PN 3/4/1999 nr 26-7
Autor: Marek Jarosz
PN 3/4/1999
Półgroszki koronne Aleksandra Jagiellończyka orzeł z koroną i bez korony
Na monetach koronnych Władysława Jagiełły, Kazimierza Jagiellończyka, Jana Olbrachta, Aleksandra i Zygmunta I bardzo często występuje orzeł ozdobiony koroną. Korona jest zwykle wyraźna i wykazuje pewne odmiany rysunku, co dotyczy m.in. niektórych monet koronnych Władysława Jagiełły, Aleksandra Jagiellończyka a zwłaszcza Zygmunta I.
W tym stanie rzeczy budzi zastanowienie, iż na półgroszkach koronnych Aleksandra Jagiellończyka dość często orzeł jest pozbawiony korony! Półgroszki te występują więc w dwojakiej postaci: monet z orłem z koroną (Fot. 1-4) i monet z orłem bez korony (Fot. 5-8). Między tymi monetami nie zachodzą żadne inne różnice. Można przypuszczać, że odmiana z koroną występuje częściej, ale i druga odmiana nie jest rzadka.
PÓŁGROSZKI Z KORONĄ 4:1
PÓŁGROSZKI BEZ KORONY
W znanych mi pracach numizmatycznych nie znalazłem wyjaśnienia tej dwoistości, jedynie rysunki i fotografie monet z reguły ukazują omawiane półgroszki z koroną.
Być może, iż przyczyna wybijania półgroszków w obu przedstawionych wersjach, a nie w jednej, jest banalna, ale warto by może ją bliżej poznać.
Zwróciłem się do Profesora Stanisława Suchodolskiego z prośbą o ewentualne wyjaśnienie przyczyny nie występowania na niektórych półgroszkach Aleksandra korony nad głową orła. To spotkanie było dla mnie bardzo pouczające, zwłaszcza, że poruszyliśmy jeszcze kilka innych zagadnień numizmatycznych dla mnie niejasnych. Nawiązując do półgroszków Profesor wyraził pogląd, że przyczyną braku korony może być niedbałość mennicy, a nie, np., jakieś zamierzone działanie. To wiele wyjaśnia, co najwyżej może zastanawiać, jak sądzę, że niedbałość ta dotyczyła godła państwa, a nie mało istotnych elementów napisu czy rysunku.
Marek Jarosz Zdjęcia: W. Pohorecki
marcin.szulc_77