W Niemczech mimo zjednoczenia nadal obowiązuje konstytucja RFN z 1949 roku. Konstytucja ta była wiele razy zmieniana ale zasady ustroju zostały niezmienne, zwłaszcza zasada federalizmu, oraz zasada państwa socjalnego, podziału władz, suwerenności narodu. W Niemczech system rządów jest bardzo stabilny. W Niemczech jest taki układ polityczny ze kryzysy rządowe są wykluczone. Z jednej strony jest trwały związek partii chadeckich, a z drugiej strony jest SPD, której ostatnim kanclerzem był Schruder. Ten podział na dwie rywalizujące ze sobą strony powoduje, że w Niemczech nie ma kryzysów rządowych. Jeśli chodzi o sam system rządów to jest to odmiana systemu parlamentarnego. Jest to system rządów parlamentarnych określany jako system kanclerski, ze względu na mocną pozycję kanclerza.
Parlament niemiecki jest 2 izbowy. Składa się z Bundestag – 1 izba i Bundesrat- 2 izba. Jeśli chodzi o wybory do Bundestagu to Niemcy wprowadziły system mieszany to znaczy, że połowa posłów. Liczba posłów ciągle się zmienia. Połowę posłów wybiera się w okręgach jednomandatowych. Natomiast druga połowa wybierana jest w systemie większościowym w okręgach wielomandatowych. Każdy wyborca w Niemczech ma 2 głosy. Jeden głos oddaje na posła z jednomandatowych,a drugi z lista partyjnych. Jeżeli okaże się, że któraś partia zdobyła więcej mandatów to przysługują jej mandaty nadwyżkowe. Kadencja Bundestagu wynosi 4 lata i bardzo trudno ją skrócić, bo w Niemczech nie przewiduje się samorozwiązania parlamentu. Może być rozwiązany tylko przez prezydenta i tylko w 2 sytuacjach. Jeśli Bundestag w 3 głosowaniu nie jest w stanie wybrać kanclerza większościowego. A druga kiedy kanclerz wystąpi do Bundestagu z wnioskiem o wotum zaufania w trakcie kadencji. Gdy taki wniosek nie uzyska poparcia większości to prezydent musi rozwiązać Bundestag.
Bundesrat jest najbardziej oryginalną drugą izbą w świecie, Skład Bundesratu powoływany jest przez rządy krajowe, Każdy z 16 rządów deleguje swoich przedstawicieli do 2 izby parlamentu. To władza lokalna wybiera sowich przedstawicieli do 2 izby parlamentu. Liczy 68 członków. W 68 jest aż 16 premierów krajowych. Bundesrat nie ma stałego przewodniczącego i na zasadzie rotacji funkcję przewodniczącego pełnią kolejni premierzy rządów krajowych: Saksonii, Brandenburgii. W Niemczech obie izby parlamentu nie są równoprawne. W Niemczech większą rolę odgrywa bundestag. Prawie wszystkie decyzje Bundesratu Bundesratu może odrzucić. Z wyjątkiem zmiany granic między krajami.
W Niemczech w 2 izbie tak naprawdę nie ma 68 posłów tylko 16. Głosuje się landami.
Pracami Bundestagu kieruje przewodniczący. Jest to zawsze polityk z tej partii, która ma najwięcej mandatów w Bundestagu. Jest też Rada Starszych. Tworzy się różnego rodzaju komisje. W tym Komisję wspólną. Składa się ona z 2/3 posłów z Bundestagu i 1/3 posłów z 2 izby. Po co taka komisja? Jeśli pojawią się rozbieżności między izbami podczas głosowań. Ustawy podpisuje prezydent, ale może je odrzucić, jeśli są sprzeczne z konstytucją, ale musi je zgłosić do Trybunału.
Jeśli chodzi o funkcję kontrolną to Bundestag może wydać wotum nieufności kanclerzowi. Bundestag może być zwołany w każdej chwili na posiedzenie.
Rola prezydenta w Niemczech jest niewielka. Nawet wynagrodzenie jest mniejsze od wynagrodzenia poselskiego. Prezydenta wybiera Zgromadzenie federalne. W skład zgromadzenia federalnego wchodzą wszyscy posłowie Bundestagu, oraz przedstawiciele z landów. W tej chwili wybiera prezydenta 1226 osób. Żeby zostać prezydentem trzeba uzyskać większość bezwzględną.
Do tej pory prezydent był zawsze wybierany w 1 albo 2 glosowaniu. Nie jest to urząd, którego obsada budzi emocje. Prezydent wybierany jest na 5 lat i ten sam prezydent może sprawować urząd przez 2 kadencje.
Rząd i kanclerz
Procedura powoływania rządu po wyborach jest taka, że kanclerza mianuje prezydent. Mianowany przez prezydenta kanclerz musi być powoływany przez Bundestag. Obowiązuje zasada większości bezwzględnej. 50% + 1 głos. Gdyby osoba wysunięta przez prezydenta, wtedy Bundestag musi powołać kanclerza z własnej inicjatywy. Czyli kandydat powołany przez posłów, ale też większość bezwzględna, gdyby i to nie poskutkowało to w 3 głosowaniu wybiera się zwykłą większością. Kanclerz z chwilą wyboru wybiera sobie ministrów, przedstawia listę członków rządu prezydentowi i prezydent zatwierdza. Pozycja kanclerza jest nieporównywalna ze stanowiskiem szefa rządu w innych państwach. Kanclerz jest zwierzchnikiem ministrów, może w każdej chwili wyrzucić na zbity pysk ministra. W związku z tym w Niemczech jest inaczej postawiona kwestia odpowiedzialności politycznej. Bundestag może uchwalić wotum nieufności tylko kanclerzowi, ponieważ każdy z ministrów odpowiada tylko przed kanclerzem. Ministrowie nie odpowiadają przed Bundestagiem. Przed Bundestagiem odpowiada tylko kanclerz. Kanclerza nie jest jednak łatwo usunąć przez wotum nieufności. Konstruktywne wotum nieufności polega na tym, że Bundestag może wystąpić z wnioskiem o wotum nieufności dla kanclerza, pod warunkiem, że wystąpi z wnioskiem o powołanie nowego kanclerza. Żeby wotum nieufności było skuteczne wotum nieufności w 2 wnioskach musi mieć większość bezwzględną głosów.
Do najważniejszych cech systemu kanclerskiego należy:
Bahera