Wypadki w szkole - procedura postępowania
Fragment komentarza zamieszczonego w całości w publikacji Prawo Oświatowe
W celu zapewnienia uczniom bezpiecznych warunków na terenie szkoły, wprowadzono przepisy, które wymagają od pracowników szkoły przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) zapewnienie bezpiecznych warunków pobytu w szkole należy przede wszystkim do dyrektora szkoły, a także nauczycieli. Rozporządzenie poświęca też odrębny rozdział postępowaniu w przypadku powzięcia wiadomości przez pracowników szkoły o wypadku osób pozostających pod opieką szkoły. W pierwszym rzędzie nakazuje udzielenie pomocy medycznej poszkodowanemu, powiadomienie odpowiednich osób oraz organów przez dyrektora szkoły lub upoważnionych przez niego pracowników. Przewiduje także zabezpieczenie miejsca wypadku i rozpoczęcie pracy przez zespół powypadkowy. Dyrektor szkoły zobowiązany zostaje ponadto do prowadzenia rejestru wypadków.
Świadczenia wypadkowe finansowane są ze środków budżetu państwa. Organem przyznającym i wypłacającym je na wniosek poszkodowanego wypadkiem jest ZUS. Warto zwrócić uwagę, także na przepis, który stanowi, iż świadczenia nie zostaną przyznane osobie poszkodowanej wskutek wypadku, który nastąpił z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa tej osoby, jak również osobie, która będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, w znacznym stopniu przyczyniła się do spowodowania wypadku. Zapis ten będzie miał jednak zastosowanie wyłącznie do uczniów mających rozeznanie i umiejętność pokierowania swoim postępowaniem. Nie będzie on zatem, w żadnej mierze, dotyczył uczniów poniżej 13 roku życia.
Wypadek powstały w szczególnych okolicznościach
Wypadek zaistniały w szkole zaliczany jest przez ustawodawcę do tzw. wypadków powstałych w szczególnych okolicznościach, co w konsekwencji uzasadnia przyznanie poszkodowanemu przysługujących z tego tytułu świadczeń, wśród których wskazano między innymi rentę lub jednorazowe odszkodowanie. Wypadek w szkole definiuje się jako nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło między innymi w czasie zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych realizowanych przez jednostki organizacyjne systemu oświaty. Sąd Najwyższy w wyroku z 27 września 2002 r. wyjaśnił, iż wypadkiem w czasie zajęć szkolnych w rozumieniu tego przepisu jest zdarzenie, jakiemu uległ uczeń przebywający w szkole lub w innej ustawowo określonej jednostce systemu oświaty albo w innym miejscu wyznaczonym przez te placówki oświatowe w związku z uczestniczeniem w zajęciach szkolnych, podczas których realizowany jest pod nadzorem pedagogiczno-dydaktycznym program nauczania, uwzględniający podstawę programową kształcenia uczniów w konkretnej szkole lub klasie (sygn. II UKN 385/01).
Wszelkie urazy odniesione przez uczniów podczas bójek lub wzajemnych konfliktów w czasie gdy przebywają na terenie szkoły lub podczas zajęć organizowanych przez szkołę poza jej terenem należy kwalifikować jako wypadek w szkole w kategorii - pobicie, uderzenie zamierzone. Należy precyzyjnie ustalić okoliczności i przyczyny konfliktu w procesie postępowania powypadkowego. A czy złamanie ręki przez ucznia, gdy w czasie przerwy wybrał się na zakupy do pobliskiego sklepu będzie również traktowane jako wypadek w szkole. Tak, wypadek na przerwie międzylekcyjnej należy również zakwalifikować jako wypadek w szkole - bez względu na to, w jakim miejscu uczeń przebywał. Przerwa międzylekcyjna nie zwalnia szkoły od obowiązku sprawowania opieki i nadzoru nad uczniem w czasie jej trwania. Jest to czas, w którym uczeń znajduje się i powinien się znajdować pod opieką personelu pedagogicznego szkoły. W takim przypadku należy podjąć działania profilaktyczne, aby tego typu wypadki nie miały podstaw do zaistnienia. Oprócz zwiększenia nadzoru i wydania uczniom wyraźnego zakazu opuszczania terenu szkoły podczas przerw międzylekcyjnych można np. docelowo również pomyśleć o zorganizowaniu na terenie szkoły tzw. sklepiku szkolnego.
Procedura postępowania w razie wypadku w szkole
Procedura postępowania w razie wypadku ucznia obejmuje i reguluje działania pracowników szkoły.
