Tematy wykładów:
1. Istota planowania i zagospodarowania przestrzennego
2. Planowanie przestrzenne a planowanie rozwoju danego obszaru (art. 2 pkt. 8 ustawy nie obowiązuje!! Tu jest odwołanie do nieistniejącej już ustawy!)
3. Planowanie przestrzenne a fundusze strukturalne
4. Podstawy prawne planowania
5. Ochrona uprawnień właścicieli nieruchomości w samej procedurze planistycznej ale także ochrona uprawnień właścicieli nieruchomości na podstawie uchwalonego, obowiązującego już planu
6. Planowanie ponadgminne (relacja między planowaniem w gminie a planowaniem ponadgminnym).
Egzamin!
- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
- plan miejscowy
- relacje pomiędzy planowaniem przestrzennym i rozwojem obszarów (obszarami wsparcia): planowanie przestrzenne a rozwój gospodarczy
- procedura uchwalania studium
- procedura uchwalania planu miejscowego (ochrona uprawnień właścicielskich)
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku ( zmiany: Dz. U. 2007 nr 127, poz. 880) przewiduje możliwości zagospodarowania jakiegoś terenu o charakterze masowym (nieicydentalnym). Art.1 pkt. 1 stanowi, że ustawa określa zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy - przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.
Planowanie przestrzenne rozpoczyna się od planowania krajowego: zasady polityki przestrzennej państwa:
- określenie funkcji terenu
- jak państwo chce zagospodarować kraj
- polityka regionalna (państwo łączy te polityki regionalne)
- podział Polski na dwie części (część A i część B): skutkiem tego podziału jest to, że nie możliwe jest rozstrzygnięcie w jaki sposób wyrównać te dysproporcje między tymi dwiema częściami. Tu obowiązkiem państwa jest wyrównanie poziomów tych terenów.
- programy wsparcia: plan przestrzenny ma tu bezpośrednie położenie. Koncepcje:
· przyhamować rozwój Polski A i przeznaczyć środki na Polskę B (nie sprawdzi się to bo całe państwo cofnie się w rozwoju)
· angażować środki w programy wsparcia w regionach silniejszych, a te regiony ciągną poprzez rozwój całego państwa regiony słabsze.
Planowanie regionalne:
· obszary centropolitarne (metropolitarne): obszar wielkiego miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie bezpośredniego otoczenia, ustalony w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju
· szczebel powiatowy: poza prowadzeniem studiów i analiz nie ma żadnych kompetencji planistycznych
· art.1 ust. 1 pkt. 2: podstawową funkcją planowania jest ustalanie przeznaczenia terenu. Rola planów jest także rozstrzyganie konfliktów w przestrzeni pomiędzy interesem publicznym a interesami indywidualnymi albo grupowymi. Kojarzenie interesów i rozstrzyganie konfliktów w planowaniu przestrzennym decydującym determinantem jest stan dotychczasowy. Uchwalanie planu nie kończy procesów planistycznych, powinno otworzyć drogę aktualizacji. Zmiany do planu wprowadza się w takim samym trybie w jakim uchwala się plan.
Art.1 ust. 2: W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza:
1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury;
2) walory architektoniczne i krajobrazowe;
3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych;
4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych;
6) walory ekonomiczne przestrzeni;
7) prawo własności;
8) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa;
9) potrzeby interesu publicznego.
Art.2- próba zdefiniowania pojęć podstawowych:
- pkt.4 interes publiczny jest ściśle związany z celami publicznymi (określenie trafniejsze). Cele publiczne są zdefiniowane w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
Cele publiczne: nie muszą być realizowane przez podmioty publiczne (może być to podmiot prywatny realizujący cele publiczne będące w interesie publicznym).
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy- art. 3. To ustalanie zasad polityki gminy (część nieprofesjonalna planowania przestrzennego). Projekt przedkłada organ wykonawczy gminy na sesji gminy.
Rola planowania przestrzennego:
- ustalenie przeznaczenia terenu!, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Art. 4 ust. 2: W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
Decyzja o warunkach zabudowy nie rozstrzyga o przeznaczeniu terenu ale tylko o jego zagospodarowaniu.
Art. 7: procedura uchwalania studium: Rozstrzygnięcia wójta, burmistrza, prezydenta miasta albo marszałka województwa o nieuwzględnieniu odpowiednio wniosków dotyczących studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwag dotyczących projektu tego studium, wniosków dotyczących miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uwag dotyczących projektu tego planu albo wniosków dotyczących planu zagospodarowania przestrzennego województwa - nie podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego.
Wykład II- 26.04.2008
Uprawnienia właścicielskie w procedurze planistycznej. Funkcje planowania:
1. synchronizacyjna: zespolenie wszelkich organizacyjno- prawnych środków gospodarki przestrzennej
2. koordynacyjna: obejmuje zespolenie wszystkich działań i organizację współpracy działających w przestrzeni podmiotów oraz kojarzenie ich interesów
3. informacyjna: służy jawności życia publicznego w każdej sferze.
Plan przestrzenny w różnych państwach ma różne modele i potrzebna jest tu reforma w poszczególnych sferach takich jak:
- system instytucji zajmujących się planowaniem przestrzennym
- metody planowania i zarządzania przestrzenią
Tym dwóm instytucją podporządkowany jest system prawa
- model edukacji: w Wielkiej Brytanii są dwa wyspecjalizowane uniwersytety zajmujące się kształceniem planistów.
Uwarunkowania prawne: każda ustawa o planowaniu przestrzennym powinna się opierać na 4 podstawowych filarach:
- plan miejscowy powinien być podstawą wydawania decyzji w sprawie wykorzystania gruntu na cele inwestycyjne, decyzji o zmianie sposobu wykorzystania gruntu z produkcji rolnej
- jeżeli dysponujemy planem to wszelkie decyzje adm. niezgodne z planem powinny być dotknięte sankcją nie ważności. Chroni to tym samym prawo własności
- zmiana planu wymaga zastosowania całej procedury koniecznej do opracowania i zatwierdzania planu
- aktualizacja planu: przynajmniej raz na 5 lat musi być dokonywana ocena skutków zmian w zagospodarowaniu przestrzennym wynikająca z planu miejscowego i na tej podstawie musi być dokonywana ocena aktualności planu.
Ustalenia planu nieaktualizowanego nie mogą być interpretowane na niekorzyść właściciela nieruchomości. Z tego wynika, że jeżeli plan jest nieaktualny to może to być podstawa wydania decyzji pozytywnej dla właściciela nieruchomości.
Podstawowe elementy, które musi uwzględniać plan miejscowy:
- plan ten nie jest instrumentem w rękach urzędników. Ma on umożliwiać budowę gospodarki rynkowej. To nie jest element centralnego sterowania. Nie może być elementem ograniczającym.
- ustawodawca nie zauważył, że istnieje 3-stopniowy samorząd terytorialny. Planowanie przestrzenne musi być dostosowane do 3-szczeblowego samorządu terytorialnego. My musimy wiedzieć jakie zadania ma wykonywać gmina
- ochrona uprawnień właścicielskich: zachodzi w ten sposób sprzeczność interesów:
· w procesie planowania
· w gotowym dokumencie planistycznym (normie planistycznej)
· w procesie wydawania decyzji adm, których plan jest podstawą
Środki ochrony uprawnień właścicielskich: zagwarantowany dostęp do planu miejscowego- nie trzeba wykazać interesu by uzyskać wypis, wyrys z planu. Każdy ma dostęp do planu miejscowego. Koszt wypisów i wyrysów musi pokryć tylko koszt utworzenia, a nie jest to działalność nastawiona na zysk.
Etapy planowania przestrzennego: proces uchwalania planu miejscowego
1. Wniosek o sporządzenie planu:art.7. Jest pewnym wyrazem inicjatywy obywatelskiej i nie wywołuje po stronie organów gminy żadnych skutków prawnych. Nie ma po stronie organów planistycznych obowiązku zawiadamiania o uwzględnieniu bądź nieuwzględnieniu wniosku.
