Budżetowanie jako narzędzie rachunkowości zarządczej.pdf

Bud¿etowanie jako

narzêdzie rachunkowoœci

zarz¹dczej

Autor: Edyta Duda-Piechaczek

ISBN: 83-246-0473-1

Format: A5, stron: 208

Nie znaæ kosztów firmy to znaczy spisaæ j¹ na straty

Kalkulacja kosztów dla potrzeb bud¿etowania

Planowanie i kontrola wykonania bud¿etu

Studium przypadku: bud¿etowanie w firmie

Co daje dobre bud¿etowanie?

Prosta ksiêgowoœæ to za ma³o. Ka¿da kluczowa decyzja w firmie ma z³o¿one skutki

finansowe. Organizacja, która nie zna swoich kosztów, wymyka siê spod kontroli...

a¿ w koñcu zaskakuje j¹ dzieñ, kiedy koñcz¹ siê œrodki na koncie. Zarz¹dzaj¹cy, którzy

s¹ tego œwiadomi, chc¹ znaæ obecne i przysz³e koszty firmy. Oceniaj¹, czy planowana

inwestycja wygeneruje nadwy¿kê gotówki, zysk ksiêgowy i korzyœci podatkowe.

Potrzebuj¹ precyzyjnych bud¿etów i informacji zwrotnych o ich wykonaniu. Musz¹ byæ

pewni, ¿e dzia³alnoœæ jest rentowna i ¿e nagle nie skoñcz¹ siê fundusze. Krótko mówi¹c,

potrzebuj¹ rachunkowoœci zarz¹dczej i dobrego bud¿etowania.

Rachunkowoœæ zarz¹dcza jest Ÿród³em wiedzy o kosztach firmy, a bud¿etowanie to

przekuwanie tej wiedzy w dzia³anie. Z tej ksi¹¿ki dowiesz siê, jak stworzyæ i wykonaæ

dobry bud¿et. Poznasz metody kalkulacji kosztów. Znajdziesz tu opis ca³ego procesu

bud¿etowania oraz wiedzê przydatn¹ ka¿demu, kto zajmuje siê rachunkowoœci¹

zarz¹dcz¹:

przyjmowanie za³o¿eñ do bud¿etów,

klasyfikacja kosztów dla celów bud¿etowania,

porównywanie kosztów i przychodów,

obliczanie kosztów marginalnych,

analiza rozbie¿noœci kosztów,

ocena efektywnoœci i rentownoœci inwestycji,

ocena kondycji finansowej firmy, tworzenie elastycznych bud¿etów operacyjnych,

korygowanie bud¿etów.

Wstęp ......................................................................................................5

1. Planowanie działalności przedsiębiorstwa ......................................9

1.1. Istota planowania w przedsiębiorstwie ......................................................9

1.2. Etapy planowania ....................................................................................... 15

1.3. Hierarchia planów organizacyjnych ........................................................ 18

1.4. Planowanie finansowe ................................................................................29

1.5. Budżetowanie jako metoda zarządzania ................................................. 36

1.6. Klasyfikacja budżetów ................................................................................ 41

2. Metodyka budżetowania .................................................................. 45

2.1. Pojęcie procesu budżetowania ..................................................................45

2.2. Metody budżetowania ...............................................................................48

2.3. Funkcje i zadania budżetowania w przedsiębiorstwie ...........................54

2.4. Etapy budżetowania ...................................................................................58

2.5. Kontrola budżetu .......................................................................................70

3. Techniki budżetowania kapitałowego .......................................... 79

3.1. Rodzaje technik budżetowania kapitałowego ........................................79

3.2. Statyczne techniki budżetowania kapitałowego .................................... 81

3.3. Techniki budżetowania kapitałowego oparte na zdyskontowanych

przepływach pieniężnych ..........................................................................90

4. Rachunkowość zarządcza i jej rola

w procesie kierowania przedsiębiorstwem ................................... 95

4.1. Rachunkowość zarządcza w procesie gospodarczym ............................95

4.2. Koszty w systemie kryteriów wyboru decyzji .......................................104

4.3. Kryteria klasyfikacji kosztów ..................................................................108

4.4. Istota i zadania rachunku kosztów ........................................................ 116

Budżetowanie jako narzędzie rachunkowości zarządczej

5. Ewidencja kosztów ............................................................................123

5.1. Funkcje układu ewidencyjnego kosztów ............................................... 123

5.2. Rodzajowy układ kosztów .......................................................................124

5.3. Charakterystyka produkcji pomocniczej .............................................. 126

5.4. Podstawowe metody kalkulacji ...............................................................129

5.5. Kalkulacja podziałowo-procesowa ......................................................... 131

5.6. Koszty wydziałowe ................................................................................... 135

6. Budżetowanie jako narzędzie zarządzania ..................................139

6.1. Podstawowe definicje ............................................................................... 139

6.2. Centra odpowiedzialności jako narzędzia zarządzania ...................... 141

6.3. Procedura sporządzania budżetów ........................................................142

6.4. Ewidencja budżetów .................................................................................144

7. Przepływy pieniężne ........................................................................147

7.1. Strumienie przepływów pieniężnych .....................................................147

7.2. Kryterium kosztu kapitału w budżetowaniu kapitałowym ................ 151

7.3. Ryzyko w decyzjach budżetowania kapitałowego ............................... 154

8. Charakterystyka badanej firmy w sektorze budżetowania ......159

8.1. Rys rozwoju ............................................................................................... 159

8.2. Przedmiot działania — struktura usług ................................................ 160

8.3. Struktura organizacyjna .......................................................................... 163

8.4. Konkurencja .............................................................................................. 166

8.5. Odbiorcy .................................................................................................... 166

8.6. Dostawcy .................................................................................................... 167

8.7. Analiza SWOT .......................................................................................... 168

8.8. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa ...................................... 171

9. Budżetowanie w ZPUH „ABC” ......................................................175

9.1. Wprowadzanie budżetowania w przedsiębiorstwie ............................. 175

9.2. Budżet ZPUH „ABC” na rok 2001 ........................................................178

9.3. Kontrola budżetu ..................................................................................... 191

9.4. Ocena procesu budżetowania w ZPUH „ABC” ..................................192

Skorowidz ...........................................................................................197

: Sprawy nie zawsze są takie, jakimi się wydają

MOTTO

Po przeczytaniu rozdziału będziesz potrafił:

opisać techniki budżetowania kapitałowego;

określić statyczne techniki budżetowania kapitałowego;

zastosować rachunek porównawczy kosztów, zysków;

obliczyć okres zwrotu, księgową stopę zwrotu;

obliczyć wartość zaktualizowaną netto;

obliczyć wewnętrzną stopę zwrotu;

obliczyć zdyskontowany okres zwrotu.

3.1. Rodzaje technik budżetowania kapitałowego

Proces budżetowania kapitałowego jest związany z podejmowaniem decyzji

i wyborem projektu inwestycyjnego do realizacji. Przy wykorzystaniu od-

powiednich technik decyzję taką należy podjąć na podstawie właściwej ana-

lizy, przy wykorzystaniu analiz ilościowych wartościowych budżetowania 1 .

1 S. Wrzosek, Ocena efektywności rzeczowych inwestycji przedsiębiorstw, Wydawnictwo SIGMA,

Wrocław 1994, s. 9.

Budżetowanie jako narzędzie rachunkowości zarządczej

Rodzaje technik stosowanych w celu ułatwienia oceny projektów są przed-

miotem licznych badań wielu dyscyplin naukowych. Można spotkać rów-

nież ich podział i klasyfikację, np. metody proste i rozwinięte, metody doty-

czące pojedynczych przedsięwzięć oraz programów inwestycyjnych.

Najpopularniejszym podziałem technik budżetowania kapitałowego jest po-

dział ze względu na czynnik czasu. Dynamiczne budżetowanie kapitałowe

uwzględnia zmiany w czasie, natomiast techniki nieuwzględniające czynnika

czasu określane są jako statyczne (proste) 2 .

Tradycyjne modele budżetowania kapitałowego nie przedstawiają formalnej

struktury, która gwarantowałaby wzięcie pod uwagę wszystkich istotnych

czynników występujących przy ocenie projektów inwestycyjnych. Przy oce-

nie projektów konieczny jest system wspomagania decyzji, który uzupełnia

tradycyjne modele budżetowania kapitałowego poprzez przedstawienie pro-

cesu decyzyjnego w sposób spójny i sformalizowany, z wykorzystaniem me-

tod z zakresu badań operacyjnych. Należy podkreślić, że dla prawidłowej

oceny i analizy projektów inwestycyjnych najczęściej stosuje się kilka metod

oceny.

Ciągłe doskonalenie technik budżetowania kapitałowego prowadzi do po-

żądanych sytuacji konkurencyjnych na rynku.

Aby osiągnąć założone cele, należy postępować według ściśle określonych

procedur.

W przypadku budżetowania pomocne jest określenie kolejnych kroków po-

stępowania i ich procedur.

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń można wskazać następujące

techniki budżetowania kapitałowego: 3

Zaznajomienie się z założeniami polityki makroekonomicznej

oraz mikroekonomicznej determinacji działania jednostki.

Określenie mocnych i słabych stron organizacji.

Zdefiniowanie czynników ograniczających wielkości produkcji

lub sprzedaży.

Sporządzanie budżetu strategicznych stref działania jednostki oraz

wstępne opracowanie budżetów pozostałych dziedzin organizacji.

2 A. Rutkowski, Zarządzanie…, op. cit., s. 98.

3 J. Czekaj, Z. Dresler, Zarządzanie…, op. cit., s. 23.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: