(Anatomia-układ nerwowy)
Międzymózgowie- ma kształt klina skierowanego ostrzem do przodu, Powierzchnia brzuszna międzymózgowia jest odsłonięta, natomiast powierzchnia grzbietowa przykryta jest przez półkulę mózgu.
W obrębie międzymózgowia wyróżnia się dwie części: podwzgórze i wzgórzomózgowie. Do wzgórzomózgowia zalicza się wzgórze(otaczające komorę trzecią) oraz nadwzgórze. W podwzgórzu wyróżnia się dodatkowo część tylno-boczną tzw. niskowzgórze.
Podwzgórze- stanowi powierzchnię brzuszną międzymózgowia. W jego skład wchodzą: ciała suteczkowate, guz popielaty. Najbardziej wysuniętą ku przodowi częścią podwzgórza jest skrzyżowanie wzrokowe, do którego wnikają nerwy wzrokowe, których włókna ulegają częściowemu skrzyżowaniu. Od tyłu skrzyżowanie przechodzi w pasma wzrokowe.
Budowa wewnętrzna podwzgórza.
W skład podwzgórza wchodzą wcześniej wymienione twory, widoczne na powierzchni brzusznej międzymózgowia oraz istota szara, pokrywająca dno i ściany boczne komory trzeciej. Podwzgórze od góry zrasta się ze wzgórzem. W części przedniej przechodzi w pole przedwzrokowe, w tylnej łączy się z nakrywka konarów. W podwzgórzu wyróżnia się trzy części: suteczkową, wzrokową, guzową. W każdej z tych części położone są jądra podwzgórza.
W części suteczkowej: jądro suteczkowe przyśrodkowe i boczne.
W części środkowej: jądro lejka, jądro brzuszno-przyśrodkowe, jądro grzbietowo-przyśrodkowe i jądra wzgórza.
Grupa przednia jąder podwzgórza znajduje się w części wzrokowej. Występują tu między nimi dwa jądra neurosekrecyjne:
- jądro nadwzrokowe,
- jądro przykomorowe,
W jądrach tych produkowane są hormony wazopresyna i oksytocyna.
Podwzgórze reguluje procesy organizmu związane z przegrzaniem bądź jego oziębieniem a jego inne ośrodki kierują pobieranie pokarmu i wody, wpływa również na czynności płciowe- regulując podstawowe elementy popędy płciowego.
Wzgórze- jest tworem kształtu jajowatego, położonych po obu stronach komory trzeciej. Biegun przedni bardziej zaostrzony zaopatrzony jest w guzek przedni, biegun tylny okrągły tworzy poduszkę. Na wzgórzu wyróżnia się cztery powierzchnie: dolną-która zrasta się z podwzgórzem, boczną- która zrasta się z tylna odnoga torebki wewnętrznej, przyśrodkową- która tworzy ścianę komory trzeciej i górną. W miejscu przejścia powierzchni grzbietowej w powierzchnię przyśrodkową znajduje się prążek rdzenny zwgórza
W tylnej części wzgórza poniżej silnie uwypuklającej się poduszki znajdują się ciałka kolankowate boczne i przyśrodkowe.
Wzgórze.W obrębie międzymózgowia jest największym skupiskiem istoty szarej jest wzgórze. Można w nim wyróżnić szereg jąder.
- jądra przednie wzgórza (tylne, przyśrodkowe,boczne),
- jądra ciał kolankowatych przyśrodkowe i boczne (są to tzw.jądra specyficzne).
Drugą grupę stanowią jądra niespecyficzne- śródblaszkowe, jądra istoty szarej środkowej oraz jadro siatkowate. Włókna tych jąder dochodzą do rozległych obszarów kory i ukł.limbicznego.. Promienistości wzgórzowe przednie, środkowe, tylne i dolne powstały w wyniku połączenia się jąder wzgórza z korą mózgu.
Tak więc wzgórze nie tylko pełni rolę ‘’stacji przekaźnikowej’’ dla impulsów czuciowych ale również spełnia ważne czynności integracyjne. Uszkodzenia w obrębie wzgórza mogą powodować zaburzenie czucia powierzchownego i głębokiego, występowanie samoistnych silnych bóli, patologicznych ruchów mimowolnych.
Nadwzgórze. Do tworów nadwzgórza zalicza się:
- trójkąt uzdeczki (oddzielony od wzgórza bruzdą uzdeczki,w jego obrębie znajduje się skupisko istoty szarej)
- spoidło uzdeczek
- szyszynkę ( jest gruczołem wydzielania wewnętrznego, leży w zagłębieniu między wzgórkami górnymi blaszki pokrywy)
- spoidło tylne ( podwieszenie dla szyszynki)
Niskowzgórze natomiast położone jest w tylnobocznej części podwzgórza i leży w przedłużeniu nakrywki konarów. W budowie wewnętrznej wyróżnia się pęczki istoty szarej jaki i białej.
