petrologia3.pdf

(94 KB) Pobierz
281706746 UNPDF
1.Podział skał osadowych:
1)Skały detrytyczne –
(klastyczne – okruchowe), powstały jako
następstwo zniszczenia mechanicznego
skał. które istniały wcześniej. Zwięzłe lub
luźne. Piroklastyczne lub terygeniczne.
2)Skały iłowe i ilaste – ich
zasadniczymi składnikami mineralnymi są
uwodnione krzemiany glinu. Są to iły i
gliny. Zalicza się również skały w których
jako składnik główny występują liczne
uwodnione tlenki glinu(boksyty).
3)Skały krzemionkowe –
bardzo wysoka zawartość SiO2.
Pochodzenia organicznego lub
chemicznego.
4)Skały wapienne – oraz inne
skały węglanowe w licznych odmianach;
głównym składnikiem mineralnym jest
węglan wapnia.
5)Skały chemiczne –
(lagunowe) mogą być węglanowe,
siarczanowe lub solne.
6)Skały palne – węglowe i
węglowodorowe.
7)Skały żelazonośne .
8)Skały fosforanowe
(fosforytowe)
4.Charakterystyka skał
krzemionkowych – wysoka
zawartość krzemionki pochodzenia
chemicznego i organiczengo. Krzemionka
autogeniczna, zwykle w postaci
chalcedonu i/lub kwarcu.
5.Charakterystyka skał
solnych:
*Ewaporaty solne - około 30minerałów
autogenicznych, głównie chlorków i
siarczanów sodu, potasu, wapnia,
magnezu.
sól kamienna - (halityt), niemal
monomineralna, składające się głównie z
halitu któremu towarzyszą domieszki
innych minerałów solnych i substancji
ilastych.
*Krzemionkowe organiczne –
zasadniczo z pancerzyków organizmów
krzemionkowych: radiolarii i diatomitów
albo z okruchów szkielecików gąbek
krzemionkowych, bądź spojonych
cementem krzemionkowym, bądź też
luźnych.
sole potasowo-magnezowe –
głownie z chlorków i siraczanów potasu i
manganu.
**Ewaporaty siarczanowe – często
niemal monomineralne.
gipsy – wyraźnie krystaliczne,
kryształy różne.
anhydryty – anhydryt, twardsze
od gipsów, drobnołuseczkowe.
radiolaryty – skały zwarte,
bardzo twarde, obecność licznych
radiolarii, których skorupki nie zawsze
zachowały naturę krzemionkową typu
opalu choć te skorupki są objęte
zasadniczo masą opalową. Odpowiadać
one mogą współczesnym osadą
głębokomorskim z pancerzykami radiolarii.
lidyty – warstwowane skały
krzemionkowe. Chalcedon któremu
towarzyszy kwarc. Zabarwione na czarno
substancją bitumiczną lub węglistą. Często
występują żyłki kwarcu.
diatomity – (ziemie
okrzemkowe), sedymenty luźne, mączyste
powstałe w środowisku jeziornym,
wyłącznie z nagromadzeń
krzemionkowych(opalowych) maleńkich
kapsułkowanych otoczek alg
planktonicznych. Poszukiwany materiał
ścierny i polerujący, izolator termiczny
(ściany kas pancernych), wypełniacze czyli
sorbenty(np. dynamitu).
spongiolity - najpospolitsze
skały krzemionkowa-organiczne,
nagromadzenia szkieletów gąbek
krzemionkowych – igły(spikule).
opoki -
gezy -
rogowce -
** Krzemionkowe chemiczne:
wapienie skrzemionkowane –
porowate w skutek odwapnienia, a
pozostania spoiwa krzemionkowego;
kamienie młyńskie.
krzemienie – formacje z
krzemionki w środowisku wapiennym o
formie nieregularnej, na ogół buł
chalcedonowych.
czerty – utwory krzemionkowe w
otoczeniu skały częściowo
skrzemionkowanej. Najczęściej występują
w gezach.
menility – buły lub soczewki
opalowe powstałe w łupkach lub iłach
magnezowych(środowiska morskiego).
gejzeryty – osad biały, wygląd
popiołu, prawie czysta krzemionka
wytrącana z wód gorących i
zmineralizowanych niektórych term,
szczególnie zaś gejzerów.
jaspisy – mułki
skrzemionkowane o wyraźnych często
zróżnicowanych barwach. Głównie kwarc.
