RACHUNKOWOŚĆ – wykłady

Zaliczenie – test

Literatura:

-          Gierusz – „Podstawy samodzielnej nauki księgowania”

-          Matuszewicz – „Rachunkowość od podstaw”

-          Matuszewicz – „Rachunkowość – zadania”

-          Ustawa o rachunkowości – wrzesień 1994

Rachunkowość - całościowy i zwarty system ciągłego oraz systematycznego gromadzenia i przetwarzania danych oraz prezentacji informacji ekonomiczno-finansowych. W rachunkowości wykorzystuje się określone metody, reguły postępowania, urządzenia ewidencyjne i środki techniczne umożliwiające rejestrację stanu i zmian majątku jednostki, źródeł jego finansowania (pochodzenia), dokonywanych operacji gospodarczych i wyników działalności.

Rachunkowość jest najbardziej sformalizowanym systemem, który charakteryzuje się następującymi cechami:

a)     wyrażanie wszystkich procesów i operacji gospodarczych w mierniku pieniężnym, pozwalającym sprowadzić je do wspólnego mianownika. Miernikami naturalnymi posługuje się rachunkowość tylko do realizacji celów cząstkowych (w kalkulacji uwzględnia się ilość zużycia materiałów podstawowych, liczbę godzin pracy itd.);
 

b)     dokonywanie zapisów księgowych wyłącznie na podstawie dokumentów źródłowych, stwierdzających fakt wystąpienia operacji gospodarczych. Niedozwolone są zapisy księgowe nieudokumentowane. Dzięki temu dane
i informacje z rachunkowości są wiarygodne i mają moc dowodową;
 

c)     stosowanie do zapisów bieżących specyficznych urządzeń księgowych (konta). Sposób dokonywania na nich zapisów i poprawiania popełnionych błędów jest oparty na podstawach naukowych popartych normami prawnymi, które muszą być rygorystycznie przestrzegane. Powiązanie kont i ich korespondencję wyznacza obowiązujący w jednostce zakładowy plan kont;
 

d)     realizacja zasady podwójnego zapisu, która umożliwia prowadzenie bieżącej kontroli w zakresie poszczególnych urządzeń księgowych;
 

e)     zachowanie ciągłości ewidencji księgowej dzięki stosowaniu metody „od bilansu do bilansu”;
 

f)       wzmocnienie kontroli wewnętrznej rachunkowości poprzez systematycznie prowadzoną inwentaryzację, oznaczającą spis z natury. W razie wystąpienia różnic między wielkościami rzeczywistymi i wynikającymi z ewidencji przeprowadza się postępowanie wyjaśniające i dokonuje korekty zapisów. Terminy i tryb dokonywania inwentaryzacji regulują odpowiednie przepisy.      

MAJĄTEK TRWAŁY

Majątek trwały – obejmuje te środki gospodarcze które, są zdolne do zachowania swojej postaci przez dłuższy okres czasu ( dłuższy niż  1 rok licząc od daty sporządzenia sprawozdania finansowego ). Są kompletne momencie przyjęcia w użytkowanie.

Rzeczowe składniki majatku trwałego dzielimy na:

-          środki pracy ( za ich pomocą przekształcamy przedmioty pracy w produkty pracy )

-          przedmioty pracy

-          produkty pracy

-          towary ( artykuły zakupione celem dalszej odsprzedaży – nie są efektem własnej produkcji )

Wartości niematerialne i prawne – nierzeczowe składniki majątku trwałego
( patenty, licencje, logo firmy itp. )

Finansowe składniki majątku trwałego to:

-          środki pieniężne ( gotówka w kasie, bony, weksle itp. )

-          należności ( sumy należne od odbiorców, pracowników, pożyczkobiorców itp. )

MAJĄTEK OBROTOWY

Majątek obrotowy – składniki majątkowe, które zmieniają swoją postać uczestnicząc bezpośrednio w ruchu okrężnym środków, oraz te składniki finansowe, które nie spełniają kryterium majątku trwałego

Zapasy – rzeczowe składniki majątku obrotowego ( materiały, paliwo, części zapasowe itp. )

Należności – pieniądze należne danemu podmiotowi gospodarczemu od innych osób fizycznych lub prawnych ( z tytułu dostaw, usług, od budżetu, od pracowników
z tytułu pożyczek itp. )

Roszczenia – kwoty wierzytelności, nie akceptowane ( w części lub całości ) przez dłużnika

Środki pieniężne zaliczane do majątku obrotowego to:

-          środki pieniężne w kasie ( krajowe i w walutach obcych )

-          środki pieniężne w bankach

-          inne środki pieniężne

Krótkoterminowe papiery wartościowe – akcje i obligacje własne i obce zakupione w celu odsprzedaży

Obieg środków obrotowych ( działalność produkcyjna )

Kapitały ( fundusze własne ) – równowartość wkładów wnoszonych przez właścicieli:

-          Fundusz założycielski – część majątku ogólnonarodowego. Zapewnia Skarbowi państwa udział w dochodach przedsiębiorstwa

-          Fundusz przedsiębiorstwa – majątek wygospodarowany przez samo przedsiębiorstwo

Kredyty bankowe – kwoty środków pieniężnych oddane przez bank do dyspozycji kredytobiorcy w postaci bezgotówkowego bieniądza bankowego. Kredyt jest udzielany na konkretne cele. Wymaga zworotu wraz z odsetkami w terminie ustalonym w umowie pomiędzy kredytobiorcą a bankiem.

Pożyczki – przeniesienia na własność biorącego określonej ilość pieniędzy lub rzeczy. Pożyczkobiorca jest zobowiązany do zwrótu tej samej ilość pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ze względu na okres kredyty i pożyczki dzielimy na:

-          długoterminowe – o terminie spłaty powyżej 1 roku

-          pozostałe – o terminie spłaty do 1 roku

-          przeterminowene – długoterminowe i którtkoterminowe kredyty lub pożyczki które nie zostały spłacone w terminie ustalonym w umowie

Zobowiązania – zadłużenia danej jednostki gospodarczej względem innych osób fizycznych i prawnych.

Zobowiązania dzielimy na:

-          zobowiązania z tytułu dostaw, robót i usług ( zobowiązania wobec dostawców )

-          zobowiązania wobec budżetu ( np. z tytułu naliczonych, a nie odprowadzonych podatków )

-          zobowiązania z tytułu wynagrodzeń ( zględem pracowników itp. )

-          pozostałe zobowiązania ( np. względem ZUS, PZU itp. )

Fundusze specjalne – tworzone przez zaliczenie ich równowartość do kosztów działalności lub z zysku.

Przykładami funduszów specjalnych są:

-          zakładowy fundusz socjalny – finansowanie zaspokajania potrzeb socjalnych pracowników i ich rodzin, a także emerytów

-          zakładowy fundusz mieszkaniowy – finansowanie budownictwa mieszkaniowego dla pracowników, udzielanie pożyczek na remonty itp.

-          inne fundusze specjalne – np. wypłaty nagród i premii

Wynik finansowy – wynik osiągnięty przez jednostkę w danym okresie czasu[1]. Dodatni wynik jest nazywany zyskiem, ujemy stratą.