Pracownik szkoły, który powziął wiadomość o wypadku ucznia:
• niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy (ogólne zasady postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach stanowią załącznik do procedury),
• nie dopuszcza do zajęć lub przerywa je wyprowadzając uczniów z miejsca zagrożenia, jeżeli miejsce, w którym są lub będą prowadzone zajęcia może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów,
• niezwłocznie powiadamia dyrektora szkoły.
Jeśli nauczyciel ma w tym czasie zajęcia z klasą – prosi o nadzór nad swoimi uczniami nauczyciela uczącego w najbliższej sali.
Obowiązek powiadamiania
O każdym wypadku dyrektor szkoły lub nauczyciel, pod opieką którego przebywał uczeń w chwili wypadku, powiadamia rodziców poszkodowanego ucznia. Fakt ten powiadamiający dokumentuje wpisem w dzienniku zajęć podając datę i godzinę powiadomienia matki/ojca ucznia o wypadku.
Przy lekkich przypadkach (brak wyraźnych obrażeń – np. widoczne tylko lekkie zaczerwienienie, zadrapanie, lekkie skaleczenie), po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowanemu uczniowi, nauczyciel lub dyrektor powiadamiając rodzica o zdarzeniu ustala z nim:
• potrzebę wezwania pogotowia,
• potrzebę wcześniejszego przyjścia rodzica,
• godzinę odbioru dziecka ze szkoły w dniu zdarzenia
Informację o powyższych ustaleniach powiadamiający zamieszcza również w dzienniku zajęć.
W każdym trudniejszym przypadku (widoczne obrażenia, urazy, niepokojące objawy) nauczyciel lub dyrektor szkoły wzywa pogotowie ratunkowe.
O każdym wypadku dyrektor szkoły zawiadamia niezwłocznie organ prowadzący i współpracującego ze szkołą pracownika służby bhp. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym dyrektor szkoły zawiadamia niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, dyrektor szkoły zawiadamia niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego.
Jeżeli wypadek został spowodowany niesprawnością techniczną pomieszczenia lub urządzeń, miejsce wypadku pozostawia się nienaruszone. Dyrektor zabezpiecza je do czasu dokonania oględzin lub wykonania szkicu przez zespół powypadkowy.
Jeżeli wypadek zdarzył się w czasie wyjścia, imprezy organizowanej poza terenem szkoły, wszystkie stosowne decyzje podejmuje opiekun grupy/kierownik wycieczki i odpowiada za nie.
Profilaktyka bezpieczeństwa w szkole
Profilaktyka bezpieczeństwa dotyczy szczególnie fizycznych zagrożeń, na które narażeni są uczniowie uczęszczający do szkół.
Programy tworzone z uwzględnieniem elementów profilaktyki bezpieczeństwa mają charakter dostosowania technicznego do wymagań nałożonych na władze szkoły przez polskie prawo. Działania profilaktyczne w szkołach polegają między innymi na :
* systematycznej edukacji nauczycieli w zakresie zdolności rozpoznawania zagrożeń oraz umiejętności zachowań w tych sytuacjach
* wspomaganiu i kontroli w zakresie przestrzegania przepisów bhp
* wprowadzeniu w większym zakresie do pracy dydaktyczno-wychowawczej tematyki bezpiecznych zachowań i postaw uczniów
* wzmożeniu opieki i nadzoru kadry pedagogicznej nad dziećmi w czasie i w miejscach, gdzie wypadki zdarzają się najczęściej (korytarze, sale gimnastyczne i boiska szkolne) i na zajęciach z wychowania fizycznego oraz podczas przerw między lekcjami ciągłym rozpoznawaniu i eliminowaniu zagrożeń w szkołach i placówkach, m.in.
o poprzez poprawę warunków technicznych obiektów z uwzględnieniem rozwiązań organizacyjnych
o zapoznaniu nauczycieli z rozporządzeniem MEN w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
o przeszkoleniu kadry pedagogicznej w zakresie udzielania pierwszej pomocy
Obok zagrożeń fizycznych w szkołach pojawiają się zagrożenia wynikające z pewnych patologicznych zachowań samych uczniów. Z tego powodu coraz większa liczba szkół wprowadza takie środki techniczne, jak monitoring wizyjny, by umożliwić kontrolę zachowań uczniów. Wprowadzenie systemu monitoringu poprzedza analiza form zagrożeń występujących w szkole, które mogą być wykryte przez monitoring wizyjny. W tabeli przedstawiono zagrożenia wewnątrz budynku szkoły możliwe do wykrycia przez system kamer.