2. Sposób informowania o przystąpieniu do sporządzenia planu: następujące instrumenty prawne: ogłoszenie w prasie lokalnej, obwieszczenie, w sposób zwyczajowo przyjęty.
· Obowiązek informowania powstaje niezwłocznie po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu
· Określenie formy, miejsca, terminu zgłaszania wniosków do planu. Musi to być minimum 21 dni. Wnioski do planu nie mają także charakteru wiążącego organy planistyczne. Natomiast osoby, których wnioski nie zostały uwzględnione zawiadamia się na piśmie w terminie wyłożenia projektu planu i uzasadnia się odmowę nieuwzględnienia wniosku. W interesie gminy jest rozpatrzenie wniosku i zdiagnozowanie dlaczego nie uwzględniono go. Uzasadnienie pozwala wnioskodawcy poznać punkt widzenia drugiej strony. Zdarza się, że wnioski co do sposobu wykorzystania danego terenu są powtarzalne.
3. Zaskarżenie uchwały planistycznej:
Art.28
1. Naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części.
2. Jeżeli rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały w sprawie studium lub planu miejscowego, stanie się prawomocne z powodu niezłożenia przez gminę, w przewidzianym terminie, skargi do sądu administracyjnego lub jeżeli skarga zostanie przez sąd odrzucona albo oddalona, czynności, o których mowa w art. 11 i 17, ponawia się w zakresie niezbędnym do doprowadzenia do zgodności projektu studium lub planu z przepisami prawnymi.
Istotne naruszenie trybu sporządzania studium bądź planu. Co do zasady można zaskarżyć uchwałę planistyczną bo naruszono procedurę (nie dlatego, że nam się nie podoba rozwiązanie). Takie naruszenie jest istotne i gdyby nie doszło do naruszenia procedury to jest prawdopodobne, że wydano by inne postanowienie.
Art. 18 w związku z art.7 – niedorzeczność!
Naruszenie właściwości organów w trybie rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody: przysługuje gminie skarga do sądu administracyjnego:
· Skarga odrzucona ze względów formalnych (np. nie w terminie lub zawiera braki)
· Skarga odrzucona: ze wzglądów merytorycznych
Wójt/burmistrz/prezydent miasta prowadzi rejestr planów miejscowych oraz rejestr wniosków o jego sporządzenie lub zmiany.
Roszczenia właścicieli w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego:
1. Prawidłowo ukształtowany plan ale także plan akceptowany przez inwestorów i akceptowany przez innych uczestników procesu planowania czyli plan będący wynikiem konsensusu staje się instrumentem działania administracji. Im wyższy poziom akceptacji planu tym ten instrument jest wygodniejszy dla administracji.
2. Oddziaływanie norm planistycznych na wykonywanie prawa własności:
- oddziaływanie pośrednie
- oddziaływanie bezpośrednie
Możliwość ochrony swojego interesu przez właściciela bezpośrednio na podstawie planu. Art.36!!- renta planistyczna. Musimy wykazać, że ponieśliśmy szkodę w związku z uchwaleniem lub zmianą planu.
Adekwatny związek przyczynowy: szkoda jest następstwem normalnych zdarzeń (np. jadąc szybko autem można spowodować wypadek).
Szkoda majątkowa: zapłata. To uszczerbek materialny nastąpiony w majątku wbrew woli posiadacza.
Szkoda niemajątkowa: zadośćuczynienie.
Aby żądać odszkodowania trzeba wykazać, że poniosłam uszczerbek materialny w moim majątku.
Wykup nieruchomości lub jej części: ustawa nie wskazuje jak to zrobić. Trzeba odwołać się do innych przepisów.
Żądanie od gminy zamiany nieruchomości. Realizacja może nastąpić w drodze zaoferowania nieruchomości zamiennej. Jest to instrument w rękach gminy. Z chwilą zawarci umowy zamiany roszczenia wygasają.
5
kokoza