· Leczenie zimnem - krioterapia
· Wpływ zimna na organizm
· Zależy od:
· różnicy temperatur między źródłem zimna a organizmem – im większa różnica tym większe ochładzanie
· ilości ciepła i przewodnictwa cieplnego tkanek
· czasu trwania ekspozycji na zimno
· wielkości powierzchni i okolicy ciała
· Fala Lewisa
· Mechanizm regulacji cieplnej organizmu obserwowany podczas ekspozycji na niskie temperatury , polegający na okresowym, cyklicznym zwężaniu i rozszerzaniu się naczyń powierzchownych. Po oziębieniu skóry do temperatury zamarzania wody, po pewnym czasie skurcz naczyń ustępuje i ulegają one rozszerzeniu. Zwiększony w ten sposób przepływ krwi powoduje podwyższenie temperatury skóry do ok. 8O C. W kolejnej fazie następuje skurcz naczyń, a następnie ponowne ich rozszerzenie.
· Fizjologiczne reakcje na zimno
· Faza pierwsza
· Zwężenie naczyń skóry
· Zmniejszenie ukrwienia skóry (bladość)
· Obniżanie temp. stawów, mięśni, skóry
· Zmniejszanie przemiany materii miejscowej
· Zmniejszenie przewodnictwa nerwowego
· Podwyższenie progu bólu
· Faza druga
· Rozszerzenie naczyń sk.
· Zwiększenie ukrwienia skóry (rumień)
· Wzrost temp. Uprzednio ochłodzonych tkanek
· Zwiększenie przemiany materii w części rdzennej
· Zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych
· Zmniejszenie napięcia ścian naczyń
· Spadek ciśnienia tętniczego i żylnego krwi
· Lecznicze działanie zimna
· Efekt przeciwbólowy – związany ze zmniejszeniem szybkości przewodnictwa we włóknach nerwowych, hamowaniem nocyceptorów w skórze ,zmniejszeniem uwalniania mediatorów bólu.
· Występuje po 3 minutowym zabiegu o temp. od – 180O C do – 110O C. Utrzymuje się 3 – 4 godziny
· Hamowanie procesów zapalnych – zmniejszona miejscowa przemiana materii komórek objętych zapaleniem oraz zwiększenie miejscowego ukrwienia tkanek.
· Działanie przeciwobrzękowe – związane jest z przekrwieniem tętniczym w okolicy obrzęków okołostawowych z równoczesnym zwiększeniem filtracji włośniczkowej oraz prawdopodobnie z poprawą drożności naczyń chłonnych drenujących przestrzeń międzykomórkową.
· Zmiany napięcia mięśni – krótkotrwały zabieg (nacieranie lodem) powoduje zwiększenie napięcia mięśni.
· Zabieg o temp. 0O C trwający dłużej niż 10 minut lub ochładzanie azotem o temp. od – 160O C do – 180O C powyżej 1 minuty powoduje zmniejszenie napięcia mięśniowego.
· Działanie przeciwkrwotoczne – zwężenie naczyń krwionośnych i zwiększenie lepkości krwi
· Obniżenie temperatury tkanek – np. przy procesach zapalnych
· Krioterapia miejscowa
· Zabiegi krioterapeutyczne stosowane lokalnie na określony obszar ciała wywołują efekty miejscowe:
· przeciwbólowy,
· nerwowo-mięśniowy,
· przeciwobrzękowy
· krążeniowy.
· Miejscowe zabiegi zimnolecznicze
· Zimna woda – zabieg polega na polewaniu wodą o temp.15 – 20O C , przez okres ok. 5minut (dłużej oparzenia).
· W razie wystąpienia bólu zabieg należy przerwać.
· Zabieg ten stosujemy przy oparzeniach, ostrych stanach zapalnych, po użądleniu przez owady
· Peloidy – stosujemy tutaj borowinę i ziemie lecznicze schłodzone do temp. 3O C
· Okłady plastikowymi woreczkami wypełnionymi kostkami lodu:
· temperatura około 0OC;
· czas trwania pojedynczego zabiegu od 1 do 60 minut, po 20 minutach występują pozytywne efekty;
· nie należy kłaść woreczków bezpośrednio na skórę
· Okłady woreczkami wypełnionymi schłodzonym żelem silikonowym (coldpacks):
· woreczki zamraża się w temp. ok. – 15O C;
· czas trwania pojedynczego zabiegu 20 – 30 minut
· Nie układamy bezpośrednio na skórę
· Częściowa kąpiel w wodzie z lodem:
· polega na kilkakrotnym zanurzeniu chorych części ciała w wodzie z lodem.
· Czas zabiegu – 1 – 3 minut
· Po zabiegu należy wykonywać ćwiczenia
· Kostki lodu w woreczku z ręcznika:
· Okład – czas zabiegu – 5 minut
· Masaż – czas zabiegu – 10 minut
· Po zabiegu – kinezyterapia minimum 30 minut
· Masaż kostką lodu:
· temperatura około 0OC
· czas trwania pojedynczego zabiegu 3 – 5 minut z 10 sekundowymi odstępami
· Kąpiele w śniegu:
· - polegają na zanurzaniu chorych kończyn w pojemniku z częściowo roztopionym śniegiem na okres 3-5 sekund,
· Okłady ze schłodzonych ręczników:
· - zabieg polega na układaniu wilgotnych, bawełnianych ręczników uprzednio schłodzonych w zamrażarkach, bezpośrednio na skórze w okolicy zmiany chorobowej.
· Czas trwania pojedynczego zabiegu – 3-5 minut, do czasu roztopienia.
· Należy ćwiczyć podczas zabiegu
· Ręcznik zmoczony w wodzie z lodem:
· - okład utrzymujemy w miejscu chorobowym przez 1 minutę, potem ponownie moczymy i nakładamy na skórę. Czynność powtarzamy.
· Podczas okładu należy poruszać kończyną.
· Czas zabiegu – 30 minut
· Ręcznik zamoczony w roztworze wodnym z solą kuchenną (1 łyżka soli na 1 litr wody).
· - ręcznik zamrażamy w szczelnie zamkniętym woreczku w temp. ok. – 12O C
· Czas zabiegu: 1 – 30 minut.
· Zabieg stosowany jest:
· w medycynie sportowej do zaopatrzenia urazów
· przed kinezyterapią
· Aerozole oziębiające:
· – zraszanie powierzchni skóry w okolicy zmiany chorobowej przy użyciu substancji lotnych (np. fluorometan).
· Czas trwania jednorazowej aplikacji wynosi 5 s. Łączny czas do 30 s
· Miejsce zabiegowe spryskuje się 2 – 3 razy z odległości 15 – 25 cm.
· Nie stosujemy przy uszkodzeniach skóry
· Zbyt długie stosowanie prowadzi do martwicy tkanek uszkodzeń skóry
· Kompresy chłodzące:
· - schładzanie powierzchni skóry w okolicy zmiany chorobowej za pomocą woreczków zawierających dwie substancje, które po zmieszaniu wywołują reakcję endotermiczną.
· Czas trwania zabiegu to zwykle 30 minut.
· Okłady są jednorazowe.
· Kriostymulacja kompresyjna:
· Urządzenie składa się z :
· mankietu dostosowanego do określonej części ciała
· termosu, który napełnia się wodą z lodem
· przewodu łączącego opaskę z termosem
· mankiet napełnia się przez uniesienie termosu
· Czas zabiegu – 15-20 minut
· Ciśnienie w mankiecie wynosi 30 – 40 mmHg. Jeśli występuje u pacjenta uczucie mrowienia lub zaburzenia czucia ciśnienie należy zredukować.
· Zabieg działa:
· przeciwbólowo (lód)
· przeciwobrzękowo (ucisk)
· Zabiegi z wykorzystaniem gazów chłodzących
· Ciekły dwutlenek węgla
· Temp. u wylotu dyszy wynosi – 75O C
· Aparat posiada 3 dysze zabiegowe o różnych średnicach: 0.15, 0.2 i 0.3 mm z przepływem 800l/h,1200l/h i 1800l/h
· Specjalna 10 litrowa butla wystarcza na ok.60 minut ciągłej pracy.
· Zabiegów z CO2 nie powinno się wykonywać w pomieszczeniach poniżej powierzchni ziemi
· CO2 jest substancją nietoksyczną. W wyższych stężeniach ma działanie duszące gdyż następuje obniżenie zawartości tlenu w powietrzu
· W pomieszczeniu 18m2 zbyt wysokie stężenie CO2 ( powyżej 27000 mg/m3) następuje po 30 minutach ciągłej pracy.
· Praktyczne przerwy i dobra wentylacja zapobiegają temu zjawisku.
· Osprzęt aparatu do krioterapii
· Dysza nr.1 – najmniejsza z dysz służy do przeprowadzania zabiegów kriopunktury . Pozwala na dokładne, punktowe aplikowanie zimna – bólowe pkt. spustowe, małe stawy
· 120 minut pracy ciągłej aparatu
· Dysza nr. 2 – pozwala na dokładne schłodzenie mniejszych partii ciała – staw łokciowy, kolanowy, nadgarstkowy
· Dysza nr. 3 – używana do schładzania dużych powierzchni ciała – bark, okolice kręgosłupa, biodro, pośladek
· 45 minut pracy ciągłej aparatu
· Ciekły azot
· Temp. wrzenia -195O C, temp. topnienia -209O C
· Temp. u wylotu dyszy wynosi – ok.-160O C
· Zasady bhp podczas wykonywania zabiegów z ciekłym azotem
· Obsługa powinna posiadać luźne ubranie ochronne, specjalne rękawice, buty i okulary ochronne.
· Wymiany butli powinny dokonywać dwie przeszkolone osoby.
· Pomieszczenie powinno być specjalnie oznakowane, wentylowane i wyposażone w kran z wodą.
· Bezpośredni kontakt z skóry z ciekłym azotem może spowodować odmrożenie.
· W przypadku kontaktu należy skórę natychmiast przemyć dużą ilością zimnej wody i skontaktować się z lekarzem.
· Należy unikać kontaktu instalacji z tłuszczami, olejami i smarami ponieważ w obecności tlenu może wystąpić samozapłon
· W zamkniętych pomieszczeniach azot z nadmuchu wypiera tlen, zmniejszając jego procentową zawartość zagrażając niedotlenieniem:
· wzrost częstości skurczów serca, duszność, sinica;
· zaburzenia psychiczne – euforia, nadmierna wesołość, majaczenia.
· Mieszanina ciekłego azotu i powietrza atmosferycznego
· oba gazy znajdują się w oddzielnym obiegu.
· do zabiegu wykorzystywane jest suche powietrz chłodzone ciekłym azotem.
· temp. u wylotu dyszy od – 100O...
d_julianka