Kradzieże
Kradzieże w szatniach, salach komputerowych
* kradzieże rzeczy osobistych w klasach
* kradzieże w szatni
* kradzieże mienia szkolnego
* kradzieże w sali komputerowej
Dewastacja mienia szkoły
Dewastowanie mienia szkoły, grafitii na ścianach, chuligaństwo
* niszczenie sprzętu w klasach
* pisanie po ścianach
* dewastacje w toaletach
* niszczenie wystroju szkoły
* śmiecenie
Zastraszanie
Zastrasznie młodszych uczniów
* zastraszanie młodszych uczniów
* wymuszenia
Przejawy agresji fizycznej wśród uczniów
* poszturchiwanie
* popychanie z zamiarem zrobienia krzywdy
* uderzanie przedmiotami
* plucie
* bójki
* pobicia
Wejście na teren szkoły osób niepowołanych
* dilerzy narkotyków
* złodzieje
* inne osoby stanowiące zagrożenie dla uczniów
Zagrożenia związane z używkami
Papierosy, narkotyki, alkohol
* palenie papierosów
* handel narkotykami
* spożywanie alkoholu (dyskoteki szkolne)
Możliwości monitoringu wizyjnego w szkołach
Cel stosowania monitoringu wizyjnego w szkołach najczęściej sprowadza się do zapewnienia bezpieczeństwa uczniom, a także pracownikom i wszystkim pozostałym osobom przebywającym na terenie szkoły. Zwolennicy monitoringu w szkołach uważają, że już sama świadomość bycia obserwowanym wymusza bardziej kulturalne i przemyślane zachowania. Im większa szkoła, tym większe prawdopodobieństwo przemocy. Trudniejsza jest bowiem identyfikacja uczniów, a anonimowość i zagęszczenie wzmagają agresję, która w większości przypadków ujawnia się właśnie na zatłoczonych schodach, korytarzach, holach i w barach szkolnych, mniej zaś w samych klasach. Jednak nawet bardzo dobra edukacja nie rozwiąże tego problemu, natomiast monitoring może go znacznie ograniczyć.
Zarejestrowane sytuacje mogą być często jedynym dowodem przestępstwa, gdy świadkowie takich zdarzeń nie chcą "zeznawać", najczęściej w obawie o własne bezpieczeństwo. Ze względu na charakter i wielkość obiektu (duża liczba pomieszczeń, rozległy obszar monitorowania) oraz występujące często ograniczenia finansowe placówek oświatowych, monitoring stosowany w większości z nich jest mało precyzyjny.
Jednym z podstawowych założeń monitoringu jest kontrola osób wchodzących na teren szkoły i dlatego należy objąć nim wszystkie możliwe wejścia na teren budynku. Należy prowadzić taki monitoring, aby możliwa była jednoznaczna identyfikacja osób wchodzących. Taki podgląd zapewnią kamery umieszczone w bliskiej odległości od wejścia lub kamery z wąsko kątowymi obiektywami (długie ogniskowe) które będą miały w swoim polu widzenia jedynie drzwi wejściowe. Takie rozwiązanie zapewnia, że na zarejestrowanym materiale znajdą się informacje szczegółowe na temat wyglądu potencjalnego sprawcy wykroczenia, które może mieć miejsce na terenie szkoły. Inne miejsca, w których powinny znaleźć się kamery to korytarze i szatnie. Szczególnie w tych pomieszczeniach kamery powinny być umieszczone wysoko. Usytuowanie takie zapewni z jednej strony większą powierzchnię podglądu, z drugiej – zabezpieczenie samego sprzętu. Ze względu na charakter pomieszczenia (korytarz jest zazwyczaj długi i wąski) należy zastosować większą liczbę kamer. Wówczas należy tak rozmieszczać kamery, aby każda z nich miała drugą w swoim polu widzenia (np. na dwóch przeciwległych końcach korytarza).Zapewni to możliwość zarejestrowania ewentualnego sprawcy uszkodzenia jednej z kamer.
Najbardziej dyskusyjnym miejscem montowania kamer są łazienki i ubikacje. Z punktu widzenia dyrektorów szkół, właśnie w tych miejscach dochodzi do największej liczby aktów chuligaństwa. Często również pomieszczenia te wykorzystywane są jako palarnie papierosów. Uwzględniając te fakty, władze większości szkół decydują się na monitoring w tych pomieszczeniach. Podgląd prowadzony jest przez monitorowanie całego pomieszczenia, bez bezpośredniego podglądu kabin. Jeszcze innym miejscem stosowania monitoringu są tereny wokół szkoły, tj. place zabaw, boiska, baseny, parkingi lub inne miejsca szczególnie uczęszczane przez młodych ludzi.
Ze względu na duże monitorowane powierzchnie (boisko) za pomocą niewielkiej liczby kamer, monitoring w tej sytuacji pełni najczęściej funkcję ogólnego nadzoru – bez identyfikacji osób. Przy takim rodzaju monitorowania nie ma możliwości zidentyfikowania rysów twarzy, ale można zidentyfikować sposób ubioru osoby. Z tego powodu ważne jest zastosowanie obrazu kolorowego, wraz z jego zaletami identyfikacyjnymi.
Bardzo istotnym elementem każdego monitoringu, a w szczególności w tego typu obiektach, jest aspekt psychologiczny. Należy to wykorzystać stosując atrapy kamer, które znacznie zwiększają „optycznie” liczbę monitorowanych miejsc oraz obniżają koszt całego systemu monitoringu. Należy jednak pamiętać, że jeżeli coś się stanie w zasięgu kamery atrapy i nie zostaną podjęte żadne czynności wyjaśniające dane negatywne zdarzenie, w łatwy i szybki sposób uczniowie zorientują się ze są to tylko atrapy.
Pliki do pobrania
* Monitoring w szkołach, część 1
* Monitoring w szkołach, część 2
* Monitoring w szkołach, część 3
* Projekt ustawy o monitoringu
Jeśli chcesz poznać szczegóły na temat ofert firm zajmujących się monitoringiem szkół - wyślij do nas informację. Pomożemy.
1. Wypadek powstały w szczególnych okolicznościach
2. Procedura postępowania w razie wypadku w szkole
Zespół powypadkowy
Dyrektor szkoły powołuje członków zespołu powypadkowego. W skład zespołu wchodzi współpracujący ze szkołą pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz pracownik szkoły przeszkolony w zakresie bhp. Jeżeli w składzie zespołu nie może uczestniczyć pracownik służby bhp, w skład zespołu wchodzi dyrektor szkoły oraz pracownik szkoły przeszkolony w zakresie bhp. W składzie zespołu może uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, kuratora oświaty, przewodniczącym zespołu jest pracownik służby bhp, a jeżeli nie ma go w składzie zespołu – przewodniczącego zespołu spośród pracowników szkoły wyznacza dyrektor.
Alicja Brzezińska
Ograniczając i likwidując zagrożenia w szkole należy zwrócić uwagę na bardzo ciekawe zjawisko. Otóż im doskonalsza staje się strona techniczna
i lepiej kształtują się czynniki natury organizacyjnej szkoły, tym bardziej spada ogólna liczba wypadków.
Jednocześnie jednak wzrasta procent wypadków, których główne przyczyny wiążą się z niebezpiecznymi postawami. I tak w różnych szkołach procent tego typu wypadków waha się w granicach od 70 do
80 %.
Skutki wypadków w szkole to:
Złamania kończyn górnych i dolnych,
Skaleczenia,
Uszkodzenia szczęki,
Stłuczenia głowy,
Pobicia.
Wypadki w szkole najczęściej związane są z lekkomyślnością młodzieży, która w sposób beztroski traktuje bezpieczeństwo swoje i kolegów, biegając podczas przerw po wyfroterowanej, śliskiej podłodze czy zjeżdżając po poręczy schodów. Na lekcjach W-F do takich urazów dochodzi w związku
z nieodpowiednim obuwiem, ciasnotą pomieszczeń, ćwiczeń niedostosowanych do wieku i kondycji uczniów.
Złamania kończyn – do tych wypadków najczęściej dochodzi na lekcjach W-F i podczas przerw na wskutek brawurowego zachowania, czy braku wyobraźni.
Skaleczenia – do takich urazów również dochodzi na wskutek braku wyobraźni i bezmyślności. Mają one bezpośredni związek z wybitą szybą, uszkodzoną ławką, ostrymi narzędziami (np. przybory szkolne).
Uszkodzenia szczęki – do tych urazów może dojść wskutek zjeżdżania po poręczy schodów, popchnięcia kolegi czy upadek podczas lekcji W-F.
Stłuczenia głowy – są to niebezpieczne urazy wynikające
z nieodpowiedniej zabawy podczas przerwy, czy odstawienia np. krzesła przy siadaniu.
Pobicia – do tych urazów dochodzi podczas bójek w czasie przerw zarówno na korytarzach jak i na boisku szkolnym. Do pobić często dochodzi również na wskutek ingerencji osób trzecich z poza rejonu szkoły. Niestety jest to coraz częstsza i coraz brutalniejsza forma wyżywania się na młodzieży przez starszych kolegów.
Aby zapobiec powstawaniu takich wypadków należy przeprowadzać rozmowy z uczniami na lekcjach wychowawczych, szkolenia BHP dla nauczycieli i obsługi technicznej szkoły oraz prowadzić działania profilaktyczne w pełnym tego słowa znaczeniu.
Do działań profilaktycznych zaliczyć należy:
...
klaapouch2