Oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy.pdf

(2909 KB) Pobierz
mod-lic3.qxd
MODUŁ III
LEKCJA 3
Temat: Oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy.
Promieniowanie
Czas realizacji:
• 1 godzina lekcyjna
Cele operacyjne:
Po zakończeniu zajęć uczeń:
• zna 3 podstawowe zasady oświetlenia elektrycznego,
• wie, jakie korzyści wynikają z dobrego oświetlenia,
• zna rodzaje oświetlenia pomieszczeń,
• umie ocenić oświetlenie pomieszczeń i stanowisk pracy pod względem spełnienia podstawowych wymagań,
wie, jakie sąskutki niewłaściwego oświetlenia dla organizmu ludzkiego,
• umie dobierać oświetlenie do danego stanowiska pracy,
• zna skutki oddziaływania promieniowania na organizm ludzki.
Treści:
1. Podstawowe zasady oświetlenia.
2. Korzyści wynikające z dobrego oświetlenia.
3. Rodzaje oświetlenia pomieszczeń.
4. Prawidłowe oświetlenie stanowisk pracy.
5. Dobór oświetlenia elektrycznego.
6. Wpływ oświetlenia na organizm ludzki.
7. Promieniowanie pola elektromagnetycznego PEM.
8. Typowe źródła fal pola elektromagnetycznego PEM.
9. Skutki biologicznego oddziaływania pola PEM na organizm człowieka.
10. Promieniowanie podczerwone (IR) i jego źródła.
11. Skutki oddziaływania promieniowania (IR) na organizm człowieka.
12. Promieniowanie nadfioletowe (UV) i jego źródła.
13. Działanie promieniowania (UV) na organizm ludzki.
Pomoce dydaktyczne:
• materiał źródłowy,
• rzutnik pisma,
• foliogramy,
• karta ćwiczeń.
Spis foliogramów
Nr Tytuł
24. Podstawowe zasady oświetlenia.
25. Rodzaje oświetlenia.
26. Prawidłowe oświetlenie stanowisk pracy.
27. Dobór oświetlenia.
28. Typowe źródła fal pola elektromagnetycznego PEM.
29. Promieniowanie podczerwone (IR).
30. Promieniowanie nadfioletowe (UV).
107
Tytu ł
ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY
Plan zajęć:
Lp. Treść
Metoda nauczania Czas realizacji
1. Temat i cele lekcji
1 min.
2. Podstawowe zasady oświetlenia
Wykład
4 min.
3. Korzyści wynikające z dobrego oświetlenia Wykł
Wykad, pytania dyskusja 3 min.
4. Rodzaje oświetlenia pomieszczeń
Wykł
Wykad, pytania, dyskusja 4 min.
5. Prawidłowe oświetlenie stanowisk pracy
Wykład, pytania, 2 min.
6. Dobór oświetlenia elektrycznego
Wykł
Wykad, pytania, dyskusja 4 min.
7. Wpływ oświetlenia na organizm ludzki
Wykł
Wykad, pytania dyskusja 3 min.
8. Promieniowanie elektromagnetyczne PEM
Wykład, pytania
4 min.
9. Typowe źródła fal PEM
Wykład, pytania
3 min.
10. Skutki biologicznego oddziaływania pola PEM Wykł
Wykad, pytania, dyskusja 4 min.
na organizm ludzki
11. Promieniowanie podczerwone (IR) i jego źródła Wykład, pytania
2 min.
12. Skutki oddziaływania promieniowania (IR) Wykł
Wykad, pytania, dyskusja 2 min.
na organizm człowieka
13. Promieniowanie nadfioletowe (UV) i jego źródła Wykład, pytania
3 min.
14. Działanie promieniowania nadfioletowego (UV) Wykł
Wykad, pytania, dyskusja 3 min.
na organizm ludzki
15. Podsumowanie - ćwiczenie
Ćwiczenie
3 min.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Ad. 1.
• Podaj temat lekcji.
• Zapoznaj uczniów z celami lekcji i zachęć do zadawania pytań.
Ad. 2.
• Podaj 3 podstawowe zasady oświetlenia - foliogram nr 24.
• Podkreśl, że właściwe oświetlenie wpływa zarówno na dobre samopoczucie i przyjemne odczucia
człowieka w określonym pomieszczeniu, jak i na ograniczenie zmęczenia wzroku podczas wykonywania
pracy oraz jest bardzo ważnym czynnikiem w kształtowaniu warunków pracy.
108
Wyk ł
Wyk ł
Wyk ł
Wyk ł
Wyk ł
Wyk ł
Wyk ł
MODUŁ III
Ad. 3.
• Zadaj pytanie uczniom: Jakie mogą być korzyści wynikające z dobrego oświetlenia pomieszczeń
i stanowisk pracy?
• Uzupełnij wypowiedzi uczniów.
