A. KRYTERIA
I. OBSŁUGIWANIE SIEBIE
1) Zachowanie się przy stole
1. Używa noża oraz widelca poprawnie i bez trudności. X
Zadanie to zaliczamy, jeżeli badany:
a) trzyma pewnie i w odpowiednim miejscu sztućce,
b) używa ich do właściwych celów, tj. pokarm kroi nożem, nabiera i podnosi do ust widelcem.
2. Można akceptować jego zachowanie przy stole. X
Badany wykazuje schludność przy jedzeniu, tj. nie wyróżnia się, chyba że jest równocześnie opóźniony fizycznie.
41. Radzi sobie przy stole, np. obsługuje się bez trudności. Y
Zaliczamy, jeżeli badany potrafi sobie nałożyć na talerz odpowiednią ilość jedzenia, obsługuje się samodzielnie i je schludnie.
42. Nalewa płyny (herbata, kawa, mleko). Y
Zadanie to wymaga od badanego umiejętności nalewania danego płynu do filiżanki lub szklanki nie tylko z naczynia używanego codziennie, ale również np. z butelki, czajnika.
81. Używa noża do obierania owoców albo krojenia chleba. Z
Aby zaliczyć to zadanie badany powinien posługiwać się nożem dostatecznie dobrze, by obrać jabłko lub gruszkę albo też porządnie i starannie pokroić chleb.
82. Odpowiednio obsłuży się w barze samoobsługowym lub kawiarni. Z
Zadanie to wymaga od badanego:
a) wybrania sobie z lady dania w barze samoobsługowym,
b) wybrania sztućców i innych potrzebnych przedmiotów,
c) zapłacenia za posiłek i odebrania należnej reszty.
2) Czystość i higiena osobista
3. Regularnie dba o włosy. X
Umiejętność ta nie wymaga wysokiego standardu, ale włosy powinny być uczesane i czyste.
4. Utrzymuje siebie w odpowiedniej czystości (ręce, twarz, zęby) i myje się dokładnie. X
Trzy kryteria musza być spełnione. Badany powinien:
a) wiedzieć, kiedy należy myć ręce, twarz, zęby, włosy, aby zachować podstawową czystość,
b) umieć używać mydła i ręcznika, spuszczać wodę i pozostawiać po sobie należyty porządek,
c) myć starannie zęby.
43. Kąpie się regularnie i bez nadzoru. Y
Aby to zaliczyć badany powinien:
a) umieć myc dokładnie całe ciało, niezależnie od tego, w jakich warunkach to robi, np. wanna, prysznic, miska z wodą itp.,
b) czynić to z własnej inicjatywy dostatecznie często aby zachować podstawową czystość,
c) przygotowywać niezbędne przybory, np. mydło, wodę, ręczniki itp. i radzić sobie podczas tych czynności bez nadzoru.
44. Goli się regularnie (mężczyzna), odpowiednio dba o higienę osobistą (kobieta). Y
Powinny być spełnione trzy kryteria.
Mężczyzna powinien:
a) golić się dostatecznie często, aby wyglądać schludnie,
b) golić się starannie bez nadzoru,
c) dbać o przyrządy do golenia.
Kobieta powinna:
a) przygotować się do menstruacji, zaopatrując się w niezbędne na ten czas przybory,
b) radzić sobie z krwawieniem zgodnie z zasadami higieny osobistej,
c) pozbyć się zużytych środków higienicznych w odpowiedni sposób.
83.P Dba o swoje włosy (mycie, strzyżenie, obcinanie oraz układanie fryzury) z własnej inicjatywy. Z
Badany(a) sam(a) decyduje:
a) o myciu swoich włosów i robi to zadowalająco (włączając w to czesanie, niekoniecznie układanie włosów w loki),
b) kiedy jego (jej) włosy wymagają podcięcia lub ułożenia i czyni to w sposób ogólnie przyjęty.
84.P Regularnie obcina paznokcie (u rąk i nóg) i czyni to bez pomocy (opiłowuje pilniczkiem itp.). Z
Aby ocenić pozytywnie to zadanie powinny być spełnione dwa kryteria.
Badany powinien:
a) wiedzieć, kiedy należy obciąć swoje paznokcie,
b) umieć bez niczyjej pomocy obciąć paznokcie u rąk i nóg, nie kalecząc się.
3) Dbanie o ubiór
5. Potrafi dobrać strój do pogody. X
Badany powinien wykazać umiejętność doboru ubrania, które ma włożyć, np. płaszcz przeciwdeszczowy gdy
pada deszcz, ciepłe odzienie zimą, kiedy wychodzi poza dom, lekkie odzienie latem.
6. Wiąże wstążki sznurowadła, tasiemki fartucha, krawat. X
Mężczyzna powinien umieć zawiązać krawat i sznurowadła, a kobieta powinna umieć w pasie z tyłu zawiązać na kokardę tasiemki fartucha.
45. Dba o własną odzież, regularnie czyści buty. Y
Zadanie to oceniamy pozytywnie, gdy badany:
a) wie, kiedy ubranie wymaga oczyszczenia i reperacji,
b) składa lub wiesza starannie swoje ubranie,
c) czyści samodzielnie na tyle często, że wyglądają zawsze schludnie.
46. Potrafi regularnie zmieniać bieliznę osobistą. Y
Powinniśmy upewnić się, czy badany:
a) wie, kiedy należy zmienić bieliznę,
b) zmienia ją samodzielnie, składa brudną w przeznaczonym na to miejscu.
85. P Daje obuwie do naprawy. Z
Powinniśmy upewnić się czy badany:
a) potrafi ocenić, kiedy obuwie wymaga oddanie do naprawy i wie, kiedy należy zgłosić się po jego odbiór,
b) umie wyjaśnić, jakiej konkretnie naprawy obuwie wymaga (gumowe lub skórzane podeszwy, obcasy).
86. P Korzysta z usług pralni albo sam pierze, korzystając również z pralki domowej
(adapt.). Z
Powinniśmy upewnić się, czy badany zna sposób obsługi pralki (potrafi włączyć i wyłączyć, wsypać proszek, wykręcić bieliznę, wysuszyć itp.), potrafi samodzielnie prać, używać gorącej wody, mydła, wykręcić bieliznę po praniu i rozwiesić, aby wyschła.
4) Poruszanie się
7. P Korzysta z komunikacji publicznej (krótkie wycieczki, przejażdżki). X
Badany powinien odbywać regularne wyjazdy do znanych mu i niezbyt odległych miejsc (np. autobusem).
Powinien umieć wysiąść w odpowiednim miejscu bez zasięgania informacji.
8. P Chodzi po sprawunki, przechodzi przez jezdnię. X
Aby ocenić pozytywnie to zadanie badany powinien:
a) opisać, jak dotrzeć do sklepu lub innego miejsca położonego w pobliżu (nie może to być sąsiedni dom),
b) samodzielnie przejść przez jezdnię.
47. P Korzysta z komunikacji publicznej na wyjazdy wymagające co najmniej jednej przesiadki. Y
Jeżeli nie potrafimy ustalić, czy badany odbył kiedykolwiek samodzielnie taką podróż, to powinien
umieć opisać w czasie wywiadu, gdzie i jak należy przesiąść się z jednego pociągu czy autobusu na
drugi.
48. P Potrafi znaleźć drogę do co najmniej sześciu miejsc w sąsiedztwie np. kawiarni,
sklepu, kościoła itp. Y
Aby zaliczyć to zadanie badany powinien: umieć dostać się ze swego domu lub
miejsca zamieszkania do co najmniej sześciu miejsc (miejsca na terenie ośrodka lub instytucji, w której badany się znajduje, nie są brane pod uwagę w tym zadaniu).
Jeżeli nie zaobserwowano, że chodzi do takich miejsc, to powinien umieć powiedzieć, gdzie się one znajdują, opisując je w odniesieniu do innych miejsc, np. kawiarnia, smażalnia ryb, dancing, nazwa konkretnej ulicy, apteka, sklep spożywczy itp.
87. P Korzysta z komunikacji publicznej na wyjazdy do miejsc mniej znanych. Z
Zadanie to odnosi się do umiejętności korzystania z publicznej komunikacji na długie lub krótkie, nieczęsto odbywane podróże, wymagające co najmniej jednej przesiadki.
Jeżeli nie zaobserwowano, że badany odbywa takie podróże, to należy ustalić w wywiadzie, czy potrafi on:
a) opisać szczegóły takiej podróży, np. opłata za przejazd,
b) opisać, jak szukałby drogi do nieznanego miejsca, np. pytając spotkanych ludzi (funkcjonariusza policji).
88. P Umie ustalić szczegóły planowanej podróży, np. godziny odjazdu pociągów, trasę autobusu itp. Z
Jeżeli nie można zaobserwować tej umiejętności, to badany powinien:
a) wymienić w wywiadzie co najmniej jedno niżej wymienione źródło informacji: rozkład jazdy, odpowiednie mapy, dyżurny ruchu, bagażowy, biuro informacji. Nie zaliczać takich określeń, jak: „człowiek” albo po prostu „zapytać kogoś”.
b) Pytać w sposób jasny, tzn. nie tylko pytać odpowiednie osoby, ale także zadawać odpowiednie pytania, np. kiedy jest następny pociąg do...?
5) Zdrowie
9. Wykazuje wystarczającą ostrożność przy maszynach, narzędziach, potłuczonych szkłach itp. X
Muszą być spełnione trzy kryteria:
a) badany, posługując się narzędziami itp., powinien przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa,
b) używać narzędzi nie robiąc sobie krzywdy,
c) ostrzegać innych o niebezpieczeństwie, gdy tego wymaga sytuacja.
10. P Wie, jak zachować się przy lekkim skaleczeniu, np. brudna i krwawiąca rana. X
Badany powinien wiedzieć, jak oczyścić skaleczenie (ranę), umieć użyć plastra, bandaża itp. Aby zatamować krwawienie i zabezpieczyć ranę.
49. Dba o własne zdrowie. Y
Aby pozytywnie ocenić to zadanie należy upewnić się czy, badany miał kiedykolwiek takie sytuacje, że:
a) sam stwierdził, że czuje się źle,
b) podjął odpowiednie środki zaradcze, np. położył się do łóżka, wziął aspirynę, napił się czegoś gorącego, użył termoforu z gorącą wodą.
50. P W razie potrzeby wie, jak skorzystać z pomocy ośrodka zdrowia (adapt.). Y
Oceniający powinien ustalić, co badany zrobiłby, gdyby zdarzył mu się drobny wypadek wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej, np. złamany nos lub ręka.
Zadanie to zostaje zaliczone, jeżeli badany potrafi dostać się na pogotowie ratunkowe albo wie, w jaki sposób wezwać telefonicznie karetkę.
89. P Wie, gdzie i jak skorzystać z ogólnej pomocy lekarzy prowadzących gabinety
prywatne. Z
Badany powinien wiedzieć, gdzie znaleźć gabinet lekarza i zdawać sobie sprawę z obowiązujących godzin przyjęć albo zamówić wizytę u lekarza, w zależności od istniejącego sposobu przyjmowania pacjentów.
90. P Wie, że podstawowe leki powinny być pod ręką oraz gdzie je nabyć. Z
Dwa kryteria powinny być spełnione:
a) badany powinien wiedzieć, że dane lekarstwo stosuje się przy takiej a nie innej dolegliwości, np. kaszel, ból głowy itp.
b) Wie, gdzie i o jakie lekarstwo poprosić.
II. KOMUNIKOWANIE SIĘ
1) Język
11. Odpowiada w zrozumiałej formie o prostych zdarzeniach, np. o codziennych zajęciach. X
Język badany potrafi opisać dokładnie i logicznie swoje zajęcia podczas dnia albo wycieczkę weekendową lub świąteczną, to zadanie zaliczamy.
Artykulacja powinna być zadowalająca, ale dopuszczalne są błędy gramatyczne.
maryla20