W nerkach często torbiele:
- najczęściej pojedyncze pozapalne:
o wypełnione moczem (lubią pryskać patologowi w oko)
o nieme, bez znaczenia klinicznego
o można nakłuć i odbarczyć
- mogą być też mnogie:
o zespół policystycznych nerek typu dorosłych
§ uwarunkowany genetycznie (AD)
§ obustronnie, związany z torbielami w wątrobie
§ zaczyna się: 40-60 r.ż.
o zespół policystycznych nerek typu dziecięcego
§ genetycznie, AR
§ u noworodków, małych dzieci, młodzieńczy wiek
o torbielowata dysplazja nerek
§ rozwój tkanek mezenchymalnych (chrząstki, tkanki włóknistej)
Zaburzenia rozwojowe:
- podwójne moczowody (1:150 osób)
- nerka podkowiasta (połączone jednym z biegunów, najczęściej dolnym)
o raczej bez komplikacji, może odchodzić tylko jeden moczowód
Zamknięcie tętnicy nerkowej (najczęściej w ujściu; miażdżyca) → atrofia nerki (bo niedokrwienie; ↑RAA → ↑nadciśnienie → miażdżyca = błędne koło, nerka Goldblatta)
OSTRA MARTWICA CEWEK = ACUTE TUBULAR NECROSIS (ATN)
- podłoże niedokrwienne (wstrząs oligowolemiczny, nagły krwotok) → zmiany skokowe w nefronie
- podłoże toksyczne → zmiany ciągłe
Kamień w drogach moczowych:
- w miedniczkach, moczowodach, pęcherzu
- powikłania:
o hematuria = krwiomocz (mechaniczne uszkodzenie)
o hydronephrosis = wodonercze (blok odpływu) → zanik odśrodkowy! (bo mimo zaniku narząd się powiększa)
o hydroureter = rozdęcie moczowodu
o infekcje (bo zastój moczu i uszkodzenie nabłonka)
- bacteriuria symptomatica (103 bakterii we krwi)
- cystitis
- pyelonephritis
o cystitis → vesicoureteral reflux → pyelonephritis (rzadko infekcje drogą krwionośną)
- usposabiają:
o przerost gruczołu krokowego
o guzy w jamie brzusznej (np. tętniak, mięśniaki macicy)
o kamica układu moczowego
o ciąża
- ♀:♂ = 8:1 (ok. 40)
o krótsza cewka moczowa
o brak czynników przeciwbakteryjnych (u ♂ wydzielina prostaty)
o zmiany hormonalne
o honeymoon cystitis = zapalenie pęcherza moczowego związane ze zwiększoną aktywnością seksualną
- u większości pacjentów z zakażeniem dróg moczowych czynnikiem wywołującym infekcję jest ich własna jelitowa flora bakteryjna → infekcja endogenna
- czynniki etiologiczne:
o E. coli (85%)
o Proteus
o Klebsiella
o Enterobacter
o Streptococcus faecalis
o Staphylococcus
- acuta – infectio bacterialis
o czynniki predysponujące:
§ utrudnienie odpływu moczu
§ cewnikowanie
§ refluks pęcherzowo-moczowodowy
§ ciąża
§ ♀ ok. 40
§ inne choroby nerek (zwłóknienie)
§ cukrzyca
§ immunosupresja
o morfologia:
§ rozsiane śródmiąższowe ropne zapalenie
§ martwica kanalików
o powikłania: papillitis necroticans = necrosis papillarum
§ martwica brodawek nerek z oddzielaniem i złuszczaniem do kanalików
§ cukrzyca, obstructio tractus urinarii
o pyelonephrosis = roponercze
§ obstructio completa
§ abscessus perinephricus
o obraz kliniczny:
§ nagły początek
§ ból, gorączka
§ dysuria
§ pyuria (jawny ropomocz)
§ „Pus casts” – wałeczki leukocytarne
§ bakteriuria 103-105
- chronica związana z:
o utrudnieniem odpływu moczu
o refluksem pęcherzowo-moczowodowym
§ thyreodisatio
§ inflammatio interstitialis (najczęściej limfocyty, czasem neutrofile, histiocyty)
§ fibrosis (śródmiąższowe)
§ fibrosis periglomerularis
Drobne mikroropnie na nerkach świadczą o posocznicy.
Nadciśnienie tętnicze: arteriolosclerosis (najczęściej typ hialinowy, nasila nadciśnienie → błędne koło)
nephrosclerosis benigna
Złośliwe nephrosclerosis: szybko rośnie nadciśnienie
liczne wybroczyny krwotoczne
Przeszczep nerek: nowa nerka w dole biodrowym
starych nerek się nie usuwa
Cystitis acuta: wybroczyny krwotoczne w błonie śluzowej, beleczkowate śluzówki pęcherza moczowego (przerost)
Przerost gruczołu krokowego → przerost pęcherza moczowego (większa praca) → infekcje → kamica.
- często złośliwe, raki, z nabłonka urotelialnego:
o postać brodawkowata; do światła pęcherza
o ale i postać naciekająca ścianę (rzadsza)
- łagodne brodawczaki (nowotwory brodakowate) mają tendencję do nawracania
- rak nerki:
o adca z nabłonka kanalików, różne postacie histologiczne
o najczęstszy ca clarocellulare (80-90% raków nerki)
o ca brodawkowaty
o ca chromofobny
- ca clarocellulare:
o < 2 cm łagodny, > 2 cm złośliwy
o nieprzewidywalny przebieg kliniczny
o może wrastać do żyły (jak rak wątroby)
o może być związany z zaburzeniami genetycznymi (dziedziczny):
§ zespół Hippla-Lindaua (von Hippel-Lindau)
· mutacja w chromosomie 3
· współistnieją naczyniaki w siatkówce i OUN
o zespoły paraneoplastyczne (policytemia, hiperkalcemia, zespół Cushinga, pseudobiałaczka)
- przerzuty do:
o kości (jak rak sutka, żołądka, gruczołu krokowego, pęcherzykowy tarczycy)
o okolicznych węzłów chłonnych
o nadnerczy
o przeciwległej nerki
o wątroby
o płuc
o mózgu
- przerzuty do nerek dają: (rzadziej niż rak pierwotny):
o raki przewodu pokarmowego
o raki płuc
o raki jajnika
o nowotwory skóry (melanoma malignum)
- częsty łagodny guz, budzi podejrzenie raka nerek
XANTHOGRANULOMATOSA – maskuje raka nerek
felek-natala