Runy - alfabet Bogów.doc

Runy - alfabet bogów

Miłosława Krogulska

Tajemnicze kamienie, w których wyryto magiczne znaki, budzą zdziwienie turystów i zainteresowanie uczonych. Runy to prawdziwy magiczny alfabet. Historia pisma runicznego pełna jest magii i piękna. Według skandynawskich wierzeń to jeden z najważniejszych prezentów, jakie dał ludziom wielki bóg Odyn.

Odyn władał ludźmi, bogami i duszami poległych w boju wojowników. Kochał poezję i pragnął mądrości. Serce boga drążył jednak nieustanny głód wiedzy. Pewnego dnia udał się pod korzenie Świętego Drzewa Yggdrasil, które utrzymywało świat w jedności. Tam postanowił poświęcić samego siebie dla wiedzy i powiesił się na najniższym z konarów.
Świat ogarnęła ciemność, a dusza Odyna krążyła niespokojnie wokół konarów.

Po dziewięciu dniach Odyn ożył. Nie był jednak usatysfakcjonowany tym zwycięstwem. Chwycił swą Świętą Włócznię i przebił swój bok.
Wtedy zobaczył głowę mędrca - olbrzyma Mimira. W zamian za wiedzę Mimir zażądał jednak oka Odyna. Bóg bez wahania wyłupił sobie oko.
W zamian otrzymał pozwolenie na napicie się wody ze świętego źródła. Gdy to zrobił, ujrzał przed sobą runy, co znaczyło, iż "ze słów mógł czynić Słowa, a z czynów Czyny". Najpotężniejsze zaklęcia magiczne okazały się ukryte pod runami. Odyn ofiarował bogom i ludziom runy, lecz wiedzę
o zaklęciach zachował dla siebie.

Sztukę wycinania run uprawiali początkowo nieliczni wtajemniczeni.
Znaki wycinano nocą i barwiono je krwią. Runy pomagały poznać przyszłości, odpędzić demony i wrogów, obłaskawić siły natury czy zapewnić dobry los. Zapobiegały i leczyły choroby. Pismo runiczne służyło także do zapisywania tekstów poetyckich. Wierzono, że znaki runiczne działają przez treść kryjącą się za każdym z nich, przez określony ich dobór i układ, a także przez magiczną moc całego alfabetu.

Inskrypcje runiczne zapisywane były na drewnianych tabliczkach, bądź obrobionych czterościennie patykach zwanych runakefli, a także na przedmiotach metalowych. Pod koniec V wieku pojawiają się napisy ryte w kamieniu. Tzw. kamienie runiczne odnaleźć można także w Polsce.

Pismo runiczne występuje w dwóch podstawowych odmianach: starszej (od ~ II w. do VI/VII) i młodszej (VIII - XII w.). Ciąg run zwany jest futharkiem, analogicznie do nazwy alfabet. Słowo futhark wywodzi się od nazw sześciu pierwszych run. Znany jest także futhark staroangielski, który wykorzystał J. R. R. Tolkien w powieści "Hobbit".

Pochodzeniem i znaczeniem runów zajmuje się równolegle kilka dziedzin nauki. Runy jako boski dar miały także kilka swoich tajemnych odmian, których do dziś nie udało się rozszyfrować.