Do jąder niskowzgórza zalicza się:
- jądro niskowzgórzowe
- jądro pola Forela
Do niskowzgórza zalicza się także gałkę bladą. Od strony sródmózgowia dochodzą tutaj jądro czerwienne i istota czarna. Jądra niskowzgórza są ośrodkami ruchowymi międzymózgownia i należą do układu pozapiramidowego.
Położona w obrębie międzymózgowia. Jest wąską, czworokątną szczeliną,ustawioną w płaszczyźnie pośrodkowej. Ku tyłowi przechodzi ona w wodociąg mózgu,a z przodu przez parzysty otwór międzykomórkowy łączy się z komorami bocznymi kresomózgowia.
Największą ścianą ograniczającą komorę trzecią jest ściana boczna utworzona przez powierzchnię przyśrodkową wzgórza oraz w dolnej części przez podwzgórze. Ściany boczne komory pokrywa istota szara środkowa.
Ścianę przednią, położoną w obrębie kresomózgowia tworzą:
- blaszka końcowa
- słupy sklepienia
- spoidło przednie
Ściana dolna komory jest utworzona przez istotę szarą środkową podwzgórza. Na granicy ściany przedniej i dolnej znajduje się zachyłek wzrokowy poniżej zachyłka nieco z tyłu zachyłek lejka.
Ścianę górną tworzy tkanka naczyniówkowa komory trzeciej.
Ścianę tylnej jest położone spoidło tylne, spoidło uzdeczek oraz szyszynka . Nad spoidłem tylnym znajduje się zachyłek szyszynkowy. Natomiast nad spoidłem uzdeczek –zachyłek nadszyszynkowy.
Kresomózgowie jest największą i najbardziej wysuniętą do przodu częścią mózgowia. Składa się z dwóch silnie rozwiniętych półkul mózgu oraz niwielkiego kresomózgowia środkowego do którego należą:
- pole przedwzrokowe
- blaszka krańcowa
- spoidła kresomózgowia (s.przednie, s.skłepienia, i ciało modszelowate)
Do najstarszej fologenetycznie części kresomózgowia należą twory węchomózgowia:
- opuszkę węchową
- pasmo węchowe przechodzące w trójkąt węchowy
Obie półkule mózgu oddziela od siebie szczelina podłużna mózgu na dnie której położone jest kresomózgowie środkowe. Na każdej półkuli znajdują się trzy powierzchnie:
- górno-boczna (przylega do sklepienia czaszki)
- przyśrodkowa (zwrócona do półkuli przeciwległej)
- dolna (spoczywa na podstawie czaszki)
W każdej półkuli wyróżnia się biegun:
- przedni (czołowy)
- tylny (potyliczny)
- boczny (skroniowy)
Powierzchnie półkul mózgu pokrywają bruzdy które oddzielają od siebie zakręty.Grupy zakrętów ograniczone głębszymi bruzdami tworzą płaty.
Wyróżnia się cztery zasadnicze płaty:
- płat czołowy
- płat ciemieniowy
- płat skroniowy
- płat potyliczny
- wyspa (położona w głębi bruzdy bocznej)
Powierzchnia górno-boczna półkuli mózgu.
Na powierzchni górno-bocznej wyróżniamy:
a) Płat czołowy
Płat czołowy- zajmuje przednią część półkuli mózgu na wszystkich jej powierzchniach. Na jego powierzchni wyróżniamy trzy bruzdy:
- środkowa,
- przedśrodkowa,
- czołowa górna.
b) Płat ciemieniowy
- śródciewmieniową
- skroniową górną
- skroniową dolną
Na powierzchni przyśrodkowej półkuli mózgu znajduje się szereg bruzd i zakrętów:
- zakręt obręczy (ograniczony bruzdą ciała modzelowatego)
- zakręt czołowy przyśrodkowy
- zakręt językowaty
- zakręt hipokampa
oraz bruzdy:
- bruzda obręczy
- bruzda ostrogowa
Na powierzchni dolnej półkuli mózgu w obrębie płata czołowego znajduje się:
- bruzda węchowa ( okryta opuszkiem węchowym i pasmem węchowym)
- bruzdy oczodołowe (wyznaczają zakręty oczodołowe)
- bruzda potytliczno-skroniowa (oddziela zakręt potyliczno-skroniowy od przyśrodkowego)
- bruzda poboczna (
Kresomózgowie zbudowane jest z istoty szarej i istoty białej. Istota szara leży powierzchownie i tworzy korę mózgu. Otacza ona głębiej położoną istotę białą oraz skupiska istoty szarej, które tworzą
jądra podkorowe.
Jądra podkorowe- są skupiskami istoty szarej położonymi w głębi półkul mózgu. Do jąder podkorowych zalicza się ...
Delightful93