• Podkreśl, że zte oświetlenie wpływa na bezpieczeństwo pracy.
• Poinformuj uczniów, jakie są rodzaje oświetlenia pomieszczeń i omów je.
• Przedstaw foliogram nr 25 .
Ad. 4.
• Podaj, co z higienicznego punktu widzenia ma wpływ na komfort świetlny na stanowisku pracy -
foliogram nr 26.
• Poinformuj, że oceny warunków oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy dokonuje się na podstawie
pomiarów fotometrycznych oraz znajomości kryteriów prawidłowego oświetlenia w oparciu o PN-84/E-02033.
Ad. 5.
• Podaj, jakie rodzaje oświetlenia i jakie natężenie oświetlenia jest wymagane przy typowych rodzajach
pracy - folio gram nr 27.
Ad. 6.
• Poinformuj, jaki wpływ na organizm ludzki może mieć złe oświetlenie.
• Podkreśl, że oświetlenie stanowisk pracy ma wpływ na bezpieczeństwo pracy oraz, że długotrwała praca
w nie właściwych warunkach oświetlenia sprzyja osłabieniu narządu wzroku i pogłębieniu wad wzroku.
• Zwróć uwagę uczniom, że należy okresowo badać stan swojego wzroku.
Ad. 7.
• Wyjaśnij, co to jest pole elektryczne PE, magnetyczne PM oraz pole elektromagnetyczne PEM.
• Podkreśl, że pola te występują jednocześnie.
Ad. 8.
• Przedstaw, jakie urządzenia sątypowymi źródłami fal PEM.
• Przedstaw foliogram nr 28.
Ad. 9.
• Podaj, jakie sąskutki biologiczne oddziaływania pola PEM na organizm ludzki oraz podkreśl, że mikrofale
wywie rają szkodliwy wpływ na organizm człowieka.
Ad. 10.
• Podaj charakterystykę promieniowania podczerwonego IR i jego typowe źródła.
• Przedstaw foliogram nr 29.
Ad. 11.
• Zapytaj uczniów, jakie, według nich, mogą być skutki promieniowania IR na organizm człowieka.
• Odpowiedzi uzupełnij.
Ad. 12.
• Zapytaj uczniów, jakie znają źródła promieniowania UV, a następnie uzupełnij przykłady tych źródeł
- foliogramnr 30.
Ad. 13.
• Poinformuj, że promieniowanie UV działa szkodliwie na oczy i skórę oraz, że cechą charakterystyczną
tego promieniowania jest okres utajniony, co oznacza, że kumuluje się ono w organiźmie, a objawy
szkodliwego działania mogą występować dopiero po kilku godzinach, dniach, a nawet latach.
Ad. 14.
• Podsumowując temat podkreśl, że niewłaściwe oświetlenie wywołuje wiele niekorzystnych zmian i reakcji
organiz mu ludzkiego i może być przyczyną wypadków przy pracy. Poinformuj, że wzbronione jest
zatrudnianie młodocianych przy pracach stwarzających ryzyko narażenia ich na bezpośrednie
promieniowanie IR, UV oraz PEM.
• Zaleć uczniom wykonanie ćwiczenia.
109
ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY
ĆWICZENIE (dla nauczyciela z odpowiedziami)
Uzupełnij poniższe zdania:
ą świetlenia pomieszczenia pracy to: ..........................
(zmniejszenie ryzyka wypadku, uzyskanie wyższego poziomu produkcji pod względem jakościowym
i ilościowym, zapobieganie przedwczesnemu osłabieniu wzroku, ułatwienie wł
ą ce z dobrego o
atwienie waściwego rozróżniania
barw).
2. Na prawidłowe oświetlenie pracy ma m. in. wpływ: ....................................................... (natężenie oświe-
tlenia, równomierność oświetlenia, rozróżnianie barw - wskaźnik oddawania barw) .
3. Przy pracy biurowej (z komputerem) wymagane jest natężenie oświetlenia ................. (500 lx) .
4. Niewłaściwe oświetlenie stanowiska pracy powoduje: ................................................. (zmęczenie oczu,
bóle głowy, zmniejszenie ostrości widzenia, przedwczesne osłabienie wzroku, łzawienie oczu) .
5. Skutkami biologicznego oddziaływania pola PEM jest: ................................................ (efekt termiczny,
pobudzenie nerwowe, schorzenie rogówki, siatkówki, zaćma) .
6. Skutkiem nadmiernego promieniowania podczerwonego IR na organizm ludzki może być m.in.: .
(oparzenie skóry, zapalenie spojówek, poparzenie rogówki) .
7. Największa szkodliwość promieniowania UV jest na: ................................................... (oczy i skórę) .
PYTANIA KONTROLNE Z ODPOWIEDZIAMI
Odpowiedź: Urządzenia oświetleniowe powinny spełniać następujące wymogi:
a) fizjologiczne - wynikające z analizy czynników wpływających na jakość widzenia,
b) estetyczne - wynikające z analizy oddziaływania światła na psychikę człowieka,
c) ekonomiczne - polegające na wybraniu takiego wariantu oświetlenia, który spełniając
powyższe zasady dałby najniższe koszty eksploatacji, przy jednoczesnym spełnieniu
wymagań normy oświetleniowej.
Odpowiedź: Korzyści z dobrego oświetlenia to:
• uzyskanie wyższego poziomu produkcji pod względem jakościowym i ilościowym,
• zapobieganie potrzebie wytężania wzroku, a tym samym przedwczesnym jego osłabieniu,
• zmniejszenie ryzyka wypadku,
• ułatwienie właściwego rozróżniania barw,
• ułatwienie eksploatacji i konserwacji maszyn i urządzeń,
• usprawnienie transportu wewnątrz zakładu.
Odpowiedź: Rozróżniamy 3 rodzaje oświetlenia podstawowego pomieszczeń:
• oświetlenie ogólne,
• oświetlenie miejscowe,
• oświetlenie złożone.
Odpowiedź: Na wygodę widzenia na stanowisku pracy ma wpływ:
• natężenie oświetlenia w lx,
• równomierność oświetlenia,
• barwa światła i rozróżnianie barw (wskaźnik oddawania barw),
• rozkład luminancji w całym pomieszczeniu,
• ograniczenie olśnienia.
110
1. Korzyści wynikające z dobrego o
atwienie w ł
1. Jakie są 3 podstawowe wymogi dobrego oświetlenia?
Odpowied
2. Jakie korzyści wynikają z dobrego oświetlenia pomieszczeń i stanowisk pracy?
Odpowied
3. Jakie są rodzaje oświetlenia podstawowego?
Odpowied
4. Co, z higienicznego punktu widzenia, ma wpływ na wygodę widzenia na stanowisku pracy?
Odpowied
MODUŁ III
Odpowiedź: Niewłaściwe oświetlenie powoduje:
• zmęczenie wzroku
• możliwość popełniania błędów przy pracy,
• możliwość powstawania wypadków
Odpowiedź: Jest to przestrzeń występowania pola elektrycznego i magnetycznego jednocześnie.
Odpowiedź: Głównymi źródłami fal elektromagnetycznych są:
• urządzenia energetyczne,
• urządzenia telekomunikacyjne,
• urządzenia elektrotermiczne,
• urządzenia medyczne,
• monitory telewizyjne i komputerowe.
Odpowiedź: Skutkiem biologicznym oddziaływania pola PEM na organizm ludzki jest:
• efekt termiczny,
• pobudzenie nerwowe,
• schorzenie rogówki, siatkówki, zaćma.
Odpowiedź: Źródłami promieniowania IR są:
• gorące stanowiska pracy w hutach, odlewniach, walcowniach, kuźniach,
(piece martenowskie i piece łukowe, powierzchnie grzejne pieców),
• roztopiony metal lub masa szklarska,
• paleniska, grzejniki
• elektryczne promienniki podczerwieni (żarówki o specjalnej konstrukcji)
• łuki spawalnicze, palniki
Odpowiedź: Promieniowanie podczerwone IR oddziałując na człowieka może spowodować:
• bezpośrednie zagrożenie zdrowia (rumień, oparzenia skóry),
• schorzenia w wyniku długotrwałego narażenia (zaćma hutnicza, degeneracja naczyniówki
czy siatkówki),
• występowanie uciążliwych warunków pracy.
Odpowiedź: Źródłem promieniowania UV są:
• elektryczne promienniki nadfioletu (specjalistyczne lampy fluorescencyjne, rtęciowe)
• elektryczne źródła światła (żarówki halogenowe bez filtra UV STOP, lampy rtęciowe),
• procesy technologiczne (spawanie łukowe i gazowe, elektrodrążenie, cięcie tlenowe).
Odpowiedź: Promieniowanie UV działa szkodliwie na:
• oczy; powoduje zapalenie spojówek, rogówki, zaćmę,
• skórę; powoduje rumień, złuszczanie się naskórka, przebarwienia skóry, choroby
nowotworowe.
111
5. Jaki wpływ na organizm ludzki ma złe oświetlenie?
Odpowied
6. Co to jest pole elektromagnetyczne?
Odpowied
7. Wymień typowe źródła fal elektromagnetycznych.
Odpowied
8. Jakie są biologiczne skutki oddziaływania pola PEM na organizm ludzki?
Odpowied
9. Wymień typowe źródła promieniowania podczerwonego.
Odpowied
10. Jakie skutki może spowodować promieniowanie podczerwone działając na organizm ludzki?
Odpowied
11. Wymień źródła promieniowania nadfioletowego.
Odpowied
12. Na czym polega szkodliwe działanie promieniowania nadfioletowego na organizm ludzki?
Odpowied

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin