kombinację dwóch sukni modnych pod koniec

XIV wieku. Korpus sukienki jest przylegający górą do

ciała i rozszerza się dopiero od wysokości bioder.

Szerokie, otwarte rękawy natomiast zapożyczone są

od sukni houppelande.

Rysunek 30 przedstawia inną szatę – tym razem

zbliżoną bardziej do sukni typu robe niż houppelande.

Jednak nie mamy tu też do czynienia z klasycznym

fasonem robe - rękawy są stosunkowo szerokie,

a futrzany garnirunek dekoltu również nie jest

typowym szerokim wyłożeniem kołnierza.

Ilustracja pochodzi z “Bardzo bogatych godzinek”

księcia de Berry z ok. 1416 roku.

B – PRZYSTOSOWANIE SUKIEN HOUPPELANDE DLA POTRZEB

UBOŻSZYCH ŚRODOWISK MIESZCZAŃSKICH

Innego rodzaju zmiany zachodziły, gdy dochodziło do przejęcia krojów wytwornych sukien dworskich,

przez znacznie uboższe środowiska mieszczańskie. Zmianie ulegał wtedy głównie materiał (na tańszy). Różnice

w kroju natomiast dyktowane były koniecznością położenia nacisku na wygodę i funkcjonalność stroju.

Pochodzący z 1435r. wizerunek mieszczki ubranej w suknię będącą

pochodną houppelandy. Jednocześnie można zauważyć ewolucję kroju,

mającą doprowadzić do powstania sukni robe.

Rys.31

Edycja dla grupy Entente Cordiale, na cele statutowe.

NIE DO SPRZEDAŻY. Powielanie tylko za zgodą autorów.

Poradnik doboru i kompozycji stroju historycznego 1350-1492

ROBE (SUKNIA) KOBIECA - SUKNIA “BURGUNDZKA”

(II połowa XVw.)

Reprezentacyjna, szykowna suknia wierzchnia z bardzo charakterystycznym dekoltem.

MATERIAŁ: aksamit jedwabny, sukno wełniane. Wykończenie (kołnierz, mankiety brzeg sukni) – aksamit,

atłas, futro o krótkim włosiu. Podszewka – futro, tkaniny bawełniane, jedwabne, wełniane.

KOLOR: szeroka gama kolorystyczna, praktycznie dowolne.

Poniżej klasyczny przykład robe “burgundzkiej”:

Damska robe, elegancka, wręcz szykowna, droga suknia, charakteryzuje się

dopasowanym stanem, wąskimi rękawami oraz szeroką, rozkloszowaną

częścią dolną z długim trenem. Szpiczasty zarówno z przodu jak i z tyłu,

schodzący do pasa dekolt, odsłaniający suknię spodnią obszyty jest futrem,

podobnie jak końcówki rękawów zakrywających częściowo dłonie, obszyty

jest też brzeg sukni. Krojona z dwóch ćwiartek koła, na środku głęboko,

pionowo rozciętych tak, że rozsunięte i odwinięte na zewnątrz brzegi

rozcięcia, tworzyły charakterystyczny, szpiczasty dekolt, schodzący w dół i

ginący pod przepasaniem. Szeroki pas zakończony jest ozdobną klamrą i

końcówką (rys. 25). Klamrę najprawdopodobniej noszono zazwyczaj z tyłu

(rys. 26).

PASUJĄCE NAKRYCIE GŁOWY: henin – szpiczasty albo ścięty stożek,

pokryty jedwabiem, zaopatrzony w biały welon o różnym układzie.

Czepiec siodłowy, ale wąski i wysoki, zbliżony kształtem do henina, ukazany

na rys.43.

PASUJĄCA SUKNIA SPODNIA: cotte simple – ze specjalną “wkładką”

z przodu, obcisła górą, z głębokim dekoltem łódkowym.

RODZAJ SUKNI: wyłącznie dworska, reprezentacyjna, noszona

w II połowie XVw. Prawdopodobnie ewoluowała z houppelande.

Rys. 24

Rys. 25

Rys. 26

Rys. 27

Edycja dla grupy Entente Cordiale, na cele statutowe.

NIE DO SPRZEDAŻY. Powielanie tylko za zgodą autorów.

Poradnik doboru i kompozycji stroju historycznego 1350-1492

A - JEDNA Z PRZEJŚCIOWYCH, NIETYPOWYCH FORM POMIĘDZY

HOUPPELANDE A “SUKNIĄ BURGUNDZKĄ”

Oglądając przedstawienia ikonograficzne można

zaobserwować stopniowe przekształcanie się sukni

houppelande w robe. Taką formą przejściową jest suknia

pokazana na rysunku 29. Widzimy tu obfitą suknię

z szerokimi, otwartymi rękawami w typie klasycznej

houppelande. Odmienny jest jednak dekolt – typowy już

dla sukni robe.

Rys. 29

B – PRZYSTOSOWANIE SUKIEN ROBE DLA POTRZEB

UBOŻSZYCH ŚRODOWISK MIESZCZAŃSKICH

Ilustracja z 1480 roku, ukazuje uproszczoną, skromniejszą formę

“sukni burgundzkiej”.

Rys. 32

Edycja dla grupy Entente Cordiale, na cele statutowe.

NIE DO SPRZEDAŻY. Powielanie tylko za zgodą autorów.

Poradnik doboru i kompozycji stroju historycznego 1350-1492

NAKRYCIA GŁOWY, FRYZURY

Nakrycie głowy jest nieodzownym elementem stroju średniowiecznego. Powinno ono być jednak dobrane

we właściwy sposób – tak, aby harmonijnie pasowało do reszty stroju. Kwestia uczesania jest trudniejsza

do odtworzenia z oczywistych względów. Jednak zbyt nowoczesną fryzurę łatwo jest ukryć pod

średniowiecznym nakryciem głowy.

FRYZURA

Obok nakrycia głowy bardzo ważną sprawą jest

odpowiednia fryzura. Należy wystrzegać się noszenia

włosów całkowicie rozpuszczonych. Powinny być one

długie, splecione w warkocz lub spięte. Fryzurą

charakterystyczną dla drugiej połowy XIV wieku, są

włosy rozdzielone pośrodku głowy, splecione

w warkocze i upięte po bokach w tzw. baranki. Jeśli

włosy są krótkie lub „nietypowe”(dready itp.) należy

dobrać strój (i co za tym idzie nakrycie głowy)

w taki sposób, aby fryzura została zasłonięta.

Rys.33

CRINALE (chapel)

PASUJĄCE SUKNIE: surcot, suknie modne w drugiej połowie XIV wieku

Nakrycie głowy charakterystyczne dla drugiej połowy

XIV wieku i przełomu z wiekiem XV, związane

z opisanym powyżej typem fryzury. Jest to zakładana na

czoło, ozdobna metalowa obręcz, połączona często

z siatką na włosy.

Rys.34

KRUSELER

MATERIAŁ: płótno lniane lub bawełniane

KOLOR: biały

Rodzaj czepca modnego w XIV wieku, szczególnie w Czechach i Polsce.

Sporządzany z półkolistej chusty obszytej przy brzegach kilkoma rzędami gęsto

zmarszczonej falbanki. Ściągany na karku sznureczkiem. W modzie zachodniej,

odmiany kruselera, w postaci różnorodnie zawijanych chust obszytych falbanką

widoczne są w zasadzie przez cały XV wiek.

PASUJĄCE SUKNIE: surcot, różnego typu suknie modne w drugiej

połowie XIV wieku, oprócz houppelande.

Rys.35

Rys.36

Rys.37

Edycja dla grupy Entente Cordiale, na cele statutowe.

NIE DO SPRZEDAŻY. Powielanie tylko za zgodą autorów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: