Biuletyn 5-6_2007.pdf

NR 5–6 (76–77)

maj–czerwiec

2007

BIULETYN

Bezpłatny dodatek:

płyta DVD z ﬁ lmem

„Polskie Państwo Podziemne 1939–1945”

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Czarne Juwenalia

– powstanie SKS

KOR – geneza

Solidarność Walcząca

Zima wasza, wiosna nasza!

Dwie teczki, dwa życiorysy – jedno życie esbeka…

Głodem weźmiemy komunę!

W mroku PRL

Śladami zbrodni

numer indeksu 374431

nakład 15000 egz.

cena 7,50 zł (w tym 0% VAT)

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ODDZIAŁY IPN

ADRESY I TELEFONY

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDAŃSK

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Szewska 2, 20-086 Lublin

tel. (0-81) 536 34 01

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

SZCZECIN

ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin

tel. (0-91) 484 98 00

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 21a, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Kolegium: Jan Żaryn – przewodniczący,

Łukasz Kamiński, Kazimierz Krajewski, Filip Musiał,

Barbara Polak, Leszek Próchniak, Jan M. Ruman, Jacek Żurek

Redaguje zespół: Jan M. Ruman – redaktor naczelny (tel. 0-22 431-83-74), jan.ruman@ipn.gov.pl

Barbara Polak – zastępca redaktora naczelnego (tel. 0-22 431-83-75), barbara.polak@ipn.gov.pl

Jacek Żurek – sekretarz redakcji (tel. 0-22 431-83-55), jacek.zurek@ipn.gov.pl

Piotr Życieński – fotograf (tel. 0-22 431-83-95), piotr.zycienski@ipn.gov.pl

sekretariat – Maria Wiśniewska (tel. 0-22 431-83-47), maria.wisniewska@ipn.gov.pl

Projekt graﬁ czny: Krzysztof Findziński; redakcja techniczna: Andrzej Broniak;

łamanie: Wojciech Czaplicki, Tomasz Ginter; korekta: Anna Kaniewska

Adres redakcji: ul. Hrubieszowska 6a, Warszawa

Adres do korespondencji: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa

www.ipn.gov.pl

Druk: „2 K” s.c., ul. Płocka 35/43, 93-134 Łódź

ADRESY I TELEFONY

ODDZIAŁY IPN

BIULETYN

N R 5–6 ( 76–77)

MAJ–CZERWIEC

2007

SPIS TREŚCI

ROZMOWY BIULETYNU

Poszliśmy własną drogą

Z Andrzejem Czumą rozmawia Wojciech Muszyński ...................... 9

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Grzegorz Waligóra – KOR – geneza .............................................................. 14

Jarosław Szarek – Nim powstał SKS ............................................................. 24

Łukasz Kamiński – Solidarność Walcząca..................................................... 36

Piotr Serwadczak – Kulisy kontrwywiadu „Solidarności Walczącej” .... 44

Tadeusz Ruzikowski – Zima wasza, wiosna nasza! ..................................... 57

Waldemar Handke – Dwie teczki, dwa życiorysy

– jedno życie esbeka… ...................................................................... 62

Ryszard Mozgol – Głodem weźmiemy komunę! ........................................ 67

Joanna Żelazko – Zasadzka .......................................................................... 77

Marek Klecel – W mroku PRL ....................................................................... 80

Paweł Piotrowski – Specyﬁ ka pracy operacyjnej wywiadu PRL ............. 88

Andrzej Poczobut – Anatol Radziwonik „Olech”

– zapomniany bohater Polski Walczącej ......................................... 94

Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski – „Śladami zbrodni” ................... 101

RELACJE I WSPOMNIENIA

Piotr Szubarczyk – „Ze Lwowa, bracie, ze Lwowa”…

Tadeusz Szczudłowski

– bohater gdańskiego środowiska ROPCiO .................................. 119

Sławomir Cenckiewcz – „Źle urodzony”. Pamięci Henryka Lenarciaka

(1933–2006) ........................................................................................ 124

Marzena Kozak – Wyrok – kara śmierci.................................................... 133

Aleksandra Żaryn – Podnieść życie z ruin ................................................. 139

Noty o autorach ....................................................................................... 147

Na okładce: str. I – Czarny marsz, Kraków 15 V 1977 r.; str. IV uroczyste obchody 30. rocznicy

powstania SKS w Krakowie

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

WYDARZENIA .......................................................................................... 2

ABC KOMUNIZMU W POLSCE

Janina Hera – Narodziny cenzury ............................................................ 111

TWARZE BEZPIEKI NA GÓRNYM ŚLĄSKU – 30 III

Tego dnia na Rynku w Katowicach

nastąpiło otwarcie wystawy „Twarze

katowickiej bezpieki”, przygotowanej

przez Oddziałowe Biuro Edukacji

Publicznej IPN. Podczas otwarcia roz-

dawano folder, zawierający krótki rys

historyczny aparatu bezpieczeństwa

oraz biogramy funkcjonariuszy ślą-

skiego UB/SB. Po zwiedzeniu ekspo-

zycji uczestnicy udali się do pobliskie-

go kina „Światowid”, gdzie odbyła

się projekcja ﬁ lmu dokumentalnego

„Bezpieka – pretorianie komunizmu”.

W uroczystości, nad którą patronat

prasowy sprawował „Dziennik Za-

chodni”, wzięli udział między innymi

przedstawiciele władz miejskich, wo-

jewódzkich, Kuratorium Oświaty, sto-

warzyszeń „Pokolenie” i „Pokolenie

NZS”, Chorągwi Śląskiej ZHP, Spo-

łecznego Komitetu Pamięci Górników

Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek”

w Katowicach poległych 16 grudnia

1981 roku, NSZZ „S”, środowisk re-

presjonowanych i internowanych w okresie PRL oraz świata mediów. Ponure, ubeckie twarze

można było oglądać do 19 kwietnia.

Wystawę tymczasem, po pół-

tora tygodnia ekspozycji, zdewa-

stowali w nocy pijani wandale.

Była to już druga dewastacja.

Tydzień wcześniej ktoś uszkodził

jedną tablicę. Wszystkie tworzące

wystawę tablice zdjęto. Pozostały

puste stojaki…

Nieoczekiwany obrót zaś przy-

brała majowa ekspozycja „Twarzy

toruńskiej bezpieki”. Okazało się,

że wśród prezentowanych zdjęć es-

beków znajduje się oblicze… szefa

ochroniarzy pilnujących wystawy

IPN. Niewielka fotograﬁ a zawisła

przy wejściu, wśród innych esbe-

ckich portretów.

IPN NA TARGACH KATOLICKICH – 13 IV

Za nami już XIII Targi Wy-

dawców Katolickich, tradycyj-

nie w paraﬁ i OO. Marianów

na warszawskich Stegnach. Po

raz pierwszy w targach wziął

udział Instytut Pamięci Naro-

dowej, prezentując swą ofertę

wydawniczą na stoisku nr 67.

W ramach imprez towarzy-

szących w kaplicy bł. Jerzego

Matulewicza odbyła się dysku-

sja na temat „Kościół w PRL

– blaski i cienie”. W spotkaniu

wziął udział dyrektor Biura

Edukacji Publicznej Jan Ża-

ryn oraz Bartłomiej Noszczak,

naczelnik katowickiego biu-

ra Adam Dziurok, z Krakowa

Marek Lasota iks. Tadeusz

Isakowicz-Zaleski. Dyskusję

poprowadził doradca prezesa

IPN Antoni Dudek.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: