Ekologia

Składowanie  i  utylizacja śmieci

                   Corocznie ludzie na całym świecie wyrzucają miliardy ton śmieci. Jednakże nie wszystkie te odpadki są bezużyteczne. Niektóre materiały nadają się do przerobienia, inne można spalić, aby zyskać energię. Śmieci są użytecznym źródłem surowców, jednakże zbieranie ich wymaga dużych nakładów kosztownej, ręcznej pracy. W krajach rozwiniętych odpadki z domów czy sklepów są zbierane do plastikowych worków czy kubłów i zwykle cotygodniowo wywożone przez przedsiębiorstwo sanitarne dysponujące odpowiednimi śmieciarkami. Gdzieniegdzie zamontowano pneumatyczne instalacje przesyłające odpadki domowe systemem rur bezpośrednio na miejscowe wysypisko. Inny sposób polega na tym, że śmieci domowe przechodzą przez specjalną komorę pod budynkiem. Komora ta jest opróżniana przez pojazd z pompą do zasysania śmieci. Innym sposobem jest sortowanie odpadków. W wielu krajach mieszkańcy zachęcani są do wstępnego sortowania śmieci przed ich wyrzuceniem. Bywa, że władze lokalne żądają, by mieszkańcy osobno składowali zużyty papier i szkło. W niektórych miastach wystawiane są specjalne pojemniki na zużyte opakowania szklane. Są one zabierane do hut szkła, mielone i używane do produkcji nowych wyrobów szklanych. Dalsze oszczędności uzyskuje się wystawiając osobne pojemniki na brązowe, zielone i przezroczyste, tak aby nie trzeba było sortować go w hucie.

Butelki zwrotne

                  Dużą ilość napojów sprzedawana jest w butelkach zwrotnych, za które przy zakupie pobiera się kaucję. Kaucja jest zwracana, gdy oddajemy pustą butelkę. W ten sposób nabywca jest zachęcany do zwrotu opróżnionych butelek, które następnie odkupywane są w sklepie przez wytwórcę napoju i powtórne napełnienie. Pozwala to zaoszczędzić na koszcie nowych butelek, jednakże zbieranie, czyszczenie i sterylizacja starych także niemało kosztuje. Z tego powodu nie wszyscy producenci chcą skupować swe butelki. Nowoczesna śmieciarka zgarnia wyrzucane doń śmieci do zbiornika z tyłu pojazdu, gdzie są one zgniatane. Urządzenie to nie jest jednak w stanie poradzić sobie z dużymi obiektami, jak np. stare meble, lodówki czy kuchenki. Te należy osobno odwieźć na złom lub do punktu skupu surowców. Zwykle większe elementy metalowe są zbierane ze śmietników przez złomiarzy, czy ludzi zajmujących się zbieraniem wyrzuconych metali i odsprzedawaniem ich na złom. Za cenniejsze metale (na przykład ołowiane rury, miedź) oddane do punktu złomu można niekiedy uzyskać stosunkowo dużą zapłatę. Wiele zakładów przemysłowych wytwarza znaczne ilości rozlicznych odpadów. Można je przewozić bezpośrednio do firm, które wykorzystują je lub przerabiają na użyteczne produkty. Na przykład przy produkcji koksu powstaje jako odpad żużel, szeroko używany w budownictwie. A ze starych szmat można produkować papier wysokiej jakości.

Składowanie

                   Systemy kanalizacyjne do odprowadzania ścieków były używane już jakieś 5000 lat temu. Zorganizowane zbieranie i składowanie śmieci to stosunkowo nowy wynalazek. We wspólnotach pierwotnych przenoszono się na inne miejsce, gdy nie można było znieść smrodu bijącego od śmietniska. Lecz gdy człowiek osiedlał się w stałych siedzibach, palono wszystko, co tylko się dało, zagrzebując resztę w izolowanych miejscach. W Wielkiej Brytanii na przykład, składowanie śmieci spoczywało na barkach właściciela posesji aż do 1975 roku, gdy specjalnym aktem prawnym określono zasady regularnego wywożenia odpadków i ich składowania. Najprostszą metodą postępowania z odpadkami jest po prostu wyrzucenie ich na wysypisko. Jednak wielkie hałdy śmieci są nieestetyczne, a ich sąsiedztwo jest szkodliwe dla zdrowia. Poza tym w wielu regionach odczuwa się brak wolnych terenów, które można by było przeznaczyć na wysypisko, wymagające stosunkowo dużej powierzchni. Dlatego preferuje się składowanie kontrolowane. Śmieci, po posortowaniu i oddzieleniu wszystkiego, co można wykorzystać powtórnie są mielone, zgniatane a następnie układane warstwami na specjalnie przegotowanym wysypisku. Każda z warstw odpadów jest przysypana warstwą ziemi. Organizmy żyjące w glebie pomagają rozłożyć śmieci, a ich sprasowanie zapobiega zapadaniu się powierzchni wysypiska. Co więcej, sprasowane odpadki zajmują znacznie mniej miejsca, a to pozwala na zmniejszenie rozmiarów wysypiska.Niestety, technika ta jest dość kosztowna. Szacuje się, że w Wielkiej Brytanii 9% wszystkich odpadków jest składowanych w ten sposób. Niekiedy metodą tą wypełnia się wyrobiska nieczynnych kopalni odkrywkowych lub kamieniołomów. Po zakończeniu gromadzenia śmieci i rekultywacji, wysypiska takie mogą być zamieniane w parki, a w paru miejscach w USA urządzono na nich sztuczne stoki narciarskie. Dwiema głównymi metodami zmniejszania objętości zajmowanej przez śmieci są proszkowanie i spalanie. Proszkowanie to proces mechaniczny, w którym odpady są zgniatane i mielone. Duże maszyny proszkujące potrafią przerobić w ciągu godziny do 70 ton śmieci.

Spalanie

                   Spalanie śmieci w temperaturze pomiędzy 7500C a 10000C w specjalnym piecu jest najskuteczniejszą metodą zmniejszania ich objętości. Gdzieniegdzie piece do spalania śmieci są używane do spalania śmieci używane są do podgrzewania wody, którą ogrzewa się sąsiadujące osiedla. Należy zauważyć, że nie można wykorzystać w ten sposób całej energii dostarczonej przez spalanie śmieci. Jej część zużywana jest do wysuszenia odpadów, zanim te trafią do paleniska pieca. Popioły powstające podczas spalania, spadają poprzez otwory w ruszcie i usuwane z pieca, po czym wywożone na wysypisko. Największą wadą spalania odpadów jest to, że przy okazji produkuje się poważne ilości sadzy i dymu. Aby zminimalizować zanieczyszczenie atmosfery spowodowane spalaniem śmieci, muszą być stosowane różne metody oczyszczania emitowanych gazów.

Sortowanie

                   Duże ilości odpadów papierowych, metalowych, plastikowych i szklanych są wykorzystywane powtórnie w procesie recyklingu (utylizacji). Większość tych materiałów jest w krajach zachodnich zbierana do specjalnych pojemników jeszcze w domach lub fabrykach. Lecz pozostałe śmieci zawierają wiele cennych materiałów, które mogą być oddzielone na różnych etapach ich obróbki przed składowaniem na wysypisku. Wysuszone śmieci są spalane bez dostępu powietrza w celu otrzymania takich przydatnych substancji jak tlenek węgla, metan, wodór, oleje mineralne, smoła czy węgiel drzewny. Metale ferromagnetyczne (zawierające żelazo bądź nikiel) są wyciągane z taśmociągu, którym transportowane są śmieci przez silne magnesy zawieszone ponad nim. Oddziela się także szkło, aluminium i inne metale nieżelazne w procesach wykorzystujących ich różne właściwości fizyczne.  Często rozdziela się materiały bazując na różnicach w ich gęstości, czyli ciężarze właściwym. Jeden z rodzajów separatorów działa w ten sposób, że sproszkowane śmieci spadają na taśmociąg poruszający się pod górę; materiał o większej gęstości opada na dół, a lżejszy wędruje do góry. Jeżeli spalimy śmiecie, to metale i szkło topią się i opadają, jako najcięższe, na samo dno pieca, skąd może być zbierane. Szkło oddzielone od śmieci można później posortować na kolorowe i białe. W tym celu zmielone szkło przechodzi przez silne pole magnetyczne. Kawałki szkła białego nie oddziaływują z polem, podczas gdy szkło kolorowe oddziaływuje i jest separowane. Co więcej, można szkło kolorowe posortować według kolorów. Kawałki szkła przechodzą przez strumienie światła, a uzyskiwane zmiany jego zabarwienia są rejestrowane przez elementy światłoczułe. Na podstawie wysyłanych przez nie sygnałów automaty szybko sortują szkło - każdy kolor osobno.

Metale

                  Jeśli chodzi o metale, to odzyskuje się głównie żelazo i aluminium. W mniejszym ilościach otrzymuje się ołów, miedź i rtęć. Wysoka cena metali szlachetnych, takich jak złoto czy platyna, powoduje, że opłacalne jest odzyskiwanie nawet niewielkich ilości.

http://ekoportal.fm.interia.pl/Skladowanie%20i%20utylizacja%20smieci.htm

Polityka ekologiczna państwa

W polityce ekologicznej państwa edukacja ekologiczna społeczeństwa uznawana jest za jeden z ważniejszych instrumentów realizacji strategii ekorozwoju społecznego i gospodarczego. Poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa jest bowiem warunkiem akceptacji tej polityki. Trudno sobie wyobrazić aktywne uczestnictwo społeczeństwa nawet w najlepiej przygotowanych programach, jeżeli nie zostały one poparte wcześniejszą edukacją. Edukacja ekologiczna kształtuje całościowy obraz relacji pomiędzy człowiekiem, społeczeństwem i przyrodą. Wskazuje zależność człowieka od środowiska oraz uczy odpowiedzialności za zmiany dokonywane w naturalnym środowisku. Tak więc jednym z najważniejszych zadań, jakie obecnie stoją zarówno przed organami władzy wszystkich szczebli, jak i przed ruchami społecznymi, jest utworzenie systemu powszechnej edukacji ekologicznej, poczynając od przedszkola aż po studia wyższe (edukacja formalna) oraz uwzględnienie wszystkich możliwych form edukacji nieformalnej. Zagadnienia edukacji ekologicznej społeczeństwa regulowane są przez akty prawne i dokumenty. Wiele elementów dotyczących edukacji ekologicznej zawiera Konstytucja RP, uchwalona 2 kwietnia 1997 roku. 10 maja 1991 roku Sejm RP podjął uchwałę w sprawie polityki ekologicznej w Polsce. Senat RP w 1995 roku podjął uchwałę obligującą rząd do wypracowania narodowego programu edukacji ekologicznej. W kwietniu 1995 roku zostało zawarte porozumienie o współpracy w zakresie edukacji ekologicznej pomiędzy Ministrem Edukacji Narodowej i Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

Struktura i zakres działania

Wyróżnia się tzw. edukację formalną, realizowaną w szkołach wszystkich stopni, oraz nieformalną, obejmującą wszystkie pozaszkolne rodzaje i formy kształtowania postaw proekologicznych.

Edukacja formalna

Edukacja ekologiczna w formalnym systemie nauczania prowadzona jest w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach ogólnokształcących, technikach, liceach technicznych, zasadniczych szkołach zawodowych, szkołach pomaturalnych i policealnych oraz na uczelniach wyższych. Przedszkola są ważnym ogniwem kształtowania osobowości, między innymi w zakresie wychowania ekologicznego. Celem wychowania przedszkolnego w dziedzinie kształtowania świadomości ekologicznej jest przede wszystkim wyzwolenie chęci, nawyku i umiejętności obserwowania środowiska w jego naturalnym funkcjonowaniu. Dzięki temu kształtuje się w dzieciach wrażliwość na piękno i dezaprobatę dla wszelkich przejawów niszczenia przyrody oraz szacunek dla innych istot. Działania te pośrednio wpływają na styl życia i świadomość ekologiczną rodziców. Szkoły podstawowe, średnie i zawodowe. Ustawa o systemie oświaty z 1992 roku stanowi, że „system oświaty zapewnia w szczególności upowszechnianie wiedzy ekologicznej wśród dzieci i młodzieży oraz kształtowanie właściwych postaw wobec problemów ochrony środowiska”. Obowiązujące obecnie minima programowe wielu przedmiotów zawierają treści nawiązujące bezpośrednio do zagadnień ekologii oraz ochrony kształtowania środowiska. W szkołach ponadpodstawowych wszystkich typów, takich jak zasadnicze szkoły zawodowe, technika, licea zawodowe i licea ogólnokształcące, zagadnienia ochrony środowiska są włączone do programów nauk przyrodniczych i społecznych lub do specjalistycznych przedmiotów zawodowych, w których problematykę tę wiąże się z przygotowaniem do przyszłego zawodu. Coraz liczniejsze są programy autorskie edukacji środowiskowej. Niezwykle ważne jest jednak wyposażenie nauczycieli w odpowiednie pomoce w formie atrakcyjnie zredagowanych podręczników, broszur, folderów, filmów video oraz zestawów do ćwiczeń laboratoryjnych i terenowych. Szkolnictwo wyższe. Edukacja ekologiczna na poziomie akademickim obejmuje kształcenie zawodowe, przygotowujące specjalistów do pracy w zakresie ochrony środowiska, kształcenie mające na celu wprowadzenie w problematykę środowiskową przyszłych absolwentów szkół wyższych oraz studia podyplomowe, najczęściej dwusemestralne, uzupełniające wiedzę w zakresie ochrony środowiska. Uczelnie prowadzą również studia doktoranckie w tej dziedzinie, rozwijają ruch studenckich kół naukowych, organizują kongresy, konferencje, seminaria, sympozja naukowe i inne formy działalności na rzecz edukacji ekologicznej. Uczestniczą także w programach międzynarodowych (m.in. TEMPUS, PHARE, JICA, tzw. Know-How Fund). Uczelnie regionu albo prowadzą kierunki studiów związane z ochroną środowiska (np. Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika) albo uwzględniają w swoich programach edukację ekologiczną, a także potrzeby edukacyjne środowisk lokalnych, współpracując w tym zakresie z administracją rządową i samorządową oraz z ośrodkami i ruchami ekologicznymi. W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie osób dorosłych zdobywaniem wiedzy w nieobligatoryjnym systemie nauczania. Wzrasta rola uniwersytetów otwartych, studiów podyplomowych, kursów, szkoleń i innych form popularyzacji wiedzy, które wprowadzają edukację ekologiczną także na tym poziomie.

Edukacja nieformalna

Edukację nieformalną prowadzą: dom rodzinny, pozarządowe organizacje ekologiczne, centra edukacji ekologicznej, parki krajobrazowe, samorządy terytorialne, wojewódzkie służby ochrony środowiska, kościoły i ruchy religijne, środki masowego przekazu i zakłady pracy. Dom rodzinny jest miejscem wszelkich działań edukacyjnych, w tym i proekologicznych. Z racji swej wyjątkowej siły oddziaływania rodzina może okazać się pomocna w kształtowaniu właściwych postaw dzieci i młodzieży oraz stanowić podstawę skuteczności innych form edukacji ekologicznej. Dlatego bardzo ważna jest edukacja rodziców i przygotowanie ich do roli najważniejszych nauczycieli i wychowawców w tej dziedzinie. Pozarządowe organizacje ekologiczne skupiają bardzo różne środowiska społeczne, młodzieżowe i religijne. Wykazują różny zakres działania, zinstytucjonalizowania i aktywności. Działania tych organizacji skupiają się na poznawaniu problemów ekologicznych, edukacji członków ruchu ekologicznego, przybliżaniu społeczeństwu istoty i znaczenia problemów ekologicznych, organizowaniu szkoleń i seminariów, oddziaływaniu na władze w celu skłonienia ich do podejmowania pożądanych decyzji w zakresie ochrony środowiska. W większości organizacji ekologicznych kierunek działań wyznaczony jest przez tradycyjne "ochronne" podejście do kwestii środowiskowych. Kontakty decydentów z organizacjami ekologicznymi mogą okazać się pomocne przy wyborze właściwych rozwiązań.
Centra edukacji ekologicznej powołane są w celu kształtowania postaw proekologicznych oraz inspirowania i koordynowania działań w sferze edukacji ekologicznej społeczeństwa.

Podstawowe zadania centrów edukacji ekologicznej:

Ø          powszechna edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży;

Ø          rozwijanie i wspieranie pozaszkolnych form edukacji ekologicznej;

Ø          doskonalenie i poszukiwanie nowych metod, technik i form edukacji ekologicznej;

Ø          doskonalenie zawodowe nauczycieli oraz specjalistów z dziedziny ochrony środowiska;

Ø          krzewienie wiedzy ekologicznej w społeczeństwie ludzi dorosłych;

Ø          podnoszenie świadomości ekologicznej decydentów, pracowników administracji lokalnej i samorządów terytorialnych;

Ø          gromadzenie i przesyłanie informacji oraz tworzenie baz danych;

Ø          rozpowszechnianie materiałów dydaktycznych;

Ø          tworzenie bazy dydaktycznej dla potrzeb edukacji ekologicznej;

Ø          doskonalenie zawodowe rolników w zakresie sanitazji wsi oraz ograniczania zanieczyszczeń pochodzących z rolnictwa.

Parki krajobrazowe

Pomimo skromnej jeszcze bazy materialnej, dysponują ogromnym bogactwem zasobów przyrodniczych i dużym potencjałem organizacyjnym, który może stać się podstawą edukacji ekologicznej prowadzonej poza obiektami szkół. Parki oferują formy edukacji ekologicznej dostosowane do potrzeb i możliwości grup wiekowych i zawodowych (m.in. organizowanie wycieczek po parkach i poznawanie ścieżek dydaktycznych, zajęcia terenowe, prowadzenie lekcji, pogadanek, prelekcji i wykładów, organizowanie pokazów filmów przyrodniczych i przezroczy oraz konkursów i olimpiad). Parki prowadzą też działalność wydawniczą (periodyki własne, przewodniki, albumy, foldery, widokówki, mapy, książeczki dla dzieci). Samorządy terytorialne. Widoczny jest wzrost odpowiedzialności samorządów terytorialnych za sprawy ochrony środowiska i edukacji środowiskowej, w tym także edukacji ekologicznej w szkołach. Decyzje podejmowane na szczeblu lokalnym oddziaływają bezpośrednio na środowisko człowieka w miejscu zamieszkania. Wojewódzkie służby ochrony środowiska współuczestniczą w organizowaniu szkoleń, seminariów i kursów dla różnych grup odbiorców oraz opracowują i przekazują informacje o stanie środowiska. Opracowania te udostępniane są wszystkim zainteresowanym (szkoły, biblioteki, samorządy terytorialne, Sejmik Samorządowy, wyższe uczelnie, WFOŚiGW, zakłady pracy, centra edukacji ekologicznej, parki krajobrazowe, środki masowego przekazu). Patronują konkursom ukierunkowanym na ochronę środowiska, angażują się w organizację olimpiad wiedzy ekologicznej. Kościoły i ruchy religijne coraz intensywniej podejmują działania kształtujące świadomość ekologiczną społeczeństwa. Prowadzą edukację poprzez: organizowanie seminariów, konferencji, spotkań dyskusyjnych, wydawanie książek, broszur, publikację artykułów w prasie religijnej, działania chrześcijańskich ruchów ekologicznych. Środki masowego przekazu. Media mają ogromny wpływ na poziom wiedzy społeczeństwa o stanie środowiska naturalnego. Największe znaczenie mają programy publicystyczne i filmy popularnonaukowe prezentowane przez telewizję. Zakłady pracy są także organizatorami i miejscem różnego rodzaju seminariów, konferencji i kursów związanych z ochroną środowiska. Elementy edukacji ekologicznej są włączane do szkoleń zawodowych.

Beskidzki Fundusz Ekorozwoju

ul. Legionów 57, 43-300 Bielsko - Biała
tel./fax. (0-33) 810-10-54,
816-41-42 www.bfesa.com

Beskidzki Fundusz Ekorozwoju S.A. został utworzony w Bielsku - Białej w lipcu 1998 roku przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Bielsku - Białej, Agencję Rozwoju Regionalnego w Bielsku - Białej i Regionalną Izbę Przemysłu i Handlu S.A. w Bielsku Białej - jako Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która już w grudniu tego samego roku została przekształcona w Spółkę Akcyjną. Wynikiem stale rosnących wymagań klientów zakresie świadczonych usług i zmieniającego się ustawodawstwa polskiego i unijnego w ciągu siedmiu lat działalności Spółki zakres poszerzał się i rozrastał o nowe elementy, są to przede wszystkim:

Ä      studia wykonalności inwestycji,

Ä      biznesplany dla wskazanego przedsięwzięcia,

Ä      wnioski o dofinansowanie inwestycji ze źródeł krajowych i zagranicznych,

Ä      wnioski do funduszy strukturalnych i innych funduszy Unii Europejskiej,

Ä      programy ochrony środowiska dla gmin i powiatów,

Ä      plany gospodarki odpadami dla gmin i powiatów,

Ä      strategie rozwoju gmin i powiatów,

Ä      plany zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,

Ä      oceny oddziaływania na środowisko,

Ä      raporty o oddziaływaniu inwestycji na środowisko,

Ä      przeglądy ekologiczne,

Ä      raporty porealizacyjne inwestycji,

Ä      projekty inwestycyjne, techniczne, technologiczne, budowlane dla wskazanych przedsięwzięć w zakresie ochron środowiska,

Ä      audyty energetyczne,

Ä      wspieramy podmioty gospodarcze naruszające normy ochrony środowiska a także prowadzimy działalność edukacyjną w zakresie ochrony środowiska, organizujemy targi i wystawy, co wpływa na promocje ekorozwoju w naszym regionie.

Adres pocztowy:

ul. Bracka 4,  00-502 Warszawa

Telefon: + 48 (22) 621 27 04             

Faks:   + 48 (22) 629 51 25...