Kości kończyny górnej.doc

Kości kończyny górnej

Kości obręczy piersiowej

Łopatka

W łopatce wyróżnić można:

ü        kąt górny łopatki (angulus superior)[1],

ü        brzeg przyśrodkowy (margo medialis)[2]

ü        kąt dolny (angulus inferior)[3].

ü        brzeg boczny (margo lateralis)[4].

ü        szyjkę łopatki (collum scapulae)[5] - w przedłużeniu brzegu bocznego,

ü        grzebień łopatki (spina scapulae)[6]

ü        guzek naramienny (tuberculum deltoideum)[7].

ü        kąt wyrostka barkowego (angulus acromii)[8].

ü        wyrostek barkowy (acromion)

ü        dół nadgrzebieniowy i podgrzebieniowy

ü        wyrostek kruczy (processus coracoideus)[9].

•          Obojczyk:

ü        trzon obojczyka (corpus claviculae)[10],

ü        koniec mostkowy (extremitas sternalis)[11] -przyśrodkowy

ü        koniec barkowy (extremitas acromialis)[12] –boczny

ü        Na obu końcach znajdują się powierzchnie stawowe –na końcu mostkowym dla połączenia z mostkiem, na końcu barkowy dla wyrostka barkowego

Kości części wolnej. Kość ramienna ( humerus )

•          Trzon kości ma trzy powierzchnie - przednią boczną, przednią przyśrodkową i tylną, które są ograniczone brzegami. Na powierzchni przednio-bocznej (facies anterior lateralis) w górnej części występuje wyraźna guzowatość naramienna (tuberositas deltoidea). Powierzchnia tylna (facies posterior) jest przedzielona bruzdą nerwu promieniowego (sulcus nerui radialis).

Kość ramienna ( humerus )

Koniec bliższy ma głowę kości ramieniowej (caput humeri), na której znajduje się powierzchnia stawowa do połączenia z wydrążeniem stawowym łopatki. Poniżej głowy występuje szyjka anatomiczna (collum anatomicum), wzdłuż której przyczepia się torebka stawowa. Poniżej szyjki (bocznie i z przodu głowy) są dwa wyraźne guzki; guzek większy (tuberculum majus), leżący po strome zewnętrznej, i guzek mniejszy (tuberculum minus) - po strome wewnętrznej. Od guzków zbiegają w dół grzebienie. Jest to grzebień guzka większego (crista tuberculi majoris) i grzebień guzka mniejszego (crista tuber-culi minoris). Między guzkami i grzebieniami znajduje się bruzda międzyguzkowa (sulcus intertubercularis), w której mieści się ścięgno mięśnia dwugłowego ramienia. Poniżej guzków znajduje się przewężeni^ tzw szyjka chirurgiczna (collum chirurgicum). W tym miejscu kość łatwo ulega złamaniu.

Koniec dalszy jest wyraźnie spłaszczony i poszerzony w kierunku poprzecznym. Tworzy on kłykieć kości ramieniowej (condylus humeri). Po obu stronach kłykcia znajdują się nadkłykcie - boczny (epicondylus lateralis) i przyśrodkowy (epicondylus medialis).

Na kłykciu kości ramieniowej występują dwie powierzchnie stawowe do połączenia z kośćmi łokciową i promieniową. Powierzchnia łokciowa ma kształt bloczka (trochlea humeri), a promieniowa kształt główki (capitulum humeri). Nad bloczkiem od strony przedniej znajduje się dół dziobiasty (fossa corono-idea), a od strony tylnej - dół wyrostka łokciowego (fossa olecranii). Nad główką kości ramieniowej, tylko od strony przedniej, występuje dół promieniowy (fossa radialis). Doły te spełniają ważną rolę w czasie zginania i prostowania wstawię łokciowym (od głębokości dołów zależy zakres tych ruchów).

Kość łokciowa (ulna)

Trójgraniasty trzon kości łokciowej ma brzegi przedni, tylny i między-kostny (lub boczny) oraz powierzchnie przednią, tylną i przyśrodkową. ; Na końcu bliższym wyróżnia się: wyrostek łokciowy                  ( olecranon ), wyrostek dziobiasty ( p.coronoideus ), powierzchnie stawowe tworzące wcięcie bloczkowe i wcięcie promieniowe.

•          Wyrostek łokciowy (olecranon) jest duży, zagięty i wyczuwalny przez skórę. Jego przednia powierzchnia (od strony bloczka kości ramieniowej) ist gładka i tworzy część górną wcięcia bloczkowego.

•          Wyrostek dziobiasty (processus coronoideus) znajduje się po przeciwnej stronie wyrostka łokciowego i jego powierzchnia górna, która jest wklęsla i gładka, tworzy dolną część wcięcia bloczkowego. Poniżej wyrostka dzio-biastego występuje guzowatość kości łokciowej (tuberositas ulnae), a po stronie przyśrodkowej - wcięcie promieniowe (incisura radialis). Wcięcie bloczkowe (incisura trochlearis) to głęboko wklęsła powierzchnia stawowa między wyrostkami łokciowym i dziobiastym, odpowiadająca powierzchni stawowej bloczka kości ramieniowej.

•          Na końcu dalszym kości łokciowej wyróżnia się głowę kości łokciowej ( caput ulnae) i wyrostek rylcowaty (processus styloideus). Głowa ma powierzchnię stawową służącą do połączenia z chrząstką trójkątbą oddzielającą kość łokciową od nadgarstka, oraz obwód stawowy do stawowego połączenia z kością promieniową.

Kość promieniowa ( radius )

Jest to kość długa, w której wyróżnia się trzon i dwa końce. Trzon ma kształt trójścienny, z wyraźnie zaznaczonym w części środkowej brzegiem międzykostnym.

•          Na końcu bliższym wyróżnia się głowę, szyjkę i guzowatość kości promieniowej.

•          Głowa (caput radii) kości promieniowej pokryta jest chrząstką szklistą i posiada płytki dołek głowy (fovea capitis) służący do połączenia z główką kości ramieniowej. Dookoła głowy układa się obwód stawowy głowy (circumferentia articularis capitis) stanowiący ruchome połączenie z kością łokciową. Poniżej głowy znajduje się szyjka kości promieniowej (collum radii), a poniżej szyjki, od strony kości łokciowej występuje silnie rozwinięta guzowatość kości promieniowej (tuberositas radli).

•          Koniec dalszy jest grubszy i szerszy. Ma powierzchnię stawową nadgarstka (facies articularis carpea), umożliwiającą połączenie z kośćmi nadgarstka, oraz powierzchnię stawową, służącą do połączenia z kością łokciową, czyli wcięcie łokciowe (incisura uinaris). Na bocznej stronie kości promieniowej występuje wyrostek rylcowaty (processus styloideus). Na tylnej powierzchni końca dalszego kości promieniowej znajdują się trzy podłużne rowki, w których układają się mięśnie prostujące nadgarstek i palce.

Kości nadgarstka

Nadgarstek składa się z ośmiu kości ułożonych w dwa szeregi po cztery kości. W skład szeregu bliższego wchodzą :
⇒ k. łódeczkowata (os scaphoideum)
⇒ k. księżycowata (os lunatum)
⇒ k. trójgraniasta (os triquetrum)
⇒ k. grochowata (os pisiforme)
Szereg dalszy (również licząc od strony promieniowej do łokciowej) jest utworzony przez :
⇒ k. czworoboczną większą (os trapezium)
⇒ k. czworoboczną mniejszą (os trapezoideum)
⇒ k. główkowatą (os capitatum)
⇒ k. haczykowatą (os hamatum)

•          Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci,
Na trapezie, trapeziku, główka wisi na haczyku.

Kości śródręcza i palców

Śródręcze (metacarpus) składa się z 5 kości śródręcza, z których każda składa się z trzonu, końca bliższego (podstawy) i końca dalszego (głowy).
Kości palców ręki (ossa digitorum manus) składają się z paliczków (phalanges). Cztery palce strony łokciowej mają po trzy paliczki : bliższy, środkowy i dalszy, palec pierwszy - kciuk (polex) ma dwa paliczki : bliższy i dalszy. W każdym paliczku wyróżniamy trzon, koniec bliższy (podstawę) i koniec dalszy (głowę - in. guzowatość paliczka dalszego).

Połączenia kości obręczy kończyny górnej

•          Staw mostkowo-obojczykowy (articulatio sternoclavicularis)

Powierzchnie stawowe:

     Powierzchnia stawowa na końcu mostkowym obojczyka, powierzchnia stawowa na krawędzi rękojeści mostka i przylegająca do niej część chrząstki I żebra. Między powierzchniami stawowymi znajduje się krążek stawowy, który dzieli jamę stawową na 2 części.

Wzmocnienia:

ü        Więzadło mostkowo-obojczykowe przednie i tylne

ü        Więzadło międzyobojczykowe

ü        Więzadło żebrowo-obojczykowe

Ruchy: ruchy obojczyka do przodu i tyłu, ku dołowi i górze oraz ruchy obrotowe dookoła długie osi

Staw barkowo-obojczykowy

Powierzchnie stawowe: pow. stawowa na barkowym końcu obojczyka, powierzchnia stawowa na wyrostku barkowym łopatki. Między powierzchniami znajduje się krążek stawowy

Wzmocnienia:

ü        Więzadło barkowo-obojczykowe

ü        Więzadło kruczo-obojczykowe

ü        Więzadło kruczo-barkowe

ü        Więzadło poprzeczne łopatki

Ruchy: dookoła wszytskich trzech osi(staw kulisty)

Połączenia kości ramienia i przedramienia

•          Staw ramienny

Powierzchnie stawowe: pow. stawowa głowy k. ramiennej, wydrążenie stawowe łopatki pogłębione obrąbkiem stawowym.

Kaletki maziowe:

k. m. podłopatkowego

k. podbarkowa

k. m. kruczo-ramiennego

Wzmocnienia:

Więzadło kruczo – ramienne

Ruchy: odwodzenie i przywodzenie ramienia, zginanie ramienia, obwodzenie, obrót do wewnątrz (nawracanie) i odwracanie

Staw łokciowy

Staw złożony z trzech stawów:

ü        ramienno łokciowego

ü        ramienno-promieniowego

ü        promieniowo-łokciowego bliższego

Staw ramienno-łokciowy.
Główkę tworzy bloczek kości ramiennej, a panewkę wcięcie bloczkowe kości łokciowej między wyrostkiem łokciowym, a wyrostkiem dziobiastym.
Staw ramienno-promieniowy:
Utworzony jest przez główkę kości ramiennej i tworzący panewkę dołek głowy kości promieniowej.
Stawy te tworzą „właściwy staw łokciowy”.

Staw promieniowo-łokciowy bliższy.
Główka stawowa jest utworzona przez obwód stawowy głowy kości promieniowej, panewkę tworzy wcięcie promieniowe kości łokciowej i więzadło pierścieniowate.

•          Więzadła:

•          Najważniejsze więzadła stawu to:
1. więzadło poboczne łokciowe od strony przyśrodkowej,
2. więzadło poboczne promieniowe od strony bocznej,
3. więzadło pierścieniowate.

•          Mechanika:

•          Staw ramienno-łokciowy + Staw ramienno-promieniowy:
zgięcie, wyprost często, szczególnie u kobiet możliwy jest przeprost.
Zgięcie stawu powoduje mięsień dwugłowy ramienia i mięsień ramienny. Wyprost powoduje głównie mięsień trójgłowy ramienia i mięsień łokciowy.
Staw promieniowo-łokciowy bliższy:
Zachodzą w nim ruchy rotacyjne (zawsze łącznie z ruchem w stawie promieniowo- łokciowym dalszym): nawracania przy udziale mięśnia nawrotnego obłego i czworobocznego oraz odwracania poprzez mięsień odwracacz i mięsień dwugłowy ramienia.

Staw promieniowo-łokciowy dalszy

Powierzchnie stawowe:

     wcięcie łokciowe kości promieniowej i obwód stawowy głowy kości łokciowej

Ruchy rotacyjne:

     nawracania przy udziale mięśnia nawrotnego obłego i czworobocznego oraz odwracania poprzez mięsień odwracacz i mięsień dwugłowy ramienia.

Połączenia kości ręki

•          Staw promieniowo - nadgrastkowy

Powierzchnie stawowe: panewka –przednia powierzchnia stawowa nadgarstkowa k. promieniowej i krążek stawowy. Główka- bliższe powierzchnie stawowe kości łódeczkowatej, księżycowatej i trójgraniastej

•          Stawy międzynadgarstkowe:

Powierzchnie stawowe:powierzchnie stawowe łokciowe i promieniowe poszczególnych kości I i I szeregu nadgarstka

•          Staw śródnadgarstkowy:

Powierzchnie stawowe: dalsze powierzchnie stawowe kości I szeregu nadgarstka( z wyjątkiem kości grochowatej) oraz bliższe powierzchnie czterech kości drugiego szeregu nadgarstka

•          Stawy nadgarstkowo-śródręczne

Powierzchnie stawowe: dalsze powierzchnie stawowe kości II szeregu nadgarstka, bliższe powierzchnie stawowe II - V kości śródręcza

...