KRYTERIA
I. OBSŁUGIWANIE SIEBIE
1) Zachowanie się przy stole
1. Używa łyżki przy jedzeniu bez pomocy innych. A
Zaliczamy, gdy badany je łyżką przygotowany odpowiednio pokarm i bardzo
potrzebuje pomocy.
2. Pije trzymając szklankę w jednej ręce, nie rozlewa. A
Zaliczamy, jeżeli dziecko potrafi trzymać filiżankę lub szklankę (odpowiednią dla
niego) w jednej ręce i pić nie rozlewając.
18. Używa bez trudności widelca (pokarm może być pokrojony i przygotowany). B
Zadanie to zaliczamy także wtedy, gdy pokarm jest pokrojony i przygotowany, ale
dziecko umie właściwie posługiwać się widelcem (choćby przystosowanym dla siebie).
19. Samo, bez pomocy, potrafi pić. B
W stosunku do punktu drugiego wymaga się tu dodatków, by dziecko umiało wziąć
i nalać sobie napój z jakiegoś naczynia. Może to być woda, mleko, herbata itp. napoje
łatwo dostępne dziecku.
34. Obsługuje się przy stole i je bez większej pomocy. C
Zaliczamy, gdy dziecko spełnia następujące warunki:
a) używa łyżki i widelca (niekoniecznie noża) przy jedzeniu pokarmów wcześniej pokrojonych i przygotowanych,
b) czeka na swoją kolejkę nie domagając się, by je obsłużono jako pierwsze,
c) radzi sobie samo z nałożeniem ziemniaków, jarzyn itp.,
d) rzadko mu zdarza się przy stole niezdarność, gwałtowność, chciwość itp.,
e) na ogół nie trzeba poświęcać mu specjalnej uwagi, choć od czasu do czasu trzeba mu pomóc.
51. Używa noża stołowego do posmarowania chleba masłem, marmoladą czy
konfiturami. D
Do zaliczenia tego zadania wymaga się tylko używania noża do smarowania. Nie
najlepszym sprawdzianem jest smarowanie masłem, które bywa twarde, może to być
dżem, miód itp.
69. Używa stołowego noża do krojenia bez większych trudności. E
Zadanie to zakład umiejętność posługiwania się nożem do krojenia pokarmów w taki
sposób, aby je można było zjeść. Nie wymaga opanowania wszelkich czynności, w
których używa się noża, takich jak ćwiartowanie mięsa, krojenie drobiu itp., a odnosi
się tylko do sytuacji codziennych, podstawowych.
92. Używa noża i widelca poprawnie i bez trudności. F
Zaliczamy, jeżeli dziecko:
a) trzyma pewnie i w odpowiednim miejscu sztućce,
b) używa ich do właściwych celów, tj. kroi pokarm nożem, nabiera na widelec i podnosi do ust.
93. Nalewa płyny (np. kawę, mleko). F
Zadanie to wymaga od badanego umiejętności nalewania płynów do filiżanki lub
Szklanki, bez rozlewania (z naczyń użytkowanych codziennie: mleko z butelki, herbata
z dzbanka itp.).
109. Używa noża, by obrać owoce albo pokroić chleb. G
By zaliczyć to zadanie musi umieć kontrolować prowadzenie noża wystarczająco
dobrze, by obrać jabłko czy gruszkę lub odkroić cienką kromkę z bochenkiem chleba.
2) Sprawność motoryczna
3. Wchodzi po schodach obydwiema nogami na każdy stopień. A
Zaliczamy, jeżeli dziecko potrafi wejść przynajmniej na 4 stopnie. Może skorzystać z poręczy, ale ma wchodzić, nie „wdrapywać się”. Zaliczamy tym bardziej, jeżeli dziecko spełnia warunki zadania 35.
4. Schodzi po schodach obydwiema nogami na każdy stopień. A
Dopuszcza się korzystanie z poręczy jak w zadaniu 3.
Zaliczamy tym bardziej, jeśli dziecko zalicza zadanie 36 lub schodzi bez poręczy.
20. Jeździ na zabawkach kołowych, np. rower na trzech kółkach (adapt.). B
Zaliczamy, jeżeli dziecko korzysta z takich zabawek, jak rower na trzech kółkach,
samochodzik z pedałami. Może nie korzystać z pedałów i odpychać się nogami. Zaliczamy, jeśli dziecko kiedyś z takich zabawek korzystało, a obecnie jest już za duże.
35. Normalnie wchodzi po schodach, bez trzymania się poręczy. C
a) potrafi wejść na 8 – 10 stopni samodzielnie, nie korzystając z poręczy,
b) nie dostawia drugiej nogi na tym samym stopniu.
36. Normalnie schodzi po schodach, bez trzymania się poręczy. C
Kryteria zaliczania jak przy zadaniu nr 35.
52. Chodzi do sąsiadów i pobliskich miejsc. D
a) może być zostawione bez nadzoru w domu lub ogrodzie,
b) może pozostawać przez krótki czas poza zasięgiem naszego wzroku, z tym że łatwo je przywołać.
Zaliczamy tym bardziej, jeżeli dziecko wykonuje zadanie 70.
70. Wymaga małego nadzoru bawiąc się poza domem. E
Zaliczamy, jeżeli dziecko można wysłać np. na wspólne zabawy z innymi dziećmi, na czas jednej godziny. Zaliczamy również, gdy miejsce zabaw nie jest odległe i łatwo jest przywołać dziecko. Zaliczamy tym bardziej, jeżeli wykonuje ono zadanie nr 71.
71. Może sobie chodzić bez nadzoru. E
Zaliczamy, jeżeli dziecko można pozostawić (samo albo z innymi) poza domem na dłuższy czas (cały ranek, popołudnie) bez nadzoru, żeby się bawiło. Zaliczamy tym bardziej, jeżeli dziecko zalicza zadanie 94.
94. Porusza się w najbliższym sąsiedztwie bez nadzoru, ale nie przechodzi przez jezdnię. F
Zaliczamy, jeżeli dziecko potrafi znaleźć drogę do dwóch lub trzech miejsc, np. sklepów, przyjaciół w sąsiedztwie, nie musi jednak samodzielnie przechodzić przez ruchliwą jezdnię.
Zaliczamy tym bardziej, jeżeli badany zaliczy zadanie 110.
110. Porusza się w najbliższym sąsiedztwie bez nadzoru i przechodzi przez jezdnię. G
Zaliczamy, jeżeli badany:
a) potrafi w sposób bezpieczny przejść ruchliwą jezdnię, uwzględniając wyznaczone przejście dla pieszych lub światła sygnalizacyjne,
b) spełnia kryteria zadania 94.
3) Toaleta i mycie
5. Wyćwiczony w sprawach toalety z rzadkimi, nieszczęśliwymi przypadkami. A
Zaliczamy, jeżeli dziecko kontroluje oddawanie moczu i nie zanieczyszcza się w ciągu dnia (moczenie się w nocy nie wchodzi tu w zakres tego zadania). Zanieczyszczanie może się czasem zdarzyć, np. w sytuacji podniecenia, ale zazwyczaj dziecko potrafi kontrolować się przez dłuższy czas, między jednym a drugim pójściem do toalety.
21. Prosi, żeby iść do toalety albo idzie samo. B
Zaliczamy, jeżeli dziecko ma zwyczaj zwracać uwagę (słowami czy gestem) na swoją potrzebę pójścia do toalety albo idzie samo. Można także zaliczyć, jeżeli dziecko czyni świadomy wysiłek, żeby nie dopuścić do wypadku zanim dorosły zda sobie sprawę z tego, że wypadek jest bliski.
22. Wyciera (suszy) ręce dokładnie bez nadzoru innych (jednak przy ich obecności). B
Zaliczamy to zadanie, gdy dziecko:
a) porządnie wyciera (suszy) ręce ręcznikiem, który można mu przygotować,
b) wyciera dokładnie także między palcami.
37. Sam sobie radzi w sprawach toalety i dbaniu o swoją czystość. C
W tym zadaniu zwracamy uwagę na wykonywanie przez badanego podstawowych czynności związanych z toaletą i myciem się.
Zaliczenie tego zadania nie wymaga wykluczenia pomocy przy trudniejszych czynnościach związanych z ubieraniem się i rozbieraniem (jest to objęte innym zadaniem).
38. Porządnie myje ręce mydłem. C
a) używa mydła nie robiąc wokół nieporządku,
b) myje i spłukuje ręce wystarczająco dobrze, by nie brudzić ręcznika.
53. Myje twarz mniej lub bardziej dokładnie (niekoniecznie za uszami). D
Aby można było zaliczyć to zadanie dziecko powinno myjąc mydłem twarz umyć także uszy, nie jest jednak konieczne mycie na tym etapie, aby myło miejsca za uszami oraz szyję.
54. Myje zęby. D
Aby zaliczyć to zadanie dziecko musi myć zęby i nie zapominać o tym. Nie musi samo nakładać pasty na szczoteczkę, ale powinno umieć to zrobić. Nie musi czyścić ich z góry na dół, jak to praktykuje wielu dorosłych.
72. Regularnie dba o włosy. E
Dziecko powinno dbać o włosy i umieć utrzymać je w sposób ogólnie przyjęty. Wymaga to korzystania z grzebienia, lusterka, zadbania o obcięcie, gdy są za długie. Nie jest zaś wymagane (na tym poziomie), by dziecko prezentowało się dobrze przez cały dzień, ale by potrafiło przy porannym myciu i ubieraniu się uporządkować swoje włosy.
95. Myje się odpowiednio dokładnie i całkowicie bez większego dozoru. F
Dziecko musi umieć wykąpać się lub umyć, używając w sposób właściwy mydła, oraz umieć wytrzeć się. Można mu pomóc przy myciu i wycieraniu uszu, włosów i pleców.
111. Przygotowuje wszystko do mycia się (np. woda w wannie, pamięta o tym, co
niezbędne: mydło, ręcznik). G
Zaliczamy, jeśli dziecko przygotowuje konieczne do mycia przybory, np. mydło, ręcznik, zdejmuje ubranie, a także przygotowuje łazienkę do kąpieli.
4) Ubieranie się
6. Zdejmuje skarpetki. A
Zaliczamy, jeżeli dziecko samo, bez trudności, zdejmuje skarpety w czasie rozbierania się. Można to robić spontanicznie lub na polecenie. Nie jest podstawą do zaliczenia przypadkowe zdjęcie skarpet, np. w czasie zabawy.
7. Włącza się, gdy ubiera się go. A
Jest to udział w formie prostej współpracy, polegający na wyciągnięciu rąk czy nóg w stronę podawanego ubioru. Dziecko powinno spełnić przynajmniej jeden z następujących warunków:
a) włożyć rękę w duży otwór rękawa,
b) pomóc ubierającemu się naciągnąć spodnie,
c) przytrzymać swoje ubranie, gdy dorosła osoba pomaga mu się ubierać.
23. Zdejmuje i nakłada proste części odzieży. B
Dziecko potrafi nałożyć i zdjąć przynajmniej jedną z następujących części ubioru: płaszcz, marynarkę, pulower, kamizelkę albo sukienkę. Na tym etapie nie jest wymagane zapinanie guzików, zamków błyskawicznych itp. Dorośli mogą w tym zastąpić dziecko.
24. Rozpina guziki. B
Zaliczamy, gdy dziecko potrafi rozpiąć duży, łatwo dostępny guzik, np. guzik płaszcza.
39. Zapina guziki, zamki itp. C
Zaliczamy, jeżeli dziecko radzi sobie przynajmniej z trzema rodzajami zapięć takich jak: guziki, klamry, sprzączki, zatrzaski, zamki błyskawiczne itp. nie muszą być skomplikowane.
55. Rozbiera się na noc przy małym dozorze. D
Zaliczamy, jeżeli dziecko rozbiera się przed spaniem oraz nakłada piżamę i nocną koszulę.
73. Ubiera się rano z małą pomocą. E
Ubranie może leżeć w pobliżu. Dziecko musi umieć nałożyć je i pozapinać. Nie potrzebuje pomocy przy nakładaniu odzieży. Można mu pomóc w sznurowaniu, wiązaniu.
74. Nakłada zwyczajne części ubioru. E
Dziecko powinno umieć znaleźć własne ubranie na wieszaku lub w szafie i nałożyć na siebie bieliznę, spodnie, marynarkę, sukienkę, płaszcz, skarpety i buty oraz pozapinać się, tak żeby porządnie wyglądać. Nie potrzebuje nadzoru tylko zachęcenia do schludności. Nie wymaga się tu, by samodzielnie wiązało sznurowadła i krawat.
96. Zawiązuje sznurowadła. F
Sznurowadła powinny być zawiązane tak, by starsi nie musieli poprawiać.
112. Wiąże krawat (chłopiec), włosy wiąże wstążką (dziewczyna) lub zawiązuje tasiemki
fartucha. G
Aby zaliczyć to zadanie, chłopiec powinien wystarczająco dobrze umieć wiązać krawat, a dziewczynka wiąże wstążkę we włosach lub tasiemki fartucha na plecach.
II. KOMUNIKOWANIE SIĘ
1) Język
8. Słucha prostych poleceń. A
Zaliczamy, jeżeli dziecko odpowiednio reaguje na 4 z następujących poleceń:
a) „proszę zamknąć drzwi”,
b) „podnieś ten kawałek papieru”,
c) „rzuć piłkę”,
...
maryla20