Albo osadowe albo wtórne przy żyłach
hydrotermalnych.
agaty i chalcedony –
najczęściej produkt hydrotermalny
związany z końcową fazą wulkanizmu.
Agaty tworzy różnobarwna krzemionka o
wyraźnej teksturze wstęgowej.
2.Charakterystyka skał
ilastych – zawierają obok minerałów
ilastych, odporne na wietrzenie składniki
skał macierzystych.
kaoliny – złożone głownie z
kaolinitu, a podrzędnie zawierające kwarc,
łyszczyki, illit oraz odporne na wietrzenie
minerału ciężkie; tworzą się w wyniku
wietrzenia kwaśnych skał magmowych i
metamorficznych oraz arkoz.
bentonity – powstające w
wyniku podmorskiego wietrzenia szkliwa
wulkanicznego drobnoziarnistych osadów
piroklastycznych; składają się głownie z
montmorillonitu lub pakietów mieszanych
montmorillonit/illit, a ponadto mogą
zawierać inne minerały ilaste, kwarc,
skalenie, biotyt, chloryt, zeolity i relikty
szkliwa.
3.Charakterystyka skał
alitowych – składają się głównie z
wodorotlenków i tlenków glinu i żelaza.
Produkty wietrzenia laterytowego
(alitowego), zachodzące w klimacie
tropikalnym, gorącym i wilgotnym.
lateryt – bezpośrednie,
rezydualne produkty wietrzenia
glinokrzemianów w klimacie tropikalnym;
ich głównymi składnikami są wodorotlenki
glinu i żelaza, przy czym proporcje miedzy
nimi zależą od rodzaju skał macierzystych.
terra rosa – (czerwona ziemia),
czyli residuum po krasowym wietrzeniu
skał węglanowych, zwłaszcza wapieni.
Wypełnia głównie kotły, kieszenie i kominy
krasowe; podobnie jak lateryt składa się
głównie z wodorotlenków glinu i żelaza.
boksyt – zawierające
wodorotlenki żelaza, węglany i inne;
wykorzystywane jako rudy.
1
www.olafbujak.prv.pl – opracowanie na licencji BEERWARE (stawiasz Olafkowi browara), z pewnością jest mnóstwo nieścisłości i błędów z które oczywiście nie odpowiadam ;)
l
6.Cech optyczne:
dolo
mit/
kalc
yt
gips halit anhy
dryt
opal
antracyt - węgle czarne,
różniące się od kamiennych brakiem
warstwicowania i ciosu. 88-95%C, wilgoci
mniej niż 5%, barwy ciemno
czerwonobrunatnej.
sparyt –
tuf litoklastyczny – tuf
zbudowany jest z fragmentów wcześniej
skonsolidowanych skał wulkanicznych lub
piroklastycznych, pochodzących z kanału
lub krateru wulkanu.
waka lityczna -
margiel – skały stanowiące
przejście między wapieniami, a iłami i
łupkami ilastymi. HCl +
tuf witroklastyczny – tuf
zbudowany z fragmentów szkliwa
powstałego na wskutek gwałtownego
krzepnięcia wyrzucanych w powietrze
strzępów lawy.
arenit arkozowy -
bentonit – zwykle barwy
zielonawej lub szarawej. Spotykamy je
najczęściej w osadowych częściach lagun.
glaukonit – uwodniony krzemian
żelaza z domieszką glinu, magnezu i
potasu. Charakterystyczny dla
współczesnych osadów terygenicznych.
J/A A A J A J
relie
f
zmie
nny 0 0
+
0
łupli
wość
dosk
onała
dosk
onała
dosk
onała
dosk
onała
brak
pleo
chroi
zm
brak brak brak brak brak
b.int
erf
III
rzędu
I
rzędu
brak III
rząd
brak
wyg
asza
nie
prost
o
skośn
e
brak prost
e
brak
7.Dojrzalosc mineralna
piaskowców – szkielet ziarnowy
prawie wyłącznie z kwarcu, prawie nie ma
okruchów bardzo wytrzymałych, spoiwo
cement.
10. Spoiwo – (lepiszcze), jest
substancją wiążącą ziarna w zwięzłej skale
okruchowej.
Z genetycznego punktu widzenia:
cement – utworzone w wyniku procesów
fizykochemicznych; wapniste,
krzemionkowe, żelaziste, margliste i
dolomityczne.
matriks – (spoiwo wypełniające=masa
wypełniająca), drobnoziarniste spoiwo
okruchowe pochodzenia terygenicznego
lub wietrzeniowego, najczęściej ilasto-
pyłowe(mułowcowe) lub ilaste. W zasadzie
nie zawiera materiału wytrąconego
chemicznie.
8.Dojrzałość teksturalna
piaskowców – osad dobrze
wysortowany i obtoczony.
9.Wyjasnij pojęcia:
tuf, a tufit – tuf jest skałą
piroklastyczną, tufity są skałami
przejściowymi od piroklastycznych do
terygenicznych. Zawierają od 25-75%
piroklastów, zaś resztę stanowi materiał
okruchowy pochodzenia niewulkanicznego.
krzemień – formacja
krzemionkowa w środowisku wapiennym,
o formie nieregularnej, na ogół buł
mniejszych lub większych, izolowanych lub
połączonych.
arenit, a waka – spoiwo
piaskowców często ma charakter typu
matriks i wówczas mnożna mówić i
arenitach (zawierających do 15% matriks)
oraz wakach (15-75% matriks).
wapień oolitowy – drobne
konkrecje wapienne, których średnica
rzadko przekracza 1mm. Wytworzyły się
one dookoła miniaturowego ziarenka
kwarcu, około mikroorganizmu czy ułamka
skorupki. Oolity powstały w wodach
ciepłych, niespokojnych i bogatych w
wapień, na ogół w sąsiedztwie raf
koralowych.
konkrecja – skupienia mineralne
kształtu kulistego, gruzłowego,
soczewkowatego, nerkowego,
dyskoidalnego, lub cylindrycznego.
Najczęściej złożone z węglanu wapnia,
krzemionki, syderytu, związków manganu
lub pirytu.
Ze względu na ilość spoiwa i
sposób cementacji okruchów:
podstawowe – (bazalne), o charakterze
tła skalnego; jest ono tak obfite, że
poszczególne ziarna detrytryczne nie
stykają się ze sobą, tworząc rozproszony
szkielet ziarnowy.
porowe – wystarczające tylko do
wypełnienia pustek między zazwyczaj
stykającymi się ze sobą ziarnami
detrytrycznymi, tworzącymi zwarty
szkielet ziarnowy.
kontaktowe – kiedy spoiwa jest tak
mało, że wystarcza jedynie do spojenia
ziarn lub wytworzenia na nich cienkich
otoczek, przy pozostawieniu części porów
niewypełnionym.
11. Kaolinizacja – polega na
rozkładzie skalenia potasowego
(ortoklazu) skał rodziny granitów i
granitoidów pod wpływem czynników
atmosferycznych.
2
www.olafbujak.prv.pl – opracowanie na licencji BEERWARE (stawiasz Olafkowi browara), z pewnością jest mnóstwo nieścisłości i błędów z które oczywiście nie odpowiadam ;)
l
281706746.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin