Czynniki uciążliwe na stanowisku pracy.doc

Czynniki uciążliwe na stanowisku pracy

%copy; FotoChannels / Glow Images

Czynniki uciążliwe w środowisku pracy to, np.:

·                      znaczne obciążenie organizmu wysiłkiem fizycznym statycznym i dynamicznym czy umysłowym,

·                      wymuszona pozycja ciała,

·                      obciążenie narządu wzroku powodowane niedostatecznym czy nieprawidłowym oświetleniem,

·                      odczuwalny hałas czy drgania mechaniczne,

·                      praca monotonna, o wymuszonym tempie czy polegająca na wykonywaniu ruchów monotypowych,

·                      praca zmianowa,

·                      odczuwalny mikroklimat gorący, zimny, zbyt wilgotny czy zbyt suchy,

·                      sytuacje stresogenne, np. mobbing.

Z powyższego wykazu widać, że czynniki uciążliwe są z reguły związane z niedostosowaniem warunków pracy do możliwości człowieka czyli występują na nieergonomicznych stanowiskach pracy. Natomiast w zależności od poziomu oddziaływania, czasu występowania, a także indywidualnych cech pracownika czynnik uciążliwy może stać się czynnikiem szkodliwym. Czynniki uciążliwe (np. niedostateczne oświetlenie, wymuszona pozycja ciała) mogą być i są w wielu sytuacjach pośrednią przyczyną wypadków.

Rozpatrując wpływ czynników uciążliwych na powstanie zagrożeń należy rozpatrywać konkretne stanowiska pracy i również konkretnego pracownika.

1. Nieprawidłowe oświetlenie na stanowisku tokarza może być pośrednią przyczyną urazu spowodowanego kontaktem z ruchomymi częściami maszyny ale dla pracownika administracyjno-biurowego powodować będzie choroby oczu czy zmęczenie.

2. Wysiłek fizyczny przy ręcznych pracach transportowych może u jednego pracownika powodować zmęczenie i bóle mięśni a u innego (o słabej kondycji fizycznej) może doprowadzić do choroby układu szkieletowo-mięsniowego czy nawet urazu kręgosłupa.

3. Praca fizyczna w mikroklimacie gorącym może powodować choroby układu krążenia ale przy pracy umysłowej ten czynnik będzie powodował z reguły tylko zmęczenie.

Identyfikacja i ocena czynników uciążliwych.

W tym miejscu należy posłużyć się jeszcze jednym pojęciem związanym z pracą i zdrowiem, tzw. ryzykiem zdrowotnym. Definiowane jest ono jako prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych dla zdrowia pracownika skutków, spowodowanych takimi czynnikami jak:

·                      organizacja pracy (zmianowość, praca w odosobnieniu),

·                      metody pracy (monotypia, przeciążenie fizyczne, psychiczne czy informacyjne),

·                      warunki materialne środowiska pracy (czynniki chemiczne, fizyczne czy biologiczne),

·                      sytuacje stresogenne.

Możliwość i częstość występowania negatywnych skutków zdrowotnych w większości przypadków nie zależy od zawodu ale zawsze zależy od wykonywanych czynności w konkretnym miejscu pracy, na konkretnym stanowisku pracy.

Identyfikacja czynników uciążliwych w pracy jest zadaniem zespołów w skład, których wchodzą:

·                      osoby organizujące pracę,

·                      pracownik służby bhp i

·                      przedstawiciel załogi

a dokonuje się jej w podobny sposób jak identyfikacji zagrożeń dla potrzeb oceny ryzyka zawodowego. Natomiast ocena tych czynników tzn. wpływ na zdrowie pracowników wymagać będzie udziału w pracach zespołu lekarza medycyny pracy sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami, który na podstawie wiedzy medycznej, wiedzy o stanie zdrowia pracowników i wiedzy o warunkach pracy jest w stanie określić ryzyko zdrowotne dla zatrudnionych w zakładzie.

Podstawa prawna

·                      art. 3. oraz załączniki nr 1 i 2 do ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237 poz. 1656, ze zm.),

·                      rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. nr 105, poz. 869),

·                      rozporządzenie Ministra Zdrowia z 1 sierpnia 2002r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. nr 132, poz. 1121),

·                      rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. nr 114, poz. 545, ze zm.),

·                      rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. nr 200, poz. 2047, ze zm.),

·                      rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998r. w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. nr 148, poz. 973),

·                      Rady Ministrów z 28 maja 1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60, poz. 279). 

Autor:
Lesław Zieliński
były główny inżynier zarządzania
bezpieczeństwem pracy, rejestrowany
audytor pomocniczy SZBP wg ISRS