Ryzyko związane z ręcznymi pracami transportowymi - metody MAC i KIM.pdf - materiały PIP-u - szumi1

DODATEK

TEMATYCZNY

nr1/2008

Ryzykozwiązanezręcznymipracami

transportowymi

Przewodnikpowybranychmetodachocenyryzyka:MACiKIM

Opracowała: KarolinaGłówczyńskaWoelke

Departament Warunków Pracy GIP

Warszawa–grudzień2008r.

Treść

Wstęp

CzęśćI

KartyOcenyRęcznychPracTransportowychMAC– ManualHandling

AssessmentCharts

Instrukcjadoocenyczynnościpodnoszenia

Instrukcjado ocenyczynnościprzenoszenia

Instrukcjadoocenyczynnościzespołowych

Przykładocenyczynnościpodnoszeniaz wykorzystaniemmetodyMAC

CzęśćII

MetodaWskaźnikówKluczowychdo ocenyryzykazwiązanego

z ręcznymipracamitransportowymiKIM– KeyItemMethod

MetodaWskaźnikówKluczowychdladziałańobejmującychciągnięcie

i pchanie

MetodaWskaźnikówKluczowychdladziałańobejmującychpodnoszenie,

trzymaniei przenoszenie

PrzykładocenyryzykazwykorzystaniemmetodyKIM

Literatura

Wydawca: GłównyInspektoratPracy

Publikacja przygotowana przez Biuro Informacji GIP

Redaktorprowadzący Maciej Sokołowski .Redaktortechniczny Jan Klimczak

Projektokładkiifot. Andrzej Jaworski

Adres:ul.Krucza38/42,00926Warszawa,tel.0224203732

Druk :CentrumObsługiKancelariiPrezesaRadyMinistrówwWarszawie.

Redakcjazastrzegasobieprawozmianytytułówi skracanianadesłanychtekstów.Pożądanesązdjęciawykonaneaparatemcyfro

wymo matrycyconajmniej 2mlnpikselilubanalogowymw formacie 15x 21 cmna błyszczącympapierze.Zdjęciaskanowane

na skanerachbiurowychnienadająsiędo druku.Każdezdjęciepowinnobyćzaopatrzonew objaśnieniei nazwiskoautora.Mate

riałydo drukuprosimyprzesyłaćna adres:inspektor@gip.pl

INSPEKTOR PRACY

ISSN02393417

Wstęp

Dolegliwościmięśniowoszkieletowestanowiąje

denz najpowszechniejszychproblemówzdrowotnych

w Europie,dotykającymilionypracowników– aŜ 24%

pracownikóweuropejskichskarŜysięna bólekręgo

słupa,a 22%– na bólemięśni.W nowychpaństwach

członkowskichschorzeniatewystępująjeszczeczę

ściej– odpowiednio 39%i 36%. 1

Skutki zdrowotne wykonywania ręcznych prac

transportowychw określonychwarunkachsąróŜno

rodne,od krótkotrwałegobólu(kości,mięśni,nerwów,

stawów,ścięgieni wiązadeł)do powaŜnychurazów

(np.pęknięć),powodującychdługotrwałąnieobec

nośćw pracyi nierzadkokosztownąrehabilitację.Roz

wijająsięonez czasemi mogąbyćspowodowane

samąpracą– sposobemjejwykonywania,charakte

rystyką, ale takŜe warunkami środowiska pracy.

Do czynnikówryzykaprzyczyniającychsiędo powsta

wanialubpogłębianiadolegliwościmięśniowoszkiele

towych naleŜy, zgodnie z poniŜszym rysunkiem,

zaliczyć:

Czynnikizwiązane

zwysiłkiemfizycznym

Czynnikiosobnicze

przemieszczana

masa

wiek

płeć

częstotliwość

powtarzania

czynności

podnoszenia,

przenoszenia

obciążenie

statyczne

sprawnośćfizyczna

(...)

Czynnikiryzyka

dolegliwości

mięśniowoszkieletowych

(...)

możliwośćwpływania

nasposóbitempopracy

możliwość

współpracy

Czynnikiorganizacyjne

Rys.1Czynnikiprzyczyniającesiędopowstanialubpogłębieniadolegliwościmięśniowoszkieletowych

1 Czwarteeuropejskiebadaniewarunkówpracy,EuropejskaFundacjana rzeczPoprawyWarunkówśyciai Pracyw Dublinie, 2005.

Szerzejo dolegliwościachi ichskutkachw publikacji: Mniejdźwigaj.Informacjedlapracodawcówi pracownikówsektorabudowlanegolubhan

dludetalicznego ,wydanejprzezPIPw ramachEuropejskiejkampaniikontrolnoinformacyjnejSLIC,RęczneprzemieszczaniecięŜarów 2008.

Pojawianiusiędolegliwościmięśniowoszkieleto

wychmoŜnaskutecznieprzeciwdziałaćpoprzezwia

rygodną analizę i ocenę występujących zagroŜeń

związanychz wykonywanymipracamitransportowy

mi,zaplanowaniei wdraŜanieadekwatnychśrodków

profilaktycznychorazkonsekwentnestosowaniesię

do nich.

ProblemymogąsiępojawićjuŜnaetapiekomplekso

wejidentyfikacjiczynnikówryzykazwiązanychz ręczny

mipracamitransportowymi.W niniejszymprzewodniku

przedstawionodwiemetodyocenyryzykaopracowane

dlatakichprac,zpunktuwidzeniaryzykadlaukładumię

śniowoszkieletowego,a szczególnielędźwiowegood

cinkakręgosłupa.

Pierwsząmetodą,opisanąw przewodniku,są Karty

OcenyRęcznychPracTransportowych (ang.Manual

HandlingAssessmentCharts– MAC)opracowaneprzez

specjalistówz brytyjskiejinspekcjipracy(HSE)i opubli

kowanepo razpierwszyw 2003roku.

Drugą metodą, przedstawioną w dalszej części

przewodnika,jest MetodaWskaźnikówKluczowych

(ang.KeyItemMethod– KIM),opracowanaprzezFe

deralny Instytut Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

(BAuA)w Niemczech.Przewodnikzawieraponadto

przykładypraktycznegozastosowaniaobumetod.

Licznepraktycznerozwiązaniadot.eliminowania

lubograniczaniauciąŜliwościzwiązanychz ręcznymi

pracamitransportowymi 2 świadcząo tym,Ŝetakiepo

stępowaniedajewymierneefektyw postacizmniejsze

niaabsencjichorobowej,coprowadzido obniŜenia

kosztówpracyi podniesieniajejjakości.

Metody prezentowane w przewodniku są łatwe

w stosowaniu,gdyŜopierająsięgotowychwzorcachpo

równawczych(piktogramach,zdjęciach).Zakresichwy

korzystania jest bardzo duŜy, nie zawęŜono ich

stosowaniado konkretnychbranŜ.NaleŜyjednakzwró

cićuwagę,Ŝeistniejąprzypadkibardziejskomplikowa

ne, jak np. przemieszczanie ludzi lub zwierząt, co

związanejestz nieprzewidywalnościąichruchówi mo

Ŝewpływaćna bezpieczeństwopracowników.

Przewodnik zawiera informacje na temat do

brych praktyk, które choć nie są obowiązkowe

do stosowania,mogąokazaćsiębardzopomocne.

Zewzględuna fakt,Ŝeobiemetodyzostałyopra

cowaneprzezspecjalistówzagranicznych,mogą

oneuwzględniaćinnewymaganiaszczegółoweniŜ

obowiązującew Polsce.Dlategokorzystającz nich,

naleŜy przestrzegać normatywów higienicznych

orazinnychwskazańokreślonychw następujących

rozporządzeniach:

Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r.

w sprawie wykazu prac szczególnie uciąŜliwych

i szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114,

poz. 545z późn.zm.),

Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r.

w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocia

nymi warunkówichzatrudnianiaprzy niektórych

z tychprac(Dz.U.Nr 200,poz. 2047z późn.zm.).

2 SafetyandHealthatWork,EuropeanGoodPracticeAwards 2007,PreventionofworkrelatedMSDsinpractice„LightentheLoad”A Euro

peanCampaignonMusculoskeletalDisorders;EuropeanAgencyforSafetyandHealthatWork,Luxemburg 2008– materiałprzedstawiają

cyprzykładypraktycznychrozwiązańw zakresieeliminowanialubograniczaniauciąŜliwościzwiązanejz ręcznymipracamitransportowymi

i korzyściz tegopłynącedlaprzedsiębiorstwa.

MinistraPracyi PolitykiSpołecznejz dnia 14

marca 2000r.w sprawiebezpieczeństwai higieny

pracyprzy ręcznychpracachtransportowych(Dz.

U.Nr 26,poz. 313z późn.zm.),

CzęśćI

KartyOcenyRęcznychPracTransportowych

( MAC – Manual Handling Assessment Charts)

Brytyjskainspekcjapracy(HSE)opracowałanarzę

dziesłuŜącedo ocenynajczęstszychczynnikówryzy

ka występujących przy czynnościach podnoszenia

(i opuszczania),przenoszeniai przy zespołowychpra

cachtransportowych– pod nazwąKartyOcenyRęcz

nychPracTransportowych(MAC).StosującteKarty

moŜnaznaczniełatwiejdokonaćocenywszelkichryzy

kownychpractransportowych(którychuniknąćnie

moŜna),przezcoryzykourazówzmniejszasięw moŜ

liwienajwyŜszymstopniu.

Za pomocąKartmoŜnasporządzić 3rodzajeoce

ny(kolejnoomówionew dalszejczęściprzewodnika):

NaleŜypoddaćobserwacjisposóbwykonywania

ręcznych prac transportowych i warunki pracy, by

upewnićsię,Ŝemamydo czynieniaz normalnymi(typo

wymi)proceduramiroboczymi.W tokuprocesuoceny

moŜna zasięgnąćopiniipracownikóworazspołecznych

inspektorówpracy.Tam,gdziekilkupracownikówwy

konujetosamozadanie,naleŜyzwrócićuwagęna wy

mogi, jakie narzuca dana praca z perspektywy

wszystkichpracowników.

czynnościpodnoszenia– strony 6– 8,

NastępnienaleŜywybraćwłaściwytypoceny(tj.

podnoszenia,przenoszenialubpracyzespołowej).Je

Ŝelizadaniedotyczyzarównopodnoszenia,jaki prze

noszenia,naleŜywziąćpod uwagęobiesytuacje.

czynnościprzenoszenia– strony 9– 11,

czynnościzespołowe– strony 12– 14.

Podczasocenyryzykazawodowegoprzy ręcznych

pracach transportowych waŜne jest, aby wziąć

pod uwagęwszystkieczynnikimająceznaczeniedla

jejpoprawnegoprzeprowadzenia.W tymcelunaleŜy

zastosowaćodpowiedniewytyczne(instrukcjena stro

nach: 6, 9i 12)byokreślićzagroŜenia.Następniena

leŜywprowadzićadekwatnezaleceniaukierunkowane

na ograniczenieskutkówoddziaływaniazidentyfikowa

nychczynnikówryzyka.Korzystnywpływna wyniki

działańograniczającychryzykozwiązanez ręcznym

transportembędziemiałowłączeniew tenprocespra

cownikóworazichbezpośrednichprzełoŜonych(np.

kierownikówprodukcji).

Uwaga:

KartyMACniemajązastosowaniado ocenyręcz

nychpractransportowychpolegającychna ciągnięciu

orazpchaniu.NiesłuŜąrównieŜoceniepełnegoryzy

kazawodowegozewskazaniemjegodopuszczalno

ści,jakrównieŜistniejącegow miejscupracyryzyka

wystąpieniadolegliwościkończyngórnych.

WypełniającarkuszocenynaleŜyuwzględniaćin

OkreślającstopieńryzykadlakaŜdegoz jego

czynnikównaleŜykierowaćsięstosownąinstrukcją

i wykresemprzepływowym(wykresy: 1na str. 7, 4

na str. 11i 5na stronie 13).

KlasyfikacjastopniryzykapodanajestponiŜej:

W arkuszuwynikówMAC(str. 14)wprowadzasię

kolory i odpowiednią punktację. Zaliczenie danej

czynnoścido pasmao określonymkolorzepomaga

ustalić,któreelementywykonywanegozadaniawy

magająuwagi.

Dodaniepunktacji(suma)– pomagaokreślić,

na jakiepracenaleŜyzwrócićuwagęw pierwszej

kolejności,pomoŜeteŜsprawdzić,na ileskutecz

nesądziałanianaprawcze.

UzupełnieniawymagająteŜpozostałeinformacje

o wykonywanychzadaniach,zgodniez arkuszem.

Na stroniebrytyjskiejinspekcjipracy:

www.hse.gov.uk/msd

moŜnaznaleźćdodatkoweprzydatnemateriały.

G=KolorZIELONY (green)–ryzykomałe. Tam,gdziezachodzitakapotrzeba,naleŜyuwzględnićpodatnośćnaryzyko

szczególnychgruppracowników(np.kobietwciąŜy,młodocianychitp.).

A=KolorBURSZTYNOWY (amber)–ryzykośrednie–wnikliwiezbadajwykonywanezadania

R=KolorCZERWONY (red)–ryzykoduŜe–potrzebnaniezwłocznareakcja. NaryzykourazówmoŜebyćnaraŜonaznaczna

częśćpracowników.

P=kolorPURPUROWY (purple)–ryzykobardzoduŜe. CzynnościtakiemogąstwarzaćpowaŜneryzykoodniesieniaurazów

ipowinnyzostaćpoddanedokładnejanalizie,zwłaszcza,gdycałycięŜarładunkuutrzymujejednaosoba.

dywidualnepredyspozycjepracownika(np.wiek,stan

zdrowia,sprawnośćfizyczną).

W jakisposóbwypełnićkartyMAC?

Ryzyko związane z ręcznymi pracami transportowymi - metody MAC i KIM.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: