Apelacja.pdf

JOHN GRISHAM

APELACJA

Przekład RADOSŁAW JANUSZEWSKI

PRZYSIĘGLI BYLI GOTOWI.

Po czterdziestu dwóch godzinach obrad, po siedemdziesięciu jeden dniach procesu, po

pięciuset trzydziestu godzinach zeznań czterdziestu kilku świadków i po całych wiekach

milczącego wysiadywania, kiedy prawnicy spierali się, sędzia pouczał, a widzowie

wypatrywali jak jastrzębie znaczących sygnałów, przysięgli byli gotowi. Dziesięcioro

zamkniętych w pokoju dla przysięgłych, odosobnionych i bezpiecznych, z dumą kładło

nazwiska pod werdyktem, a dwoje obrażonych siedziało w kącie, samotnych i żałosnych w

swoim sprzeciwie. Były uściski i uśmiechy, i sporo zadowolenia, bo wyszli cało z tej batalii i

mogli dumnie wmaszerować z powrotem na arenę z decyzją, którą wybronili siłą czystej

determinacji, zawzięcie dążąc do kompromisu. Przetrwali ciężką próbę, wypełnili

obywatelski obowiązek. Odsłużyli swoje ponad normę. Byli gotowi.

Przewodniczący zapukał do drzwi i wyrwał z drzemki wuja Joego. Wuj Joe, wiekowy

woźny sądowy, strzegł przysięgłych, zamawiał im jedzenie, wysłuchiwał ich skarg i po cichu

przekazywał sędziemu wiadomości od nich. Mówiono, że kiedy Joe był młodszy i miał lepszy

słuch, podsłuchiwał przysięgłych przez cienkie sosnowe drzwi, które sam wybrał i

zamontował. Ale słuch mu już nie dopisywał i - jak zwierzył się w tajemnicy żonie - po

mękach tego niezwykłego procesu zawiesi stary pistolet na kołku raz na zawsze. Znoje

doglądania sprawiedliwości go wykończyły.

Wuj Joe uśmiechnął się.

- Świetnie. Zawołam sędziego - powiedział, jakby sędzia tylko czekał gdzieś w głębi

gmachu, aż wuj Joe go zawoła. Tymczasem, jak każe zwyczaj, woźny odszukał urzędnika

sądowego i przekazał mu wspaniałą wieść. Naprawdę ekscytującą. Stary budynek sądu nie

widział jeszcze procesu tak głośnego i tak długiego. Zakończyć go bez wyroku byłoby dużym

wstydem.

Urzędnik zapukał lekko do drzwi sędziego, zrobił krok przez próg i z dumą

oświadczył:

- Mamy werdykt - jakby osobiście trudził się przy negocjacjach i teraz ofiarowywał

ich wynik w prezencie.

Sędzia zamknął oczy i z głębi duszy, z zadowoleniem odetchnął. Uśmiechnął się

radośnie, nerwowo, z ogromną ulgą, niemal niedowierzaniem, i wreszcie powiedział:

- Wezwać pełnomocników stron.

Po prawie pięciodniowych naradach sędzia Harrison z rezygnacją pogodził się z

myślą, że przysięgli mogą nie osiągnąć konsensu. Prześladował go ten koszmar. Po czterech

latach zaciekłego sporu prawnego i czterech miesiącach zajadłej walki przed sądem na myśl,

że sprawa może pozostać nierozstrzygnięta, robiło mu się niedobrze. Nie przyjmował do

wiadomości, że będzie musiał zaczynać wszystko od początku.

Wsunął stopy w znoszone półbuty, zerwał się z krzesła i, uśmiechając się jak

chłopczyk, sięgnął po togę. Wreszcie koniec. To był najdłuższy proces w jego bogatej

karierze.

Urzędnik najpierw zadzwonił do kancelarii Payton & Payton, prowadzonej przez

miejscowych prawników, męża i żonę. Mieli siedzibę w opuszczonym, tanim sklepiku w

jednej z uboższych dzielnic miasta. Odebrał asystent adwokata, słuchał przez kilka sekund,

odłożył słuchawkę i zawołał:

- Przysięgli wydali werdykt! - Głos rozniósł się po przepastnym labiryncie małych,

prowizorycznych gabinecików, podrywając kolegów.

Wykrzyczał to jeszcze raz, biegnąc do sali konferencyjnej, w której zebrała się reszta

pracowników. West Payton już tam był, a kiedy wpadła Mary Grace, jego żona, ich oczy,

pełne nieskrywanego strachu i bezgranicznego zdumienia, spotkały się na ułamek sekundy.

Dwóch stażystów adwokackich, dwie sekretarki i księgowy siedzieli przy długim zawalonym

papierami stole. Nagle zamarli, spoglądali na siebie i czekali, aż ktoś coś powie.

Czy to naprawdę koniec? Czekali całą wieczność, a tu nagle koniec? Tak

niespodziewanie? Po jednym telefonie?

- Pomódlmy się przez chwilę w milczeniu - powiedział Wes, więc wzięli się za ręce,

stanęli w ciasnym kółku i modlili się żarliwie, jak nigdy dotąd. Różne petycje uleciały do

Boga wszechmogącego, ale we wszystkich chodziło o to samo: o zwycięstwo.

Prosimy cię, dobry Boże, po wszystkich tych wysiłkach, wydanych pieniądzach,

strachu i zwątpieniu, błagamy, daj nam zwycięstwo. I zbaw nas od upokorzenia, ruiny,

bankructwa i chmary innych nieszczęść, które sprowadzi niepomyślny werdykt.

Następnie urzędnik zadzwonił na komórkę Jareda Kurtina, stratega pozwanych. Pan

Kurtin wylegiwał się spokojnie na wynajętej skórzanej kanapie w prowizorycznej kancelarii

na Front Street, w śródmieściu Hattiesburga, trzy przecznice od budynku sądu. Czytał jakąś

biografię i patrzył, jak mijają godziny, płatne po siedemset pięćdziesiąt dolarów. Spokojnie

wysłuchał wiadomości, zamknął z trzaskiem komórkę i powiedział:

- Idziemy. Przysięgli są gotowi. - Jego żołnierze w ciemnych garniturach stanęli na

baczność, sformowali szereg i wyszli za nim na ulicę, ku kolejnemu, miażdżącemu

zwycięstwu. Maszerowali w milczeniu, bez modlitwy.

Potem obdzwoniono kolejnych prawników, reporterów i w parę minut wiadomość,

lotem błyskawicy, obiegła całe miasto.

Gdzieś u szczytu wysokiego budynku, w niższej części Manhattanu, ogarnięty paniką

młodzieniec wpadł na poważne zebranie i wyszeptał pilną wiadomość panu Carlowi Trudeau,

który natychmiast przestał się interesować omawianymi sprawami.

- Wygląda na to, że przysięgli wydali werdykt - powiedział i wymaszerował z pokoju.

Poszedł korytarzem do wielkiego, narożnego apartamentu, tam zdjął marynarkę, rozluźnił

krawat i spojrzał przez okno na odległą rzekę Hudson przez zbierające się ciemności. Czekał i

jak zwykle zadawał sobie pytanie, dlaczego właściwie tak wielka część jego imperium zależy

od zbiorowej mądrości dwanaściorga przeciętnych ludzi z prowincjonalnego Missisipi.

Mimo że był człowiekiem, który wiele wiedział, na to nie miał odpowiedzi.

Kiedy Paytonowie zaparkowali na tyłach budynku sądu, ludzie wchodzili do niego ze

wszystkich stron. Prawnicy przez chwilę siedzieli w samochodzie i trzymali się za ręce. Od

czterech miesięcy starali się nawet nie dotykać w pobliżu sądu. Zawsze ktoś patrzył:

przysięgły, reporter. Trzeba być tak profesjonalnym, jak tylko się da. Ciekawostka, jaką było

małżeństwo adwokatów, zaskakiwała ludzi, więc Paytonowie próbowali zachowywać się jak

adwokaci, a nie małżonkowie.

W związku z tym podczas procesu niewiele było tych, jakże pożądanych, dotknięć,

również poza gmachem sądu.

- Co myślisz? - zapytał Wes, nie patrząc na żonę. Serce biło mu jak szalone, na czoło

wystąpił pot. Lewą ręką ciągle ściskał kierownicę.

Powtarzał sobie, że musi się odprężyć.

Odprężyć. Niezły żart.

- Jeszcze nigdy tak się nie bałam - powiedziała Mary Grace.

- Ja też.

Długa przerwa; oddychali głęboko, patrzyli, jak furgonetka telewizyjna mało nie

przejechała przechodnia.

- Przetrwamy przegraną? Oto jest pytanie.

- Musimy przetrwać, nie mamy wyboru - odparł Wes. - Ale nie przegramy.

- Zuch chłopak! Idziemy.

Spotkali się z resztą personelu swojej małej kancelarii i razem weszli do gmachu sądu.

Na parterze, tam gdzie zwykle, przy dystrybutorze napojów, czekała ich klientka, powódka,

Jeannette Baker. Ledwie zobaczyła prawników, natychmiast zaczęła płakać. Wes wziął ją pod

jedno ramię, Mary Grace pod drugie i zaprowadzili ją schodami do głównej sali sądowej na

pierwszym piętrze. Mogliby ją nawet zanieść. Ważyła niespełna czterdzieści pięć kilo,

podczas procesu postarzała się o pięć lat. Była w depresji, miewała urojenia i chociaż nie była

anorektyczką, po prostu nie jadła. W wieku trzydziestu czterech lat zdążyła już pochować

dziecko i męża, a teraz kończył się ten straszny proces, o którym w skrytości ducha myślała,

że lepiej, by w ogóle się nie zaczął. Na sali sądowej panował stan najwyższej gotowości,

jakby przy wyciu syren spadały bomby. Tłum kłębił się, ludzie szukali sobie miejsc albo

rozmawiali ukradkiem, nerwowo się rozglądając. Kiedy bocznymi drzwiami wszedł Jared

Kurtin ze swoją armią prawników, wszyscy zaczęli mu się przyglądać, jakby wiedział coś,

czego nie wiedzą inni. Przez ostatnie cztery miesiące, codziennie udowadniał, że potrafi

przewidywać przyszłość, ale w tym momencie po jego twarzy niczego nie można było

poznać. Z poważną miną stanął otoczony gromadką podwładnych.

Po drugiej stronie sali, zaledwie kilka metrów od nich, Paytonowie i Jeannette usiedli

na krzesłach za stołem strony powodowej. Te same krzesła, ta sama postawa, ta sama sprytna

strategia, żeby unaocznić przysięgłym, jak biedna wdowa i jej dwoje osamotnionych

prawników stawiają czoło potężnej korporacji o nieograniczonych zasobach. Wes Payton

spojrzał na Jareda Kurtina, napotkał jego wzrok. Ukłonili się sobie uprzejmie. Cud rozprawy

polegał na tym, że ci dwaj mężczyźni nadal potrafili odnosić się do siebie z umiarkowaną

grzecznością, a nawet rozmawiać, kiedy okazywało się to absolutnie konieczne. Byli z tego

dumni. Bez względu na paskudną sytuację, obaj postanowili wznieść się powyżej poziomu

rynsztoka i wyciągnąć do siebie rękę.

Mary Grace nie spojrzała w tamtą stronę. Gdyby to zrobiła, nie skinęłaby głową ani

nie uśmiechnęłaby się. Dobrze, że w torebce nie miała pistoletu, bo połowy tych w ciemnych

garniturach już by nie było. Położyła przed sobą, na stole, czysty notes, napisała datę, potem

swoje nazwisko i na tym skończyła się jej pomysłowość. Przez siedemdziesiąt jeden dni

procesu zapisała sześćdziesiąt sześć notesów, wszystkie tego samego rozmiaru i koloru.

Teraz, w doskonałym porządku, leżały w kancelarii, w metalowej szafce z wyprzedaży.

Podała Jeannette papierową chusteczkę. Chociaż liczyła praktycznie wszystko, nie prowadziła

na bieżąco rachunku paczek z chusteczkami zużytych przez Jeannette podczas procesu. Było

tego przynajmniej kilkadziesiąt sztuk.

Ta kobieta płakała prawie bez przerwy, a Mary Grace, chociaż współczuła jej z całego

serca, miała już dosyć tego cholernego zawodzenia. Miała już dosyć wszystkiego -

zmęczenia, stresu, bezsennych nocy, badawczych spojrzeń, niewidzenia się z dziećmi,

mieszkania wymagającego remontu, góry niezapłaconych rachunków, zaniedbanych

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: